$menudata = array(
'CmsMenu' => array(
'id' => '3',
'en_menu_name' => 'Pravachanam',
'te_menu_name' => 'ప్రవచన పఠనము',
'menu_type' => 'menu',
'position' => 'header',
'en_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'is_show_nav_links' => '1',
'menu_order' => '3',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '<p style="text-align:justify">కథలను ఇంపుగా చెబితే వినడానికి ఇష్టపడని వారెవరైనా ఉంటారా? పిల్లలు, పెద్దలన్న తేడా లేకుండా మంచి కథకు అందరూ ఊ కొట్టి తీరాల్సిందే! మరి మహాభారతాన్ని మించిన గొప్ప కథ ఈ సృష్టిలో లేదన్నది నిర్వివాదాంశం. ప్రమాణంలో కాని, కథా విశేషంలో కాని, పట్టు సడలకుండా చివరి దాక కథను నడిపించటంలో కాని, పాత్రచిత్రణలో కాని మహాభారత కథకు సాటిరాగల కథ వేరొకటి లేదు. “ఏయది హృద్యంబు, అపూర్వంబేయది, ఎద్దాని వినిన ఎఱుక సమగ్రంబైయుండు, అఘనిబర్హణమేయది” అన్న ప్రశ్నకు సమాధానమే భారతం. అయితే అంత గొప్ప కథను అంతే గొప్పగా చెప్పగలిగే వక్త ఉన్నట్లైతే అది శ్రోతల అదృష్టమేనని చెప్పుకోవాలి! శ్రీ సాంప్రతి సురేంద్రనాథ్ గారు వ్యాస, కవిత్రయ హృదయాలను అర్థం చేసుకుని, కథాసమయ సందర్భోచితంగా ఎన్నో విషయాలను ప్రస్తావిస్తూ, సాహితీ చర్చ చేస్తూ, ఎక్కడా విసుగు పుట్టని విధంగా మహాభారత కథను వ్యాఖ్యాన ప్రసంగాలలో చెప్పుకొస్తున్నారు.</p>
<p style="text-align:justify">మరి ఈ భారత ప్రవచనాన్నివిన్న తర్వాత, “యదిహాస్తి తదన్యత్ర యన్నేహాస్తి న తత్క్వచిత్” - “ఇందులో ఏది ఉందో అదే ఎక్కడైనా ఉంది. ఇందులో లేనిది మరెక్కడా లేదు” అన్న మాట ప్రత్యక్షర సత్యమని మీరూ ఒప్పుకుంటారు.</p>
',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_meta_title' => 'మహాభారతం । మహాభారత ప్రవచనం । కవిత్రయ భారతం । వ్యాస భారతం । తెలుగు భారతం । పాండవులు | అవధానం । సా',
'te_meta_description' => 'వింటే భారతం వినాలి, తింటే గారెలే తినాలి అనేది మన తెలుగువారి నానుడి. అంతగా మహాభారతం మన తెలుగువారి జీవితాల్లో పెనవేసుకుపోయింది కాదు కాదు అలా చేశారు మన కవిత్రయం నన్నయ, తిక్కన, ఎఱ్ఱాప్రగడలు. పంచమ వేదంగా కీర్తింపబడేటట్లుగా వేదవ్యాసుల వారు మహాభారతాన్ని సంస్కృతంలో రచించారు. ఆ మహా భారతాంధ్రీకరణతో తెలుగులో కావ్యరచనకు శ్రీకారం చుట్టి తెలుగువారికి కవితాభిక్ష పెట్టినవారు ఆది కవి నన్నయ అయితే, ముందున్నది శ్రవ్య కావ్యమో, లేక దృశ్యకావ్యమో అన్న అనుభూతిని కలిగించేటట్లు కావ్యానికి నాటకీయతను జోడించిన వారు కవిబ్రహ్మ తిక్కన. నన్నయ, తిక్కన రచించిన రెండు హార భాగాలను తన అరణ్యపర్వం అనే మణితో సంధానించి సమగ్రమైన భారతామృతాన్ని తెలుగువారు ఆస్వాదించే అదృష్టాన్ని మనకు ప్రసాదించారు ప్రబంధ పరమేశ్వరుడు ఎఱ్ఱన.
“ఏయది హృద్యం, అపూర్వంబేయది, ఎద్దాని వినిన ఎఱుక సమగ్రంబైయుండు, అఘనిబర్హణమేయది” అన్న ప్రశ్నకు సమాధానమే భారతం. “యదిహాస్తి తదన్యత్ర యన్నేహాస్తి న తత్క్వచిత్” - “ఇందులో ఏది ఉందో అదే ఎక్కడైనా ఉంది. ఇందులో లేనిది మరెక్కడా లేదు” అన్న మాట అక్షర సత్యం.',
'te_meta_keywords' => 'వ్యాసుడు,వ్యాస,కంక,అర్జున,నకుల,సహదేవ,పాండవులు,పంచ,ద్రౌపది,కృష్ణ,కృష్ణుడు,దుశ్శాసన,గ్రోనాచార్యుడు,ద్రోణ,గాంగేయుడు,భీష్ముడు,బలరామ,సారెలు,పాచికలు,జూదం,గోగ్రహణం,ఉత్తర,ఉత్తరుడు,ఉత్తరగోగ్రహణం,దక్షిణగోగ్రహణం,సూర్యుడు,చండ్రుడు,కాలము,కర్ణ,సూతుడు,కృపుడు,అశ్వత్థామ,నన్నయ,తిక్కన,ఎర్రన,ఎఱ్ఱన,కురుక్షేత్రం,యుద్ధం,ఎఱ్ఱాప్రగడ,ఎర్రప్రగడ,పార్ధుడు,ఫల్గుణుడు,కిరీటి,శ్వేతవాహనుడు,రథం,అశ్వాలు,అక్షౌహిణి,కాళీదాసు,వర్ణన,యుద్ధవర్ణన,సూర్యోదయం,సూర్యాస్తమయం,భారతం,వ్యాసభారతం,వ్యాస,హరిహరనాథుడు,నిపుణ,కుంతి,పాండురాజు,దుశ్చల,ద్రుపదమహారాజ,కేకయరాజ్యం,సుదేష్ణ,అభిమన్యు,సుభద్ర,ఉలూచి,చిత్రాంగద,సైరంధ్రి,కీచక,కీచకుడు,సైంధవుడు,దుర్యోధనుడు,దుర్యోధన,సుయోధన,రారాజు,హిడింబి,భీముడు,వలలుడు,దామగ్రంధి,ధర్మరాజు,యుధిష్టిరుడు,తంత్రీపాలుడు,నర్తనశాల,కాలినడక,ప్రయాణం,తెలుగుభారతం,హస్తినాపురం,వివాహం,ఉత్తరాభిమన్యులు,ఉపపాండవులు,సాంబుడు,ముసలం,యాదవులు,కౌరవులు,కురువంశం,లక్ష్మి,విష్ణువు,శివుడు,సత్యభామ,రుక్మిణి,జాంబవతి,మిత్ర,చిత్రాంగద,సత్య,పరాశరుడు,జయుడు,విజయుడు,జనమేజయుడు,వైశంపాయనుడు,ప్రవచనం,లక్కగృహం,ఎవ్వానివాకిట,వచ్చినవాడు,వరమున,నావిని,తిరుపతికవులు,సంస్కృతం,సాహిత్యం,శంతనుడు,గాంధారి,దృతరాష్ట్రుడు,గతుర్మంతుడు,వినత,కద్రువ,విదురుడు,విశ్వక్సేనుడు,హరి,హర,హరుడు,హరిహరనాథుడు,హరిహరనాధుడు,వినాయక,లక్ష్మి,విష్ణుమూర్తి,బ్రహ్మ,శివ,త్రిమూర్తులు,అష్టావధానం,శతవధానం,అవధానం,పద్యాలు,పద్యం,కవిత్రయభారతం,వసుదేవుడు,యశోద,గోకులం,బృందావనం,రేపల్లె,సరస్వతి,ఆంధ్రమహాభారతం,శర్మ,శాస్త్రి,ఉపనిషత్తులు,వేదాలు,ఇతిహాసాలు,పురాణాలు,కథలు,పాత్రలు,సన్నివేశాలు,శమీవృక్షం,ఆయుధనిక్షేపణ,శాపం,ఆయుధాలు,గాండీవం,శంఖం,పాంచజన్యం,దేవదత్తం,జీమూతమల్ల,ఓం,శ్రీ,శ్రీయన,నానా,నవరసాలు,రసజ్ఞ,నవరసభరితం,కీచకవధ,సంహారం,కీచకుడు,రాజసూయయాగం,ద్రౌపది,వధ,కవిత్రయం,వ్యాసభారతం,అమృతం,చక్రాలు,శంఖుచక్రాలు,కేతనాలు,సమ్మోహనాస్త్రం,సాంప్రతిసురేంద్రనాథ్,రమణ,లలిత,పంచభూతాలు,సుశర్మ,భీష్ముడు,శంతనుడు,సత్యవతి,పరాశరుడు,జయ,పంచమవేదం,భారతం,యదిహాస్తితదన్యత్ర,యదిహాస్తి,వింటేభారతమేవినాలి,భారతంకర్ణామృతం,వ్యాసం,బ్రహ్మ,లక్షణ,నాట్యవిశేషాలు,గుణాలు,అవస్థలు,చేష్టలు,మన్మదావస్థలు,కనుగొనికోపవేగమున,శల్యపర్వం,విరాటపర్వం,ఉద్యోగపర్వం,ఆదిపర్వం,సభాపర్వం,అరణ్యపర్వం,ధర్మవ్యాధోపాఖ్యానం,శకుంతలోపాఖ్యానం,స్వర్గారోహణపర్వం,సౌప్తికపర్వం,శాంతిపర్వం,భగవద్గీత,యధాయధా,పవిత్రాణాయ,పంచమవేదం,జయం,ధర్మప్రచారపరిషత్,ఇతిహాసం,కావ్యం,నాట్యవిశేషాలు,బ్రహ్మర్గౌరీ,యతోహస్త',
'status' => '1'
),
'Menu' => array(
(int) 0 => array(
'id' => '14',
'en_menu_name' => 'Virata Parvam',
'te_menu_name' => 'విరాట పర్వము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => 'విరాట పర్వాన్ని హృదయాహ్లాది, చతుర్థం, ఊర్జిత కథోపేతం, నానా రసాభ్యుదయోల్లాసి గా తిక్కనగారు వర్ణించారు.
నాటకాలలో నాలుగవ అంకం విశేషంగా పరిగణించబడుతుంది. మరి తిక్కనామాత్యులు విరాట పర్వాన్ని దృశ్యకావ్యంగానే(నాటకం) తెనుగు బాషలో 'వినిర్మింప' దలచారు కదా! కనుక మహాభారతమునందలి పద్దెనిమిది పర్వాలలో నాలుగవది అయిన విరాట పర్వానికి విశిష్టమైన ప్రాధాన్యాన్నిచ్చి, నవరసాలు సమపాళ్ళలో రంగరించి, ఊర్జితమైన కథలతో తళుకులద్ది, హృదయాహ్లాదిగా తీర్చిదిద్దారు. విరాట పర్వంతో భారత కథ మంచి రసకందాయంలో పడుతుంది. అసలు విరాట పర్వంలోని అంశమే నాటకీయతతో కూడుకున్నది - పాండవులు మారువేషాలలో రహస్యంగా గడపవలసిన పరిస్థితి.
కథ సంగ్రహంగా చూస్తే, పన్నెండేండ్ల అరణ్యవాసం తర్వాత, పదమూడవ సంవత్సరం అజ్ఞాతవాసదీక్ష కొఱకు పాండవులు మారు పేర్లతో విరాట నగరం ప్రవేశించి, విరాట రాజు కొలువులో ఉద్యోగాలు సంపాదించి కుదురుకుంటారు. అంతా బాగానే ఉండి, ఇంకొన్ని రోజులలో అజ్ఞాతవాసం ముగుస్తుందనగా మహాకాముకుడైన కీచకుని వలన మాలినిగా ఉన్న ద్రౌపదికి ఆపద రాగా, భీముడు అతిచాకచక్యంతో గంధర్వులన్న భ్రాంతి కలిగిస్తూ అతనిని, అతని తమ్ములను సంహరించి ఆమెకు సంతోషం కలిగిస్తాడు. దుర్యోధనుడు కుతంత్రంతో పాండవులను బయల్పరచాలని దక్షిణ, ఉత్తర గోగ్రహణాలకు పన్నాగం పన్నుతాడు. అప్పటికే అజ్ఞాతవాసం పూర్తి చేసుకున్నవారై, అర్జునుడు మినహా తక్కిన పాండవులు విరాటునికి బాసటగా వెళ్ళి సుశర్మను ఓడిస్తే, బృహన్నలగా ఉన్న అర్జునుడు ఉత్తరునికి రథసారథిగా వెళ్ళి ఆ పై గాండీవధారియై తన నిజరూపాన్ని ప్రకటించి భీష్మ, ద్రోణ, కర్ణ, సుయోధన, ఆశ్వత్థామాది యోధులను ఒక్కడే ఎదుర్కొని వారలను జయించి గోవులను మరలుస్తాడు. ఉత్తరాభిమన్యుల వివాహంతో మంగళదాయకంగా విరాట పర్వం ముగుస్తుంది.',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => 'Virata Parva is the 4th book/parva in Mahabharat. This book is about Pandavas spending an year of incongnito in Virata's court. The story line can be divided into five sub plots: 1. Pandavas enter the court of Virata 2. Kichaka Vadha 3. Dakshina Gograhana 4. Uttara Gograhanam 5. Uttara's marriage with Abhimanyu',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => 'పద్దెనిమిది పర్వాలు గల మహాభారతంలో విరాట పర్వం నాలుగవది. హృదయాహ్లాది, ఊర్జిత కథోపేతంబు, నానా రసాభ్యుదయోల్లాసిగా విరాట పర్వాన్ని తిక్కన గారు వర్ణించారు. ఇందులో ప్రధాన కథాంశాలుః 1. పాండవులు మారువేషాలలో విరాటుని కొలువులో ప్రవేశించడం 2. కీచక వధ 3. దక్షిణ గోగ్రహణం 4. ఉత్తర గోగ్రహణం 5. ఉత్తరాభిమన్యుల వివాహం',
'te_meta_keywords' => 'వ్యాసుడు,వ్యాస,కంక,అర్జున,నకుల,సహదేవ,పాండవులు,పంచ,ద్రౌపది,కృష్ణ,కృష్ణుడు,దుశ్శాసన,గ్రోనాచార్యుడు,ద్రోణ,గాంగేయుడు,భీష్ముడు,బలరామ,సారెలు,పాచికలు,జూదం,గోగ్రహణం,ఉత్తర,ఉత్తరుడు,ఉత్తరగోగ్రహణం,దక్షిణగోగ్రహణం,సూర్యుడు,చండ్రుడు,కాలము,కర్ణ,సూతుడు,కృపుడు,అశ్వత్థామ,నన్నయ,తిక్కన,ఎర్రన,ఎఱ్ఱన,కురుక్షేత్రం,యుద్ధం,ఎఱ్ఱాప్రగడ,ఎర్రప్రగడ,పార్ధుడు,ఫల్గుణుడు,కిరీటి,శ్వేతవాహనుడు,రథం,అశ్వాలు,అక్షౌహిణి,కాళీదాసు,వర్ణన,యుద్ధవర్ణన,సూర్యోదయం,సూర్యాస్తమయం,భారతం,వ్యాసభారతం,వ్యాస,హరిహరనాథుడు,నిపుణ,కుంతి,పాండురాజు,దుశ్చల,ద్రుపదమహారాజ,కేకయరాజ్యం,సుదేష్ణ,అభిమన్యు,సుభద్ర,ఉలూచి,చిత్రాంగద,సైరంధ్రి,కీచక,కీచకుడు,సైంధవుడు,దుర్యోధనుడు,దుర్యోధన,సుయోధన,రారాజు,హిడింబి,భీముడు,వలలుడు,దామగ్రంధి,ధర్మరాజు,యుధిష్టిరుడు,తంత్రీపాలుడు,నర్తనశాల,కాలినడక,ప్రయాణం,తెలుగుభారతం,హస్తినాపురం,వివాహం,ఉత్తరాభిమన్యులు,ఉపపాండవులు,సాంబుడు,ముసలం,యాదవులు,కౌరవులు,కురువంశం,లక్ష్మి,విష్ణువు,శివుడు,సత్యభామ,రుక్మిణి,జాంబవతి,మిత్ర,చిత్రాంగద,సత్య,పరాశరుడు,జయుడు,విజయుడు,జనమేజయుడు,వైశంపాయనుడు,ప్రవచనం,లక్కగృహం,ఎవ్వానివాకిట,వచ్చినవాడు,వరమున,నావిని,తిరుపతికవులు,సంస్కృతం,సాహిత్యం,శంతనుడు,గాంధారి,దృతరాష్ట్రుడు,గతుర్మంతుడు,వినత,కద్రువ,విదురుడు,విశ్వక్సేనుడు,హరి,హర,హరుడు,హరిహరనాథుడు,హరిహరనాధుడు,వినాయక,లక్ష్మి,విష్ణుమూర్తి,బ్రహ్మ,శివ,త్రిమూర్తులు,అష్టావధానం,శతవధానం,అవధానం,పద్యాలు,పద్యం,కవిత్రయభారతం,వసుదేవుడు,యశోద,గోకులం,బృందావనం,రేపల్లె,సరస్వతి,ఆంధ్రమహాభారతం,శర్మ,శాస్త్రి,ఉపనిషత్తులు,వేదాలు,ఇతిహాసాలు,పురాణాలు,కథలు,పాత్రలు,సన్నివేశాలు,శమీవృక్షం,ఆయుధనిక్షేపణ,శాపం,ఆయుధాలు,గాండీవం,శంఖం,పాంచజన్యం,దేవదత్తం,జీమూతమల్ల,ఓం,శ్రీ,శ్రీయన,నానా,నవరసాలు,రసజ్ఞ,నవరసభరితం,కీచకవధ,సంహారం,కీచకుడు,రాజసూయయాగం,ద్రౌపది,వధ,కవిత్రయం,వ్యాసభారతం,అమృతం,చక్రాలు,శంఖుచక్రాలు,కేతనాలు,సమ్మోహనాస్త్రం,సాంప్రతిసురేంద్రనాథ్,రమణ,లలిత,పంచభూతాలు,సుశర్మ,భీష్ముడు,శంతనుడు,సత్యవతి,పరాశరుడు,జయ,పంచమవేదం,భారతం,యదిహాస్తితదన్యత్ర,యదిహాస్తి,వింటేభారతమేవినాలి,భారతంకర్ణామృతం,వ్యాసం,బ్రహ్మ,లక్షణ,నాట్యవిశేషాలు,గుణాలు,అవస్థలు,చేష్టలు,మన్మదావస్థలు,కనుగొనికోపవేగమున,శల్యపర్వం,విరాటపర్వం,ఉద్యోగపర్వం,ఆదిపర్వం,సభాపర్వం,అరణ్యపర్వం,ధర్మవ్యాధోపాఖ్యానం,శకుంతలోపాఖ్యానం,స్వర్గారోహణపర్వం,సౌప్తికపర్వం,శాంతిపర్వం,భగవద్గీత,యధాయధా,పవిత్రాణాయ,పంచమవేదం,జయం,ధర్మప్రచారపరిషత్,ఇతిహాసం,కావ్యం,నాట్యవిశేషాలు,బ్రహ్మర్గౌరీ,యతోహస్త',
'status' => '1'
),
(int) 1 => array(
'id' => '116',
'en_menu_name' => 'Udyoga Parvam',
'te_menu_name' => 'ఉద్యోగ పర్వము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '<p>‘భారతే సారముద్యోగమ్’ అని ప్రసిద్ధి. మహాభారతంలో ఉద్యోగపర్వము సారవంతమైనదని ఈ వాక్యానికి అర్థం. ఉద్యోగపర్వములో కవిబ్రహ్మ తిక్కన తన కవితా విశ్వరూపాన్ని ప్రదర్శించిన ఘట్టాలెన్నో ఉన్నాయి. స్వయంగా అమాత్యుడు కావడం మూలాన ఎన్నో రాయబారాలు, రాచకార్యాలు సమర్థవంతంగా నిర్వహించిన తిక్కన తన అనుభవాన్నంతా రంగరించి ఈ పర్వములో సంజయ, శ్రీకృష్ణ రాయబార ఘట్టాలను మిక్కిలి రసవత్తరంగా తీర్చిదిద్దాడు. అత్యంత నాటకీయతతో తిక్కన రచించడం వలననే ఉద్యోగపర్వం తిరుపతి వేంకట కవుల చేతిలో పాండవోద్యోగ విజయాలుగా మలచబడి తెలుగువారి హృదయాలలో చిరస్థానం సంపాదించుకున్నది. ఉద్యోగము అనగా ప్రయత్నము అని అర్థము. పాండవులు రాజ్యసంపదకై, కౌరవులు పాండవులకు రాజ్యమివ్వకుండుటకై, ఇరుపక్షాలు తమ కనుకూలంగా సంధికై, కుదరక యుద్ధానికై, కృష్ణుడు ధర్మ సంస్థాపనకై చేసిన ప్రయత్నాల సమాహారమే ఉద్యోగపర్వం. ఈ పర్వములో తిక్కన మహాభారత ప్రధాన పాత్రలైన, పాండవులు, కుంతి, ధృతరాష్ట్రుడు, విదురుడు, దుర్యోధనాదులు, గాంధారి మున్నగు వ్యక్తుల అంతరంగాన్ని అద్భుతముగా ఆవిష్కరించారు.</p>
<p>అజ్ఞాతవాసానంతరం ఉపప్లావ్యంలో బంధుమిత్రులతో సమావేశమై, కృష్ణాదులతో చర్చించిన పిమ్మట పాండవులు తమ రాజ్యభాగము అడగటానికి ద్రుపదుని యొక్క పురోహితుని ధృతరాష్ట్రుని వద్దకు దూతగా పంపుతారు. దూత సందేశం విన్న ధృతరాష్ట్రుడు పాండవులను శాంతింపజేయడానికి సంజయుడిని రాయబారిగా పంపుతాడు. విదురుని నీతివచనాలను, సంజయుని సందేశమును, వ్యాసుని వచనములను విని కూడా పుత్రవ్యామోహంతో ధృతరాష్ట్రుడు పాండవులకు రాజ్యభాగమివ్వడానికి అంగీకరించడు. చివరి ప్రయత్నముగా ధర్మజుడు శ్రీకృష్ణుని ధృతరాష్ట్రుని వద్దకు రాయబారిగా పంపగా, వాసుదేవుని మాటలు పెడచెవిన పెట్టి దుర్యోధనాది దుష్టచతుష్టయం భగవంతుడైన శ్రీకృష్ణుడిని బంధించటానికి ప్రయత్నించి భంగపడతారు. విశ్వరూపప్రదర్శనంతో భీష్మాదులను ధృతరాష్ట్రుడిని అనుగ్రహించి సంగ్రామం అనివార్యమని విధినిర్ణయంగా భావించి హస్తినాపురంనుండి మరలుతాడు. కర్ణుని మనసు మళ్ళించడానికి శ్రీకృష్ణుడు, కుంతి అతనికి తన జన్మరహస్యాన్ని తెలిపినా కర్ణుడు ద్రౌపదీ పరాభవానికి, తనదుశ్చర్యలకు, పశ్చాత్తాపపడుతూ, మైత్రీధర్మాన్ని, స్వామిభక్తిని పాటించి దుర్యోధనుని వైపు మొగ్గు చూపుతాడు. యుద్ధం నిశ్చయం కావడంతో ఇరు పక్షాలు సైన్యాన్ని సమాయత్తం చేసికొనగా పాండవుల వైపు ధృష్టద్యుమ్నుడు, కౌరవుల వైపు భీష్ముడు సర్వసైన్యాధిపతులుగా నియమితులవడంతో ఉద్యోగపర్వం సమాప్తమవుతుంది.</p>
',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => 'Udyoga Parvam | Udyogam | Bharata Saram | Sanjaya Rayabaram | Vidura neeti | Sri Krishna Rayabaram | Droupadi Nivedana | Droupadi | Karnuni Janma Rahasyam | ఉద్యోగ పర్వం | భారత సారం | సంజయ రాయబా',
'en_meta_description' => 'Udyoga Parva is the 5th book in Mahabharat. This book is all about Pandavas trials for regaining their lost kingdom. In the process, both the sides send envoys to appease the other side. As the attempts for peace fail, Pandavas and Kauravas begin their preparations for the war.',
'en_meta_keywords' => 'Vyasudu, vyasa, Krishna, arjuna, nakula, sahadeva, dharmaraja, bheema, droupadi, karna, kunti, duryodhana, dussasana, kurukshetram, tikkana, janamejayudu, vaisampayanudu, vidura, vidurudu, dhritarashtrudu, sanjayudu, sanjayarayabaram, krishnarayabaram, droupadinivedana, nahushudu, vruttasurudu, dhrutarashtrudu, satyaki, balaramudu, upaplavyam, viduraneeti, sanatsujatudu, amba, sikhandi, kuberudu, artharathudu, maharathudu, atirathudu, karnudu, naradudu',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => 'Udyoga Parvam | Udyogam | Bharata Saram | Sanjaya Rayabaram | Vidura neeti | Sri Krishna Rayabaram | Droupadi Nivedana | Droupadi | Karnuni Janma Rahasyam | ఉద్యోగ పర్వం | భారత సారం | సంజయ రాయబా',
'te_meta_description' => 'పద్దెనిమిది పర్వాలు గల మహాభారతంలో ఉద్యోగ పర్వం అయిదవది. పాండవులు రాజ్యసంపదకై, కౌరవులు పాండవులకు రాజ్యమివ్వకుండుటకై, ఇరుపక్షాలు తమ కనుకూలంగా సంధికై, కుదరక యుద్ధానికై, కృష్ణుడు ధర్మ సంస్థాపనకై చేసిన ప్రయత్నాల సమాహారమే ఉద్యోగపర్వం. ఇందులో ప్రధాన కథాంశాలుః 1. పాండవులు రాజ్యమునడుగుటకై ద్రుపద పురోహితుడిని కౌరవుల వద్దకు రాయబారిగా పంపుట 2. సంజయ రాయబారం 3. విదుర నీతి 4. శ్రీ కృష్ణ రాయబారం 5. శ్రీ కృష్ణుని విశ్వరూప ప్రదర్శన 5. కౌరవ పాండవుల యుద్ధ సన్నాహాలు',
'te_meta_keywords' => 'వ్యాసుడు, వ్యాస, అర్జున, నకుల, సహదేవ, పాండవులు, ద్రౌపది, కృష్ణ, కృష్ణుడు, దుశ్శాసన, ద్రోణ, గాంగేయుడు, భీష్ముడు, బలరామ, తిక్కన, సాత్యకి, ధర్మరాజు, సంజయుడు, ద్రోణుడు, అర్ధరథుడు, మహారథుడు, అతిరథుడు, ఉలూకుడు, అంబ, శిఖండి, యక్షుడు, కుబేరుడు, వసువు, విదురుడు, విదురనీతి, సనత్సుజాతుడు, నహుషుడు, వృత్తాసురుడు, పార్థసారథి, రాయబారం, సంజయరాయబారం, కృష్ణరాయబారం, ద్రౌపదినివేదన',
'status' => '1'
),
(int) 2 => array(
'id' => '136',
'en_menu_name' => 'Aadi Parvam',
'te_menu_name' => 'ఆది పర్వము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '<div style="color: rgb(34, 34, 34); font-family: arial,sans-serif; line-height: normal; text-align: justify;">ఋషివంటి నన్నయచేత రూపుదిద్దుకున్న ఆంధ్రమహాభారత పర్వాలలో మొదటిది ఆదిపర్వం. నన్నయ కవితాగుణాలైన ప్రసన్నకథాకలితార్థయుక్తి, అక్షర రమ్యత, నానారుచిరార్థసూక్తినిధిత్వం ఆదిపర్వంలో ప్రస్ఫుటంగా కనిపిస్తాయి. నేటికీ ప్రజల నాలుకలలో కదలాడే సూక్తుల్లాంటి పద్యాలు ఆదిపర్వంలో కోకొల్లలు. అవి నన్నయ జగద్ధితంగా చేయదలచిన కవితాయజ్ఞానికి, ఆతని ధార్మిక దృష్టికి తార్కాణాలు. నన్నయ రచనారీతి నారికేళపాకం. లోన అరసి చూసే వారు అమృతోపమానాలైన కవితారసధారలలో తడిసి ముద్దవ్వాల్సిందే! </div>
<div style="color: rgb(34, 34, 34); font-family: arial, sans-serif; line-height: normal;"> </div>
<div style="color: rgb(34, 34, 34); font-family: arial,sans-serif; line-height: normal; text-align: justify;">అపూర్వమైన, హృద్యమైన, సర్వసమగ్రమైన, సర్వపాపక్షయకరమైన కథను వినిపించమని శౌనకాది మహర్షులు ఉగ్రశ్రవసుని కోరడంతో భారతకథ మొదలవుతుంది. కురువంశాభివర్ణనం, ధార్తరాష్ట్ర పాండవేయుల జననం, వారి విద్యాభ్యాసం, వివాహం ఆది పర్వంలో కథా సంబంధిత ప్రధాన ఘట్టాలైనా కురువంశరాజుల చరిత్రలతో ముడిపడిన ఉపాఖ్యానాలు ఆదిపర్వంలో మిక్కుటంగా ఉన్నాయి. గరుడోపాఖ్యానం, శాకుంతలోపాఖ్యానం, యయాతి చరిత్ర, తపతీ సంవరణోపాఖ్యానం, విశ్వామిత్ర చారిత్రము, గంగాశంతనుల కథ మొదలగునవి ఆదిపర్వంలో ప్రధాన ఉపాఖ్యానాలు. ఉపాఖ్యానాలు ఎన్ని ఉన్నా కథకు ఏకరూపతనివ్వటంలో నన్నయను కృతకృత్యుడను చేసినది ఆతని ప్రసన్నకథాకలితార్థయుక్తి.</div>
<div style="color: rgb(34, 34, 34); font-family: arial, sans-serif; line-height: normal;"> </div>
<div style="color: rgb(34, 34, 34); font-family: arial,sans-serif; line-height: normal; text-align: justify;">తెలుగులో పద్యవిద్యకు ఆద్యుడైన నన్నయ శతక సాహిత్యానికి కూడా మూల పురుషుడని చెప్పుకోవచ్చు. మకుటసహితమైన శతక పద్యాలకు మూలబీజం ఆదిపర్వంలోని ఉదంకుడి నాగస్తుతి.</div>
',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => '',
'te_meta_keywords' => '',
'status' => '1'
),
(int) 3 => array(
'id' => '137',
'en_menu_name' => 'Sabha Parvam',
'te_menu_name' => 'సభా పర్వము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '<p style="text-align:justify">~~<br />
పరిమాణరీత్యా అతిచిన్న పర్వాలలో ఒకటైన సభాపర్వం పరమాణ్వస్త్ర ప్రయోగాలతో భయంకరమైన కురుక్షేత్రసంగ్రామానికి కారణభూతమైన సంఘటనలను ఇముడ్చుకుని కథా క్రమంలో ఎంతో ప్రాధాన్యాన్ని సంతరించుకున్న పర్వం. తదనంతర పర్వాలైన విరాటోద్యోగాలలో ‘తనకావించినసృష్ఠి తక్కొరుల చేతన్ కాదు' అన్నట్లు విశ్వరూపం దాల్చిన కవిబ్రహ్మ తిక్కన రసాభ్యుచితకవిత్వవైభవానికి, నాటకీయతకు బీజాలు నన్నయ తన సభాపర్వ కథానిర్వహణలో, రచనలో నిక్షేపించాడు. జరాసంధ శిశుపాలుర వధ, సుయోధనుని మయసభాసందర్శనం, కపటద్యూతం, ద్రౌపదీ వస్త్రాపహరణ ఘట్టం అన్ని నాటకార్హత కలిగిన ఘట్టాలే! అలాగే మయసభానిర్మాణం, నారదమహర్షి ధర్మప్రసంగం, రాజసూయయాగ ప్రస్తావన మొదలైనవి నన్నయ కవిత్వ వైభవానికి తార్కాణాలే!<br />
ఆదిపర్వంలో రేఖామాత్రంగా కనిపించిన ధృతరాష్ట్ర దుర్యోధనుల కుత్సితత్వం ఈ పర్వంలో వెఱ్ఱితలలు వేస్తుంది. లోభ మోహ మద మాత్సర్యాలకు ప్రతీకలైన దుష్టచతుష్టయం ధర్మస్వరూపులైన పాండవులను పరాభవించాలని మాయోపాయంతో, కపటద్యూతంతో వారి సంపదలను హరించి, అరణ్యవాసక్లేశానికి గురి చేస్తారు. పోగాలము దాపురించినవారు దీపనిర్వాణగంధమును, అరుంధతి నక్షత్రమును, హితవచనమును మూర్కొనరు, కనరు, వినరు అన్న నీతివాక్యమునకు ఉత్తమ ఉదాహరణగా ధృతరాష్ట్ర దుర్యోధనులు నిలుస్తారు. నీతివేత్త అయిన విదురుడు చెవిలో ఇల్లు కట్టుకుని నిరంతరం ధృతరాష్ట్రునికి ధర్మోపదేశం చేసినా వినక పుత్రవ్యామోహంతో పాండవులకు హాని చేయడానికి అనుమతించినందుకు తగిన ప్రతిఫలం అనుభవిస్తాడని పఠితలు సహానుభూతి చెందక మానరు.<br />
నవ్వు నాలుగు విధాల చేటు అన్న తెలుగు జాతీయం కూడా సభాపర్వకథానుసారంగా వచ్చినదే!<br />
కథా పరంగా చూస్తే, శ్రీకృష్ణుని ఆదేశంతో మయుడు ధర్మరాజు కోసం ఒక అపూర్వమైన అద్భుతమైన సభాభవనాన్ని నిర్మించి ఇస్తాడు. మహేంద్ర వైభవంతో సభాప్రవేశం చేసి సుఖంగా ఉన్న ధర్మజునివద్దకు ఒకరోజు నారదుడు వచ్చి ఎన్నో రాజనీతులను బోధించి మాటల నడుమ పాండురాజు యమసభలో ఉన్నట్లు, ధర్మరాజును రాజసూయము చేసి తనకు స్వర్గప్రాప్తి కలిగించవలసిందిగా కోరినట్లు చెబుతాడు. అంతట ధర్మరాజు శ్రీకృష్ణాదుల ప్రోద్బలంతో రాజసూయానికి పూనుకుంటాడు. శ్రీకృష్ణుడు జరాసంధుని పుట్టుక, అతని దుష్కృత్యములనుగురించి ధర్మరాజుకు తెలిపి ఉగ్రబలుడైన అతడిని జయిస్తే కాని రాజసూయం నిరాటంకంగా కొనసాగదని చెప్పి, భీమార్జునులను వెంటబెట్టుకుని గిరివ్రజపురానికి వెళ్ళి భీమునిచే జరాసంధుని సంహరింపజేస్తాడు. అటు పిమ్మట నాలుగు వేదాల వలె ప్రకాశించే నలుగురు తమ్ములు నలుదిక్కులనూ జయించి అనంతమైన సంపదలను తీసుకురాగా, ధర్మరాజు రాజసూయానికి ఉపక్రమిస్తాడు. ఆ సభలో ధర్మజునిచేత అగ్రపూజనందుకున్న కృష్ణుడు తనను అధిక్షేపించిన శిశుపాలుని శిరశ్ఛేదము చేసి ధర్మనందనునిచేత రాజసూయము నిర్విఘ్నంగా చేయిస్తాడు.<br />
పాండవవైభవ సందర్శన చేత జనించిన అసూయాగ్నికి చిత్రవిచిత్రమాయాగర్భితమైన మయసభలో జరిగిన అవమానమనే ఆజ్యం తోడవగా నిలువునా దహించుకుపోయిన దుర్యోధనుడు మాయాజూదంలో పాండవుల ఐశ్వర్యాన్ని కాజేయడానికి శకునితో కలిసి వ్యూహం పన్నుతాడు. ధృతరాష్ట్రుని ఆదేశంతో జూదానికి ఆహ్వానింపబడిన ధర్మరాజు విధిప్రేరేపితుడై తన సర్వసంపదలను, తమ్ములను, తననూ, చివరగా ద్రౌపదిని పణంగా ఒడ్డి ఓడిపోతాడు. ఐశ్వర్యమదాంధుడైన దుర్యోధనుడు యాజ్ఞసేని అయిన ద్రౌపదిని నిండుసభలో అవమానిస్తాడు. పాండవ రోషాగ్ని కురుకులాన్ని దహించివేస్తుందని భయపడిన ధృతరాష్ట్రుడు పాండవులను దాస్యవిముక్తులను చేసి తిరిగి వారి సంపదలను వారికి అప్పగించి పంపినా, మరల అనుద్యూతానికి ఆహ్వానించి వారిని అరణ్యాజ్ఞాతవాసాలకు పంపడానికి కారణమవుతాడు. తమను వంచనచేత ఓడించి అవమానాలకు గురి చేసిన దుష్టచతుష్టయాన్ని అరణ్యాజ్ఞాతవాసాల అనంతరం జరుగబోవు యుద్ధంలో వధిస్తామని శపథాలు చేసి పాండుపుత్రులు ద్రౌపదీ సమేతులై అరణ్యవాసానికి బయలుదేరుతారు.<br />
కథాపరంగా ధర్మరాజుధర్మప్రవృత్తిని శంకించేవిధంగా అగుపించే ద్యూతసందర్భం, దానికి అనుబంధంగా అనేక ధర్మసందేహాలు, చిక్కు ప్రశ్నలు - వీటన్నిటికీ పరిష్కారం నిర్దేశంగా సంప్రదాయసమన్వయస్ఫోరకంగా యథార్థ తత్త్వవిచారంతో, ప్రామాణికమైన సత్యపరీశీలనతో, యుధిష్ఠిరుని నిష్కళంక ధర్మవ్యక్తిత్వ నిరూపణతో జరిగిన అధ్యయన ప్రసంగ సమాహారం సభాపర్వం.</p>
<p style="text-align:justify"> </p>
',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => 'Sabha Parvam | Sabhaparvam | Mayasabha | Rajasuyam | Jarasandha Vadha | Sisupala Vadha | Mayasabha Parabhavam | Droupadi Navvu | Maya Judam | Maya Joodam | Mayajudam | Sakuni Kapatam | Droupadi Vastrapaharanam | Aranya vasam',
'en_meta_description' => 'This chapter/book, though small in size, is quite significant as far as story is concerned as the events in this chapter directly lead to the war between the two sides Pandavas and Kouravas. Duryodhana incensed by the insult hurled at him in Mayasabha and covetous of the wealth and the riches of Pandavas hatches a plot to seize Pandavas' wealth by deceit. By making Pandavas play a tricky game of dice, he sends them on a 12 year exile and 1 year of incognito.',
'en_meta_keywords' => 'Mayasabha, Rajasuya, Rajasuyam, Narada, Jarasandha, jara, Sisupala, Sahadeva, Arghya, Maya Judam, Maya dyutam, Dussasana, Vikarna, Vidura, Pratikami, Droupadi Vastrapaharanam, Anu dyutam',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => 'సభా పర్వం | రాజసూయం | నారదుని రాజనీతి | జరాసంధ వధ | శిశుపాల వధ | అర్ఘ్య ప్రదానం | మయసభా నిర్మాణం | రారాజు పరాభవం | ద్రౌపది నవ్వు | మాయా జూదం | మాయా ద్యూతం | ద్రౌపదీ వస్త్రాపహరణం | పాండవ దాస్యం | అరణ్యవాసం | అజ్ఞాతవాసం
',
'te_meta_description' => 'పరిమాణరీత్యా అతిచిన్న పర్వాలలో ఒకటైన సభా పర్వం కురుక్షేత్రసంగ్రామానికి కారణభూతమైన సంఘటనలను ఇముడ్చుకుని కథా రీత్యా ఎంతో ప్రాధాన్యతను సంతరించుకున్న పర్వం. ధర్మరాజు మయసభా ప్రవేశం, రాజసూయయాగనిర్వహణ, సుయోధనుని భంగపాటు, మాయాజూదం, ద్రౌపదీ వస్త్రాపహరణం, అనుద్యూతం, పాండవుల వనవాసదీక్ష ఈ పర్వంలోని ముఖ్యాంశాలు.',
'te_meta_keywords' => 'మయసభ, రాజసూయం, నారద మహర్షి, ఇంద్ర సభ, హరిశ్చంద్రుడు, యమ సభ, జరాసంధుడు, జరాసంధ వధ, శిశుపాలుడు, శిశుపాల వధ, మయసభా పరాభవం, మాయా జూదం, ద్రౌపదీ వస్త్రాపహరణం, వికర్ణుడు, కర్ణుడు, ప్రాతికామి, అరణ్య వాసం, అజ్ఞాతవాసం, అర్ఘ్య ప్రదానం, దమఘోషుడు, సాత్వతి, బృహద్రథుడు,గిరివ్రజపురం',
'status' => '1'
),
(int) 4 => array(
'id' => '162',
'en_menu_name' => 'Aranya Parvam',
'te_menu_name' => 'ఆరణ్య పర్వము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '<p style="text-align:justify">ఆరణ్యపర్వం ఒక ప్రశ్నోపనిషత్తు. ఒక జ్ఞాన భాండాగారం. సత్కథా సమాహారం. దాదాపు మూడువందల సంవత్సరాల అంతరంతో, ఇరువురు మహాకవులతో, వేరు వేరు కాలాలలో రచింపబడినా ఏకరూపతతో భాసిస్తూ ఉండడమే ఆరణ్యపర్వ ప్రత్యేకత. ఆంధ్రుల బహుజన్మపుణ్యపరీపాకఫలంగా ఋషివంటి నన్నయభట్టారకుడు, గురుపద్యవిద్యకు ఆద్యుడై ప్రారంభించిన శ్రీమహాభారతం, ఆరణ్యపర్వం నాలుగవ ఆశ్వాసం 141వ పద్యంతో ఆగిపోయింది. తరువాతి శతాబ్దిలో కవిబ్రహ్మ తిక్కన ఆంధ్రమహాభారతాన్ని పూరించదలచి ఉద్యోగపర్వంతో ప్రారంభించి స్వర్గారోహణం వరకు ఏకధాటిగా రచించినా మధ్యలో ఉన్న ఆరణ్యపర్వశేషం మాత్రం శేషప్రశ్నలాగే నిలచిపోయింది. కవితా సంవిధానరీత్యా నన్నయదొక శైలి. తిక్కనదొక శైలి. ఈ రెండింటినీ సమన్వయం చేసుకుంటూ రెండు శతాబ్దాల తరువాత ఆరణ్యపర్వ శేషాన్ని ప్రబంధ పరమేశ్వరుడు ఎఱ్ఱన వెలయించాడు. ఒక గొప్ప కవి శైలిని సరిపోలేటట్లుగా రచించడమే దుష్కరమైన పని. అటువంటిది సాహిత్య వినీలాకాశంలో సూర్యచంద్రులవంటి నన్నయ తిక్కనల శైలులకు దీటుగా కవిత్వాన్ని రాయటమే కాక వాటి మధ్యలో సంధ్యారుణిమలా తన సొంత వ్యక్తిత్వాన్ని కూడా ప్రకాశింపజేయడం ఎఱ్ఱనకే చెల్లింది. ‘తద్రచనయకాన్’ అంటూ నన్నయ పేరుమీదనే అరణ్యపర్వశేషాన్ని పూర్తి చేసి రాజరాజనరేంద్రునికి అంకితమిచ్చిన వినయసౌజన్యగుణమే ఎఱ్ఱనని కవిత్రయంలో ఒకరిగా, యుగకవిగా అత్యున్నత శిఖరాలను అధిరోహింపజేసింది.</p>
<p style="text-align:justify">మాత్సర్యమదదుర్విదగ్ధుడైన దుర్యోధనుని దురోదరపరిణామంగా అరణ్యవాసం ప్రారంభించిన ధర్మరాజు అడవిలో ఉండి కూడా సతీ సోదర సమేతుడై, మునిజన పరివేష్టితుడై, పుణ్యకథాశ్రవణంవలన, పుణ్యతీర్థగమనంవలన అమరేంద్రశోభతో ప్రకాశిస్తే సుయోధనుడు అఖిల భూమండలాన్ని పరిపాలిస్తూ కూడా నిరంతరం అశాంతితో వేగిపోతూ, అసూయతో రగిలిపోతూ తనకు తానే కష్టాలు కొనితెచ్చుకుని మనశ్శాంతి లేకుండా గడుపుతాడు. పరికించి చూస్తే ధర్మరాజుకు అరణ్యవాసమన్నది చతుస్సముద్ర వేలా వలయితమైన భూమండలాన్ని చక్రవర్తిగా పాలించబోయే ముందు అతనికి లభించిన శిక్షణలా కనిపిస్తుంది. అరణ్యపర్వంలో మునుల బోధలవలన, సత్కథా శ్రవణంవలన తనలోని మాలిన్యాలను నశింపజేసుకుని అరణ్యవాసాంతంలో గ్రహణం వదిలిన చంద్రుడిలా ప్రకాశిస్తాడు ధర్మరాజు.</p>
<p style="text-align:justify">పరిమాణ రీత్యా పెద్దదైనా అరణ్యపర్వంలో కథ రేఖా మాత్రమే! సతీసోదర సమేతంగా అరణ్యానికి తరలిన ధర్మరాజు తనతో పాటుగా వచ్చిన మహీసుర మండలి పోషణార్థమై సూర్య భగవానుని ఆరాధించి అక్షయపాత్రను పొందుతాడు. శ్రీకృష్ణాది బంధుమిత్రులు పాండవులవద్దకు వచ్చి పాండవులను, ద్రౌపదిని ఓదార్చి సుభద్రాభిమన్యులను, ఉపపాండవులను తోడ్కొని వెళతారు. అరణ్యాజ్ఞాతవాసాల అనంతరం ప్రాప్తించబోయే యుద్ధంలో భీష్మాదివీరులను జయించడానికి దివ్యాస్త్ర సంపాదన చేయమని ధర్మజుడు అర్జునుని పంపుతాడు. విజయుడు కిరాతుని రూపంలో తనను పరీక్షించ వచ్చిన పరమశివుని మెప్పించి పాశుపతాన్ని, ఇంద్రాది దేవతలవలన అనేక ఇతర దివ్యాస్త్రాలను పొంది ఇంద్రునితో అమరావతికి వెళ్ళి అతని అర్ధసింహాసనాన్ని అధిష్ఠిస్తాడు. ఊర్వశి పొందు నిరాకరించి తత్కారణంగా శాపాన్ని పొందినా అది తనకు అజ్ఞాతవాసంలో వరమయ్యే విధంగా అమరేంద్రుని అనుగ్రహాన్ని సంపాదించి నివాతకవచులను సంహరిస్తాడు. ఇంతలో తక్కిన పాండవులు బృహదశ్వుని వలన నలోపాఖ్యాన కథను, నారదుడి వలన తీర్థమహిమను విని, రోమశునితో తీర్థయాత్రలను చేస్తూ ఆతనివలన అగస్త్యాది ఋషి చరిత్రలను, ఇతర సత్పురుష చరిత్రలను వింటారు. భీముడు సౌగంధికా పుష్పహరణార్థం వెళ్ళి హనుమద్దర్శనం పొంది, ఆ మహాపురుషుడు అర్జునుని రథధ్వజంపై నిలిచే వరాన్ని పొందుతాడు. పాండవులను అవమానించడానికి ద్వైతవనానికి ఘోషయాత్రకు బయలుదేరిన దుర్యోధనుడు గంధర్వరాజుకు బందీగా చిక్కి అర్జునుని పరాక్రమంవలన, ధర్మరాజు దయవలన బయటపడి అవమానభారంతో హస్తినకు మరలిపోతాడు. దుర్యోధనుని బావమరిది, సింధుదేశపు ప్రభువైన సైంధవుడు పాండవులు లేని సమయంలో ద్రౌపదిని చెరపట్టబోయి పాండవులవలన దారుణపరాభవాన్ని పొంది వెనుతిరుగుతాడు. మార్కండేయ మహర్షివలన రామాయణ, ధర్మవ్యాధోపాఖ్యాన, సావిత్ర్యుపాఖ్యానాది సత్కథలను విని పాండవులు తమ మనఃక్లేశాన్ని తొలగించుకుని సాంత్వన పొందుతారు. తన కుమారుడైన ఇంద్రుని క్షేమాన్ని కాంక్షించి ఇంద్రుడు కర్ణుని కవచకుండలములు గ్రహించి బదులుగా ఎటువంటి శత్రువునైనా నిర్జించగల ఐంద్రము అన్న శక్తి అస్త్రాన్ని కర్ణునకు ప్రసాదిస్తాడు. అరణ్యవాసకాలం ముగుస్తుండగా, యక్షుని రూపంలో పాండవులను పరీక్షించడానికి వచ్చిన యమధర్మరాజు ప్రశ్నలకు జవాబులు చెప్పి, అజ్ఞాతవాసకాలంలో తమను ఎవరూ గుర్తుపట్టని విధంగా వరం పొందుతాడు ధర్మరాజు.</p>
',
'photo' => null,
'en_keywords' => 'Akshaya Patra, Maitreyudu, Kimmeerdu, Soumbhakam, Pratismruti, Pashupatam, Urvasi Shapam, Brihadashvudu, Naludu, Damayanti, Nalopakhyanam, Rutuparnudu, Karkotakudu, Pushkarudu, Aswa Hridayam, Aksha Hridayam, Romashudu, Agastyudu, Vatapi, Ilvaludu, Bhagirathudu, Rishyashrungudu, Parashuramudu, Sukanya, Mandhatrudu, Ashtavakrudu, Somakudu, Yuvakreetudu, Sougandhika, Jatasurudu, Nivatakavachulu, Nahusha Prasnalu, Markandeyudu, Dhundhumarudu, Sarasvati Gita, Vaivasvata Manuvu, Kalikala Prabhavam, Vamadevudu, Indradyumnudu, Kuvalasvudu, Madhukaitabhulu, Dharmavyadhudu, Koushikudu, Kumaraswamy, Devasenani, Devasenapati, Kartikeyudu, SatyaDroupadi Samvadam, Patrivrata Dharmalu, Ghosha Yatra, Saindhavudu, Ramayanam, Savitri, Satyavantudu, Karnudi Danaveeram, Shakti, Yaksha Prasnalu',
'en_meta_title' => 'Aranya Parvam | Aaranyaparvam | Kimmeera Vadha | Soumbhaka Vrittantam | Jatasura Vadha | Kiratarjuneeyam | Nalopakhyanam | Agastya Charitra | Rishyashrunga Charitra | Mandatru charitra | Shibi Charitra | Sougandhika Haranam | Ajagaropakhyanam | Nahusha Prasnalu | Satya Droupadi Samvadam | Kaliyuga Dharmam | Kuvalasvu Charitra | Madhu Kaitabha Charitra | Dharmavyadhopakhyanam | Ghosha Yatra | Duryodhana Prayopavesam | Saindhava Parabhavam | Rama Katha | Ramayanam | Savitryupakhyanam | Yaksha Prasnalu | Aranya vasam',
'en_meta_description' => 'Aaranya Parvam is the third book in Mahabharata. This book describes the activities of Pandavas during their 12 year period of exile. Pandavas spend their time listening to the stories of virtuous kings and sages while Kauravas inspite of hatching plots to humiliate them get themselves humiliated.',
'en_meta_keywords' => 'Akshaya Patra, Maitreyudu, Kimmeerdu, Soumbhakam, Pratismruti, Pashupatam, Urvasi Shapam, Brihadashvudu, Naludu, Damayanti, Nalopakhyanam, Rutuparnudu, Karkotakudu, Pushkarudu, Aswa Hridayam, Aksha Hridayam, Romashudu, Agastyudu, Vatapi, Ilvaludu, Bhagirathudu, Rishyashrungudu, Parashuramudu, Sukanya, Mandhatrudu, Ashtavakrudu, Somakudu, Yuvakreetudu, Sougandhika, Jatasurudu, Nivatakavachulu, Nahusha Prasnalu, Markandeyudu, Dhundhumarudu, Sarasvati Gita, Vaivasvata Manuvu, Kalikala Prabhavam, Vamadevudu, Indradyumnudu, Kuvalasvudu, Madhukaitabhulu, Dharmavyadhudu, Koushikudu, Kumaraswamy, Devasenani, Devasenapati, Kartikeyudu, SatyaDroupadi Samvadam, Patrivrata Dharmalu, Ghosha Yatra, Saindhavudu, Ramayanam, Savitri, Satyavantudu, Karnudi Danaveeram, Shakti, Yaksha Prasnalu',
'te_keywords' => 'అక్షయపాత్ర, మైత్రేయుడు, కిమ్మీరుడు, సౌంభకం, ప్రతిస్మృతి, పాశుపతాస్త్రం, ఊర్వశి శాపం, బృహదశ్వుడు, నలుడు, దమయంతి, నలదమయంతుల కథ, నలోపాఖ్యానం, కర్కోటకుడు, ఋతుపర్ణుడు, పుష్కరుడు, అశ్వహృదయం, అక్షహృదయం, రోమశుడు, అగస్త్యుడు, వాతాపి జీర్ణం, వాతావి, ఇల్వలుడు, భగీరథుడు, ఋష్యశృంగుడు, పరశురాముడు, సుకన్య, మాంధాతృడు, అష్టావక్రుడు, సోమకుడు, యువక్రీతుడు, సౌగంధికా పుష్పము, జటాసురుడు, నివాతకవచులు, నహుష ప్రశ్నలు, మార్కండేయుడు, ధుంధుమారుడు, సరస్వతీ గీత, వైవస్వత మనువు, కలికాల ప్రభావం, వామదేవుడు, ఇంద్రద్యుమ్నుడు, కువలాశ్వుడు, మధుకైటభులు, ధర్మవ్యాధుడు, కౌశికుడు, కుమారస్వామి, దేవసేనాపతి, కార్తికేయుడు, సత్యాద్రౌపదీ సంవాదం, పతివ్రతా ధర్మాలు, ఘోషయాత్ర, సైంధవ పరాభవం, సైంధవుడు, రామాయణం, సావిత్రి, సత్యవంతుడు, కర్ణుడి దానవీరం, శక్తి, యక్ష ప్రశ్నలు',
'te_meta_title' => 'అరణ్యపర్వం | ఆరణ్యపర్వం | అరణ్య పర్వం | ఆరణ్య పర్వం | కిమ్మీర వధ | సౌంభక వృత్తాంతం | సౌంభకోపాఖ్యానం | జటాసుర వధ | కిరాతార్జునీయం | నలోపాఖ్యానం | అగస్త్య చరిత్ర | ఋష్యశృంగ చరిత్ర | మాంధాతృ చరిత్ర | శిబి చరిత్ర | సౌగంధికా హరణం | అజగరోపాఖ్యానం | నహుష ప్రశ్నలు | అరణ్యవాసం | సత్యాద్రౌపదీ సంవాదం | కలియుగ ధర్మాలు | కువలాశ్వు చరిత్ర | మధుకైటభ చరిత్ర | ధర్మవ్యాధోపాఖ్యానం | ఘోష యాత్ర | దుర్యోధనుని ప్రాయోపవేశం | సైంధవ పరాభవం | రామ కథ | రామాయణం | సావిత్ర్యుపాఖ్యానం | యక్ష ప్రశ్నలు | అరణ్యవాసం ',
'te_meta_description' => 'ఆరణ్యపర్వం ఒక ప్రశ్నోపనిషత్తు. ఒక జ్ఞాన భాండాగారం. సత్కథా సమాహారం. పరిమాణ రీత్యా పెద్దదైనా ఆరణ్యపర్వంలో కథ రేఖా మాత్రమే! పాండవుల తమ 12 సంవత్సరాల వనవాసకాలంలో మునుల బోధలవలన, సత్కథా శ్రవణంవలన తనలోని మాలిన్యాలను నశింపజేసుకోవడమే ఇందలి కథాంశం. జరగబోయే కురుపాండవ సంగ్రామం కొఱకు అర్జునుడు పరమేశ్వరుడిని మెప్పించి పాశుపతాన్ని, ఇతర దివ్యాస్త్రాలను సంపాదించడం, దుర్యోధనుడు ఘోషయాత్ర చేసి పాండవులను అవమానించబోయి తాను పరాభూతుడవటం, కర్ణుడు తన సహజ కవచకుండలాలను ఇంద్రుడికి దానం చేసి ప్రతిగా శక్త్యస్త్రాన్ని సంపాదించడం, ధర్మరాజు తనను పరీక్షించడానికి యక్షుని రూపంలో వచ్చిన యముని ప్రశ్నలకు జవాబులు చెప్పడం ఇతర కథాంశాలు.',
'te_meta_keywords' => 'అక్షయపాత్ర, మైత్రేయుడు, కిమ్మీరుడు, సౌంభకం, ప్రతిస్మృతి, పాశుపతాస్త్రం, ఊర్వశి శాపం, బృహదశ్వుడు, నలుడు, దమయంతి, నలదమయంతుల కథ, నలోపాఖ్యానం, కర్కోటకుడు, ఋతుపర్ణుడు, పుష్కరుడు, అశ్వహృదయం, అక్షహృదయం, రోమశుడు, అగస్త్యుడు, వాతాపి జీర్ణం, వాతావి, ఇల్వలుడు, భగీరథుడు, ఋష్యశృంగుడు, పరశురాముడు, సుకన్య, మాంధాతృడు, అష్టావక్రుడు, సోమకుడు, యువక్రీతుడు, సౌగంధికా పుష్పము, జటాసురుడు, నివాతకవచులు, నహుష ప్రశ్నలు, మార్కండేయుడు, ధుంధుమారుడు, సరస్వతీ గీత, వైవస్వత మనువు, కలికాల ప్రభావం, వామదేవుడు, ఇంద్రద్యుమ్నుడు, కువలాశ్వుడు, మధుకైటభులు, ధర్మవ్యాధుడు, కౌశికుడు, కుమారస్వామి, దేవసేనాపతి, కార్తికేయుడు, సత్యాద్రౌపదీ సంవాదం, పతివ్రతా ధర్మాలు, ఘోషయాత్ర, సైంధవ పరాభవం, సైంధవుడు, రామాయణం, సావిత్రి, సత్యవంతుడు, కర్ణుడి దానవీరం, శక్తి, యక్ష ప్రశ్నలు',
'status' => '1'
),
(int) 5 => array(
'id' => '179',
'en_menu_name' => 'Dhrona parvam',
'te_menu_name' => 'ద్రోణ పర్వము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => '',
'te_meta_keywords' => '',
'status' => '1'
),
(int) 6 => array(
'id' => '180',
'en_menu_name' => 'Karna parvam',
'te_menu_name' => 'కర్ణ పర్వము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => '',
'te_meta_keywords' => '',
'status' => '1'
),
(int) 7 => array(
'id' => '181',
'en_menu_name' => 'Shanti parvam',
'te_menu_name' => 'శాంతి పర్వము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => '',
'te_meta_keywords' => '',
'status' => '1'
),
(int) 8 => array(
'id' => '182',
'en_menu_name' => 'Bhishma Parvam',
'te_menu_name' => 'భీష్మ పర్వము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => '',
'te_meta_keywords' => '',
'status' => '1'
),
(int) 9 => array(
'id' => '183',
'en_menu_name' => 'Shalya Parvam',
'te_menu_name' => 'శల్య పర్వము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => '',
'te_meta_keywords' => '',
'status' => '1'
),
(int) 10 => array(
'id' => '185',
'en_menu_name' => 'Sauptika Parvam',
'te_menu_name' => 'సౌప్తిక పర్వము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => '',
'te_meta_keywords' => '',
'status' => '1'
),
(int) 11 => array(
'id' => '186',
'en_menu_name' => 'Stri Parvam',
'te_menu_name' => 'స్త్రీ పర్వము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => '',
'te_meta_keywords' => '',
'status' => '1'
),
(int) 12 => array(
'id' => '187',
'en_menu_name' => 'Anushasana Parvam',
'te_menu_name' => 'అనుశాసనిక పర్వము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => '',
'te_meta_keywords' => '',
'status' => '1'
),
(int) 13 => array(
'id' => '188',
'en_menu_name' => 'Ashvamedika Parvam',
'te_menu_name' => 'అశ్వమేధ పర్వము ',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => '',
'te_meta_keywords' => '',
'status' => '1'
),
(int) 14 => array(
'id' => '189',
'en_menu_name' => 'Ashramavasika Parvam',
'te_menu_name' => 'ఆశ్రమవాస పర్వము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => '',
'te_meta_keywords' => '',
'status' => '1'
),
(int) 15 => array(
'id' => '190',
'en_menu_name' => 'Mausala Parvam',
'te_menu_name' => 'మౌసల పర్వము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => '',
'te_meta_keywords' => '',
'status' => '1'
),
(int) 16 => array(
'id' => '191',
'en_menu_name' => 'Mahaprasthanika Parvam',
'te_menu_name' => 'మహాప్రస్థానిక పర్వము ',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => '',
'te_meta_keywords' => '',
'status' => '1'
),
(int) 17 => array(
'id' => '192',
'en_menu_name' => 'Svargarohana Parvam',
'te_menu_name' => 'స్వర్గారోహణ పర్వము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => '',
'te_meta_keywords' => '',
'status' => '1'
),
(int) 18 => array(
'id' => '193',
'en_menu_name' => 'Upasamhaaraam',
'te_menu_name' => ' ఉపసంహారం',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => '',
'te_meta_keywords' => '',
'status' => '1'
)
)
)
$metaData = array(
'id' => '3',
'en_menu_name' => 'Pravachanam',
'te_menu_name' => 'ప్రవచన పఠనము',
'menu_type' => 'menu',
'position' => 'header',
'en_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'is_show_nav_links' => '1',
'menu_order' => '3',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '<p style="text-align:justify">కథలను ఇంపుగా చెబితే వినడానికి ఇష్టపడని వారెవరైనా ఉంటారా? పిల్లలు, పెద్దలన్న తేడా లేకుండా మంచి కథకు అందరూ ఊ కొట్టి తీరాల్సిందే! మరి మహాభారతాన్ని మించిన గొప్ప కథ ఈ సృష్టిలో లేదన్నది నిర్వివాదాంశం. ప్రమాణంలో కాని, కథా విశేషంలో కాని, పట్టు సడలకుండా చివరి దాక కథను నడిపించటంలో కాని, పాత్రచిత్రణలో కాని మహాభారత కథకు సాటిరాగల కథ వేరొకటి లేదు. “ఏయది హృద్యంబు, అపూర్వంబేయది, ఎద్దాని వినిన ఎఱుక సమగ్రంబైయుండు, అఘనిబర్హణమేయది” అన్న ప్రశ్నకు సమాధానమే భారతం. అయితే అంత గొప్ప కథను అంతే గొప్పగా చెప్పగలిగే వక్త ఉన్నట్లైతే అది శ్రోతల అదృష్టమేనని చెప్పుకోవాలి! శ్రీ సాంప్రతి సురేంద్రనాథ్ గారు వ్యాస, కవిత్రయ హృదయాలను అర్థం చేసుకుని, కథాసమయ సందర్భోచితంగా ఎన్నో విషయాలను ప్రస్తావిస్తూ, సాహితీ చర్చ చేస్తూ, ఎక్కడా విసుగు పుట్టని విధంగా మహాభారత కథను వ్యాఖ్యాన ప్రసంగాలలో చెప్పుకొస్తున్నారు.</p>
<p style="text-align:justify">మరి ఈ భారత ప్రవచనాన్నివిన్న తర్వాత, “యదిహాస్తి తదన్యత్ర యన్నేహాస్తి న తత్క్వచిత్” - “ఇందులో ఏది ఉందో అదే ఎక్కడైనా ఉంది. ఇందులో లేనిది మరెక్కడా లేదు” అన్న మాట ప్రత్యక్షర సత్యమని మీరూ ఒప్పుకుంటారు.</p>
',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_meta_title' => 'మహాభారతం । మహాభారత ప్రవచనం । కవిత్రయ భారతం । వ్యాస భారతం । తెలుగు భారతం । పాండవులు | అవధానం । సా',
'te_meta_description' => 'వింటే భారతం వినాలి, తింటే గారెలే తినాలి అనేది మన తెలుగువారి నానుడి. అంతగా మహాభారతం మన తెలుగువారి జీవితాల్లో పెనవేసుకుపోయింది కాదు కాదు అలా చేశారు మన కవిత్రయం నన్నయ, తిక్కన, ఎఱ్ఱాప్రగడలు. పంచమ వేదంగా కీర్తింపబడేటట్లుగా వేదవ్యాసుల వారు మహాభారతాన్ని సంస్కృతంలో రచించారు. ఆ మహా భారతాంధ్రీకరణతో తెలుగులో కావ్యరచనకు శ్రీకారం చుట్టి తెలుగువారికి కవితాభిక్ష పెట్టినవారు ఆది కవి నన్నయ అయితే, ముందున్నది శ్రవ్య కావ్యమో, లేక దృశ్యకావ్యమో అన్న అనుభూతిని కలిగించేటట్లు కావ్యానికి నాటకీయతను జోడించిన వారు కవిబ్రహ్మ తిక్కన. నన్నయ, తిక్కన రచించిన రెండు హార భాగాలను తన అరణ్యపర్వం అనే మణితో సంధానించి సమగ్రమైన భారతామృతాన్ని తెలుగువారు ఆస్వాదించే అదృష్టాన్ని మనకు ప్రసాదించారు ప్రబంధ పరమేశ్వరుడు ఎఱ్ఱన.
“ఏయది హృద్యం, అపూర్వంబేయది, ఎద్దాని వినిన ఎఱుక సమగ్రంబైయుండు, అఘనిబర్హణమేయది” అన్న ప్రశ్నకు సమాధానమే భారతం. “యదిహాస్తి తదన్యత్ర యన్నేహాస్తి న తత్క్వచిత్” - “ఇందులో ఏది ఉందో అదే ఎక్కడైనా ఉంది. ఇందులో లేనిది మరెక్కడా లేదు” అన్న మాట అక్షర సత్యం.',
'te_meta_keywords' => 'వ్యాసుడు,వ్యాస,కంక,అర్జున,నకుల,సహదేవ,పాండవులు,పంచ,ద్రౌపది,కృష్ణ,కృష్ణుడు,దుశ్శాసన,గ్రోనాచార్యుడు,ద్రోణ,గాంగేయుడు,భీష్ముడు,బలరామ,సారెలు,పాచికలు,జూదం,గోగ్రహణం,ఉత్తర,ఉత్తరుడు,ఉత్తరగోగ్రహణం,దక్షిణగోగ్రహణం,సూర్యుడు,చండ్రుడు,కాలము,కర్ణ,సూతుడు,కృపుడు,అశ్వత్థామ,నన్నయ,తిక్కన,ఎర్రన,ఎఱ్ఱన,కురుక్షేత్రం,యుద్ధం,ఎఱ్ఱాప్రగడ,ఎర్రప్రగడ,పార్ధుడు,ఫల్గుణుడు,కిరీటి,శ్వేతవాహనుడు,రథం,అశ్వాలు,అక్షౌహిణి,కాళీదాసు,వర్ణన,యుద్ధవర్ణన,సూర్యోదయం,సూర్యాస్తమయం,భారతం,వ్యాసభారతం,వ్యాస,హరిహరనాథుడు,నిపుణ,కుంతి,పాండురాజు,దుశ్చల,ద్రుపదమహారాజ,కేకయరాజ్యం,సుదేష్ణ,అభిమన్యు,సుభద్ర,ఉలూచి,చిత్రాంగద,సైరంధ్రి,కీచక,కీచకుడు,సైంధవుడు,దుర్యోధనుడు,దుర్యోధన,సుయోధన,రారాజు,హిడింబి,భీముడు,వలలుడు,దామగ్రంధి,ధర్మరాజు,యుధిష్టిరుడు,తంత్రీపాలుడు,నర్తనశాల,కాలినడక,ప్రయాణం,తెలుగుభారతం,హస్తినాపురం,వివాహం,ఉత్తరాభిమన్యులు,ఉపపాండవులు,సాంబుడు,ముసలం,యాదవులు,కౌరవులు,కురువంశం,లక్ష్మి,విష్ణువు,శివుడు,సత్యభామ,రుక్మిణి,జాంబవతి,మిత్ర,చిత్రాంగద,సత్య,పరాశరుడు,జయుడు,విజయుడు,జనమేజయుడు,వైశంపాయనుడు,ప్రవచనం,లక్కగృహం,ఎవ్వానివాకిట,వచ్చినవాడు,వరమున,నావిని,తిరుపతికవులు,సంస్కృతం,సాహిత్యం,శంతనుడు,గాంధారి,దృతరాష్ట్రుడు,గతుర్మంతుడు,వినత,కద్రువ,విదురుడు,విశ్వక్సేనుడు,హరి,హర,హరుడు,హరిహరనాథుడు,హరిహరనాధుడు,వినాయక,లక్ష్మి,విష్ణుమూర్తి,బ్రహ్మ,శివ,త్రిమూర్తులు,అష్టావధానం,శతవధానం,అవధానం,పద్యాలు,పద్యం,కవిత్రయభారతం,వసుదేవుడు,యశోద,గోకులం,బృందావనం,రేపల్లె,సరస్వతి,ఆంధ్రమహాభారతం,శర్మ,శాస్త్రి,ఉపనిషత్తులు,వేదాలు,ఇతిహాసాలు,పురాణాలు,కథలు,పాత్రలు,సన్నివేశాలు,శమీవృక్షం,ఆయుధనిక్షేపణ,శాపం,ఆయుధాలు,గాండీవం,శంఖం,పాంచజన్యం,దేవదత్తం,జీమూతమల్ల,ఓం,శ్రీ,శ్రీయన,నానా,నవరసాలు,రసజ్ఞ,నవరసభరితం,కీచకవధ,సంహారం,కీచకుడు,రాజసూయయాగం,ద్రౌపది,వధ,కవిత్రయం,వ్యాసభారతం,అమృతం,చక్రాలు,శంఖుచక్రాలు,కేతనాలు,సమ్మోహనాస్త్రం,సాంప్రతిసురేంద్రనాథ్,రమణ,లలిత,పంచభూతాలు,సుశర్మ,భీష్ముడు,శంతనుడు,సత్యవతి,పరాశరుడు,జయ,పంచమవేదం,భారతం,యదిహాస్తితదన్యత్ర,యదిహాస్తి,వింటేభారతమేవినాలి,భారతంకర్ణామృతం,వ్యాసం,బ్రహ్మ,లక్షణ,నాట్యవిశేషాలు,గుణాలు,అవస్థలు,చేష్టలు,మన్మదావస్థలు,కనుగొనికోపవేగమున,శల్యపర్వం,విరాటపర్వం,ఉద్యోగపర్వం,ఆదిపర్వం,సభాపర్వం,అరణ్యపర్వం,ధర్మవ్యాధోపాఖ్యానం,శకుంతలోపాఖ్యానం,స్వర్గారోహణపర్వం,సౌప్తికపర్వం,శాంతిపర్వం,భగవద్గీత,యధాయధా,పవిత్రాణాయ,పంచమవేదం,జయం,ధర్మప్రచారపరిషత్,ఇతిహాసం,కావ్యం,నాట్యవిశేషాలు,బ్రహ్మర్గౌరీ,యతోహస్త',
'status' => '1'
)
$headerMenuName = 'ప్రవచన పఠనము'
$submenu = array(
(int) 0 => array(
'Menu' => array(
'id' => '15',
'en_menu_name' => 'Aasvasa-1',
'te_menu_name' => 'ప్రథమాశ్వాసము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '14',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '<p>అరణ్యవాసం ముగించుకున్న పాండవులను యక్షుడిరూపంలో పరీక్షించి, ధర్మరాజు సమాధానాలకు సంతృప్తి చెందిన యమధర్మరాజు వారికి అజ్ఞాతవాసంలో ఎటువంటి ఇబ్బందులు రావని వరం ప్రసాదిస్తాడు. ఆ వరప్రసాదబలంతో, మనస్థైర్యంతో విరాటనగరంలో అజ్ఞాతవాసకాలం గడుపుటానికి పాండవులు నిర్ణయించుకుంటారు. అచట తాము చేయదగ్గ వృత్తులను నిర్ణయించుకుని, ధౌమ్యుని వద్ద సేవాధర్మోపదేశం పొంది, తమ ఆయుధాలను శమీవృక్షమున నిక్షేపించుకొని, ద్రౌపదీ సహితంగా విరాట రాజు కొలువులో ప్రవేశిస్తారు.</p>
',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => '',
'te_meta_keywords' => '',
'status' => '1'
),
'CmsMenu' => array(
'id' => '3',
'en_menu_name' => 'Pravachanam',
'te_menu_name' => 'ప్రవచన పఠనము',
'menu_type' => 'menu',
'position' => 'header',
'en_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'is_show_nav_links' => '1',
'menu_order' => '3',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '<p style="text-align:justify">కథలను ఇంపుగా చెబితే వినడానికి ఇష్టపడని వారెవరైనా ఉంటారా? పిల్లలు, పెద్దలన్న తేడా లేకుండా మంచి కథకు అందరూ ఊ కొట్టి తీరాల్సిందే! మరి మహాభారతాన్ని మించిన గొప్ప కథ ఈ సృష్టిలో లేదన్నది నిర్వివాదాంశం. ప్రమాణంలో కాని, కథా విశేషంలో కాని, పట్టు సడలకుండా చివరి దాక కథను నడిపించటంలో కాని, పాత్రచిత్రణలో కాని మహాభారత కథకు సాటిరాగల కథ వేరొకటి లేదు. “ఏయది హృద్యంబు, అపూర్వంబేయది, ఎద్దాని వినిన ఎఱుక సమగ్రంబైయుండు, అఘనిబర్హణమేయది” అన్న ప్రశ్నకు సమాధానమే భారతం. అయితే అంత గొప్ప కథను అంతే గొప్పగా చెప్పగలిగే వక్త ఉన్నట్లైతే అది శ్రోతల అదృష్టమేనని చెప్పుకోవాలి! శ్రీ సాంప్రతి సురేంద్రనాథ్ గారు వ్యాస, కవిత్రయ హృదయాలను అర్థం చేసుకుని, కథాసమయ సందర్భోచితంగా ఎన్నో విషయాలను ప్రస్తావిస్తూ, సాహితీ చర్చ చేస్తూ, ఎక్కడా విసుగు పుట్టని విధంగా మహాభారత కథను వ్యాఖ్యాన ప్రసంగాలలో చెప్పుకొస్తున్నారు.</p>
<p style="text-align:justify">మరి ఈ భారత ప్రవచనాన్నివిన్న తర్వాత, “యదిహాస్తి తదన్యత్ర యన్నేహాస్తి న తత్క్వచిత్” - “ఇందులో ఏది ఉందో అదే ఎక్కడైనా ఉంది. ఇందులో లేనిది మరెక్కడా లేదు” అన్న మాట ప్రత్యక్షర సత్యమని మీరూ ఒప్పుకుంటారు.</p>
',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_meta_title' => 'మహాభారతం । మహాభారత ప్రవచనం । కవిత్రయ భారతం । వ్యాస భారతం । తెలుగు భారతం । పాండవులు | అవధానం । సా',
'te_meta_description' => 'వింటే భారతం వినాలి, తింటే గారెలే తినాలి అనేది మన తెలుగువారి నానుడి. అంతగా మహాభారతం మన తెలుగువారి జీవితాల్లో పెనవేసుకుపోయింది కాదు కాదు అలా చేశారు మన కవిత్రయం నన్నయ, తిక్కన, ఎఱ్ఱాప్రగడలు. పంచమ వేదంగా కీర్తింపబడేటట్లుగా వేదవ్యాసుల వారు మహాభారతాన్ని సంస్కృతంలో రచించారు. ఆ మహా భారతాంధ్రీకరణతో తెలుగులో కావ్యరచనకు శ్రీకారం చుట్టి తెలుగువారికి కవితాభిక్ష పెట్టినవారు ఆది కవి నన్నయ అయితే, ముందున్నది శ్రవ్య కావ్యమో, లేక దృశ్యకావ్యమో అన్న అనుభూతిని కలిగించేటట్లు కావ్యానికి నాటకీయతను జోడించిన వారు కవిబ్రహ్మ తిక్కన. నన్నయ, తిక్కన రచించిన రెండు హార భాగాలను తన అరణ్యపర్వం అనే మణితో సంధానించి సమగ్రమైన భారతామృతాన్ని తెలుగువారు ఆస్వాదించే అదృష్టాన్ని మనకు ప్రసాదించారు ప్రబంధ పరమేశ్వరుడు ఎఱ్ఱన.
“ఏయది హృద్యం, అపూర్వంబేయది, ఎద్దాని వినిన ఎఱుక సమగ్రంబైయుండు, అఘనిబర్హణమేయది” అన్న ప్రశ్నకు సమాధానమే భారతం. “యదిహాస్తి తదన్యత్ర యన్నేహాస్తి న తత్క్వచిత్” - “ఇందులో ఏది ఉందో అదే ఎక్కడైనా ఉంది. ఇందులో లేనిది మరెక్కడా లేదు” అన్న మాట అక్షర సత్యం.',
'te_meta_keywords' => 'వ్యాసుడు,వ్యాస,కంక,అర్జున,నకుల,సహదేవ,పాండవులు,పంచ,ద్రౌపది,కృష్ణ,కృష్ణుడు,దుశ్శాసన,గ్రోనాచార్యుడు,ద్రోణ,గాంగేయుడు,భీష్ముడు,బలరామ,సారెలు,పాచికలు,జూదం,గోగ్రహణం,ఉత్తర,ఉత్తరుడు,ఉత్తరగోగ్రహణం,దక్షిణగోగ్రహణం,సూర్యుడు,చండ్రుడు,కాలము,కర్ణ,సూతుడు,కృపుడు,అశ్వత్థామ,నన్నయ,తిక్కన,ఎర్రన,ఎఱ్ఱన,కురుక్షేత్రం,యుద్ధం,ఎఱ్ఱాప్రగడ,ఎర్రప్రగడ,పార్ధుడు,ఫల్గుణుడు,కిరీటి,శ్వేతవాహనుడు,రథం,అశ్వాలు,అక్షౌహిణి,కాళీదాసు,వర్ణన,యుద్ధవర్ణన,సూర్యోదయం,సూర్యాస్తమయం,భారతం,వ్యాసభారతం,వ్యాస,హరిహరనాథుడు,నిపుణ,కుంతి,పాండురాజు,దుశ్చల,ద్రుపదమహారాజ,కేకయరాజ్యం,సుదేష్ణ,అభిమన్యు,సుభద్ర,ఉలూచి,చిత్రాంగద,సైరంధ్రి,కీచక,కీచకుడు,సైంధవుడు,దుర్యోధనుడు,దుర్యోధన,సుయోధన,రారాజు,హిడింబి,భీముడు,వలలుడు,దామగ్రంధి,ధర్మరాజు,యుధిష్టిరుడు,తంత్రీపాలుడు,నర్తనశాల,కాలినడక,ప్రయాణం,తెలుగుభారతం,హస్తినాపురం,వివాహం,ఉత్తరాభిమన్యులు,ఉపపాండవులు,సాంబుడు,ముసలం,యాదవులు,కౌరవులు,కురువంశం,లక్ష్మి,విష్ణువు,శివుడు,సత్యభామ,రుక్మిణి,జాంబవతి,మిత్ర,చిత్రాంగద,సత్య,పరాశరుడు,జయుడు,విజయుడు,జనమేజయుడు,వైశంపాయనుడు,ప్రవచనం,లక్కగృహం,ఎవ్వానివాకిట,వచ్చినవాడు,వరమున,నావిని,తిరుపతికవులు,సంస్కృతం,సాహిత్యం,శంతనుడు,గాంధారి,దృతరాష్ట్రుడు,గతుర్మంతుడు,వినత,కద్రువ,విదురుడు,విశ్వక్సేనుడు,హరి,హర,హరుడు,హరిహరనాథుడు,హరిహరనాధుడు,వినాయక,లక్ష్మి,విష్ణుమూర్తి,బ్రహ్మ,శివ,త్రిమూర్తులు,అష్టావధానం,శతవధానం,అవధానం,పద్యాలు,పద్యం,కవిత్రయభారతం,వసుదేవుడు,యశోద,గోకులం,బృందావనం,రేపల్లె,సరస్వతి,ఆంధ్రమహాభారతం,శర్మ,శాస్త్రి,ఉపనిషత్తులు,వేదాలు,ఇతిహాసాలు,పురాణాలు,కథలు,పాత్రలు,సన్నివేశాలు,శమీవృక్షం,ఆయుధనిక్షేపణ,శాపం,ఆయుధాలు,గాండీవం,శంఖం,పాంచజన్యం,దేవదత్తం,జీమూతమల్ల,ఓం,శ్రీ,శ్రీయన,నానా,నవరసాలు,రసజ్ఞ,నవరసభరితం,కీచకవధ,సంహారం,కీచకుడు,రాజసూయయాగం,ద్రౌపది,వధ,కవిత్రయం,వ్యాసభారతం,అమృతం,చక్రాలు,శంఖుచక్రాలు,కేతనాలు,సమ్మోహనాస్త్రం,సాంప్రతిసురేంద్రనాథ్,రమణ,లలిత,పంచభూతాలు,సుశర్మ,భీష్ముడు,శంతనుడు,సత్యవతి,పరాశరుడు,జయ,పంచమవేదం,భారతం,యదిహాస్తితదన్యత్ర,యదిహాస్తి,వింటేభారతమేవినాలి,భారతంకర్ణామృతం,వ్యాసం,బ్రహ్మ,లక్షణ,నాట్యవిశేషాలు,గుణాలు,అవస్థలు,చేష్టలు,మన్మదావస్థలు,కనుగొనికోపవేగమున,శల్యపర్వం,విరాటపర్వం,ఉద్యోగపర్వం,ఆదిపర్వం,సభాపర్వం,అరణ్యపర్వం,ధర్మవ్యాధోపాఖ్యానం,శకుంతలోపాఖ్యానం,స్వర్గారోహణపర్వం,సౌప్తికపర్వం,శాంతిపర్వం,భగవద్గీత,యధాయధా,పవిత్రాణాయ,పంచమవేదం,జయం,ధర్మప్రచారపరిషత్,ఇతిహాసం,కావ్యం,నాట్యవిశేషాలు,బ్రహ్మర్గౌరీ,యతోహస్త',
'status' => '1'
),
'Parent' => array(
'id' => '14',
'en_menu_name' => 'Virata Parvam',
'te_menu_name' => 'విరాట పర్వము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => 'విరాట పర్వాన్ని హృదయాహ్లాది, చతుర్థం, ఊర్జిత కథోపేతం, నానా రసాభ్యుదయోల్లాసి గా తిక్కనగారు వర్ణించారు.
నాటకాలలో నాలుగవ అంకం విశేషంగా పరిగణించబడుతుంది. మరి తిక్కనామాత్యులు విరాట పర్వాన్ని దృశ్యకావ్యంగానే(నాటకం) తెనుగు బాషలో 'వినిర్మింప' దలచారు కదా! కనుక మహాభారతమునందలి పద్దెనిమిది పర్వాలలో నాలుగవది అయిన విరాట పర్వానికి విశిష్టమైన ప్రాధాన్యాన్నిచ్చి, నవరసాలు సమపాళ్ళలో రంగరించి, ఊర్జితమైన కథలతో తళుకులద్ది, హృదయాహ్లాదిగా తీర్చిదిద్దారు. విరాట పర్వంతో భారత కథ మంచి రసకందాయంలో పడుతుంది. అసలు విరాట పర్వంలోని అంశమే నాటకీయతతో కూడుకున్నది - పాండవులు మారువేషాలలో రహస్యంగా గడపవలసిన పరిస్థితి.
కథ సంగ్రహంగా చూస్తే, పన్నెండేండ్ల అరణ్యవాసం తర్వాత, పదమూడవ సంవత్సరం అజ్ఞాతవాసదీక్ష కొఱకు పాండవులు మారు పేర్లతో విరాట నగరం ప్రవేశించి, విరాట రాజు కొలువులో ఉద్యోగాలు సంపాదించి కుదురుకుంటారు. అంతా బాగానే ఉండి, ఇంకొన్ని రోజులలో అజ్ఞాతవాసం ముగుస్తుందనగా మహాకాముకుడైన కీచకుని వలన మాలినిగా ఉన్న ద్రౌపదికి ఆపద రాగా, భీముడు అతిచాకచక్యంతో గంధర్వులన్న భ్రాంతి కలిగిస్తూ అతనిని, అతని తమ్ములను సంహరించి ఆమెకు సంతోషం కలిగిస్తాడు. దుర్యోధనుడు కుతంత్రంతో పాండవులను బయల్పరచాలని దక్షిణ, ఉత్తర గోగ్రహణాలకు పన్నాగం పన్నుతాడు. అప్పటికే అజ్ఞాతవాసం పూర్తి చేసుకున్నవారై, అర్జునుడు మినహా తక్కిన పాండవులు విరాటునికి బాసటగా వెళ్ళి సుశర్మను ఓడిస్తే, బృహన్నలగా ఉన్న అర్జునుడు ఉత్తరునికి రథసారథిగా వెళ్ళి ఆ పై గాండీవధారియై తన నిజరూపాన్ని ప్రకటించి భీష్మ, ద్రోణ, కర్ణ, సుయోధన, ఆశ్వత్థామాది యోధులను ఒక్కడే ఎదుర్కొని వారలను జయించి గోవులను మరలుస్తాడు. ఉత్తరాభిమన్యుల వివాహంతో మంగళదాయకంగా విరాట పర్వం ముగుస్తుంది.',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => 'Virata Parva is the 4th book/parva in Mahabharat. This book is about Pandavas spending an year of incongnito in Virata's court. The story line can be divided into five sub plots: 1. Pandavas enter the court of Virata 2. Kichaka Vadha 3. Dakshina Gograhana 4. Uttara Gograhanam 5. Uttara's marriage with Abhimanyu',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => 'పద్దెనిమిది పర్వాలు గల మహాభారతంలో విరాట పర్వం నాలుగవది. హృదయాహ్లాది, ఊర్జిత కథోపేతంబు, నానా రసాభ్యుదయోల్లాసిగా విరాట పర్వాన్ని తిక్కన గారు వర్ణించారు. ఇందులో ప్రధాన కథాంశాలుః 1. పాండవులు మారువేషాలలో విరాటుని కొలువులో ప్రవేశించడం 2. కీచక వధ 3. దక్షిణ గోగ్రహణం 4. ఉత్తర గోగ్రహణం 5. ఉత్తరాభిమన్యుల వివాహం',
'te_meta_keywords' => 'వ్యాసుడు,వ్యాస,కంక,అర్జున,నకుల,సహదేవ,పాండవులు,పంచ,ద్రౌపది,కృష్ణ,కృష్ణుడు,దుశ్శాసన,గ్రోనాచార్యుడు,ద్రోణ,గాంగేయుడు,భీష్ముడు,బలరామ,సారెలు,పాచికలు,జూదం,గోగ్రహణం,ఉత్తర,ఉత్తరుడు,ఉత్తరగోగ్రహణం,దక్షిణగోగ్రహణం,సూర్యుడు,చండ్రుడు,కాలము,కర్ణ,సూతుడు,కృపుడు,అశ్వత్థామ,నన్నయ,తిక్కన,ఎర్రన,ఎఱ్ఱన,కురుక్షేత్రం,యుద్ధం,ఎఱ్ఱాప్రగడ,ఎర్రప్రగడ,పార్ధుడు,ఫల్గుణుడు,కిరీటి,శ్వేతవాహనుడు,రథం,అశ్వాలు,అక్షౌహిణి,కాళీదాసు,వర్ణన,యుద్ధవర్ణన,సూర్యోదయం,సూర్యాస్తమయం,భారతం,వ్యాసభారతం,వ్యాస,హరిహరనాథుడు,నిపుణ,కుంతి,పాండురాజు,దుశ్చల,ద్రుపదమహారాజ,కేకయరాజ్యం,సుదేష్ణ,అభిమన్యు,సుభద్ర,ఉలూచి,చిత్రాంగద,సైరంధ్రి,కీచక,కీచకుడు,సైంధవుడు,దుర్యోధనుడు,దుర్యోధన,సుయోధన,రారాజు,హిడింబి,భీముడు,వలలుడు,దామగ్రంధి,ధర్మరాజు,యుధిష్టిరుడు,తంత్రీపాలుడు,నర్తనశాల,కాలినడక,ప్రయాణం,తెలుగుభారతం,హస్తినాపురం,వివాహం,ఉత్తరాభిమన్యులు,ఉపపాండవులు,సాంబుడు,ముసలం,యాదవులు,కౌరవులు,కురువంశం,లక్ష్మి,విష్ణువు,శివుడు,సత్యభామ,రుక్మిణి,జాంబవతి,మిత్ర,చిత్రాంగద,సత్య,పరాశరుడు,జయుడు,విజయుడు,జనమేజయుడు,వైశంపాయనుడు,ప్రవచనం,లక్కగృహం,ఎవ్వానివాకిట,వచ్చినవాడు,వరమున,నావిని,తిరుపతికవులు,సంస్కృతం,సాహిత్యం,శంతనుడు,గాంధారి,దృతరాష్ట్రుడు,గతుర్మంతుడు,వినత,కద్రువ,విదురుడు,విశ్వక్సేనుడు,హరి,హర,హరుడు,హరిహరనాథుడు,హరిహరనాధుడు,వినాయక,లక్ష్మి,విష్ణుమూర్తి,బ్రహ్మ,శివ,త్రిమూర్తులు,అష్టావధానం,శతవధానం,అవధానం,పద్యాలు,పద్యం,కవిత్రయభారతం,వసుదేవుడు,యశోద,గోకులం,బృందావనం,రేపల్లె,సరస్వతి,ఆంధ్రమహాభారతం,శర్మ,శాస్త్రి,ఉపనిషత్తులు,వేదాలు,ఇతిహాసాలు,పురాణాలు,కథలు,పాత్రలు,సన్నివేశాలు,శమీవృక్షం,ఆయుధనిక్షేపణ,శాపం,ఆయుధాలు,గాండీవం,శంఖం,పాంచజన్యం,దేవదత్తం,జీమూతమల్ల,ఓం,శ్రీ,శ్రీయన,నానా,నవరసాలు,రసజ్ఞ,నవరసభరితం,కీచకవధ,సంహారం,కీచకుడు,రాజసూయయాగం,ద్రౌపది,వధ,కవిత్రయం,వ్యాసభారతం,అమృతం,చక్రాలు,శంఖుచక్రాలు,కేతనాలు,సమ్మోహనాస్త్రం,సాంప్రతిసురేంద్రనాథ్,రమణ,లలిత,పంచభూతాలు,సుశర్మ,భీష్ముడు,శంతనుడు,సత్యవతి,పరాశరుడు,జయ,పంచమవేదం,భారతం,యదిహాస్తితదన్యత్ర,యదిహాస్తి,వింటేభారతమేవినాలి,భారతంకర్ణామృతం,వ్యాసం,బ్రహ్మ,లక్షణ,నాట్యవిశేషాలు,గుణాలు,అవస్థలు,చేష్టలు,మన్మదావస్థలు,కనుగొనికోపవేగమున,శల్యపర్వం,విరాటపర్వం,ఉద్యోగపర్వం,ఆదిపర్వం,సభాపర్వం,అరణ్యపర్వం,ధర్మవ్యాధోపాఖ్యానం,శకుంతలోపాఖ్యానం,స్వర్గారోహణపర్వం,సౌప్తికపర్వం,శాంతిపర్వం,భగవద్గీత,యధాయధా,పవిత్రాణాయ,పంచమవేదం,జయం,ధర్మప్రచారపరిషత్,ఇతిహాసం,కావ్యం,నాట్యవిశేషాలు,బ్రహ్మర్గౌరీ,యతోహస్త',
'status' => '1'
),
'Page' => array(),
'Audio' => array(),
'Pdf' => array(),
'children' => array(
(int) 0 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 1 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 2 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 3 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 4 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 5 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 6 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 7 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 8 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 9 => array(
[maximum depth reached]
)
)
),
(int) 1 => array(
'Menu' => array(
'id' => '16',
'en_menu_name' => 'Aasvasa-2',
'te_menu_name' => 'ద్వితీయాశ్వాసము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '14',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => 'పాండవులు తమ సత్ప్రవర్తనతో, గుణ విశేషాలతో తమ తమ వృత్తులలో రాణిస్తూ, విరాటుని కొలువులో కుదురుకొని ఉన్న సమయంలో విరాట నగరంలో బ్రహ్మోత్సవాలు జరుగుతాయి. ఆ బ్రహ్మోత్సవాలలో జీమూతమల్లుడనే మల్లయోధుడిని వలలుని వేషంలో ఉన్న భీముడు ఓడించి సంహరిస్తాడు. ఇలా ఎటువంటి ఇబ్బంది లేకుండా ఏడాది కాలం గడిచిపోతుందన్న తరుణంలో విరాటుని బావమరిదియైన కీచకుడు ద్రౌపదిని చూచి మోహిస్తాడు. ద్రౌపది తన పతులైన అయిదుగురు గంధర్వులు తనను కంటికి రెప్పలా కాపాడుతూ ఉంటారని హెచ్చరించినా వినక ఆమె వెంటపడి నిండుసభలో అవమానించగా ద్రౌపది తన ఆవేదనను భీమునితో చెప్పుకుని బాధపడుతుంది. అంతట భీముడు అత్యంత చాకచక్యంతో, తమ అజ్ఞాతవాస రహస్యం బయటపడకుండా నర్తనశాలలో గంధర్వుల పేరుతో కీచకుని సంహరిస్తాడు.',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => '',
'te_meta_keywords' => '',
'status' => '1'
),
'CmsMenu' => array(
'id' => '3',
'en_menu_name' => 'Pravachanam',
'te_menu_name' => 'ప్రవచన పఠనము',
'menu_type' => 'menu',
'position' => 'header',
'en_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'is_show_nav_links' => '1',
'menu_order' => '3',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '<p style="text-align:justify">కథలను ఇంపుగా చెబితే వినడానికి ఇష్టపడని వారెవరైనా ఉంటారా? పిల్లలు, పెద్దలన్న తేడా లేకుండా మంచి కథకు అందరూ ఊ కొట్టి తీరాల్సిందే! మరి మహాభారతాన్ని మించిన గొప్ప కథ ఈ సృష్టిలో లేదన్నది నిర్వివాదాంశం. ప్రమాణంలో కాని, కథా విశేషంలో కాని, పట్టు సడలకుండా చివరి దాక కథను నడిపించటంలో కాని, పాత్రచిత్రణలో కాని మహాభారత కథకు సాటిరాగల కథ వేరొకటి లేదు. “ఏయది హృద్యంబు, అపూర్వంబేయది, ఎద్దాని వినిన ఎఱుక సమగ్రంబైయుండు, అఘనిబర్హణమేయది” అన్న ప్రశ్నకు సమాధానమే భారతం. అయితే అంత గొప్ప కథను అంతే గొప్పగా చెప్పగలిగే వక్త ఉన్నట్లైతే అది శ్రోతల అదృష్టమేనని చెప్పుకోవాలి! శ్రీ సాంప్రతి సురేంద్రనాథ్ గారు వ్యాస, కవిత్రయ హృదయాలను అర్థం చేసుకుని, కథాసమయ సందర్భోచితంగా ఎన్నో విషయాలను ప్రస్తావిస్తూ, సాహితీ చర్చ చేస్తూ, ఎక్కడా విసుగు పుట్టని విధంగా మహాభారత కథను వ్యాఖ్యాన ప్రసంగాలలో చెప్పుకొస్తున్నారు.</p>
<p style="text-align:justify">మరి ఈ భారత ప్రవచనాన్నివిన్న తర్వాత, “యదిహాస్తి తదన్యత్ర యన్నేహాస్తి న తత్క్వచిత్” - “ఇందులో ఏది ఉందో అదే ఎక్కడైనా ఉంది. ఇందులో లేనిది మరెక్కడా లేదు” అన్న మాట ప్రత్యక్షర సత్యమని మీరూ ఒప్పుకుంటారు.</p>
',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_meta_title' => 'మహాభారతం । మహాభారత ప్రవచనం । కవిత్రయ భారతం । వ్యాస భారతం । తెలుగు భారతం । పాండవులు | అవధానం । సా',
'te_meta_description' => 'వింటే భారతం వినాలి, తింటే గారెలే తినాలి అనేది మన తెలుగువారి నానుడి. అంతగా మహాభారతం మన తెలుగువారి జీవితాల్లో పెనవేసుకుపోయింది కాదు కాదు అలా చేశారు మన కవిత్రయం నన్నయ, తిక్కన, ఎఱ్ఱాప్రగడలు. పంచమ వేదంగా కీర్తింపబడేటట్లుగా వేదవ్యాసుల వారు మహాభారతాన్ని సంస్కృతంలో రచించారు. ఆ మహా భారతాంధ్రీకరణతో తెలుగులో కావ్యరచనకు శ్రీకారం చుట్టి తెలుగువారికి కవితాభిక్ష పెట్టినవారు ఆది కవి నన్నయ అయితే, ముందున్నది శ్రవ్య కావ్యమో, లేక దృశ్యకావ్యమో అన్న అనుభూతిని కలిగించేటట్లు కావ్యానికి నాటకీయతను జోడించిన వారు కవిబ్రహ్మ తిక్కన. నన్నయ, తిక్కన రచించిన రెండు హార భాగాలను తన అరణ్యపర్వం అనే మణితో సంధానించి సమగ్రమైన భారతామృతాన్ని తెలుగువారు ఆస్వాదించే అదృష్టాన్ని మనకు ప్రసాదించారు ప్రబంధ పరమేశ్వరుడు ఎఱ్ఱన.
“ఏయది హృద్యం, అపూర్వంబేయది, ఎద్దాని వినిన ఎఱుక సమగ్రంబైయుండు, అఘనిబర్హణమేయది” అన్న ప్రశ్నకు సమాధానమే భారతం. “యదిహాస్తి తదన్యత్ర యన్నేహాస్తి న తత్క్వచిత్” - “ఇందులో ఏది ఉందో అదే ఎక్కడైనా ఉంది. ఇందులో లేనిది మరెక్కడా లేదు” అన్న మాట అక్షర సత్యం.',
'te_meta_keywords' => 'వ్యాసుడు,వ్యాస,కంక,అర్జున,నకుల,సహదేవ,పాండవులు,పంచ,ద్రౌపది,కృష్ణ,కృష్ణుడు,దుశ్శాసన,గ్రోనాచార్యుడు,ద్రోణ,గాంగేయుడు,భీష్ముడు,బలరామ,సారెలు,పాచికలు,జూదం,గోగ్రహణం,ఉత్తర,ఉత్తరుడు,ఉత్తరగోగ్రహణం,దక్షిణగోగ్రహణం,సూర్యుడు,చండ్రుడు,కాలము,కర్ణ,సూతుడు,కృపుడు,అశ్వత్థామ,నన్నయ,తిక్కన,ఎర్రన,ఎఱ్ఱన,కురుక్షేత్రం,యుద్ధం,ఎఱ్ఱాప్రగడ,ఎర్రప్రగడ,పార్ధుడు,ఫల్గుణుడు,కిరీటి,శ్వేతవాహనుడు,రథం,అశ్వాలు,అక్షౌహిణి,కాళీదాసు,వర్ణన,యుద్ధవర్ణన,సూర్యోదయం,సూర్యాస్తమయం,భారతం,వ్యాసభారతం,వ్యాస,హరిహరనాథుడు,నిపుణ,కుంతి,పాండురాజు,దుశ్చల,ద్రుపదమహారాజ,కేకయరాజ్యం,సుదేష్ణ,అభిమన్యు,సుభద్ర,ఉలూచి,చిత్రాంగద,సైరంధ్రి,కీచక,కీచకుడు,సైంధవుడు,దుర్యోధనుడు,దుర్యోధన,సుయోధన,రారాజు,హిడింబి,భీముడు,వలలుడు,దామగ్రంధి,ధర్మరాజు,యుధిష్టిరుడు,తంత్రీపాలుడు,నర్తనశాల,కాలినడక,ప్రయాణం,తెలుగుభారతం,హస్తినాపురం,వివాహం,ఉత్తరాభిమన్యులు,ఉపపాండవులు,సాంబుడు,ముసలం,యాదవులు,కౌరవులు,కురువంశం,లక్ష్మి,విష్ణువు,శివుడు,సత్యభామ,రుక్మిణి,జాంబవతి,మిత్ర,చిత్రాంగద,సత్య,పరాశరుడు,జయుడు,విజయుడు,జనమేజయుడు,వైశంపాయనుడు,ప్రవచనం,లక్కగృహం,ఎవ్వానివాకిట,వచ్చినవాడు,వరమున,నావిని,తిరుపతికవులు,సంస్కృతం,సాహిత్యం,శంతనుడు,గాంధారి,దృతరాష్ట్రుడు,గతుర్మంతుడు,వినత,కద్రువ,విదురుడు,విశ్వక్సేనుడు,హరి,హర,హరుడు,హరిహరనాథుడు,హరిహరనాధుడు,వినాయక,లక్ష్మి,విష్ణుమూర్తి,బ్రహ్మ,శివ,త్రిమూర్తులు,అష్టావధానం,శతవధానం,అవధానం,పద్యాలు,పద్యం,కవిత్రయభారతం,వసుదేవుడు,యశోద,గోకులం,బృందావనం,రేపల్లె,సరస్వతి,ఆంధ్రమహాభారతం,శర్మ,శాస్త్రి,ఉపనిషత్తులు,వేదాలు,ఇతిహాసాలు,పురాణాలు,కథలు,పాత్రలు,సన్నివేశాలు,శమీవృక్షం,ఆయుధనిక్షేపణ,శాపం,ఆయుధాలు,గాండీవం,శంఖం,పాంచజన్యం,దేవదత్తం,జీమూతమల్ల,ఓం,శ్రీ,శ్రీయన,నానా,నవరసాలు,రసజ్ఞ,నవరసభరితం,కీచకవధ,సంహారం,కీచకుడు,రాజసూయయాగం,ద్రౌపది,వధ,కవిత్రయం,వ్యాసభారతం,అమృతం,చక్రాలు,శంఖుచక్రాలు,కేతనాలు,సమ్మోహనాస్త్రం,సాంప్రతిసురేంద్రనాథ్,రమణ,లలిత,పంచభూతాలు,సుశర్మ,భీష్ముడు,శంతనుడు,సత్యవతి,పరాశరుడు,జయ,పంచమవేదం,భారతం,యదిహాస్తితదన్యత్ర,యదిహాస్తి,వింటేభారతమేవినాలి,భారతంకర్ణామృతం,వ్యాసం,బ్రహ్మ,లక్షణ,నాట్యవిశేషాలు,గుణాలు,అవస్థలు,చేష్టలు,మన్మదావస్థలు,కనుగొనికోపవేగమున,శల్యపర్వం,విరాటపర్వం,ఉద్యోగపర్వం,ఆదిపర్వం,సభాపర్వం,అరణ్యపర్వం,ధర్మవ్యాధోపాఖ్యానం,శకుంతలోపాఖ్యానం,స్వర్గారోహణపర్వం,సౌప్తికపర్వం,శాంతిపర్వం,భగవద్గీత,యధాయధా,పవిత్రాణాయ,పంచమవేదం,జయం,ధర్మప్రచారపరిషత్,ఇతిహాసం,కావ్యం,నాట్యవిశేషాలు,బ్రహ్మర్గౌరీ,యతోహస్త',
'status' => '1'
),
'Parent' => array(
'id' => '14',
'en_menu_name' => 'Virata Parvam',
'te_menu_name' => 'విరాట పర్వము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => 'విరాట పర్వాన్ని హృదయాహ్లాది, చతుర్థం, ఊర్జిత కథోపేతం, నానా రసాభ్యుదయోల్లాసి గా తిక్కనగారు వర్ణించారు.
నాటకాలలో నాలుగవ అంకం విశేషంగా పరిగణించబడుతుంది. మరి తిక్కనామాత్యులు విరాట పర్వాన్ని దృశ్యకావ్యంగానే(నాటకం) తెనుగు బాషలో 'వినిర్మింప' దలచారు కదా! కనుక మహాభారతమునందలి పద్దెనిమిది పర్వాలలో నాలుగవది అయిన విరాట పర్వానికి విశిష్టమైన ప్రాధాన్యాన్నిచ్చి, నవరసాలు సమపాళ్ళలో రంగరించి, ఊర్జితమైన కథలతో తళుకులద్ది, హృదయాహ్లాదిగా తీర్చిదిద్దారు. విరాట పర్వంతో భారత కథ మంచి రసకందాయంలో పడుతుంది. అసలు విరాట పర్వంలోని అంశమే నాటకీయతతో కూడుకున్నది - పాండవులు మారువేషాలలో రహస్యంగా గడపవలసిన పరిస్థితి.
కథ సంగ్రహంగా చూస్తే, పన్నెండేండ్ల అరణ్యవాసం తర్వాత, పదమూడవ సంవత్సరం అజ్ఞాతవాసదీక్ష కొఱకు పాండవులు మారు పేర్లతో విరాట నగరం ప్రవేశించి, విరాట రాజు కొలువులో ఉద్యోగాలు సంపాదించి కుదురుకుంటారు. అంతా బాగానే ఉండి, ఇంకొన్ని రోజులలో అజ్ఞాతవాసం ముగుస్తుందనగా మహాకాముకుడైన కీచకుని వలన మాలినిగా ఉన్న ద్రౌపదికి ఆపద రాగా, భీముడు అతిచాకచక్యంతో గంధర్వులన్న భ్రాంతి కలిగిస్తూ అతనిని, అతని తమ్ములను సంహరించి ఆమెకు సంతోషం కలిగిస్తాడు. దుర్యోధనుడు కుతంత్రంతో పాండవులను బయల్పరచాలని దక్షిణ, ఉత్తర గోగ్రహణాలకు పన్నాగం పన్నుతాడు. అప్పటికే అజ్ఞాతవాసం పూర్తి చేసుకున్నవారై, అర్జునుడు మినహా తక్కిన పాండవులు విరాటునికి బాసటగా వెళ్ళి సుశర్మను ఓడిస్తే, బృహన్నలగా ఉన్న అర్జునుడు ఉత్తరునికి రథసారథిగా వెళ్ళి ఆ పై గాండీవధారియై తన నిజరూపాన్ని ప్రకటించి భీష్మ, ద్రోణ, కర్ణ, సుయోధన, ఆశ్వత్థామాది యోధులను ఒక్కడే ఎదుర్కొని వారలను జయించి గోవులను మరలుస్తాడు. ఉత్తరాభిమన్యుల వివాహంతో మంగళదాయకంగా విరాట పర్వం ముగుస్తుంది.',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => 'Virata Parva is the 4th book/parva in Mahabharat. This book is about Pandavas spending an year of incongnito in Virata's court. The story line can be divided into five sub plots: 1. Pandavas enter the court of Virata 2. Kichaka Vadha 3. Dakshina Gograhana 4. Uttara Gograhanam 5. Uttara's marriage with Abhimanyu',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => 'పద్దెనిమిది పర్వాలు గల మహాభారతంలో విరాట పర్వం నాలుగవది. హృదయాహ్లాది, ఊర్జిత కథోపేతంబు, నానా రసాభ్యుదయోల్లాసిగా విరాట పర్వాన్ని తిక్కన గారు వర్ణించారు. ఇందులో ప్రధాన కథాంశాలుః 1. పాండవులు మారువేషాలలో విరాటుని కొలువులో ప్రవేశించడం 2. కీచక వధ 3. దక్షిణ గోగ్రహణం 4. ఉత్తర గోగ్రహణం 5. ఉత్తరాభిమన్యుల వివాహం',
'te_meta_keywords' => 'వ్యాసుడు,వ్యాస,కంక,అర్జున,నకుల,సహదేవ,పాండవులు,పంచ,ద్రౌపది,కృష్ణ,కృష్ణుడు,దుశ్శాసన,గ్రోనాచార్యుడు,ద్రోణ,గాంగేయుడు,భీష్ముడు,బలరామ,సారెలు,పాచికలు,జూదం,గోగ్రహణం,ఉత్తర,ఉత్తరుడు,ఉత్తరగోగ్రహణం,దక్షిణగోగ్రహణం,సూర్యుడు,చండ్రుడు,కాలము,కర్ణ,సూతుడు,కృపుడు,అశ్వత్థామ,నన్నయ,తిక్కన,ఎర్రన,ఎఱ్ఱన,కురుక్షేత్రం,యుద్ధం,ఎఱ్ఱాప్రగడ,ఎర్రప్రగడ,పార్ధుడు,ఫల్గుణుడు,కిరీటి,శ్వేతవాహనుడు,రథం,అశ్వాలు,అక్షౌహిణి,కాళీదాసు,వర్ణన,యుద్ధవర్ణన,సూర్యోదయం,సూర్యాస్తమయం,భారతం,వ్యాసభారతం,వ్యాస,హరిహరనాథుడు,నిపుణ,కుంతి,పాండురాజు,దుశ్చల,ద్రుపదమహారాజ,కేకయరాజ్యం,సుదేష్ణ,అభిమన్యు,సుభద్ర,ఉలూచి,చిత్రాంగద,సైరంధ్రి,కీచక,కీచకుడు,సైంధవుడు,దుర్యోధనుడు,దుర్యోధన,సుయోధన,రారాజు,హిడింబి,భీముడు,వలలుడు,దామగ్రంధి,ధర్మరాజు,యుధిష్టిరుడు,తంత్రీపాలుడు,నర్తనశాల,కాలినడక,ప్రయాణం,తెలుగుభారతం,హస్తినాపురం,వివాహం,ఉత్తరాభిమన్యులు,ఉపపాండవులు,సాంబుడు,ముసలం,యాదవులు,కౌరవులు,కురువంశం,లక్ష్మి,విష్ణువు,శివుడు,సత్యభామ,రుక్మిణి,జాంబవతి,మిత్ర,చిత్రాంగద,సత్య,పరాశరుడు,జయుడు,విజయుడు,జనమేజయుడు,వైశంపాయనుడు,ప్రవచనం,లక్కగృహం,ఎవ్వానివాకిట,వచ్చినవాడు,వరమున,నావిని,తిరుపతికవులు,సంస్కృతం,సాహిత్యం,శంతనుడు,గాంధారి,దృతరాష్ట్రుడు,గతుర్మంతుడు,వినత,కద్రువ,విదురుడు,విశ్వక్సేనుడు,హరి,హర,హరుడు,హరిహరనాథుడు,హరిహరనాధుడు,వినాయక,లక్ష్మి,విష్ణుమూర్తి,బ్రహ్మ,శివ,త్రిమూర్తులు,అష్టావధానం,శతవధానం,అవధానం,పద్యాలు,పద్యం,కవిత్రయభారతం,వసుదేవుడు,యశోద,గోకులం,బృందావనం,రేపల్లె,సరస్వతి,ఆంధ్రమహాభారతం,శర్మ,శాస్త్రి,ఉపనిషత్తులు,వేదాలు,ఇతిహాసాలు,పురాణాలు,కథలు,పాత్రలు,సన్నివేశాలు,శమీవృక్షం,ఆయుధనిక్షేపణ,శాపం,ఆయుధాలు,గాండీవం,శంఖం,పాంచజన్యం,దేవదత్తం,జీమూతమల్ల,ఓం,శ్రీ,శ్రీయన,నానా,నవరసాలు,రసజ్ఞ,నవరసభరితం,కీచకవధ,సంహారం,కీచకుడు,రాజసూయయాగం,ద్రౌపది,వధ,కవిత్రయం,వ్యాసభారతం,అమృతం,చక్రాలు,శంఖుచక్రాలు,కేతనాలు,సమ్మోహనాస్త్రం,సాంప్రతిసురేంద్రనాథ్,రమణ,లలిత,పంచభూతాలు,సుశర్మ,భీష్ముడు,శంతనుడు,సత్యవతి,పరాశరుడు,జయ,పంచమవేదం,భారతం,యదిహాస్తితదన్యత్ర,యదిహాస్తి,వింటేభారతమేవినాలి,భారతంకర్ణామృతం,వ్యాసం,బ్రహ్మ,లక్షణ,నాట్యవిశేషాలు,గుణాలు,అవస్థలు,చేష్టలు,మన్మదావస్థలు,కనుగొనికోపవేగమున,శల్యపర్వం,విరాటపర్వం,ఉద్యోగపర్వం,ఆదిపర్వం,సభాపర్వం,అరణ్యపర్వం,ధర్మవ్యాధోపాఖ్యానం,శకుంతలోపాఖ్యానం,స్వర్గారోహణపర్వం,సౌప్తికపర్వం,శాంతిపర్వం,భగవద్గీత,యధాయధా,పవిత్రాణాయ,పంచమవేదం,జయం,ధర్మప్రచారపరిషత్,ఇతిహాసం,కావ్యం,నాట్యవిశేషాలు,బ్రహ్మర్గౌరీ,యతోహస్త',
'status' => '1'
),
'Page' => array(),
'Audio' => array(),
'Pdf' => array(),
'children' => array(
(int) 0 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 1 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 2 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 3 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 4 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 5 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 6 => array(
[maximum depth reached]
)
)
),
(int) 2 => array(
'Menu' => array(
'id' => '17',
'en_menu_name' => 'Aasvasa-3',
'te_menu_name' => 'తృతీయాశ్వాసము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '14',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => 'కీచక సంహారానికి ప్రతీకారంగా అతని సోదరులైన ఉపకీచకులు ద్రౌపదిని కీచకుని దేహంతో పాటుగా దహింపబోగా, భీముడు ప్రళయకాలరుద్రునివలె వారిపై విరుచుకుపడి గంధర్వులనే భ్రాంతి కలిగిస్తూ వారినందరిని మట్టుపెడతాడు. కీచక మరణవార్తతో పాటు, పాండవులు ఎక్కడా కానరాలేదన్న వార్తను వేగులు దుర్యోధనునికి చేరవేస్తారు. కీచకుని చంపగలవాడు భీముడొక్కడేనని గ్రహించిన దుర్యోధనుడు ధర్మరాజు ఉన్న చోట సుభిక్షంగా ఉంటుందన్న భీష్ముని మాటను అన్వయించుకుని, విరాట నగరంలో పాండవులు ఉండి ఉంటారని తలచి వారిని బయల్పరచడానికి ద్విముఖ వ్యూహం పన్నుతాడు. ఆ వ్యూహంలో భాగంగా సుశర్మ దక్షిణ గోగ్రహణం చేయగా, అర్జునుడు తప్ప తక్కిన పాండవుల సహాయంతో విరాట రాజు సుశర్మను ఓడిస్తాడు.',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => '',
'te_meta_keywords' => '',
'status' => '1'
),
'CmsMenu' => array(
'id' => '3',
'en_menu_name' => 'Pravachanam',
'te_menu_name' => 'ప్రవచన పఠనము',
'menu_type' => 'menu',
'position' => 'header',
'en_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'is_show_nav_links' => '1',
'menu_order' => '3',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '<p style="text-align:justify">కథలను ఇంపుగా చెబితే వినడానికి ఇష్టపడని వారెవరైనా ఉంటారా? పిల్లలు, పెద్దలన్న తేడా లేకుండా మంచి కథకు అందరూ ఊ కొట్టి తీరాల్సిందే! మరి మహాభారతాన్ని మించిన గొప్ప కథ ఈ సృష్టిలో లేదన్నది నిర్వివాదాంశం. ప్రమాణంలో కాని, కథా విశేషంలో కాని, పట్టు సడలకుండా చివరి దాక కథను నడిపించటంలో కాని, పాత్రచిత్రణలో కాని మహాభారత కథకు సాటిరాగల కథ వేరొకటి లేదు. “ఏయది హృద్యంబు, అపూర్వంబేయది, ఎద్దాని వినిన ఎఱుక సమగ్రంబైయుండు, అఘనిబర్హణమేయది” అన్న ప్రశ్నకు సమాధానమే భారతం. అయితే అంత గొప్ప కథను అంతే గొప్పగా చెప్పగలిగే వక్త ఉన్నట్లైతే అది శ్రోతల అదృష్టమేనని చెప్పుకోవాలి! శ్రీ సాంప్రతి సురేంద్రనాథ్ గారు వ్యాస, కవిత్రయ హృదయాలను అర్థం చేసుకుని, కథాసమయ సందర్భోచితంగా ఎన్నో విషయాలను ప్రస్తావిస్తూ, సాహితీ చర్చ చేస్తూ, ఎక్కడా విసుగు పుట్టని విధంగా మహాభారత కథను వ్యాఖ్యాన ప్రసంగాలలో చెప్పుకొస్తున్నారు.</p>
<p style="text-align:justify">మరి ఈ భారత ప్రవచనాన్నివిన్న తర్వాత, “యదిహాస్తి తదన్యత్ర యన్నేహాస్తి న తత్క్వచిత్” - “ఇందులో ఏది ఉందో అదే ఎక్కడైనా ఉంది. ఇందులో లేనిది మరెక్కడా లేదు” అన్న మాట ప్రత్యక్షర సత్యమని మీరూ ఒప్పుకుంటారు.</p>
',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_meta_title' => 'మహాభారతం । మహాభారత ప్రవచనం । కవిత్రయ భారతం । వ్యాస భారతం । తెలుగు భారతం । పాండవులు | అవధానం । సా',
'te_meta_description' => 'వింటే భారతం వినాలి, తింటే గారెలే తినాలి అనేది మన తెలుగువారి నానుడి. అంతగా మహాభారతం మన తెలుగువారి జీవితాల్లో పెనవేసుకుపోయింది కాదు కాదు అలా చేశారు మన కవిత్రయం నన్నయ, తిక్కన, ఎఱ్ఱాప్రగడలు. పంచమ వేదంగా కీర్తింపబడేటట్లుగా వేదవ్యాసుల వారు మహాభారతాన్ని సంస్కృతంలో రచించారు. ఆ మహా భారతాంధ్రీకరణతో తెలుగులో కావ్యరచనకు శ్రీకారం చుట్టి తెలుగువారికి కవితాభిక్ష పెట్టినవారు ఆది కవి నన్నయ అయితే, ముందున్నది శ్రవ్య కావ్యమో, లేక దృశ్యకావ్యమో అన్న అనుభూతిని కలిగించేటట్లు కావ్యానికి నాటకీయతను జోడించిన వారు కవిబ్రహ్మ తిక్కన. నన్నయ, తిక్కన రచించిన రెండు హార భాగాలను తన అరణ్యపర్వం అనే మణితో సంధానించి సమగ్రమైన భారతామృతాన్ని తెలుగువారు ఆస్వాదించే అదృష్టాన్ని మనకు ప్రసాదించారు ప్రబంధ పరమేశ్వరుడు ఎఱ్ఱన.
“ఏయది హృద్యం, అపూర్వంబేయది, ఎద్దాని వినిన ఎఱుక సమగ్రంబైయుండు, అఘనిబర్హణమేయది” అన్న ప్రశ్నకు సమాధానమే భారతం. “యదిహాస్తి తదన్యత్ర యన్నేహాస్తి న తత్క్వచిత్” - “ఇందులో ఏది ఉందో అదే ఎక్కడైనా ఉంది. ఇందులో లేనిది మరెక్కడా లేదు” అన్న మాట అక్షర సత్యం.',
'te_meta_keywords' => 'వ్యాసుడు,వ్యాస,కంక,అర్జున,నకుల,సహదేవ,పాండవులు,పంచ,ద్రౌపది,కృష్ణ,కృష్ణుడు,దుశ్శాసన,గ్రోనాచార్యుడు,ద్రోణ,గాంగేయుడు,భీష్ముడు,బలరామ,సారెలు,పాచికలు,జూదం,గోగ్రహణం,ఉత్తర,ఉత్తరుడు,ఉత్తరగోగ్రహణం,దక్షిణగోగ్రహణం,సూర్యుడు,చండ్రుడు,కాలము,కర్ణ,సూతుడు,కృపుడు,అశ్వత్థామ,నన్నయ,తిక్కన,ఎర్రన,ఎఱ్ఱన,కురుక్షేత్రం,యుద్ధం,ఎఱ్ఱాప్రగడ,ఎర్రప్రగడ,పార్ధుడు,ఫల్గుణుడు,కిరీటి,శ్వేతవాహనుడు,రథం,అశ్వాలు,అక్షౌహిణి,కాళీదాసు,వర్ణన,యుద్ధవర్ణన,సూర్యోదయం,సూర్యాస్తమయం,భారతం,వ్యాసభారతం,వ్యాస,హరిహరనాథుడు,నిపుణ,కుంతి,పాండురాజు,దుశ్చల,ద్రుపదమహారాజ,కేకయరాజ్యం,సుదేష్ణ,అభిమన్యు,సుభద్ర,ఉలూచి,చిత్రాంగద,సైరంధ్రి,కీచక,కీచకుడు,సైంధవుడు,దుర్యోధనుడు,దుర్యోధన,సుయోధన,రారాజు,హిడింబి,భీముడు,వలలుడు,దామగ్రంధి,ధర్మరాజు,యుధిష్టిరుడు,తంత్రీపాలుడు,నర్తనశాల,కాలినడక,ప్రయాణం,తెలుగుభారతం,హస్తినాపురం,వివాహం,ఉత్తరాభిమన్యులు,ఉపపాండవులు,సాంబుడు,ముసలం,యాదవులు,కౌరవులు,కురువంశం,లక్ష్మి,విష్ణువు,శివుడు,సత్యభామ,రుక్మిణి,జాంబవతి,మిత్ర,చిత్రాంగద,సత్య,పరాశరుడు,జయుడు,విజయుడు,జనమేజయుడు,వైశంపాయనుడు,ప్రవచనం,లక్కగృహం,ఎవ్వానివాకిట,వచ్చినవాడు,వరమున,నావిని,తిరుపతికవులు,సంస్కృతం,సాహిత్యం,శంతనుడు,గాంధారి,దృతరాష్ట్రుడు,గతుర్మంతుడు,వినత,కద్రువ,విదురుడు,విశ్వక్సేనుడు,హరి,హర,హరుడు,హరిహరనాథుడు,హరిహరనాధుడు,వినాయక,లక్ష్మి,విష్ణుమూర్తి,బ్రహ్మ,శివ,త్రిమూర్తులు,అష్టావధానం,శతవధానం,అవధానం,పద్యాలు,పద్యం,కవిత్రయభారతం,వసుదేవుడు,యశోద,గోకులం,బృందావనం,రేపల్లె,సరస్వతి,ఆంధ్రమహాభారతం,శర్మ,శాస్త్రి,ఉపనిషత్తులు,వేదాలు,ఇతిహాసాలు,పురాణాలు,కథలు,పాత్రలు,సన్నివేశాలు,శమీవృక్షం,ఆయుధనిక్షేపణ,శాపం,ఆయుధాలు,గాండీవం,శంఖం,పాంచజన్యం,దేవదత్తం,జీమూతమల్ల,ఓం,శ్రీ,శ్రీయన,నానా,నవరసాలు,రసజ్ఞ,నవరసభరితం,కీచకవధ,సంహారం,కీచకుడు,రాజసూయయాగం,ద్రౌపది,వధ,కవిత్రయం,వ్యాసభారతం,అమృతం,చక్రాలు,శంఖుచక్రాలు,కేతనాలు,సమ్మోహనాస్త్రం,సాంప్రతిసురేంద్రనాథ్,రమణ,లలిత,పంచభూతాలు,సుశర్మ,భీష్ముడు,శంతనుడు,సత్యవతి,పరాశరుడు,జయ,పంచమవేదం,భారతం,యదిహాస్తితదన్యత్ర,యదిహాస్తి,వింటేభారతమేవినాలి,భారతంకర్ణామృతం,వ్యాసం,బ్రహ్మ,లక్షణ,నాట్యవిశేషాలు,గుణాలు,అవస్థలు,చేష్టలు,మన్మదావస్థలు,కనుగొనికోపవేగమున,శల్యపర్వం,విరాటపర్వం,ఉద్యోగపర్వం,ఆదిపర్వం,సభాపర్వం,అరణ్యపర్వం,ధర్మవ్యాధోపాఖ్యానం,శకుంతలోపాఖ్యానం,స్వర్గారోహణపర్వం,సౌప్తికపర్వం,శాంతిపర్వం,భగవద్గీత,యధాయధా,పవిత్రాణాయ,పంచమవేదం,జయం,ధర్మప్రచారపరిషత్,ఇతిహాసం,కావ్యం,నాట్యవిశేషాలు,బ్రహ్మర్గౌరీ,యతోహస్త',
'status' => '1'
),
'Parent' => array(
'id' => '14',
'en_menu_name' => 'Virata Parvam',
'te_menu_name' => 'విరాట పర్వము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => 'విరాట పర్వాన్ని హృదయాహ్లాది, చతుర్థం, ఊర్జిత కథోపేతం, నానా రసాభ్యుదయోల్లాసి గా తిక్కనగారు వర్ణించారు.
నాటకాలలో నాలుగవ అంకం విశేషంగా పరిగణించబడుతుంది. మరి తిక్కనామాత్యులు విరాట పర్వాన్ని దృశ్యకావ్యంగానే(నాటకం) తెనుగు బాషలో 'వినిర్మింప' దలచారు కదా! కనుక మహాభారతమునందలి పద్దెనిమిది పర్వాలలో నాలుగవది అయిన విరాట పర్వానికి విశిష్టమైన ప్రాధాన్యాన్నిచ్చి, నవరసాలు సమపాళ్ళలో రంగరించి, ఊర్జితమైన కథలతో తళుకులద్ది, హృదయాహ్లాదిగా తీర్చిదిద్దారు. విరాట పర్వంతో భారత కథ మంచి రసకందాయంలో పడుతుంది. అసలు విరాట పర్వంలోని అంశమే నాటకీయతతో కూడుకున్నది - పాండవులు మారువేషాలలో రహస్యంగా గడపవలసిన పరిస్థితి.
కథ సంగ్రహంగా చూస్తే, పన్నెండేండ్ల అరణ్యవాసం తర్వాత, పదమూడవ సంవత్సరం అజ్ఞాతవాసదీక్ష కొఱకు పాండవులు మారు పేర్లతో విరాట నగరం ప్రవేశించి, విరాట రాజు కొలువులో ఉద్యోగాలు సంపాదించి కుదురుకుంటారు. అంతా బాగానే ఉండి, ఇంకొన్ని రోజులలో అజ్ఞాతవాసం ముగుస్తుందనగా మహాకాముకుడైన కీచకుని వలన మాలినిగా ఉన్న ద్రౌపదికి ఆపద రాగా, భీముడు అతిచాకచక్యంతో గంధర్వులన్న భ్రాంతి కలిగిస్తూ అతనిని, అతని తమ్ములను సంహరించి ఆమెకు సంతోషం కలిగిస్తాడు. దుర్యోధనుడు కుతంత్రంతో పాండవులను బయల్పరచాలని దక్షిణ, ఉత్తర గోగ్రహణాలకు పన్నాగం పన్నుతాడు. అప్పటికే అజ్ఞాతవాసం పూర్తి చేసుకున్నవారై, అర్జునుడు మినహా తక్కిన పాండవులు విరాటునికి బాసటగా వెళ్ళి సుశర్మను ఓడిస్తే, బృహన్నలగా ఉన్న అర్జునుడు ఉత్తరునికి రథసారథిగా వెళ్ళి ఆ పై గాండీవధారియై తన నిజరూపాన్ని ప్రకటించి భీష్మ, ద్రోణ, కర్ణ, సుయోధన, ఆశ్వత్థామాది యోధులను ఒక్కడే ఎదుర్కొని వారలను జయించి గోవులను మరలుస్తాడు. ఉత్తరాభిమన్యుల వివాహంతో మంగళదాయకంగా విరాట పర్వం ముగుస్తుంది.',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => 'Virata Parva is the 4th book/parva in Mahabharat. This book is about Pandavas spending an year of incongnito in Virata's court. The story line can be divided into five sub plots: 1. Pandavas enter the court of Virata 2. Kichaka Vadha 3. Dakshina Gograhana 4. Uttara Gograhanam 5. Uttara's marriage with Abhimanyu',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => 'పద్దెనిమిది పర్వాలు గల మహాభారతంలో విరాట పర్వం నాలుగవది. హృదయాహ్లాది, ఊర్జిత కథోపేతంబు, నానా రసాభ్యుదయోల్లాసిగా విరాట పర్వాన్ని తిక్కన గారు వర్ణించారు. ఇందులో ప్రధాన కథాంశాలుః 1. పాండవులు మారువేషాలలో విరాటుని కొలువులో ప్రవేశించడం 2. కీచక వధ 3. దక్షిణ గోగ్రహణం 4. ఉత్తర గోగ్రహణం 5. ఉత్తరాభిమన్యుల వివాహం',
'te_meta_keywords' => 'వ్యాసుడు,వ్యాస,కంక,అర్జున,నకుల,సహదేవ,పాండవులు,పంచ,ద్రౌపది,కృష్ణ,కృష్ణుడు,దుశ్శాసన,గ్రోనాచార్యుడు,ద్రోణ,గాంగేయుడు,భీష్ముడు,బలరామ,సారెలు,పాచికలు,జూదం,గోగ్రహణం,ఉత్తర,ఉత్తరుడు,ఉత్తరగోగ్రహణం,దక్షిణగోగ్రహణం,సూర్యుడు,చండ్రుడు,కాలము,కర్ణ,సూతుడు,కృపుడు,అశ్వత్థామ,నన్నయ,తిక్కన,ఎర్రన,ఎఱ్ఱన,కురుక్షేత్రం,యుద్ధం,ఎఱ్ఱాప్రగడ,ఎర్రప్రగడ,పార్ధుడు,ఫల్గుణుడు,కిరీటి,శ్వేతవాహనుడు,రథం,అశ్వాలు,అక్షౌహిణి,కాళీదాసు,వర్ణన,యుద్ధవర్ణన,సూర్యోదయం,సూర్యాస్తమయం,భారతం,వ్యాసభారతం,వ్యాస,హరిహరనాథుడు,నిపుణ,కుంతి,పాండురాజు,దుశ్చల,ద్రుపదమహారాజ,కేకయరాజ్యం,సుదేష్ణ,అభిమన్యు,సుభద్ర,ఉలూచి,చిత్రాంగద,సైరంధ్రి,కీచక,కీచకుడు,సైంధవుడు,దుర్యోధనుడు,దుర్యోధన,సుయోధన,రారాజు,హిడింబి,భీముడు,వలలుడు,దామగ్రంధి,ధర్మరాజు,యుధిష్టిరుడు,తంత్రీపాలుడు,నర్తనశాల,కాలినడక,ప్రయాణం,తెలుగుభారతం,హస్తినాపురం,వివాహం,ఉత్తరాభిమన్యులు,ఉపపాండవులు,సాంబుడు,ముసలం,యాదవులు,కౌరవులు,కురువంశం,లక్ష్మి,విష్ణువు,శివుడు,సత్యభామ,రుక్మిణి,జాంబవతి,మిత్ర,చిత్రాంగద,సత్య,పరాశరుడు,జయుడు,విజయుడు,జనమేజయుడు,వైశంపాయనుడు,ప్రవచనం,లక్కగృహం,ఎవ్వానివాకిట,వచ్చినవాడు,వరమున,నావిని,తిరుపతికవులు,సంస్కృతం,సాహిత్యం,శంతనుడు,గాంధారి,దృతరాష్ట్రుడు,గతుర్మంతుడు,వినత,కద్రువ,విదురుడు,విశ్వక్సేనుడు,హరి,హర,హరుడు,హరిహరనాథుడు,హరిహరనాధుడు,వినాయక,లక్ష్మి,విష్ణుమూర్తి,బ్రహ్మ,శివ,త్రిమూర్తులు,అష్టావధానం,శతవధానం,అవధానం,పద్యాలు,పద్యం,కవిత్రయభారతం,వసుదేవుడు,యశోద,గోకులం,బృందావనం,రేపల్లె,సరస్వతి,ఆంధ్రమహాభారతం,శర్మ,శాస్త్రి,ఉపనిషత్తులు,వేదాలు,ఇతిహాసాలు,పురాణాలు,కథలు,పాత్రలు,సన్నివేశాలు,శమీవృక్షం,ఆయుధనిక్షేపణ,శాపం,ఆయుధాలు,గాండీవం,శంఖం,పాంచజన్యం,దేవదత్తం,జీమూతమల్ల,ఓం,శ్రీ,శ్రీయన,నానా,నవరసాలు,రసజ్ఞ,నవరసభరితం,కీచకవధ,సంహారం,కీచకుడు,రాజసూయయాగం,ద్రౌపది,వధ,కవిత్రయం,వ్యాసభారతం,అమృతం,చక్రాలు,శంఖుచక్రాలు,కేతనాలు,సమ్మోహనాస్త్రం,సాంప్రతిసురేంద్రనాథ్,రమణ,లలిత,పంచభూతాలు,సుశర్మ,భీష్ముడు,శంతనుడు,సత్యవతి,పరాశరుడు,జయ,పంచమవేదం,భారతం,యదిహాస్తితదన్యత్ర,యదిహాస్తి,వింటేభారతమేవినాలి,భారతంకర్ణామృతం,వ్యాసం,బ్రహ్మ,లక్షణ,నాట్యవిశేషాలు,గుణాలు,అవస్థలు,చేష్టలు,మన్మదావస్థలు,కనుగొనికోపవేగమున,శల్యపర్వం,విరాటపర్వం,ఉద్యోగపర్వం,ఆదిపర్వం,సభాపర్వం,అరణ్యపర్వం,ధర్మవ్యాధోపాఖ్యానం,శకుంతలోపాఖ్యానం,స్వర్గారోహణపర్వం,సౌప్తికపర్వం,శాంతిపర్వం,భగవద్గీత,యధాయధా,పవిత్రాణాయ,పంచమవేదం,జయం,ధర్మప్రచారపరిషత్,ఇతిహాసం,కావ్యం,నాట్యవిశేషాలు,బ్రహ్మర్గౌరీ,యతోహస్త',
'status' => '1'
),
'Page' => array(),
'Audio' => array(),
'Pdf' => array(),
'children' => array(
(int) 0 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 1 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 2 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 3 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 4 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 5 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 6 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 7 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 8 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 9 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 10 => array(
[maximum depth reached]
)
)
),
(int) 3 => array(
'Menu' => array(
'id' => '18',
'en_menu_name' => 'Aasvasa-4',
'te_menu_name' => 'చతుర్థాశ్వాసము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '14',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => 'విరాట రాజు ససైన్యంగా సుశర్మను ఓడించడానికి వెళ్ళిన సమయంలో దుర్యోధనుడు కౌరవవీరులను తోడుకొని మరుసటిరోజు ఉత్తరగోగ్రహణం చేస్తాడు. నగరంలో యుద్ధవీరులు లేని కారణంగా విరాటుని కుమారుడైన ఉత్తరుడు పేడిరూపంలో బృహన్నలగా ఉన్న అర్జునుని సారథిగా చేసికొని కౌరవులతో పోరుకు బయల్దేరి వెళ్ళి అక్కడ కౌరవ సేనావాహినిని చూసి భయకంపితుడవుతాడు. అప్పుడు బృహన్నల తన అజ్ఞాతవాసకాలం పరిసమాప్తి అగుట నిశ్చయించుకొని తన నిజరూపం ఉత్తరునికి తెలిపి, గాండీవాన్ని గైకొని కురువీరులపై యుద్ధానికి వెళతాడు. ',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => '',
'te_meta_keywords' => '',
'status' => '1'
),
'CmsMenu' => array(
'id' => '3',
'en_menu_name' => 'Pravachanam',
'te_menu_name' => 'ప్రవచన పఠనము',
'menu_type' => 'menu',
'position' => 'header',
'en_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'is_show_nav_links' => '1',
'menu_order' => '3',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '<p style="text-align:justify">కథలను ఇంపుగా చెబితే వినడానికి ఇష్టపడని వారెవరైనా ఉంటారా? పిల్లలు, పెద్దలన్న తేడా లేకుండా మంచి కథకు అందరూ ఊ కొట్టి తీరాల్సిందే! మరి మహాభారతాన్ని మించిన గొప్ప కథ ఈ సృష్టిలో లేదన్నది నిర్వివాదాంశం. ప్రమాణంలో కాని, కథా విశేషంలో కాని, పట్టు సడలకుండా చివరి దాక కథను నడిపించటంలో కాని, పాత్రచిత్రణలో కాని మహాభారత కథకు సాటిరాగల కథ వేరొకటి లేదు. “ఏయది హృద్యంబు, అపూర్వంబేయది, ఎద్దాని వినిన ఎఱుక సమగ్రంబైయుండు, అఘనిబర్హణమేయది” అన్న ప్రశ్నకు సమాధానమే భారతం. అయితే అంత గొప్ప కథను అంతే గొప్పగా చెప్పగలిగే వక్త ఉన్నట్లైతే అది శ్రోతల అదృష్టమేనని చెప్పుకోవాలి! శ్రీ సాంప్రతి సురేంద్రనాథ్ గారు వ్యాస, కవిత్రయ హృదయాలను అర్థం చేసుకుని, కథాసమయ సందర్భోచితంగా ఎన్నో విషయాలను ప్రస్తావిస్తూ, సాహితీ చర్చ చేస్తూ, ఎక్కడా విసుగు పుట్టని విధంగా మహాభారత కథను వ్యాఖ్యాన ప్రసంగాలలో చెప్పుకొస్తున్నారు.</p>
<p style="text-align:justify">మరి ఈ భారత ప్రవచనాన్నివిన్న తర్వాత, “యదిహాస్తి తదన్యత్ర యన్నేహాస్తి న తత్క్వచిత్” - “ఇందులో ఏది ఉందో అదే ఎక్కడైనా ఉంది. ఇందులో లేనిది మరెక్కడా లేదు” అన్న మాట ప్రత్యక్షర సత్యమని మీరూ ఒప్పుకుంటారు.</p>
',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_meta_title' => 'మహాభారతం । మహాభారత ప్రవచనం । కవిత్రయ భారతం । వ్యాస భారతం । తెలుగు భారతం । పాండవులు | అవధానం । సా',
'te_meta_description' => 'వింటే భారతం వినాలి, తింటే గారెలే తినాలి అనేది మన తెలుగువారి నానుడి. అంతగా మహాభారతం మన తెలుగువారి జీవితాల్లో పెనవేసుకుపోయింది కాదు కాదు అలా చేశారు మన కవిత్రయం నన్నయ, తిక్కన, ఎఱ్ఱాప్రగడలు. పంచమ వేదంగా కీర్తింపబడేటట్లుగా వేదవ్యాసుల వారు మహాభారతాన్ని సంస్కృతంలో రచించారు. ఆ మహా భారతాంధ్రీకరణతో తెలుగులో కావ్యరచనకు శ్రీకారం చుట్టి తెలుగువారికి కవితాభిక్ష పెట్టినవారు ఆది కవి నన్నయ అయితే, ముందున్నది శ్రవ్య కావ్యమో, లేక దృశ్యకావ్యమో అన్న అనుభూతిని కలిగించేటట్లు కావ్యానికి నాటకీయతను జోడించిన వారు కవిబ్రహ్మ తిక్కన. నన్నయ, తిక్కన రచించిన రెండు హార భాగాలను తన అరణ్యపర్వం అనే మణితో సంధానించి సమగ్రమైన భారతామృతాన్ని తెలుగువారు ఆస్వాదించే అదృష్టాన్ని మనకు ప్రసాదించారు ప్రబంధ పరమేశ్వరుడు ఎఱ్ఱన.
“ఏయది హృద్యం, అపూర్వంబేయది, ఎద్దాని వినిన ఎఱుక సమగ్రంబైయుండు, అఘనిబర్హణమేయది” అన్న ప్రశ్నకు సమాధానమే భారతం. “యదిహాస్తి తదన్యత్ర యన్నేహాస్తి న తత్క్వచిత్” - “ఇందులో ఏది ఉందో అదే ఎక్కడైనా ఉంది. ఇందులో లేనిది మరెక్కడా లేదు” అన్న మాట అక్షర సత్యం.',
'te_meta_keywords' => 'వ్యాసుడు,వ్యాస,కంక,అర్జున,నకుల,సహదేవ,పాండవులు,పంచ,ద్రౌపది,కృష్ణ,కృష్ణుడు,దుశ్శాసన,గ్రోనాచార్యుడు,ద్రోణ,గాంగేయుడు,భీష్ముడు,బలరామ,సారెలు,పాచికలు,జూదం,గోగ్రహణం,ఉత్తర,ఉత్తరుడు,ఉత్తరగోగ్రహణం,దక్షిణగోగ్రహణం,సూర్యుడు,చండ్రుడు,కాలము,కర్ణ,సూతుడు,కృపుడు,అశ్వత్థామ,నన్నయ,తిక్కన,ఎర్రన,ఎఱ్ఱన,కురుక్షేత్రం,యుద్ధం,ఎఱ్ఱాప్రగడ,ఎర్రప్రగడ,పార్ధుడు,ఫల్గుణుడు,కిరీటి,శ్వేతవాహనుడు,రథం,అశ్వాలు,అక్షౌహిణి,కాళీదాసు,వర్ణన,యుద్ధవర్ణన,సూర్యోదయం,సూర్యాస్తమయం,భారతం,వ్యాసభారతం,వ్యాస,హరిహరనాథుడు,నిపుణ,కుంతి,పాండురాజు,దుశ్చల,ద్రుపదమహారాజ,కేకయరాజ్యం,సుదేష్ణ,అభిమన్యు,సుభద్ర,ఉలూచి,చిత్రాంగద,సైరంధ్రి,కీచక,కీచకుడు,సైంధవుడు,దుర్యోధనుడు,దుర్యోధన,సుయోధన,రారాజు,హిడింబి,భీముడు,వలలుడు,దామగ్రంధి,ధర్మరాజు,యుధిష్టిరుడు,తంత్రీపాలుడు,నర్తనశాల,కాలినడక,ప్రయాణం,తెలుగుభారతం,హస్తినాపురం,వివాహం,ఉత్తరాభిమన్యులు,ఉపపాండవులు,సాంబుడు,ముసలం,యాదవులు,కౌరవులు,కురువంశం,లక్ష్మి,విష్ణువు,శివుడు,సత్యభామ,రుక్మిణి,జాంబవతి,మిత్ర,చిత్రాంగద,సత్య,పరాశరుడు,జయుడు,విజయుడు,జనమేజయుడు,వైశంపాయనుడు,ప్రవచనం,లక్కగృహం,ఎవ్వానివాకిట,వచ్చినవాడు,వరమున,నావిని,తిరుపతికవులు,సంస్కృతం,సాహిత్యం,శంతనుడు,గాంధారి,దృతరాష్ట్రుడు,గతుర్మంతుడు,వినత,కద్రువ,విదురుడు,విశ్వక్సేనుడు,హరి,హర,హరుడు,హరిహరనాథుడు,హరిహరనాధుడు,వినాయక,లక్ష్మి,విష్ణుమూర్తి,బ్రహ్మ,శివ,త్రిమూర్తులు,అష్టావధానం,శతవధానం,అవధానం,పద్యాలు,పద్యం,కవిత్రయభారతం,వసుదేవుడు,యశోద,గోకులం,బృందావనం,రేపల్లె,సరస్వతి,ఆంధ్రమహాభారతం,శర్మ,శాస్త్రి,ఉపనిషత్తులు,వేదాలు,ఇతిహాసాలు,పురాణాలు,కథలు,పాత్రలు,సన్నివేశాలు,శమీవృక్షం,ఆయుధనిక్షేపణ,శాపం,ఆయుధాలు,గాండీవం,శంఖం,పాంచజన్యం,దేవదత్తం,జీమూతమల్ల,ఓం,శ్రీ,శ్రీయన,నానా,నవరసాలు,రసజ్ఞ,నవరసభరితం,కీచకవధ,సంహారం,కీచకుడు,రాజసూయయాగం,ద్రౌపది,వధ,కవిత్రయం,వ్యాసభారతం,అమృతం,చక్రాలు,శంఖుచక్రాలు,కేతనాలు,సమ్మోహనాస్త్రం,సాంప్రతిసురేంద్రనాథ్,రమణ,లలిత,పంచభూతాలు,సుశర్మ,భీష్ముడు,శంతనుడు,సత్యవతి,పరాశరుడు,జయ,పంచమవేదం,భారతం,యదిహాస్తితదన్యత్ర,యదిహాస్తి,వింటేభారతమేవినాలి,భారతంకర్ణామృతం,వ్యాసం,బ్రహ్మ,లక్షణ,నాట్యవిశేషాలు,గుణాలు,అవస్థలు,చేష్టలు,మన్మదావస్థలు,కనుగొనికోపవేగమున,శల్యపర్వం,విరాటపర్వం,ఉద్యోగపర్వం,ఆదిపర్వం,సభాపర్వం,అరణ్యపర్వం,ధర్మవ్యాధోపాఖ్యానం,శకుంతలోపాఖ్యానం,స్వర్గారోహణపర్వం,సౌప్తికపర్వం,శాంతిపర్వం,భగవద్గీత,యధాయధా,పవిత్రాణాయ,పంచమవేదం,జయం,ధర్మప్రచారపరిషత్,ఇతిహాసం,కావ్యం,నాట్యవిశేషాలు,బ్రహ్మర్గౌరీ,యతోహస్త',
'status' => '1'
),
'Parent' => array(
'id' => '14',
'en_menu_name' => 'Virata Parvam',
'te_menu_name' => 'విరాట పర్వము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => 'విరాట పర్వాన్ని హృదయాహ్లాది, చతుర్థం, ఊర్జిత కథోపేతం, నానా రసాభ్యుదయోల్లాసి గా తిక్కనగారు వర్ణించారు.
నాటకాలలో నాలుగవ అంకం విశేషంగా పరిగణించబడుతుంది. మరి తిక్కనామాత్యులు విరాట పర్వాన్ని దృశ్యకావ్యంగానే(నాటకం) తెనుగు బాషలో 'వినిర్మింప' దలచారు కదా! కనుక మహాభారతమునందలి పద్దెనిమిది పర్వాలలో నాలుగవది అయిన విరాట పర్వానికి విశిష్టమైన ప్రాధాన్యాన్నిచ్చి, నవరసాలు సమపాళ్ళలో రంగరించి, ఊర్జితమైన కథలతో తళుకులద్ది, హృదయాహ్లాదిగా తీర్చిదిద్దారు. విరాట పర్వంతో భారత కథ మంచి రసకందాయంలో పడుతుంది. అసలు విరాట పర్వంలోని అంశమే నాటకీయతతో కూడుకున్నది - పాండవులు మారువేషాలలో రహస్యంగా గడపవలసిన పరిస్థితి.
కథ సంగ్రహంగా చూస్తే, పన్నెండేండ్ల అరణ్యవాసం తర్వాత, పదమూడవ సంవత్సరం అజ్ఞాతవాసదీక్ష కొఱకు పాండవులు మారు పేర్లతో విరాట నగరం ప్రవేశించి, విరాట రాజు కొలువులో ఉద్యోగాలు సంపాదించి కుదురుకుంటారు. అంతా బాగానే ఉండి, ఇంకొన్ని రోజులలో అజ్ఞాతవాసం ముగుస్తుందనగా మహాకాముకుడైన కీచకుని వలన మాలినిగా ఉన్న ద్రౌపదికి ఆపద రాగా, భీముడు అతిచాకచక్యంతో గంధర్వులన్న భ్రాంతి కలిగిస్తూ అతనిని, అతని తమ్ములను సంహరించి ఆమెకు సంతోషం కలిగిస్తాడు. దుర్యోధనుడు కుతంత్రంతో పాండవులను బయల్పరచాలని దక్షిణ, ఉత్తర గోగ్రహణాలకు పన్నాగం పన్నుతాడు. అప్పటికే అజ్ఞాతవాసం పూర్తి చేసుకున్నవారై, అర్జునుడు మినహా తక్కిన పాండవులు విరాటునికి బాసటగా వెళ్ళి సుశర్మను ఓడిస్తే, బృహన్నలగా ఉన్న అర్జునుడు ఉత్తరునికి రథసారథిగా వెళ్ళి ఆ పై గాండీవధారియై తన నిజరూపాన్ని ప్రకటించి భీష్మ, ద్రోణ, కర్ణ, సుయోధన, ఆశ్వత్థామాది యోధులను ఒక్కడే ఎదుర్కొని వారలను జయించి గోవులను మరలుస్తాడు. ఉత్తరాభిమన్యుల వివాహంతో మంగళదాయకంగా విరాట పర్వం ముగుస్తుంది.',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => 'Virata Parva is the 4th book/parva in Mahabharat. This book is about Pandavas spending an year of incongnito in Virata's court. The story line can be divided into five sub plots: 1. Pandavas enter the court of Virata 2. Kichaka Vadha 3. Dakshina Gograhana 4. Uttara Gograhanam 5. Uttara's marriage with Abhimanyu',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => 'పద్దెనిమిది పర్వాలు గల మహాభారతంలో విరాట పర్వం నాలుగవది. హృదయాహ్లాది, ఊర్జిత కథోపేతంబు, నానా రసాభ్యుదయోల్లాసిగా విరాట పర్వాన్ని తిక్కన గారు వర్ణించారు. ఇందులో ప్రధాన కథాంశాలుః 1. పాండవులు మారువేషాలలో విరాటుని కొలువులో ప్రవేశించడం 2. కీచక వధ 3. దక్షిణ గోగ్రహణం 4. ఉత్తర గోగ్రహణం 5. ఉత్తరాభిమన్యుల వివాహం',
'te_meta_keywords' => 'వ్యాసుడు,వ్యాస,కంక,అర్జున,నకుల,సహదేవ,పాండవులు,పంచ,ద్రౌపది,కృష్ణ,కృష్ణుడు,దుశ్శాసన,గ్రోనాచార్యుడు,ద్రోణ,గాంగేయుడు,భీష్ముడు,బలరామ,సారెలు,పాచికలు,జూదం,గోగ్రహణం,ఉత్తర,ఉత్తరుడు,ఉత్తరగోగ్రహణం,దక్షిణగోగ్రహణం,సూర్యుడు,చండ్రుడు,కాలము,కర్ణ,సూతుడు,కృపుడు,అశ్వత్థామ,నన్నయ,తిక్కన,ఎర్రన,ఎఱ్ఱన,కురుక్షేత్రం,యుద్ధం,ఎఱ్ఱాప్రగడ,ఎర్రప్రగడ,పార్ధుడు,ఫల్గుణుడు,కిరీటి,శ్వేతవాహనుడు,రథం,అశ్వాలు,అక్షౌహిణి,కాళీదాసు,వర్ణన,యుద్ధవర్ణన,సూర్యోదయం,సూర్యాస్తమయం,భారతం,వ్యాసభారతం,వ్యాస,హరిహరనాథుడు,నిపుణ,కుంతి,పాండురాజు,దుశ్చల,ద్రుపదమహారాజ,కేకయరాజ్యం,సుదేష్ణ,అభిమన్యు,సుభద్ర,ఉలూచి,చిత్రాంగద,సైరంధ్రి,కీచక,కీచకుడు,సైంధవుడు,దుర్యోధనుడు,దుర్యోధన,సుయోధన,రారాజు,హిడింబి,భీముడు,వలలుడు,దామగ్రంధి,ధర్మరాజు,యుధిష్టిరుడు,తంత్రీపాలుడు,నర్తనశాల,కాలినడక,ప్రయాణం,తెలుగుభారతం,హస్తినాపురం,వివాహం,ఉత్తరాభిమన్యులు,ఉపపాండవులు,సాంబుడు,ముసలం,యాదవులు,కౌరవులు,కురువంశం,లక్ష్మి,విష్ణువు,శివుడు,సత్యభామ,రుక్మిణి,జాంబవతి,మిత్ర,చిత్రాంగద,సత్య,పరాశరుడు,జయుడు,విజయుడు,జనమేజయుడు,వైశంపాయనుడు,ప్రవచనం,లక్కగృహం,ఎవ్వానివాకిట,వచ్చినవాడు,వరమున,నావిని,తిరుపతికవులు,సంస్కృతం,సాహిత్యం,శంతనుడు,గాంధారి,దృతరాష్ట్రుడు,గతుర్మంతుడు,వినత,కద్రువ,విదురుడు,విశ్వక్సేనుడు,హరి,హర,హరుడు,హరిహరనాథుడు,హరిహరనాధుడు,వినాయక,లక్ష్మి,విష్ణుమూర్తి,బ్రహ్మ,శివ,త్రిమూర్తులు,అష్టావధానం,శతవధానం,అవధానం,పద్యాలు,పద్యం,కవిత్రయభారతం,వసుదేవుడు,యశోద,గోకులం,బృందావనం,రేపల్లె,సరస్వతి,ఆంధ్రమహాభారతం,శర్మ,శాస్త్రి,ఉపనిషత్తులు,వేదాలు,ఇతిహాసాలు,పురాణాలు,కథలు,పాత్రలు,సన్నివేశాలు,శమీవృక్షం,ఆయుధనిక్షేపణ,శాపం,ఆయుధాలు,గాండీవం,శంఖం,పాంచజన్యం,దేవదత్తం,జీమూతమల్ల,ఓం,శ్రీ,శ్రీయన,నానా,నవరసాలు,రసజ్ఞ,నవరసభరితం,కీచకవధ,సంహారం,కీచకుడు,రాజసూయయాగం,ద్రౌపది,వధ,కవిత్రయం,వ్యాసభారతం,అమృతం,చక్రాలు,శంఖుచక్రాలు,కేతనాలు,సమ్మోహనాస్త్రం,సాంప్రతిసురేంద్రనాథ్,రమణ,లలిత,పంచభూతాలు,సుశర్మ,భీష్ముడు,శంతనుడు,సత్యవతి,పరాశరుడు,జయ,పంచమవేదం,భారతం,యదిహాస్తితదన్యత్ర,యదిహాస్తి,వింటేభారతమేవినాలి,భారతంకర్ణామృతం,వ్యాసం,బ్రహ్మ,లక్షణ,నాట్యవిశేషాలు,గుణాలు,అవస్థలు,చేష్టలు,మన్మదావస్థలు,కనుగొనికోపవేగమున,శల్యపర్వం,విరాటపర్వం,ఉద్యోగపర్వం,ఆదిపర్వం,సభాపర్వం,అరణ్యపర్వం,ధర్మవ్యాధోపాఖ్యానం,శకుంతలోపాఖ్యానం,స్వర్గారోహణపర్వం,సౌప్తికపర్వం,శాంతిపర్వం,భగవద్గీత,యధాయధా,పవిత్రాణాయ,పంచమవేదం,జయం,ధర్మప్రచారపరిషత్,ఇతిహాసం,కావ్యం,నాట్యవిశేషాలు,బ్రహ్మర్గౌరీ,యతోహస్త',
'status' => '1'
),
'Page' => array(),
'Audio' => array(),
'Pdf' => array(),
'children' => array(
(int) 0 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 1 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 2 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 3 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 4 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 5 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 6 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 7 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 8 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 9 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 10 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 11 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 12 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 13 => array(
[maximum depth reached]
)
)
),
(int) 4 => array(
'Menu' => array(
'id' => '19',
'en_menu_name' => 'Aasvasa-5',
'te_menu_name' => 'పంచమాశ్వాసము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '14',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => 'అర్జునుడు కురువీరులనందరినీ ఓడించి గోవులను మరల్చి, కురువీరుల తలపాగాలను ఉత్తరకు బొమ్మపొత్తికలుగా తీసుకువెళతాడు. అనంతరం పాండవులు తమ నిజరూపాలలో విరాటుని వద్దకు వెళ్ళి తమ నిజస్వరూపాలను ప్రకటించుకుంటారు. విరాటుడు పరమానందభరితుడై ఉత్తరను అభిమన్యునికిచ్చి వివాహం జరిపిస్తాడు. సకలజనమనోరంజకంగా మంగళకరంగా జరిగిన ఉత్తర అభిమన్యుల కల్యాణంతో పాండవుల అజ్ఞాతవాసం సుఖాంతమౌతుంది.',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => '',
'te_meta_keywords' => '',
'status' => '1'
),
'CmsMenu' => array(
'id' => '3',
'en_menu_name' => 'Pravachanam',
'te_menu_name' => 'ప్రవచన పఠనము',
'menu_type' => 'menu',
'position' => 'header',
'en_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'is_show_nav_links' => '1',
'menu_order' => '3',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '<p style="text-align:justify">కథలను ఇంపుగా చెబితే వినడానికి ఇష్టపడని వారెవరైనా ఉంటారా? పిల్లలు, పెద్దలన్న తేడా లేకుండా మంచి కథకు అందరూ ఊ కొట్టి తీరాల్సిందే! మరి మహాభారతాన్ని మించిన గొప్ప కథ ఈ సృష్టిలో లేదన్నది నిర్వివాదాంశం. ప్రమాణంలో కాని, కథా విశేషంలో కాని, పట్టు సడలకుండా చివరి దాక కథను నడిపించటంలో కాని, పాత్రచిత్రణలో కాని మహాభారత కథకు సాటిరాగల కథ వేరొకటి లేదు. “ఏయది హృద్యంబు, అపూర్వంబేయది, ఎద్దాని వినిన ఎఱుక సమగ్రంబైయుండు, అఘనిబర్హణమేయది” అన్న ప్రశ్నకు సమాధానమే భారతం. అయితే అంత గొప్ప కథను అంతే గొప్పగా చెప్పగలిగే వక్త ఉన్నట్లైతే అది శ్రోతల అదృష్టమేనని చెప్పుకోవాలి! శ్రీ సాంప్రతి సురేంద్రనాథ్ గారు వ్యాస, కవిత్రయ హృదయాలను అర్థం చేసుకుని, కథాసమయ సందర్భోచితంగా ఎన్నో విషయాలను ప్రస్తావిస్తూ, సాహితీ చర్చ చేస్తూ, ఎక్కడా విసుగు పుట్టని విధంగా మహాభారత కథను వ్యాఖ్యాన ప్రసంగాలలో చెప్పుకొస్తున్నారు.</p>
<p style="text-align:justify">మరి ఈ భారత ప్రవచనాన్నివిన్న తర్వాత, “యదిహాస్తి తదన్యత్ర యన్నేహాస్తి న తత్క్వచిత్” - “ఇందులో ఏది ఉందో అదే ఎక్కడైనా ఉంది. ఇందులో లేనిది మరెక్కడా లేదు” అన్న మాట ప్రత్యక్షర సత్యమని మీరూ ఒప్పుకుంటారు.</p>
',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_meta_title' => 'మహాభారతం । మహాభారత ప్రవచనం । కవిత్రయ భారతం । వ్యాస భారతం । తెలుగు భారతం । పాండవులు | అవధానం । సా',
'te_meta_description' => 'వింటే భారతం వినాలి, తింటే గారెలే తినాలి అనేది మన తెలుగువారి నానుడి. అంతగా మహాభారతం మన తెలుగువారి జీవితాల్లో పెనవేసుకుపోయింది కాదు కాదు అలా చేశారు మన కవిత్రయం నన్నయ, తిక్కన, ఎఱ్ఱాప్రగడలు. పంచమ వేదంగా కీర్తింపబడేటట్లుగా వేదవ్యాసుల వారు మహాభారతాన్ని సంస్కృతంలో రచించారు. ఆ మహా భారతాంధ్రీకరణతో తెలుగులో కావ్యరచనకు శ్రీకారం చుట్టి తెలుగువారికి కవితాభిక్ష పెట్టినవారు ఆది కవి నన్నయ అయితే, ముందున్నది శ్రవ్య కావ్యమో, లేక దృశ్యకావ్యమో అన్న అనుభూతిని కలిగించేటట్లు కావ్యానికి నాటకీయతను జోడించిన వారు కవిబ్రహ్మ తిక్కన. నన్నయ, తిక్కన రచించిన రెండు హార భాగాలను తన అరణ్యపర్వం అనే మణితో సంధానించి సమగ్రమైన భారతామృతాన్ని తెలుగువారు ఆస్వాదించే అదృష్టాన్ని మనకు ప్రసాదించారు ప్రబంధ పరమేశ్వరుడు ఎఱ్ఱన.
“ఏయది హృద్యం, అపూర్వంబేయది, ఎద్దాని వినిన ఎఱుక సమగ్రంబైయుండు, అఘనిబర్హణమేయది” అన్న ప్రశ్నకు సమాధానమే భారతం. “యదిహాస్తి తదన్యత్ర యన్నేహాస్తి న తత్క్వచిత్” - “ఇందులో ఏది ఉందో అదే ఎక్కడైనా ఉంది. ఇందులో లేనిది మరెక్కడా లేదు” అన్న మాట అక్షర సత్యం.',
'te_meta_keywords' => 'వ్యాసుడు,వ్యాస,కంక,అర్జున,నకుల,సహదేవ,పాండవులు,పంచ,ద్రౌపది,కృష్ణ,కృష్ణుడు,దుశ్శాసన,గ్రోనాచార్యుడు,ద్రోణ,గాంగేయుడు,భీష్ముడు,బలరామ,సారెలు,పాచికలు,జూదం,గోగ్రహణం,ఉత్తర,ఉత్తరుడు,ఉత్తరగోగ్రహణం,దక్షిణగోగ్రహణం,సూర్యుడు,చండ్రుడు,కాలము,కర్ణ,సూతుడు,కృపుడు,అశ్వత్థామ,నన్నయ,తిక్కన,ఎర్రన,ఎఱ్ఱన,కురుక్షేత్రం,యుద్ధం,ఎఱ్ఱాప్రగడ,ఎర్రప్రగడ,పార్ధుడు,ఫల్గుణుడు,కిరీటి,శ్వేతవాహనుడు,రథం,అశ్వాలు,అక్షౌహిణి,కాళీదాసు,వర్ణన,యుద్ధవర్ణన,సూర్యోదయం,సూర్యాస్తమయం,భారతం,వ్యాసభారతం,వ్యాస,హరిహరనాథుడు,నిపుణ,కుంతి,పాండురాజు,దుశ్చల,ద్రుపదమహారాజ,కేకయరాజ్యం,సుదేష్ణ,అభిమన్యు,సుభద్ర,ఉలూచి,చిత్రాంగద,సైరంధ్రి,కీచక,కీచకుడు,సైంధవుడు,దుర్యోధనుడు,దుర్యోధన,సుయోధన,రారాజు,హిడింబి,భీముడు,వలలుడు,దామగ్రంధి,ధర్మరాజు,యుధిష్టిరుడు,తంత్రీపాలుడు,నర్తనశాల,కాలినడక,ప్రయాణం,తెలుగుభారతం,హస్తినాపురం,వివాహం,ఉత్తరాభిమన్యులు,ఉపపాండవులు,సాంబుడు,ముసలం,యాదవులు,కౌరవులు,కురువంశం,లక్ష్మి,విష్ణువు,శివుడు,సత్యభామ,రుక్మిణి,జాంబవతి,మిత్ర,చిత్రాంగద,సత్య,పరాశరుడు,జయుడు,విజయుడు,జనమేజయుడు,వైశంపాయనుడు,ప్రవచనం,లక్కగృహం,ఎవ్వానివాకిట,వచ్చినవాడు,వరమున,నావిని,తిరుపతికవులు,సంస్కృతం,సాహిత్యం,శంతనుడు,గాంధారి,దృతరాష్ట్రుడు,గతుర్మంతుడు,వినత,కద్రువ,విదురుడు,విశ్వక్సేనుడు,హరి,హర,హరుడు,హరిహరనాథుడు,హరిహరనాధుడు,వినాయక,లక్ష్మి,విష్ణుమూర్తి,బ్రహ్మ,శివ,త్రిమూర్తులు,అష్టావధానం,శతవధానం,అవధానం,పద్యాలు,పద్యం,కవిత్రయభారతం,వసుదేవుడు,యశోద,గోకులం,బృందావనం,రేపల్లె,సరస్వతి,ఆంధ్రమహాభారతం,శర్మ,శాస్త్రి,ఉపనిషత్తులు,వేదాలు,ఇతిహాసాలు,పురాణాలు,కథలు,పాత్రలు,సన్నివేశాలు,శమీవృక్షం,ఆయుధనిక్షేపణ,శాపం,ఆయుధాలు,గాండీవం,శంఖం,పాంచజన్యం,దేవదత్తం,జీమూతమల్ల,ఓం,శ్రీ,శ్రీయన,నానా,నవరసాలు,రసజ్ఞ,నవరసభరితం,కీచకవధ,సంహారం,కీచకుడు,రాజసూయయాగం,ద్రౌపది,వధ,కవిత్రయం,వ్యాసభారతం,అమృతం,చక్రాలు,శంఖుచక్రాలు,కేతనాలు,సమ్మోహనాస్త్రం,సాంప్రతిసురేంద్రనాథ్,రమణ,లలిత,పంచభూతాలు,సుశర్మ,భీష్ముడు,శంతనుడు,సత్యవతి,పరాశరుడు,జయ,పంచమవేదం,భారతం,యదిహాస్తితదన్యత్ర,యదిహాస్తి,వింటేభారతమేవినాలి,భారతంకర్ణామృతం,వ్యాసం,బ్రహ్మ,లక్షణ,నాట్యవిశేషాలు,గుణాలు,అవస్థలు,చేష్టలు,మన్మదావస్థలు,కనుగొనికోపవేగమున,శల్యపర్వం,విరాటపర్వం,ఉద్యోగపర్వం,ఆదిపర్వం,సభాపర్వం,అరణ్యపర్వం,ధర్మవ్యాధోపాఖ్యానం,శకుంతలోపాఖ్యానం,స్వర్గారోహణపర్వం,సౌప్తికపర్వం,శాంతిపర్వం,భగవద్గీత,యధాయధా,పవిత్రాణాయ,పంచమవేదం,జయం,ధర్మప్రచారపరిషత్,ఇతిహాసం,కావ్యం,నాట్యవిశేషాలు,బ్రహ్మర్గౌరీ,యతోహస్త',
'status' => '1'
),
'Parent' => array(
'id' => '14',
'en_menu_name' => 'Virata Parvam',
'te_menu_name' => 'విరాట పర్వము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => 'విరాట పర్వాన్ని హృదయాహ్లాది, చతుర్థం, ఊర్జిత కథోపేతం, నానా రసాభ్యుదయోల్లాసి గా తిక్కనగారు వర్ణించారు.
నాటకాలలో నాలుగవ అంకం విశేషంగా పరిగణించబడుతుంది. మరి తిక్కనామాత్యులు విరాట పర్వాన్ని దృశ్యకావ్యంగానే(నాటకం) తెనుగు బాషలో 'వినిర్మింప' దలచారు కదా! కనుక మహాభారతమునందలి పద్దెనిమిది పర్వాలలో నాలుగవది అయిన విరాట పర్వానికి విశిష్టమైన ప్రాధాన్యాన్నిచ్చి, నవరసాలు సమపాళ్ళలో రంగరించి, ఊర్జితమైన కథలతో తళుకులద్ది, హృదయాహ్లాదిగా తీర్చిదిద్దారు. విరాట పర్వంతో భారత కథ మంచి రసకందాయంలో పడుతుంది. అసలు విరాట పర్వంలోని అంశమే నాటకీయతతో కూడుకున్నది - పాండవులు మారువేషాలలో రహస్యంగా గడపవలసిన పరిస్థితి.
కథ సంగ్రహంగా చూస్తే, పన్నెండేండ్ల అరణ్యవాసం తర్వాత, పదమూడవ సంవత్సరం అజ్ఞాతవాసదీక్ష కొఱకు పాండవులు మారు పేర్లతో విరాట నగరం ప్రవేశించి, విరాట రాజు కొలువులో ఉద్యోగాలు సంపాదించి కుదురుకుంటారు. అంతా బాగానే ఉండి, ఇంకొన్ని రోజులలో అజ్ఞాతవాసం ముగుస్తుందనగా మహాకాముకుడైన కీచకుని వలన మాలినిగా ఉన్న ద్రౌపదికి ఆపద రాగా, భీముడు అతిచాకచక్యంతో గంధర్వులన్న భ్రాంతి కలిగిస్తూ అతనిని, అతని తమ్ములను సంహరించి ఆమెకు సంతోషం కలిగిస్తాడు. దుర్యోధనుడు కుతంత్రంతో పాండవులను బయల్పరచాలని దక్షిణ, ఉత్తర గోగ్రహణాలకు పన్నాగం పన్నుతాడు. అప్పటికే అజ్ఞాతవాసం పూర్తి చేసుకున్నవారై, అర్జునుడు మినహా తక్కిన పాండవులు విరాటునికి బాసటగా వెళ్ళి సుశర్మను ఓడిస్తే, బృహన్నలగా ఉన్న అర్జునుడు ఉత్తరునికి రథసారథిగా వెళ్ళి ఆ పై గాండీవధారియై తన నిజరూపాన్ని ప్రకటించి భీష్మ, ద్రోణ, కర్ణ, సుయోధన, ఆశ్వత్థామాది యోధులను ఒక్కడే ఎదుర్కొని వారలను జయించి గోవులను మరలుస్తాడు. ఉత్తరాభిమన్యుల వివాహంతో మంగళదాయకంగా విరాట పర్వం ముగుస్తుంది.',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => 'Virata Parva is the 4th book/parva in Mahabharat. This book is about Pandavas spending an year of incongnito in Virata's court. The story line can be divided into five sub plots: 1. Pandavas enter the court of Virata 2. Kichaka Vadha 3. Dakshina Gograhana 4. Uttara Gograhanam 5. Uttara's marriage with Abhimanyu',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => 'పద్దెనిమిది పర్వాలు గల మహాభారతంలో విరాట పర్వం నాలుగవది. హృదయాహ్లాది, ఊర్జిత కథోపేతంబు, నానా రసాభ్యుదయోల్లాసిగా విరాట పర్వాన్ని తిక్కన గారు వర్ణించారు. ఇందులో ప్రధాన కథాంశాలుః 1. పాండవులు మారువేషాలలో విరాటుని కొలువులో ప్రవేశించడం 2. కీచక వధ 3. దక్షిణ గోగ్రహణం 4. ఉత్తర గోగ్రహణం 5. ఉత్తరాభిమన్యుల వివాహం',
'te_meta_keywords' => 'వ్యాసుడు,వ్యాస,కంక,అర్జున,నకుల,సహదేవ,పాండవులు,పంచ,ద్రౌపది,కృష్ణ,కృష్ణుడు,దుశ్శాసన,గ్రోనాచార్యుడు,ద్రోణ,గాంగేయుడు,భీష్ముడు,బలరామ,సారెలు,పాచికలు,జూదం,గోగ్రహణం,ఉత్తర,ఉత్తరుడు,ఉత్తరగోగ్రహణం,దక్షిణగోగ్రహణం,సూర్యుడు,చండ్రుడు,కాలము,కర్ణ,సూతుడు,కృపుడు,అశ్వత్థామ,నన్నయ,తిక్కన,ఎర్రన,ఎఱ్ఱన,కురుక్షేత్రం,యుద్ధం,ఎఱ్ఱాప్రగడ,ఎర్రప్రగడ,పార్ధుడు,ఫల్గుణుడు,కిరీటి,శ్వేతవాహనుడు,రథం,అశ్వాలు,అక్షౌహిణి,కాళీదాసు,వర్ణన,యుద్ధవర్ణన,సూర్యోదయం,సూర్యాస్తమయం,భారతం,వ్యాసభారతం,వ్యాస,హరిహరనాథుడు,నిపుణ,కుంతి,పాండురాజు,దుశ్చల,ద్రుపదమహారాజ,కేకయరాజ్యం,సుదేష్ణ,అభిమన్యు,సుభద్ర,ఉలూచి,చిత్రాంగద,సైరంధ్రి,కీచక,కీచకుడు,సైంధవుడు,దుర్యోధనుడు,దుర్యోధన,సుయోధన,రారాజు,హిడింబి,భీముడు,వలలుడు,దామగ్రంధి,ధర్మరాజు,యుధిష్టిరుడు,తంత్రీపాలుడు,నర్తనశాల,కాలినడక,ప్రయాణం,తెలుగుభారతం,హస్తినాపురం,వివాహం,ఉత్తరాభిమన్యులు,ఉపపాండవులు,సాంబుడు,ముసలం,యాదవులు,కౌరవులు,కురువంశం,లక్ష్మి,విష్ణువు,శివుడు,సత్యభామ,రుక్మిణి,జాంబవతి,మిత్ర,చిత్రాంగద,సత్య,పరాశరుడు,జయుడు,విజయుడు,జనమేజయుడు,వైశంపాయనుడు,ప్రవచనం,లక్కగృహం,ఎవ్వానివాకిట,వచ్చినవాడు,వరమున,నావిని,తిరుపతికవులు,సంస్కృతం,సాహిత్యం,శంతనుడు,గాంధారి,దృతరాష్ట్రుడు,గతుర్మంతుడు,వినత,కద్రువ,విదురుడు,విశ్వక్సేనుడు,హరి,హర,హరుడు,హరిహరనాథుడు,హరిహరనాధుడు,వినాయక,లక్ష్మి,విష్ణుమూర్తి,బ్రహ్మ,శివ,త్రిమూర్తులు,అష్టావధానం,శతవధానం,అవధానం,పద్యాలు,పద్యం,కవిత్రయభారతం,వసుదేవుడు,యశోద,గోకులం,బృందావనం,రేపల్లె,సరస్వతి,ఆంధ్రమహాభారతం,శర్మ,శాస్త్రి,ఉపనిషత్తులు,వేదాలు,ఇతిహాసాలు,పురాణాలు,కథలు,పాత్రలు,సన్నివేశాలు,శమీవృక్షం,ఆయుధనిక్షేపణ,శాపం,ఆయుధాలు,గాండీవం,శంఖం,పాంచజన్యం,దేవదత్తం,జీమూతమల్ల,ఓం,శ్రీ,శ్రీయన,నానా,నవరసాలు,రసజ్ఞ,నవరసభరితం,కీచకవధ,సంహారం,కీచకుడు,రాజసూయయాగం,ద్రౌపది,వధ,కవిత్రయం,వ్యాసభారతం,అమృతం,చక్రాలు,శంఖుచక్రాలు,కేతనాలు,సమ్మోహనాస్త్రం,సాంప్రతిసురేంద్రనాథ్,రమణ,లలిత,పంచభూతాలు,సుశర్మ,భీష్ముడు,శంతనుడు,సత్యవతి,పరాశరుడు,జయ,పంచమవేదం,భారతం,యదిహాస్తితదన్యత్ర,యదిహాస్తి,వింటేభారతమేవినాలి,భారతంకర్ణామృతం,వ్యాసం,బ్రహ్మ,లక్షణ,నాట్యవిశేషాలు,గుణాలు,అవస్థలు,చేష్టలు,మన్మదావస్థలు,కనుగొనికోపవేగమున,శల్యపర్వం,విరాటపర్వం,ఉద్యోగపర్వం,ఆదిపర్వం,సభాపర్వం,అరణ్యపర్వం,ధర్మవ్యాధోపాఖ్యానం,శకుంతలోపాఖ్యానం,స్వర్గారోహణపర్వం,సౌప్తికపర్వం,శాంతిపర్వం,భగవద్గీత,యధాయధా,పవిత్రాణాయ,పంచమవేదం,జయం,ధర్మప్రచారపరిషత్,ఇతిహాసం,కావ్యం,నాట్యవిశేషాలు,బ్రహ్మర్గౌరీ,యతోహస్త',
'status' => '1'
),
'Page' => array(),
'Audio' => array(),
'Pdf' => array(),
'children' => array(
(int) 0 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 1 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 2 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 3 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 4 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 5 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 6 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 7 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 8 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 9 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 10 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 11 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 12 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 13 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 14 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 15 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 16 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 17 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 18 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 19 => array(
[maximum depth reached]
)
)
)
)
$menuName = 'విరాట పర్వము'
$pageId = '107'
$currentPage = '18'
$pageCount = (int) 18
$pages = array(
'Page' => array(
'id' => '115',
'header_menu_id' => '3',
'menu_id' => '107',
'left_menu_id_level_1' => null,
'left_menu_id_level_2' => null,
'en_page_title' => '',
'en_page_content' => '',
'te_page_title' => 'పాండవుల ప్రవేశం18',
'te_page_content' => '<p style="margin-left:1.0cm">క. శ్రీమ దపాంగాలోకన,<br />
ధామసకృత్సంగ రూఢతాదృశ విభవో<br />
ర్దామాశ్రితలోకాలో,<br />
కామయ నిర్వరణ నిపుణ హరిహరనాథా! (విరాట. 2-1)</p>
<p style="margin-left: 1cm; text-align: justify;"> తిక్కనగారి సంస్కృతభాషాభినివేశం, పాండిత్యం చూడాలంటే ఆశ్వాసాది, ఆశ్వాసాంత పద్యాలలో చూడాలి, తెలుగులో ఎన్ని చిక్కులు పెడతాడో అక్కడ అలాగే వ్రాస్తాడు.</p>
<p style="margin-left: 1cm; text-align: justify;"> పాండవులు విరాటుని కొలువులో వర్తిల్లిన విధానమెటువంటిదని జనమేజయుడు అడుగగా ‘వైశంపాయనుడు జనమేజయునితో ఇట్లనియె’. ‘అట్టియెడ ధర్మసూనుండు సభాజనంబులఉల్లంబులు రంజిల్ల రాజునకు వినోదంబులు వివిధోదాత్తప్రకారంబులు సలుపుచు’ - ధర్మరాజు రాజుకు తగినట్లు’ ‘ఒక్కొక్కమాటు మధుర ప్రసంగంబులాడుచున్ నెత్తంబున గెలిచిన విత్తంబులు తమ్ముల కొసంగుచుండు’-ఏదో క్రీడగా ఆడుతున్న జూదంలో ఆరాజు ఏదైనా ఇస్తే దాన్ని వద్దనకుండా తీసుకుని తమ్ముళ్ళకి ఇస్తుంటాడు. ఈ రోజు వచ్చిన కానుకలు ఇవి అని పంచుకుంటున్నారు.</p>
<p style="margin-left: 1cm; text-align: justify;"> వాయునందనుండు వంటకు మిగిలిన ‘మాంసంబు లమ్ము నెపమ్మున నిచ్చలు సహోదరులకు నిచ్చుచుండు’ - ఇక్కడ ఒక ఇబ్బంది కలుగుతుంది. భీముడిలాంటి వాడు మాంసమ్ము లమ్ము నెపంబున’ - నెపము అంటే కారణం. ఏదో కారణం పెట్టుకుని వంటలను పంచి ఇవ్వవలసినది, ఇక్కడ ‘నెపము’ అంటే ఈ నాటిఅర్థంలో ‘సాకు’ అని అర్థం చేసుకోకూడదు. వంటశాలకు అధ్యక్షుడు ఇతడే కాబట్టి ప్రభువులకు ఉపయోగించబడిన తరువాత ఉన్న ఆహారపదార్థాలను ఎవరికి ఏది ఇవ్వాలి నిర్ణయించేది ఆయనే కనుక, ఆ ఆధికారికస్థితిలో ఉన్న కారణంగా మిగిలిన రుచికరమైన పదార్ధాలను తమ్ముళ్లకి ఇస్తున్నాడు.</p>
<p style="margin-left: 1cm; text-align: justify;"> ‘వివ్వచ్చుండు సంగీత ప్రసంగంబున మెచ్చువడసిన కనకాంబరాదులు సోదరులకుం జేర్చుచుండు’ - తన నాట్యశిక్షణాసమయం లో బహూకరించిన కానుకలను సోదరులకు ఇస్తున్నాడు. ‘సహదేవుండు గోవులన్ జూచి సంతసిల్లిన సమయంబున సముపార్జితంబులగు పదార్ధంబులు’– ఇలా ఒకరికొకరు ఆశ్వాసనం చేసుకుంటున్నారు, ‘నాకెక్కడా ప్రమాదం లేదు, అందరికీ సంతోషంగానే ఉన్నది. నేను పెట్టగలిగే అధికారంలో ఉన్నాను. నా వాళ్ళందరూ నా చుట్టుప్రక్కల సంతోషంగానే ఉన్నారు’ అనే తృప్తితో ఉన్నారు.</p>
<p style="margin-left:1.0cm">తే. ఇట్లు దమతమ వర్తిల్లు నెడల సకల <br />
జనములకు హృదయానురంజన మొనర్చి <br />
తాల్మి , పుయిలోట, యడఁకువ, తగవు మెలపు, <br />
నెఱి తెఱంగు వాటింపంగ నేర్పు గలిగి’ (విరాట. 2-3)</p>
<p style="margin-left: 1cm; text-align: justify;"> ‘తాల్మి పుయిలు ఓట’- ఓర్పు పడిపోకుండా, చెడిపోకుండా అని అర్థం. ‘ధైర్యము పుయిలోడకుండా’, ఓడిపోవటము అనేది ఒక స్థాయి. తెలుగు పదాలలో ఉండే చిక్కు ఇది.<span style="line-height:1.6em"> సంస్కృతం ధాతుజన్యమైన భాష, ఆ ధాతువుకు అనేకమైన అర్థాలు ఉంటాయి. ఒక్క ధాతువును తీసుకుంటే దాని మీద ఏర్పడే రూపవిశేషాలు చాలా ఉంటాయి. ‘భూ సత్తాయామ్’ అని ఒక ధాతువు. దానికి ‘సత్తాయామ్’ ‘ఉన్నది’ అని అర్థం. సంస్కృత వ్యాకరణంలో మొట్టమొదట నేను, మనమిద్దరము, అందరు. ఏకవచనం, ద్వివచనం, బహువచనంగా చెప్పుకుంటాము. వీటిల్లో ‘భవతి’ - అతడు ఉన్నాడు, ‘భవతః’– వాళ్ళు ఇద్దరు ఉన్నారు, ‘భవన్తి’- అందరూ ఉన్నారు. ఒక్క ‘భూ’ అనే ధాతువుమీద ఏకవచనం, ద్వివచనం, బహువచనం మూడు రూపాలు ఏర్పడినాయి. దీనిని మనం ఇంకా విస్తరిస్తూపోతే, వర్తమాన కాలం, భవిష్యత్ కాలం, భూత కాలం. భూతకాలమంటే వెంటనే జరిగిన భూతకాలం, చాలాకాలంక్రితం జరిగినది ఇలా ఒక్కొక్క దానికి క్రియా పదాలని కూడా చెప్తే నిష్పన్నమయ్యే ధాతురూపాలు అసంఖ్యాకం ఉంటాయి. తెలుగులో ఆ చిక్కులేదు, అలాంటి పద్ధతి తెలుగులో కనిపించదు. కొన్ని పదాలు ఎలా వచ్చాయో తెలియదు, లోటా అని ఉంది. చెంబు అని ఉంది. అవి ఎక్కడ్నుంచి వచ్చాయో తెలియదు. ఈ పదాలమీద బూదరాజు రాధాకృష్ణగారు, అంతకుముందే తిరుమల రామచంద్రగారు చాలా పరిశోధన చేశారు. ‘నుడి- నానుడి’ అనే గ్రంథంలో ఈ పదాలు, అర్ధాలు ఎక్కడినుంచి వచ్చాయో చెప్పుకుంటూ వచ్చారు. కాబట్టి ఈ ‘పుయిలోట’ అనేది కూడా అలా వచ్చిన పదమే కాని, దానికి అర్ధము ఇదీ అని విశ్లేషించి చెప్పడానికి లేదు</span><span style="line-height:1.6em">. తి</span><span style="line-height:1.6em">క్కన వాడిన పదాలు మళ్ళీ చాలామంది కవులు కూడా వాడలేకపోయారు.ఆ నేర్పరితనం వాళ్లలో లేకపోయింది. పాండవాదులు ఈ విధంగా విరాటమహారాజు కొలువులో కాలం గడుపుతూ ఉన్నారు. </span></p>
<p style="margin-left:1.0cm"> </p>
',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => null,
'en_meta_description' => null,
'en_meta_keywords' => null,
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => null,
'te_meta_description' => null,
'te_meta_keywords' => null,
'status' => '1'
),
'Menu' => array(
'id' => null,
'en_menu_name' => null,
'te_menu_name' => null,
'header_menu_id' => null,
'left_menu_id' => null,
'left_menu_id_level_1' => null,
'is_menu' => null,
'en_intro' => null,
'te_intro' => null,
'photo' => null,
'en_keywords' => null,
'en_meta_title' => null,
'en_meta_description' => null,
'en_meta_keywords' => null,
'te_keywords' => null,
'te_meta_title' => null,
'te_meta_description' => null,
'te_meta_keywords' => null,
'status' => null
),
'CmsMenu' => array(
'id' => '3',
'en_menu_name' => 'Pravachanam',
'te_menu_name' => 'ప్రవచన పఠనము',
'menu_type' => 'menu',
'position' => 'header',
'en_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'is_show_nav_links' => '1',
'menu_order' => '3',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '<p style="text-align:justify">కథలను ఇంపుగా చెబితే వినడానికి ఇష్టపడని వారెవరైనా ఉంటారా? పిల్లలు, పెద్దలన్న తేడా లేకుండా మంచి కథకు అందరూ ఊ కొట్టి తీరాల్సిందే! మరి మహాభారతాన్ని మించిన గొప్ప కథ ఈ సృష్టిలో లేదన్నది నిర్వివాదాంశం. ప్రమాణంలో కాని, కథా విశేషంలో కాని, పట్టు సడలకుండా చివరి దాక కథను నడిపించటంలో కాని, పాత్రచిత్రణలో కాని మహాభారత కథకు సాటిరాగల కథ వేరొకటి లేదు. “ఏయది హృద్యంబు, అపూర్వంబేయది, ఎద్దాని వినిన ఎఱుక సమగ్రంబైయుండు, అఘనిబర్హణమేయది” అన్న ప్రశ్నకు సమాధానమే భారతం. అయితే అంత గొప్ప కథను అంతే గొప్పగా చెప్పగలిగే వక్త ఉన్నట్లైతే అది శ్రోతల అదృష్టమేనని చెప్పుకోవాలి! శ్రీ సాంప్రతి సురేంద్రనాథ్ గారు వ్యాస, కవిత్రయ హృదయాలను అర్థం చేసుకుని, కథాసమయ సందర్భోచితంగా ఎన్నో విషయాలను ప్రస్తావిస్తూ, సాహితీ చర్చ చేస్తూ, ఎక్కడా విసుగు పుట్టని విధంగా మహాభారత కథను వ్యాఖ్యాన ప్రసంగాలలో చెప్పుకొస్తున్నారు.</p>
<p style="text-align:justify">మరి ఈ భారత ప్రవచనాన్నివిన్న తర్వాత, “యదిహాస్తి తదన్యత్ర యన్నేహాస్తి న తత్క్వచిత్” - “ఇందులో ఏది ఉందో అదే ఎక్కడైనా ఉంది. ఇందులో లేనిది మరెక్కడా లేదు” అన్న మాట ప్రత్యక్షర సత్యమని మీరూ ఒప్పుకుంటారు.</p>
',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_meta_title' => 'మహాభారతం । మహాభారత ప్రవచనం । కవిత్రయ భారతం । వ్యాస భారతం । తెలుగు భారతం । పాండవులు | అవధానం । సా',
'te_meta_description' => 'వింటే భారతం వినాలి, తింటే గారెలే తినాలి అనేది మన తెలుగువారి నానుడి. అంతగా మహాభారతం మన తెలుగువారి జీవితాల్లో పెనవేసుకుపోయింది కాదు కాదు అలా చేశారు మన కవిత్రయం నన్నయ, తిక్కన, ఎఱ్ఱాప్రగడలు. పంచమ వేదంగా కీర్తింపబడేటట్లుగా వేదవ్యాసుల వారు మహాభారతాన్ని సంస్కృతంలో రచించారు. ఆ మహా భారతాంధ్రీకరణతో తెలుగులో కావ్యరచనకు శ్రీకారం చుట్టి తెలుగువారికి కవితాభిక్ష పెట్టినవారు ఆది కవి నన్నయ అయితే, ముందున్నది శ్రవ్య కావ్యమో, లేక దృశ్యకావ్యమో అన్న అనుభూతిని కలిగించేటట్లు కావ్యానికి నాటకీయతను జోడించిన వారు కవిబ్రహ్మ తిక్కన. నన్నయ, తిక్కన రచించిన రెండు హార భాగాలను తన అరణ్యపర్వం అనే మణితో సంధానించి సమగ్రమైన భారతామృతాన్ని తెలుగువారు ఆస్వాదించే అదృష్టాన్ని మనకు ప్రసాదించారు ప్రబంధ పరమేశ్వరుడు ఎఱ్ఱన.
“ఏయది హృద్యం, అపూర్వంబేయది, ఎద్దాని వినిన ఎఱుక సమగ్రంబైయుండు, అఘనిబర్హణమేయది” అన్న ప్రశ్నకు సమాధానమే భారతం. “యదిహాస్తి తదన్యత్ర యన్నేహాస్తి న తత్క్వచిత్” - “ఇందులో ఏది ఉందో అదే ఎక్కడైనా ఉంది. ఇందులో లేనిది మరెక్కడా లేదు” అన్న మాట అక్షర సత్యం.',
'te_meta_keywords' => 'వ్యాసుడు,వ్యాస,కంక,అర్జున,నకుల,సహదేవ,పాండవులు,పంచ,ద్రౌపది,కృష్ణ,కృష్ణుడు,దుశ్శాసన,గ్రోనాచార్యుడు,ద్రోణ,గాంగేయుడు,భీష్ముడు,బలరామ,సారెలు,పాచికలు,జూదం,గోగ్రహణం,ఉత్తర,ఉత్తరుడు,ఉత్తరగోగ్రహణం,దక్షిణగోగ్రహణం,సూర్యుడు,చండ్రుడు,కాలము,కర్ణ,సూతుడు,కృపుడు,అశ్వత్థామ,నన్నయ,తిక్కన,ఎర్రన,ఎఱ్ఱన,కురుక్షేత్రం,యుద్ధం,ఎఱ్ఱాప్రగడ,ఎర్రప్రగడ,పార్ధుడు,ఫల్గుణుడు,కిరీటి,శ్వేతవాహనుడు,రథం,అశ్వాలు,అక్షౌహిణి,కాళీదాసు,వర్ణన,యుద్ధవర్ణన,సూర్యోదయం,సూర్యాస్తమయం,భారతం,వ్యాసభారతం,వ్యాస,హరిహరనాథుడు,నిపుణ,కుంతి,పాండురాజు,దుశ్చల,ద్రుపదమహారాజ,కేకయరాజ్యం,సుదేష్ణ,అభిమన్యు,సుభద్ర,ఉలూచి,చిత్రాంగద,సైరంధ్రి,కీచక,కీచకుడు,సైంధవుడు,దుర్యోధనుడు,దుర్యోధన,సుయోధన,రారాజు,హిడింబి,భీముడు,వలలుడు,దామగ్రంధి,ధర్మరాజు,యుధిష్టిరుడు,తంత్రీపాలుడు,నర్తనశాల,కాలినడక,ప్రయాణం,తెలుగుభారతం,హస్తినాపురం,వివాహం,ఉత్తరాభిమన్యులు,ఉపపాండవులు,సాంబుడు,ముసలం,యాదవులు,కౌరవులు,కురువంశం,లక్ష్మి,విష్ణువు,శివుడు,సత్యభామ,రుక్మిణి,జాంబవతి,మిత్ర,చిత్రాంగద,సత్య,పరాశరుడు,జయుడు,విజయుడు,జనమేజయుడు,వైశంపాయనుడు,ప్రవచనం,లక్కగృహం,ఎవ్వానివాకిట,వచ్చినవాడు,వరమున,నావిని,తిరుపతికవులు,సంస్కృతం,సాహిత్యం,శంతనుడు,గాంధారి,దృతరాష్ట్రుడు,గతుర్మంతుడు,వినత,కద్రువ,విదురుడు,విశ్వక్సేనుడు,హరి,హర,హరుడు,హరిహరనాథుడు,హరిహరనాధుడు,వినాయక,లక్ష్మి,విష్ణుమూర్తి,బ్రహ్మ,శివ,త్రిమూర్తులు,అష్టావధానం,శతవధానం,అవధానం,పద్యాలు,పద్యం,కవిత్రయభారతం,వసుదేవుడు,యశోద,గోకులం,బృందావనం,రేపల్లె,సరస్వతి,ఆంధ్రమహాభారతం,శర్మ,శాస్త్రి,ఉపనిషత్తులు,వేదాలు,ఇతిహాసాలు,పురాణాలు,కథలు,పాత్రలు,సన్నివేశాలు,శమీవృక్షం,ఆయుధనిక్షేపణ,శాపం,ఆయుధాలు,గాండీవం,శంఖం,పాంచజన్యం,దేవదత్తం,జీమూతమల్ల,ఓం,శ్రీ,శ్రీయన,నానా,నవరసాలు,రసజ్ఞ,నవరసభరితం,కీచకవధ,సంహారం,కీచకుడు,రాజసూయయాగం,ద్రౌపది,వధ,కవిత్రయం,వ్యాసభారతం,అమృతం,చక్రాలు,శంఖుచక్రాలు,కేతనాలు,సమ్మోహనాస్త్రం,సాంప్రతిసురేంద్రనాథ్,రమణ,లలిత,పంచభూతాలు,సుశర్మ,భీష్ముడు,శంతనుడు,సత్యవతి,పరాశరుడు,జయ,పంచమవేదం,భారతం,యదిహాస్తితదన్యత్ర,యదిహాస్తి,వింటేభారతమేవినాలి,భారతంకర్ణామృతం,వ్యాసం,బ్రహ్మ,లక్షణ,నాట్యవిశేషాలు,గుణాలు,అవస్థలు,చేష్టలు,మన్మదావస్థలు,కనుగొనికోపవేగమున,శల్యపర్వం,విరాటపర్వం,ఉద్యోగపర్వం,ఆదిపర్వం,సభాపర్వం,అరణ్యపర్వం,ధర్మవ్యాధోపాఖ్యానం,శకుంతలోపాఖ్యానం,స్వర్గారోహణపర్వం,సౌప్తికపర్వం,శాంతిపర్వం,భగవద్గీత,యధాయధా,పవిత్రాణాయ,పంచమవేదం,జయం,ధర్మప్రచారపరిషత్,ఇతిహాసం,కావ్యం,నాట్యవిశేషాలు,బ్రహ్మర్గౌరీ,యతోహస్త',
'status' => '1'
)
)
$pageName = null
$subMenu = array()
ListController::view() - APP/Controller/ListController.php, line 209
ReflectionMethod::invokeArgs() - [internal], line ??
Controller::invokeAction() - CORE/Cake/Controller/Controller.php, line 499
Dispatcher::_invoke() - CORE/Cake/Routing/Dispatcher.php, line 193
Dispatcher::dispatch() - CORE/Cake/Routing/Dispatcher.php, line 167
[main] - APP/webroot/index.php, line 110
Notice (8): Undefined index: Menu [APP/Controller/ListController.php, line 210]
$menudata = array(
'CmsMenu' => array(
'id' => '3',
'en_menu_name' => 'Pravachanam',
'te_menu_name' => 'ప్రవచన పఠనము',
'menu_type' => 'menu',
'position' => 'header',
'en_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'is_show_nav_links' => '1',
'menu_order' => '3',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '<p style="text-align:justify">కథలను ఇంపుగా చెబితే వినడానికి ఇష్టపడని వారెవరైనా ఉంటారా? పిల్లలు, పెద్దలన్న తేడా లేకుండా మంచి కథకు అందరూ ఊ కొట్టి తీరాల్సిందే! మరి మహాభారతాన్ని మించిన గొప్ప కథ ఈ సృష్టిలో లేదన్నది నిర్వివాదాంశం. ప్రమాణంలో కాని, కథా విశేషంలో కాని, పట్టు సడలకుండా చివరి దాక కథను నడిపించటంలో కాని, పాత్రచిత్రణలో కాని మహాభారత కథకు సాటిరాగల కథ వేరొకటి లేదు. “ఏయది హృద్యంబు, అపూర్వంబేయది, ఎద్దాని వినిన ఎఱుక సమగ్రంబైయుండు, అఘనిబర్హణమేయది” అన్న ప్రశ్నకు సమాధానమే భారతం. అయితే అంత గొప్ప కథను అంతే గొప్పగా చెప్పగలిగే వక్త ఉన్నట్లైతే అది శ్రోతల అదృష్టమేనని చెప్పుకోవాలి! శ్రీ సాంప్రతి సురేంద్రనాథ్ గారు వ్యాస, కవిత్రయ హృదయాలను అర్థం చేసుకుని, కథాసమయ సందర్భోచితంగా ఎన్నో విషయాలను ప్రస్తావిస్తూ, సాహితీ చర్చ చేస్తూ, ఎక్కడా విసుగు పుట్టని విధంగా మహాభారత కథను వ్యాఖ్యాన ప్రసంగాలలో చెప్పుకొస్తున్నారు.</p>
<p style="text-align:justify">మరి ఈ భారత ప్రవచనాన్నివిన్న తర్వాత, “యదిహాస్తి తదన్యత్ర యన్నేహాస్తి న తత్క్వచిత్” - “ఇందులో ఏది ఉందో అదే ఎక్కడైనా ఉంది. ఇందులో లేనిది మరెక్కడా లేదు” అన్న మాట ప్రత్యక్షర సత్యమని మీరూ ఒప్పుకుంటారు.</p>
',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_meta_title' => 'మహాభారతం । మహాభారత ప్రవచనం । కవిత్రయ భారతం । వ్యాస భారతం । తెలుగు భారతం । పాండవులు | అవధానం । సా',
'te_meta_description' => 'వింటే భారతం వినాలి, తింటే గారెలే తినాలి అనేది మన తెలుగువారి నానుడి. అంతగా మహాభారతం మన తెలుగువారి జీవితాల్లో పెనవేసుకుపోయింది కాదు కాదు అలా చేశారు మన కవిత్రయం నన్నయ, తిక్కన, ఎఱ్ఱాప్రగడలు. పంచమ వేదంగా కీర్తింపబడేటట్లుగా వేదవ్యాసుల వారు మహాభారతాన్ని సంస్కృతంలో రచించారు. ఆ మహా భారతాంధ్రీకరణతో తెలుగులో కావ్యరచనకు శ్రీకారం చుట్టి తెలుగువారికి కవితాభిక్ష పెట్టినవారు ఆది కవి నన్నయ అయితే, ముందున్నది శ్రవ్య కావ్యమో, లేక దృశ్యకావ్యమో అన్న అనుభూతిని కలిగించేటట్లు కావ్యానికి నాటకీయతను జోడించిన వారు కవిబ్రహ్మ తిక్కన. నన్నయ, తిక్కన రచించిన రెండు హార భాగాలను తన అరణ్యపర్వం అనే మణితో సంధానించి సమగ్రమైన భారతామృతాన్ని తెలుగువారు ఆస్వాదించే అదృష్టాన్ని మనకు ప్రసాదించారు ప్రబంధ పరమేశ్వరుడు ఎఱ్ఱన.
“ఏయది హృద్యం, అపూర్వంబేయది, ఎద్దాని వినిన ఎఱుక సమగ్రంబైయుండు, అఘనిబర్హణమేయది” అన్న ప్రశ్నకు సమాధానమే భారతం. “యదిహాస్తి తదన్యత్ర యన్నేహాస్తి న తత్క్వచిత్” - “ఇందులో ఏది ఉందో అదే ఎక్కడైనా ఉంది. ఇందులో లేనిది మరెక్కడా లేదు” అన్న మాట అక్షర సత్యం.',
'te_meta_keywords' => 'వ్యాసుడు,వ్యాస,కంక,అర్జున,నకుల,సహదేవ,పాండవులు,పంచ,ద్రౌపది,కృష్ణ,కృష్ణుడు,దుశ్శాసన,గ్రోనాచార్యుడు,ద్రోణ,గాంగేయుడు,భీష్ముడు,బలరామ,సారెలు,పాచికలు,జూదం,గోగ్రహణం,ఉత్తర,ఉత్తరుడు,ఉత్తరగోగ్రహణం,దక్షిణగోగ్రహణం,సూర్యుడు,చండ్రుడు,కాలము,కర్ణ,సూతుడు,కృపుడు,అశ్వత్థామ,నన్నయ,తిక్కన,ఎర్రన,ఎఱ్ఱన,కురుక్షేత్రం,యుద్ధం,ఎఱ్ఱాప్రగడ,ఎర్రప్రగడ,పార్ధుడు,ఫల్గుణుడు,కిరీటి,శ్వేతవాహనుడు,రథం,అశ్వాలు,అక్షౌహిణి,కాళీదాసు,వర్ణన,యుద్ధవర్ణన,సూర్యోదయం,సూర్యాస్తమయం,భారతం,వ్యాసభారతం,వ్యాస,హరిహరనాథుడు,నిపుణ,కుంతి,పాండురాజు,దుశ్చల,ద్రుపదమహారాజ,కేకయరాజ్యం,సుదేష్ణ,అభిమన్యు,సుభద్ర,ఉలూచి,చిత్రాంగద,సైరంధ్రి,కీచక,కీచకుడు,సైంధవుడు,దుర్యోధనుడు,దుర్యోధన,సుయోధన,రారాజు,హిడింబి,భీముడు,వలలుడు,దామగ్రంధి,ధర్మరాజు,యుధిష్టిరుడు,తంత్రీపాలుడు,నర్తనశాల,కాలినడక,ప్రయాణం,తెలుగుభారతం,హస్తినాపురం,వివాహం,ఉత్తరాభిమన్యులు,ఉపపాండవులు,సాంబుడు,ముసలం,యాదవులు,కౌరవులు,కురువంశం,లక్ష్మి,విష్ణువు,శివుడు,సత్యభామ,రుక్మిణి,జాంబవతి,మిత్ర,చిత్రాంగద,సత్య,పరాశరుడు,జయుడు,విజయుడు,జనమేజయుడు,వైశంపాయనుడు,ప్రవచనం,లక్కగృహం,ఎవ్వానివాకిట,వచ్చినవాడు,వరమున,నావిని,తిరుపతికవులు,సంస్కృతం,సాహిత్యం,శంతనుడు,గాంధారి,దృతరాష్ట్రుడు,గతుర్మంతుడు,వినత,కద్రువ,విదురుడు,విశ్వక్సేనుడు,హరి,హర,హరుడు,హరిహరనాథుడు,హరిహరనాధుడు,వినాయక,లక్ష్మి,విష్ణుమూర్తి,బ్రహ్మ,శివ,త్రిమూర్తులు,అష్టావధానం,శతవధానం,అవధానం,పద్యాలు,పద్యం,కవిత్రయభారతం,వసుదేవుడు,యశోద,గోకులం,బృందావనం,రేపల్లె,సరస్వతి,ఆంధ్రమహాభారతం,శర్మ,శాస్త్రి,ఉపనిషత్తులు,వేదాలు,ఇతిహాసాలు,పురాణాలు,కథలు,పాత్రలు,సన్నివేశాలు,శమీవృక్షం,ఆయుధనిక్షేపణ,శాపం,ఆయుధాలు,గాండీవం,శంఖం,పాంచజన్యం,దేవదత్తం,జీమూతమల్ల,ఓం,శ్రీ,శ్రీయన,నానా,నవరసాలు,రసజ్ఞ,నవరసభరితం,కీచకవధ,సంహారం,కీచకుడు,రాజసూయయాగం,ద్రౌపది,వధ,కవిత్రయం,వ్యాసభారతం,అమృతం,చక్రాలు,శంఖుచక్రాలు,కేతనాలు,సమ్మోహనాస్త్రం,సాంప్రతిసురేంద్రనాథ్,రమణ,లలిత,పంచభూతాలు,సుశర్మ,భీష్ముడు,శంతనుడు,సత్యవతి,పరాశరుడు,జయ,పంచమవేదం,భారతం,యదిహాస్తితదన్యత్ర,యదిహాస్తి,వింటేభారతమేవినాలి,భారతంకర్ణామృతం,వ్యాసం,బ్రహ్మ,లక్షణ,నాట్యవిశేషాలు,గుణాలు,అవస్థలు,చేష్టలు,మన్మదావస్థలు,కనుగొనికోపవేగమున,శల్యపర్వం,విరాటపర్వం,ఉద్యోగపర్వం,ఆదిపర్వం,సభాపర్వం,అరణ్యపర్వం,ధర్మవ్యాధోపాఖ్యానం,శకుంతలోపాఖ్యానం,స్వర్గారోహణపర్వం,సౌప్తికపర్వం,శాంతిపర్వం,భగవద్గీత,యధాయధా,పవిత్రాణాయ,పంచమవేదం,జయం,ధర్మప్రచారపరిషత్,ఇతిహాసం,కావ్యం,నాట్యవిశేషాలు,బ్రహ్మర్గౌరీ,యతోహస్త',
'status' => '1'
),
'Menu' => array(
(int) 0 => array(
'id' => '14',
'en_menu_name' => 'Virata Parvam',
'te_menu_name' => 'విరాట పర్వము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => 'విరాట పర్వాన్ని హృదయాహ్లాది, చతుర్థం, ఊర్జిత కథోపేతం, నానా రసాభ్యుదయోల్లాసి గా తిక్కనగారు వర్ణించారు.
నాటకాలలో నాలుగవ అంకం విశేషంగా పరిగణించబడుతుంది. మరి తిక్కనామాత్యులు విరాట పర్వాన్ని దృశ్యకావ్యంగానే(నాటకం) తెనుగు బాషలో 'వినిర్మింప' దలచారు కదా! కనుక మహాభారతమునందలి పద్దెనిమిది పర్వాలలో నాలుగవది అయిన విరాట పర్వానికి విశిష్టమైన ప్రాధాన్యాన్నిచ్చి, నవరసాలు సమపాళ్ళలో రంగరించి, ఊర్జితమైన కథలతో తళుకులద్ది, హృదయాహ్లాదిగా తీర్చిదిద్దారు. విరాట పర్వంతో భారత కథ మంచి రసకందాయంలో పడుతుంది. అసలు విరాట పర్వంలోని అంశమే నాటకీయతతో కూడుకున్నది - పాండవులు మారువేషాలలో రహస్యంగా గడపవలసిన పరిస్థితి.
కథ సంగ్రహంగా చూస్తే, పన్నెండేండ్ల అరణ్యవాసం తర్వాత, పదమూడవ సంవత్సరం అజ్ఞాతవాసదీక్ష కొఱకు పాండవులు మారు పేర్లతో విరాట నగరం ప్రవేశించి, విరాట రాజు కొలువులో ఉద్యోగాలు సంపాదించి కుదురుకుంటారు. అంతా బాగానే ఉండి, ఇంకొన్ని రోజులలో అజ్ఞాతవాసం ముగుస్తుందనగా మహాకాముకుడైన కీచకుని వలన మాలినిగా ఉన్న ద్రౌపదికి ఆపద రాగా, భీముడు అతిచాకచక్యంతో గంధర్వులన్న భ్రాంతి కలిగిస్తూ అతనిని, అతని తమ్ములను సంహరించి ఆమెకు సంతోషం కలిగిస్తాడు. దుర్యోధనుడు కుతంత్రంతో పాండవులను బయల్పరచాలని దక్షిణ, ఉత్తర గోగ్రహణాలకు పన్నాగం పన్నుతాడు. అప్పటికే అజ్ఞాతవాసం పూర్తి చేసుకున్నవారై, అర్జునుడు మినహా తక్కిన పాండవులు విరాటునికి బాసటగా వెళ్ళి సుశర్మను ఓడిస్తే, బృహన్నలగా ఉన్న అర్జునుడు ఉత్తరునికి రథసారథిగా వెళ్ళి ఆ పై గాండీవధారియై తన నిజరూపాన్ని ప్రకటించి భీష్మ, ద్రోణ, కర్ణ, సుయోధన, ఆశ్వత్థామాది యోధులను ఒక్కడే ఎదుర్కొని వారలను జయించి గోవులను మరలుస్తాడు. ఉత్తరాభిమన్యుల వివాహంతో మంగళదాయకంగా విరాట పర్వం ముగుస్తుంది.',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => 'Virata Parva is the 4th book/parva in Mahabharat. This book is about Pandavas spending an year of incongnito in Virata's court. The story line can be divided into five sub plots: 1. Pandavas enter the court of Virata 2. Kichaka Vadha 3. Dakshina Gograhana 4. Uttara Gograhanam 5. Uttara's marriage with Abhimanyu',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => 'పద్దెనిమిది పర్వాలు గల మహాభారతంలో విరాట పర్వం నాలుగవది. హృదయాహ్లాది, ఊర్జిత కథోపేతంబు, నానా రసాభ్యుదయోల్లాసిగా విరాట పర్వాన్ని తిక్కన గారు వర్ణించారు. ఇందులో ప్రధాన కథాంశాలుః 1. పాండవులు మారువేషాలలో విరాటుని కొలువులో ప్రవేశించడం 2. కీచక వధ 3. దక్షిణ గోగ్రహణం 4. ఉత్తర గోగ్రహణం 5. ఉత్తరాభిమన్యుల వివాహం',
'te_meta_keywords' => 'వ్యాసుడు,వ్యాస,కంక,అర్జున,నకుల,సహదేవ,పాండవులు,పంచ,ద్రౌపది,కృష్ణ,కృష్ణుడు,దుశ్శాసన,గ్రోనాచార్యుడు,ద్రోణ,గాంగేయుడు,భీష్ముడు,బలరామ,సారెలు,పాచికలు,జూదం,గోగ్రహణం,ఉత్తర,ఉత్తరుడు,ఉత్తరగోగ్రహణం,దక్షిణగోగ్రహణం,సూర్యుడు,చండ్రుడు,కాలము,కర్ణ,సూతుడు,కృపుడు,అశ్వత్థామ,నన్నయ,తిక్కన,ఎర్రన,ఎఱ్ఱన,కురుక్షేత్రం,యుద్ధం,ఎఱ్ఱాప్రగడ,ఎర్రప్రగడ,పార్ధుడు,ఫల్గుణుడు,కిరీటి,శ్వేతవాహనుడు,రథం,అశ్వాలు,అక్షౌహిణి,కాళీదాసు,వర్ణన,యుద్ధవర్ణన,సూర్యోదయం,సూర్యాస్తమయం,భారతం,వ్యాసభారతం,వ్యాస,హరిహరనాథుడు,నిపుణ,కుంతి,పాండురాజు,దుశ్చల,ద్రుపదమహారాజ,కేకయరాజ్యం,సుదేష్ణ,అభిమన్యు,సుభద్ర,ఉలూచి,చిత్రాంగద,సైరంధ్రి,కీచక,కీచకుడు,సైంధవుడు,దుర్యోధనుడు,దుర్యోధన,సుయోధన,రారాజు,హిడింబి,భీముడు,వలలుడు,దామగ్రంధి,ధర్మరాజు,యుధిష్టిరుడు,తంత్రీపాలుడు,నర్తనశాల,కాలినడక,ప్రయాణం,తెలుగుభారతం,హస్తినాపురం,వివాహం,ఉత్తరాభిమన్యులు,ఉపపాండవులు,సాంబుడు,ముసలం,యాదవులు,కౌరవులు,కురువంశం,లక్ష్మి,విష్ణువు,శివుడు,సత్యభామ,రుక్మిణి,జాంబవతి,మిత్ర,చిత్రాంగద,సత్య,పరాశరుడు,జయుడు,విజయుడు,జనమేజయుడు,వైశంపాయనుడు,ప్రవచనం,లక్కగృహం,ఎవ్వానివాకిట,వచ్చినవాడు,వరమున,నావిని,తిరుపతికవులు,సంస్కృతం,సాహిత్యం,శంతనుడు,గాంధారి,దృతరాష్ట్రుడు,గతుర్మంతుడు,వినత,కద్రువ,విదురుడు,విశ్వక్సేనుడు,హరి,హర,హరుడు,హరిహరనాథుడు,హరిహరనాధుడు,వినాయక,లక్ష్మి,విష్ణుమూర్తి,బ్రహ్మ,శివ,త్రిమూర్తులు,అష్టావధానం,శతవధానం,అవధానం,పద్యాలు,పద్యం,కవిత్రయభారతం,వసుదేవుడు,యశోద,గోకులం,బృందావనం,రేపల్లె,సరస్వతి,ఆంధ్రమహాభారతం,శర్మ,శాస్త్రి,ఉపనిషత్తులు,వేదాలు,ఇతిహాసాలు,పురాణాలు,కథలు,పాత్రలు,సన్నివేశాలు,శమీవృక్షం,ఆయుధనిక్షేపణ,శాపం,ఆయుధాలు,గాండీవం,శంఖం,పాంచజన్యం,దేవదత్తం,జీమూతమల్ల,ఓం,శ్రీ,శ్రీయన,నానా,నవరసాలు,రసజ్ఞ,నవరసభరితం,కీచకవధ,సంహారం,కీచకుడు,రాజసూయయాగం,ద్రౌపది,వధ,కవిత్రయం,వ్యాసభారతం,అమృతం,చక్రాలు,శంఖుచక్రాలు,కేతనాలు,సమ్మోహనాస్త్రం,సాంప్రతిసురేంద్రనాథ్,రమణ,లలిత,పంచభూతాలు,సుశర్మ,భీష్ముడు,శంతనుడు,సత్యవతి,పరాశరుడు,జయ,పంచమవేదం,భారతం,యదిహాస్తితదన్యత్ర,యదిహాస్తి,వింటేభారతమేవినాలి,భారతంకర్ణామృతం,వ్యాసం,బ్రహ్మ,లక్షణ,నాట్యవిశేషాలు,గుణాలు,అవస్థలు,చేష్టలు,మన్మదావస్థలు,కనుగొనికోపవేగమున,శల్యపర్వం,విరాటపర్వం,ఉద్యోగపర్వం,ఆదిపర్వం,సభాపర్వం,అరణ్యపర్వం,ధర్మవ్యాధోపాఖ్యానం,శకుంతలోపాఖ్యానం,స్వర్గారోహణపర్వం,సౌప్తికపర్వం,శాంతిపర్వం,భగవద్గీత,యధాయధా,పవిత్రాణాయ,పంచమవేదం,జయం,ధర్మప్రచారపరిషత్,ఇతిహాసం,కావ్యం,నాట్యవిశేషాలు,బ్రహ్మర్గౌరీ,యతోహస్త',
'status' => '1'
),
(int) 1 => array(
'id' => '116',
'en_menu_name' => 'Udyoga Parvam',
'te_menu_name' => 'ఉద్యోగ పర్వము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '<p>‘భారతే సారముద్యోగమ్’ అని ప్రసిద్ధి. మహాభారతంలో ఉద్యోగపర్వము సారవంతమైనదని ఈ వాక్యానికి అర్థం. ఉద్యోగపర్వములో కవిబ్రహ్మ తిక్కన తన కవితా విశ్వరూపాన్ని ప్రదర్శించిన ఘట్టాలెన్నో ఉన్నాయి. స్వయంగా అమాత్యుడు కావడం మూలాన ఎన్నో రాయబారాలు, రాచకార్యాలు సమర్థవంతంగా నిర్వహించిన తిక్కన తన అనుభవాన్నంతా రంగరించి ఈ పర్వములో సంజయ, శ్రీకృష్ణ రాయబార ఘట్టాలను మిక్కిలి రసవత్తరంగా తీర్చిదిద్దాడు. అత్యంత నాటకీయతతో తిక్కన రచించడం వలననే ఉద్యోగపర్వం తిరుపతి వేంకట కవుల చేతిలో పాండవోద్యోగ విజయాలుగా మలచబడి తెలుగువారి హృదయాలలో చిరస్థానం సంపాదించుకున్నది. ఉద్యోగము అనగా ప్రయత్నము అని అర్థము. పాండవులు రాజ్యసంపదకై, కౌరవులు పాండవులకు రాజ్యమివ్వకుండుటకై, ఇరుపక్షాలు తమ కనుకూలంగా సంధికై, కుదరక యుద్ధానికై, కృష్ణుడు ధర్మ సంస్థాపనకై చేసిన ప్రయత్నాల సమాహారమే ఉద్యోగపర్వం. ఈ పర్వములో తిక్కన మహాభారత ప్రధాన పాత్రలైన, పాండవులు, కుంతి, ధృతరాష్ట్రుడు, విదురుడు, దుర్యోధనాదులు, గాంధారి మున్నగు వ్యక్తుల అంతరంగాన్ని అద్భుతముగా ఆవిష్కరించారు.</p>
<p>అజ్ఞాతవాసానంతరం ఉపప్లావ్యంలో బంధుమిత్రులతో సమావేశమై, కృష్ణాదులతో చర్చించిన పిమ్మట పాండవులు తమ రాజ్యభాగము అడగటానికి ద్రుపదుని యొక్క పురోహితుని ధృతరాష్ట్రుని వద్దకు దూతగా పంపుతారు. దూత సందేశం విన్న ధృతరాష్ట్రుడు పాండవులను శాంతింపజేయడానికి సంజయుడిని రాయబారిగా పంపుతాడు. విదురుని నీతివచనాలను, సంజయుని సందేశమును, వ్యాసుని వచనములను విని కూడా పుత్రవ్యామోహంతో ధృతరాష్ట్రుడు పాండవులకు రాజ్యభాగమివ్వడానికి అంగీకరించడు. చివరి ప్రయత్నముగా ధర్మజుడు శ్రీకృష్ణుని ధృతరాష్ట్రుని వద్దకు రాయబారిగా పంపగా, వాసుదేవుని మాటలు పెడచెవిన పెట్టి దుర్యోధనాది దుష్టచతుష్టయం భగవంతుడైన శ్రీకృష్ణుడిని బంధించటానికి ప్రయత్నించి భంగపడతారు. విశ్వరూపప్రదర్శనంతో భీష్మాదులను ధృతరాష్ట్రుడిని అనుగ్రహించి సంగ్రామం అనివార్యమని విధినిర్ణయంగా భావించి హస్తినాపురంనుండి మరలుతాడు. కర్ణుని మనసు మళ్ళించడానికి శ్రీకృష్ణుడు, కుంతి అతనికి తన జన్మరహస్యాన్ని తెలిపినా కర్ణుడు ద్రౌపదీ పరాభవానికి, తనదుశ్చర్యలకు, పశ్చాత్తాపపడుతూ, మైత్రీధర్మాన్ని, స్వామిభక్తిని పాటించి దుర్యోధనుని వైపు మొగ్గు చూపుతాడు. యుద్ధం నిశ్చయం కావడంతో ఇరు పక్షాలు సైన్యాన్ని సమాయత్తం చేసికొనగా పాండవుల వైపు ధృష్టద్యుమ్నుడు, కౌరవుల వైపు భీష్ముడు సర్వసైన్యాధిపతులుగా నియమితులవడంతో ఉద్యోగపర్వం సమాప్తమవుతుంది.</p>
',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => 'Udyoga Parvam | Udyogam | Bharata Saram | Sanjaya Rayabaram | Vidura neeti | Sri Krishna Rayabaram | Droupadi Nivedana | Droupadi | Karnuni Janma Rahasyam | ఉద్యోగ పర్వం | భారత సారం | సంజయ రాయబా',
'en_meta_description' => 'Udyoga Parva is the 5th book in Mahabharat. This book is all about Pandavas trials for regaining their lost kingdom. In the process, both the sides send envoys to appease the other side. As the attempts for peace fail, Pandavas and Kauravas begin their preparations for the war.',
'en_meta_keywords' => 'Vyasudu, vyasa, Krishna, arjuna, nakula, sahadeva, dharmaraja, bheema, droupadi, karna, kunti, duryodhana, dussasana, kurukshetram, tikkana, janamejayudu, vaisampayanudu, vidura, vidurudu, dhritarashtrudu, sanjayudu, sanjayarayabaram, krishnarayabaram, droupadinivedana, nahushudu, vruttasurudu, dhrutarashtrudu, satyaki, balaramudu, upaplavyam, viduraneeti, sanatsujatudu, amba, sikhandi, kuberudu, artharathudu, maharathudu, atirathudu, karnudu, naradudu',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => 'Udyoga Parvam | Udyogam | Bharata Saram | Sanjaya Rayabaram | Vidura neeti | Sri Krishna Rayabaram | Droupadi Nivedana | Droupadi | Karnuni Janma Rahasyam | ఉద్యోగ పర్వం | భారత సారం | సంజయ రాయబా',
'te_meta_description' => 'పద్దెనిమిది పర్వాలు గల మహాభారతంలో ఉద్యోగ పర్వం అయిదవది. పాండవులు రాజ్యసంపదకై, కౌరవులు పాండవులకు రాజ్యమివ్వకుండుటకై, ఇరుపక్షాలు తమ కనుకూలంగా సంధికై, కుదరక యుద్ధానికై, కృష్ణుడు ధర్మ సంస్థాపనకై చేసిన ప్రయత్నాల సమాహారమే ఉద్యోగపర్వం. ఇందులో ప్రధాన కథాంశాలుః 1. పాండవులు రాజ్యమునడుగుటకై ద్రుపద పురోహితుడిని కౌరవుల వద్దకు రాయబారిగా పంపుట 2. సంజయ రాయబారం 3. విదుర నీతి 4. శ్రీ కృష్ణ రాయబారం 5. శ్రీ కృష్ణుని విశ్వరూప ప్రదర్శన 5. కౌరవ పాండవుల యుద్ధ సన్నాహాలు',
'te_meta_keywords' => 'వ్యాసుడు, వ్యాస, అర్జున, నకుల, సహదేవ, పాండవులు, ద్రౌపది, కృష్ణ, కృష్ణుడు, దుశ్శాసన, ద్రోణ, గాంగేయుడు, భీష్ముడు, బలరామ, తిక్కన, సాత్యకి, ధర్మరాజు, సంజయుడు, ద్రోణుడు, అర్ధరథుడు, మహారథుడు, అతిరథుడు, ఉలూకుడు, అంబ, శిఖండి, యక్షుడు, కుబేరుడు, వసువు, విదురుడు, విదురనీతి, సనత్సుజాతుడు, నహుషుడు, వృత్తాసురుడు, పార్థసారథి, రాయబారం, సంజయరాయబారం, కృష్ణరాయబారం, ద్రౌపదినివేదన',
'status' => '1'
),
(int) 2 => array(
'id' => '136',
'en_menu_name' => 'Aadi Parvam',
'te_menu_name' => 'ఆది పర్వము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '<div style="color: rgb(34, 34, 34); font-family: arial,sans-serif; line-height: normal; text-align: justify;">ఋషివంటి నన్నయచేత రూపుదిద్దుకున్న ఆంధ్రమహాభారత పర్వాలలో మొదటిది ఆదిపర్వం. నన్నయ కవితాగుణాలైన ప్రసన్నకథాకలితార్థయుక్తి, అక్షర రమ్యత, నానారుచిరార్థసూక్తినిధిత్వం ఆదిపర్వంలో ప్రస్ఫుటంగా కనిపిస్తాయి. నేటికీ ప్రజల నాలుకలలో కదలాడే సూక్తుల్లాంటి పద్యాలు ఆదిపర్వంలో కోకొల్లలు. అవి నన్నయ జగద్ధితంగా చేయదలచిన కవితాయజ్ఞానికి, ఆతని ధార్మిక దృష్టికి తార్కాణాలు. నన్నయ రచనారీతి నారికేళపాకం. లోన అరసి చూసే వారు అమృతోపమానాలైన కవితారసధారలలో తడిసి ముద్దవ్వాల్సిందే! </div>
<div style="color: rgb(34, 34, 34); font-family: arial, sans-serif; line-height: normal;"> </div>
<div style="color: rgb(34, 34, 34); font-family: arial,sans-serif; line-height: normal; text-align: justify;">అపూర్వమైన, హృద్యమైన, సర్వసమగ్రమైన, సర్వపాపక్షయకరమైన కథను వినిపించమని శౌనకాది మహర్షులు ఉగ్రశ్రవసుని కోరడంతో భారతకథ మొదలవుతుంది. కురువంశాభివర్ణనం, ధార్తరాష్ట్ర పాండవేయుల జననం, వారి విద్యాభ్యాసం, వివాహం ఆది పర్వంలో కథా సంబంధిత ప్రధాన ఘట్టాలైనా కురువంశరాజుల చరిత్రలతో ముడిపడిన ఉపాఖ్యానాలు ఆదిపర్వంలో మిక్కుటంగా ఉన్నాయి. గరుడోపాఖ్యానం, శాకుంతలోపాఖ్యానం, యయాతి చరిత్ర, తపతీ సంవరణోపాఖ్యానం, విశ్వామిత్ర చారిత్రము, గంగాశంతనుల కథ మొదలగునవి ఆదిపర్వంలో ప్రధాన ఉపాఖ్యానాలు. ఉపాఖ్యానాలు ఎన్ని ఉన్నా కథకు ఏకరూపతనివ్వటంలో నన్నయను కృతకృత్యుడను చేసినది ఆతని ప్రసన్నకథాకలితార్థయుక్తి.</div>
<div style="color: rgb(34, 34, 34); font-family: arial, sans-serif; line-height: normal;"> </div>
<div style="color: rgb(34, 34, 34); font-family: arial,sans-serif; line-height: normal; text-align: justify;">తెలుగులో పద్యవిద్యకు ఆద్యుడైన నన్నయ శతక సాహిత్యానికి కూడా మూల పురుషుడని చెప్పుకోవచ్చు. మకుటసహితమైన శతక పద్యాలకు మూలబీజం ఆదిపర్వంలోని ఉదంకుడి నాగస్తుతి.</div>
',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => '',
'te_meta_keywords' => '',
'status' => '1'
),
(int) 3 => array(
'id' => '137',
'en_menu_name' => 'Sabha Parvam',
'te_menu_name' => 'సభా పర్వము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '<p style="text-align:justify">~~<br />
పరిమాణరీత్యా అతిచిన్న పర్వాలలో ఒకటైన సభాపర్వం పరమాణ్వస్త్ర ప్రయోగాలతో భయంకరమైన కురుక్షేత్రసంగ్రామానికి కారణభూతమైన సంఘటనలను ఇముడ్చుకుని కథా క్రమంలో ఎంతో ప్రాధాన్యాన్ని సంతరించుకున్న పర్వం. తదనంతర పర్వాలైన విరాటోద్యోగాలలో ‘తనకావించినసృష్ఠి తక్కొరుల చేతన్ కాదు' అన్నట్లు విశ్వరూపం దాల్చిన కవిబ్రహ్మ తిక్కన రసాభ్యుచితకవిత్వవైభవానికి, నాటకీయతకు బీజాలు నన్నయ తన సభాపర్వ కథానిర్వహణలో, రచనలో నిక్షేపించాడు. జరాసంధ శిశుపాలుర వధ, సుయోధనుని మయసభాసందర్శనం, కపటద్యూతం, ద్రౌపదీ వస్త్రాపహరణ ఘట్టం అన్ని నాటకార్హత కలిగిన ఘట్టాలే! అలాగే మయసభానిర్మాణం, నారదమహర్షి ధర్మప్రసంగం, రాజసూయయాగ ప్రస్తావన మొదలైనవి నన్నయ కవిత్వ వైభవానికి తార్కాణాలే!<br />
ఆదిపర్వంలో రేఖామాత్రంగా కనిపించిన ధృతరాష్ట్ర దుర్యోధనుల కుత్సితత్వం ఈ పర్వంలో వెఱ్ఱితలలు వేస్తుంది. లోభ మోహ మద మాత్సర్యాలకు ప్రతీకలైన దుష్టచతుష్టయం ధర్మస్వరూపులైన పాండవులను పరాభవించాలని మాయోపాయంతో, కపటద్యూతంతో వారి సంపదలను హరించి, అరణ్యవాసక్లేశానికి గురి చేస్తారు. పోగాలము దాపురించినవారు దీపనిర్వాణగంధమును, అరుంధతి నక్షత్రమును, హితవచనమును మూర్కొనరు, కనరు, వినరు అన్న నీతివాక్యమునకు ఉత్తమ ఉదాహరణగా ధృతరాష్ట్ర దుర్యోధనులు నిలుస్తారు. నీతివేత్త అయిన విదురుడు చెవిలో ఇల్లు కట్టుకుని నిరంతరం ధృతరాష్ట్రునికి ధర్మోపదేశం చేసినా వినక పుత్రవ్యామోహంతో పాండవులకు హాని చేయడానికి అనుమతించినందుకు తగిన ప్రతిఫలం అనుభవిస్తాడని పఠితలు సహానుభూతి చెందక మానరు.<br />
నవ్వు నాలుగు విధాల చేటు అన్న తెలుగు జాతీయం కూడా సభాపర్వకథానుసారంగా వచ్చినదే!<br />
కథా పరంగా చూస్తే, శ్రీకృష్ణుని ఆదేశంతో మయుడు ధర్మరాజు కోసం ఒక అపూర్వమైన అద్భుతమైన సభాభవనాన్ని నిర్మించి ఇస్తాడు. మహేంద్ర వైభవంతో సభాప్రవేశం చేసి సుఖంగా ఉన్న ధర్మజునివద్దకు ఒకరోజు నారదుడు వచ్చి ఎన్నో రాజనీతులను బోధించి మాటల నడుమ పాండురాజు యమసభలో ఉన్నట్లు, ధర్మరాజును రాజసూయము చేసి తనకు స్వర్గప్రాప్తి కలిగించవలసిందిగా కోరినట్లు చెబుతాడు. అంతట ధర్మరాజు శ్రీకృష్ణాదుల ప్రోద్బలంతో రాజసూయానికి పూనుకుంటాడు. శ్రీకృష్ణుడు జరాసంధుని పుట్టుక, అతని దుష్కృత్యములనుగురించి ధర్మరాజుకు తెలిపి ఉగ్రబలుడైన అతడిని జయిస్తే కాని రాజసూయం నిరాటంకంగా కొనసాగదని చెప్పి, భీమార్జునులను వెంటబెట్టుకుని గిరివ్రజపురానికి వెళ్ళి భీమునిచే జరాసంధుని సంహరింపజేస్తాడు. అటు పిమ్మట నాలుగు వేదాల వలె ప్రకాశించే నలుగురు తమ్ములు నలుదిక్కులనూ జయించి అనంతమైన సంపదలను తీసుకురాగా, ధర్మరాజు రాజసూయానికి ఉపక్రమిస్తాడు. ఆ సభలో ధర్మజునిచేత అగ్రపూజనందుకున్న కృష్ణుడు తనను అధిక్షేపించిన శిశుపాలుని శిరశ్ఛేదము చేసి ధర్మనందనునిచేత రాజసూయము నిర్విఘ్నంగా చేయిస్తాడు.<br />
పాండవవైభవ సందర్శన చేత జనించిన అసూయాగ్నికి చిత్రవిచిత్రమాయాగర్భితమైన మయసభలో జరిగిన అవమానమనే ఆజ్యం తోడవగా నిలువునా దహించుకుపోయిన దుర్యోధనుడు మాయాజూదంలో పాండవుల ఐశ్వర్యాన్ని కాజేయడానికి శకునితో కలిసి వ్యూహం పన్నుతాడు. ధృతరాష్ట్రుని ఆదేశంతో జూదానికి ఆహ్వానింపబడిన ధర్మరాజు విధిప్రేరేపితుడై తన సర్వసంపదలను, తమ్ములను, తననూ, చివరగా ద్రౌపదిని పణంగా ఒడ్డి ఓడిపోతాడు. ఐశ్వర్యమదాంధుడైన దుర్యోధనుడు యాజ్ఞసేని అయిన ద్రౌపదిని నిండుసభలో అవమానిస్తాడు. పాండవ రోషాగ్ని కురుకులాన్ని దహించివేస్తుందని భయపడిన ధృతరాష్ట్రుడు పాండవులను దాస్యవిముక్తులను చేసి తిరిగి వారి సంపదలను వారికి అప్పగించి పంపినా, మరల అనుద్యూతానికి ఆహ్వానించి వారిని అరణ్యాజ్ఞాతవాసాలకు పంపడానికి కారణమవుతాడు. తమను వంచనచేత ఓడించి అవమానాలకు గురి చేసిన దుష్టచతుష్టయాన్ని అరణ్యాజ్ఞాతవాసాల అనంతరం జరుగబోవు యుద్ధంలో వధిస్తామని శపథాలు చేసి పాండుపుత్రులు ద్రౌపదీ సమేతులై అరణ్యవాసానికి బయలుదేరుతారు.<br />
కథాపరంగా ధర్మరాజుధర్మప్రవృత్తిని శంకించేవిధంగా అగుపించే ద్యూతసందర్భం, దానికి అనుబంధంగా అనేక ధర్మసందేహాలు, చిక్కు ప్రశ్నలు - వీటన్నిటికీ పరిష్కారం నిర్దేశంగా సంప్రదాయసమన్వయస్ఫోరకంగా యథార్థ తత్త్వవిచారంతో, ప్రామాణికమైన సత్యపరీశీలనతో, యుధిష్ఠిరుని నిష్కళంక ధర్మవ్యక్తిత్వ నిరూపణతో జరిగిన అధ్యయన ప్రసంగ సమాహారం సభాపర్వం.</p>
<p style="text-align:justify"> </p>
',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => 'Sabha Parvam | Sabhaparvam | Mayasabha | Rajasuyam | Jarasandha Vadha | Sisupala Vadha | Mayasabha Parabhavam | Droupadi Navvu | Maya Judam | Maya Joodam | Mayajudam | Sakuni Kapatam | Droupadi Vastrapaharanam | Aranya vasam',
'en_meta_description' => 'This chapter/book, though small in size, is quite significant as far as story is concerned as the events in this chapter directly lead to the war between the two sides Pandavas and Kouravas. Duryodhana incensed by the insult hurled at him in Mayasabha and covetous of the wealth and the riches of Pandavas hatches a plot to seize Pandavas' wealth by deceit. By making Pandavas play a tricky game of dice, he sends them on a 12 year exile and 1 year of incognito.',
'en_meta_keywords' => 'Mayasabha, Rajasuya, Rajasuyam, Narada, Jarasandha, jara, Sisupala, Sahadeva, Arghya, Maya Judam, Maya dyutam, Dussasana, Vikarna, Vidura, Pratikami, Droupadi Vastrapaharanam, Anu dyutam',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => 'సభా పర్వం | రాజసూయం | నారదుని రాజనీతి | జరాసంధ వధ | శిశుపాల వధ | అర్ఘ్య ప్రదానం | మయసభా నిర్మాణం | రారాజు పరాభవం | ద్రౌపది నవ్వు | మాయా జూదం | మాయా ద్యూతం | ద్రౌపదీ వస్త్రాపహరణం | పాండవ దాస్యం | అరణ్యవాసం | అజ్ఞాతవాసం
',
'te_meta_description' => 'పరిమాణరీత్యా అతిచిన్న పర్వాలలో ఒకటైన సభా పర్వం కురుక్షేత్రసంగ్రామానికి కారణభూతమైన సంఘటనలను ఇముడ్చుకుని కథా రీత్యా ఎంతో ప్రాధాన్యతను సంతరించుకున్న పర్వం. ధర్మరాజు మయసభా ప్రవేశం, రాజసూయయాగనిర్వహణ, సుయోధనుని భంగపాటు, మాయాజూదం, ద్రౌపదీ వస్త్రాపహరణం, అనుద్యూతం, పాండవుల వనవాసదీక్ష ఈ పర్వంలోని ముఖ్యాంశాలు.',
'te_meta_keywords' => 'మయసభ, రాజసూయం, నారద మహర్షి, ఇంద్ర సభ, హరిశ్చంద్రుడు, యమ సభ, జరాసంధుడు, జరాసంధ వధ, శిశుపాలుడు, శిశుపాల వధ, మయసభా పరాభవం, మాయా జూదం, ద్రౌపదీ వస్త్రాపహరణం, వికర్ణుడు, కర్ణుడు, ప్రాతికామి, అరణ్య వాసం, అజ్ఞాతవాసం, అర్ఘ్య ప్రదానం, దమఘోషుడు, సాత్వతి, బృహద్రథుడు,గిరివ్రజపురం',
'status' => '1'
),
(int) 4 => array(
'id' => '162',
'en_menu_name' => 'Aranya Parvam',
'te_menu_name' => 'ఆరణ్య పర్వము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '<p style="text-align:justify">ఆరణ్యపర్వం ఒక ప్రశ్నోపనిషత్తు. ఒక జ్ఞాన భాండాగారం. సత్కథా సమాహారం. దాదాపు మూడువందల సంవత్సరాల అంతరంతో, ఇరువురు మహాకవులతో, వేరు వేరు కాలాలలో రచింపబడినా ఏకరూపతతో భాసిస్తూ ఉండడమే ఆరణ్యపర్వ ప్రత్యేకత. ఆంధ్రుల బహుజన్మపుణ్యపరీపాకఫలంగా ఋషివంటి నన్నయభట్టారకుడు, గురుపద్యవిద్యకు ఆద్యుడై ప్రారంభించిన శ్రీమహాభారతం, ఆరణ్యపర్వం నాలుగవ ఆశ్వాసం 141వ పద్యంతో ఆగిపోయింది. తరువాతి శతాబ్దిలో కవిబ్రహ్మ తిక్కన ఆంధ్రమహాభారతాన్ని పూరించదలచి ఉద్యోగపర్వంతో ప్రారంభించి స్వర్గారోహణం వరకు ఏకధాటిగా రచించినా మధ్యలో ఉన్న ఆరణ్యపర్వశేషం మాత్రం శేషప్రశ్నలాగే నిలచిపోయింది. కవితా సంవిధానరీత్యా నన్నయదొక శైలి. తిక్కనదొక శైలి. ఈ రెండింటినీ సమన్వయం చేసుకుంటూ రెండు శతాబ్దాల తరువాత ఆరణ్యపర్వ శేషాన్ని ప్రబంధ పరమేశ్వరుడు ఎఱ్ఱన వెలయించాడు. ఒక గొప్ప కవి శైలిని సరిపోలేటట్లుగా రచించడమే దుష్కరమైన పని. అటువంటిది సాహిత్య వినీలాకాశంలో సూర్యచంద్రులవంటి నన్నయ తిక్కనల శైలులకు దీటుగా కవిత్వాన్ని రాయటమే కాక వాటి మధ్యలో సంధ్యారుణిమలా తన సొంత వ్యక్తిత్వాన్ని కూడా ప్రకాశింపజేయడం ఎఱ్ఱనకే చెల్లింది. ‘తద్రచనయకాన్’ అంటూ నన్నయ పేరుమీదనే అరణ్యపర్వశేషాన్ని పూర్తి చేసి రాజరాజనరేంద్రునికి అంకితమిచ్చిన వినయసౌజన్యగుణమే ఎఱ్ఱనని కవిత్రయంలో ఒకరిగా, యుగకవిగా అత్యున్నత శిఖరాలను అధిరోహింపజేసింది.</p>
<p style="text-align:justify">మాత్సర్యమదదుర్విదగ్ధుడైన దుర్యోధనుని దురోదరపరిణామంగా అరణ్యవాసం ప్రారంభించిన ధర్మరాజు అడవిలో ఉండి కూడా సతీ సోదర సమేతుడై, మునిజన పరివేష్టితుడై, పుణ్యకథాశ్రవణంవలన, పుణ్యతీర్థగమనంవలన అమరేంద్రశోభతో ప్రకాశిస్తే సుయోధనుడు అఖిల భూమండలాన్ని పరిపాలిస్తూ కూడా నిరంతరం అశాంతితో వేగిపోతూ, అసూయతో రగిలిపోతూ తనకు తానే కష్టాలు కొనితెచ్చుకుని మనశ్శాంతి లేకుండా గడుపుతాడు. పరికించి చూస్తే ధర్మరాజుకు అరణ్యవాసమన్నది చతుస్సముద్ర వేలా వలయితమైన భూమండలాన్ని చక్రవర్తిగా పాలించబోయే ముందు అతనికి లభించిన శిక్షణలా కనిపిస్తుంది. అరణ్యపర్వంలో మునుల బోధలవలన, సత్కథా శ్రవణంవలన తనలోని మాలిన్యాలను నశింపజేసుకుని అరణ్యవాసాంతంలో గ్రహణం వదిలిన చంద్రుడిలా ప్రకాశిస్తాడు ధర్మరాజు.</p>
<p style="text-align:justify">పరిమాణ రీత్యా పెద్దదైనా అరణ్యపర్వంలో కథ రేఖా మాత్రమే! సతీసోదర సమేతంగా అరణ్యానికి తరలిన ధర్మరాజు తనతో పాటుగా వచ్చిన మహీసుర మండలి పోషణార్థమై సూర్య భగవానుని ఆరాధించి అక్షయపాత్రను పొందుతాడు. శ్రీకృష్ణాది బంధుమిత్రులు పాండవులవద్దకు వచ్చి పాండవులను, ద్రౌపదిని ఓదార్చి సుభద్రాభిమన్యులను, ఉపపాండవులను తోడ్కొని వెళతారు. అరణ్యాజ్ఞాతవాసాల అనంతరం ప్రాప్తించబోయే యుద్ధంలో భీష్మాదివీరులను జయించడానికి దివ్యాస్త్ర సంపాదన చేయమని ధర్మజుడు అర్జునుని పంపుతాడు. విజయుడు కిరాతుని రూపంలో తనను పరీక్షించ వచ్చిన పరమశివుని మెప్పించి పాశుపతాన్ని, ఇంద్రాది దేవతలవలన అనేక ఇతర దివ్యాస్త్రాలను పొంది ఇంద్రునితో అమరావతికి వెళ్ళి అతని అర్ధసింహాసనాన్ని అధిష్ఠిస్తాడు. ఊర్వశి పొందు నిరాకరించి తత్కారణంగా శాపాన్ని పొందినా అది తనకు అజ్ఞాతవాసంలో వరమయ్యే విధంగా అమరేంద్రుని అనుగ్రహాన్ని సంపాదించి నివాతకవచులను సంహరిస్తాడు. ఇంతలో తక్కిన పాండవులు బృహదశ్వుని వలన నలోపాఖ్యాన కథను, నారదుడి వలన తీర్థమహిమను విని, రోమశునితో తీర్థయాత్రలను చేస్తూ ఆతనివలన అగస్త్యాది ఋషి చరిత్రలను, ఇతర సత్పురుష చరిత్రలను వింటారు. భీముడు సౌగంధికా పుష్పహరణార్థం వెళ్ళి హనుమద్దర్శనం పొంది, ఆ మహాపురుషుడు అర్జునుని రథధ్వజంపై నిలిచే వరాన్ని పొందుతాడు. పాండవులను అవమానించడానికి ద్వైతవనానికి ఘోషయాత్రకు బయలుదేరిన దుర్యోధనుడు గంధర్వరాజుకు బందీగా చిక్కి అర్జునుని పరాక్రమంవలన, ధర్మరాజు దయవలన బయటపడి అవమానభారంతో హస్తినకు మరలిపోతాడు. దుర్యోధనుని బావమరిది, సింధుదేశపు ప్రభువైన సైంధవుడు పాండవులు లేని సమయంలో ద్రౌపదిని చెరపట్టబోయి పాండవులవలన దారుణపరాభవాన్ని పొంది వెనుతిరుగుతాడు. మార్కండేయ మహర్షివలన రామాయణ, ధర్మవ్యాధోపాఖ్యాన, సావిత్ర్యుపాఖ్యానాది సత్కథలను విని పాండవులు తమ మనఃక్లేశాన్ని తొలగించుకుని సాంత్వన పొందుతారు. తన కుమారుడైన ఇంద్రుని క్షేమాన్ని కాంక్షించి ఇంద్రుడు కర్ణుని కవచకుండలములు గ్రహించి బదులుగా ఎటువంటి శత్రువునైనా నిర్జించగల ఐంద్రము అన్న శక్తి అస్త్రాన్ని కర్ణునకు ప్రసాదిస్తాడు. అరణ్యవాసకాలం ముగుస్తుండగా, యక్షుని రూపంలో పాండవులను పరీక్షించడానికి వచ్చిన యమధర్మరాజు ప్రశ్నలకు జవాబులు చెప్పి, అజ్ఞాతవాసకాలంలో తమను ఎవరూ గుర్తుపట్టని విధంగా వరం పొందుతాడు ధర్మరాజు.</p>
',
'photo' => null,
'en_keywords' => 'Akshaya Patra, Maitreyudu, Kimmeerdu, Soumbhakam, Pratismruti, Pashupatam, Urvasi Shapam, Brihadashvudu, Naludu, Damayanti, Nalopakhyanam, Rutuparnudu, Karkotakudu, Pushkarudu, Aswa Hridayam, Aksha Hridayam, Romashudu, Agastyudu, Vatapi, Ilvaludu, Bhagirathudu, Rishyashrungudu, Parashuramudu, Sukanya, Mandhatrudu, Ashtavakrudu, Somakudu, Yuvakreetudu, Sougandhika, Jatasurudu, Nivatakavachulu, Nahusha Prasnalu, Markandeyudu, Dhundhumarudu, Sarasvati Gita, Vaivasvata Manuvu, Kalikala Prabhavam, Vamadevudu, Indradyumnudu, Kuvalasvudu, Madhukaitabhulu, Dharmavyadhudu, Koushikudu, Kumaraswamy, Devasenani, Devasenapati, Kartikeyudu, SatyaDroupadi Samvadam, Patrivrata Dharmalu, Ghosha Yatra, Saindhavudu, Ramayanam, Savitri, Satyavantudu, Karnudi Danaveeram, Shakti, Yaksha Prasnalu',
'en_meta_title' => 'Aranya Parvam | Aaranyaparvam | Kimmeera Vadha | Soumbhaka Vrittantam | Jatasura Vadha | Kiratarjuneeyam | Nalopakhyanam | Agastya Charitra | Rishyashrunga Charitra | Mandatru charitra | Shibi Charitra | Sougandhika Haranam | Ajagaropakhyanam | Nahusha Prasnalu | Satya Droupadi Samvadam | Kaliyuga Dharmam | Kuvalasvu Charitra | Madhu Kaitabha Charitra | Dharmavyadhopakhyanam | Ghosha Yatra | Duryodhana Prayopavesam | Saindhava Parabhavam | Rama Katha | Ramayanam | Savitryupakhyanam | Yaksha Prasnalu | Aranya vasam',
'en_meta_description' => 'Aaranya Parvam is the third book in Mahabharata. This book describes the activities of Pandavas during their 12 year period of exile. Pandavas spend their time listening to the stories of virtuous kings and sages while Kauravas inspite of hatching plots to humiliate them get themselves humiliated.',
'en_meta_keywords' => 'Akshaya Patra, Maitreyudu, Kimmeerdu, Soumbhakam, Pratismruti, Pashupatam, Urvasi Shapam, Brihadashvudu, Naludu, Damayanti, Nalopakhyanam, Rutuparnudu, Karkotakudu, Pushkarudu, Aswa Hridayam, Aksha Hridayam, Romashudu, Agastyudu, Vatapi, Ilvaludu, Bhagirathudu, Rishyashrungudu, Parashuramudu, Sukanya, Mandhatrudu, Ashtavakrudu, Somakudu, Yuvakreetudu, Sougandhika, Jatasurudu, Nivatakavachulu, Nahusha Prasnalu, Markandeyudu, Dhundhumarudu, Sarasvati Gita, Vaivasvata Manuvu, Kalikala Prabhavam, Vamadevudu, Indradyumnudu, Kuvalasvudu, Madhukaitabhulu, Dharmavyadhudu, Koushikudu, Kumaraswamy, Devasenani, Devasenapati, Kartikeyudu, SatyaDroupadi Samvadam, Patrivrata Dharmalu, Ghosha Yatra, Saindhavudu, Ramayanam, Savitri, Satyavantudu, Karnudi Danaveeram, Shakti, Yaksha Prasnalu',
'te_keywords' => 'అక్షయపాత్ర, మైత్రేయుడు, కిమ్మీరుడు, సౌంభకం, ప్రతిస్మృతి, పాశుపతాస్త్రం, ఊర్వశి శాపం, బృహదశ్వుడు, నలుడు, దమయంతి, నలదమయంతుల కథ, నలోపాఖ్యానం, కర్కోటకుడు, ఋతుపర్ణుడు, పుష్కరుడు, అశ్వహృదయం, అక్షహృదయం, రోమశుడు, అగస్త్యుడు, వాతాపి జీర్ణం, వాతావి, ఇల్వలుడు, భగీరథుడు, ఋష్యశృంగుడు, పరశురాముడు, సుకన్య, మాంధాతృడు, అష్టావక్రుడు, సోమకుడు, యువక్రీతుడు, సౌగంధికా పుష్పము, జటాసురుడు, నివాతకవచులు, నహుష ప్రశ్నలు, మార్కండేయుడు, ధుంధుమారుడు, సరస్వతీ గీత, వైవస్వత మనువు, కలికాల ప్రభావం, వామదేవుడు, ఇంద్రద్యుమ్నుడు, కువలాశ్వుడు, మధుకైటభులు, ధర్మవ్యాధుడు, కౌశికుడు, కుమారస్వామి, దేవసేనాపతి, కార్తికేయుడు, సత్యాద్రౌపదీ సంవాదం, పతివ్రతా ధర్మాలు, ఘోషయాత్ర, సైంధవ పరాభవం, సైంధవుడు, రామాయణం, సావిత్రి, సత్యవంతుడు, కర్ణుడి దానవీరం, శక్తి, యక్ష ప్రశ్నలు',
'te_meta_title' => 'అరణ్యపర్వం | ఆరణ్యపర్వం | అరణ్య పర్వం | ఆరణ్య పర్వం | కిమ్మీర వధ | సౌంభక వృత్తాంతం | సౌంభకోపాఖ్యానం | జటాసుర వధ | కిరాతార్జునీయం | నలోపాఖ్యానం | అగస్త్య చరిత్ర | ఋష్యశృంగ చరిత్ర | మాంధాతృ చరిత్ర | శిబి చరిత్ర | సౌగంధికా హరణం | అజగరోపాఖ్యానం | నహుష ప్రశ్నలు | అరణ్యవాసం | సత్యాద్రౌపదీ సంవాదం | కలియుగ ధర్మాలు | కువలాశ్వు చరిత్ర | మధుకైటభ చరిత్ర | ధర్మవ్యాధోపాఖ్యానం | ఘోష యాత్ర | దుర్యోధనుని ప్రాయోపవేశం | సైంధవ పరాభవం | రామ కథ | రామాయణం | సావిత్ర్యుపాఖ్యానం | యక్ష ప్రశ్నలు | అరణ్యవాసం ',
'te_meta_description' => 'ఆరణ్యపర్వం ఒక ప్రశ్నోపనిషత్తు. ఒక జ్ఞాన భాండాగారం. సత్కథా సమాహారం. పరిమాణ రీత్యా పెద్దదైనా ఆరణ్యపర్వంలో కథ రేఖా మాత్రమే! పాండవుల తమ 12 సంవత్సరాల వనవాసకాలంలో మునుల బోధలవలన, సత్కథా శ్రవణంవలన తనలోని మాలిన్యాలను నశింపజేసుకోవడమే ఇందలి కథాంశం. జరగబోయే కురుపాండవ సంగ్రామం కొఱకు అర్జునుడు పరమేశ్వరుడిని మెప్పించి పాశుపతాన్ని, ఇతర దివ్యాస్త్రాలను సంపాదించడం, దుర్యోధనుడు ఘోషయాత్ర చేసి పాండవులను అవమానించబోయి తాను పరాభూతుడవటం, కర్ణుడు తన సహజ కవచకుండలాలను ఇంద్రుడికి దానం చేసి ప్రతిగా శక్త్యస్త్రాన్ని సంపాదించడం, ధర్మరాజు తనను పరీక్షించడానికి యక్షుని రూపంలో వచ్చిన యముని ప్రశ్నలకు జవాబులు చెప్పడం ఇతర కథాంశాలు.',
'te_meta_keywords' => 'అక్షయపాత్ర, మైత్రేయుడు, కిమ్మీరుడు, సౌంభకం, ప్రతిస్మృతి, పాశుపతాస్త్రం, ఊర్వశి శాపం, బృహదశ్వుడు, నలుడు, దమయంతి, నలదమయంతుల కథ, నలోపాఖ్యానం, కర్కోటకుడు, ఋతుపర్ణుడు, పుష్కరుడు, అశ్వహృదయం, అక్షహృదయం, రోమశుడు, అగస్త్యుడు, వాతాపి జీర్ణం, వాతావి, ఇల్వలుడు, భగీరథుడు, ఋష్యశృంగుడు, పరశురాముడు, సుకన్య, మాంధాతృడు, అష్టావక్రుడు, సోమకుడు, యువక్రీతుడు, సౌగంధికా పుష్పము, జటాసురుడు, నివాతకవచులు, నహుష ప్రశ్నలు, మార్కండేయుడు, ధుంధుమారుడు, సరస్వతీ గీత, వైవస్వత మనువు, కలికాల ప్రభావం, వామదేవుడు, ఇంద్రద్యుమ్నుడు, కువలాశ్వుడు, మధుకైటభులు, ధర్మవ్యాధుడు, కౌశికుడు, కుమారస్వామి, దేవసేనాపతి, కార్తికేయుడు, సత్యాద్రౌపదీ సంవాదం, పతివ్రతా ధర్మాలు, ఘోషయాత్ర, సైంధవ పరాభవం, సైంధవుడు, రామాయణం, సావిత్రి, సత్యవంతుడు, కర్ణుడి దానవీరం, శక్తి, యక్ష ప్రశ్నలు',
'status' => '1'
),
(int) 5 => array(
'id' => '179',
'en_menu_name' => 'Dhrona parvam',
'te_menu_name' => 'ద్రోణ పర్వము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => '',
'te_meta_keywords' => '',
'status' => '1'
),
(int) 6 => array(
'id' => '180',
'en_menu_name' => 'Karna parvam',
'te_menu_name' => 'కర్ణ పర్వము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => '',
'te_meta_keywords' => '',
'status' => '1'
),
(int) 7 => array(
'id' => '181',
'en_menu_name' => 'Shanti parvam',
'te_menu_name' => 'శాంతి పర్వము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => '',
'te_meta_keywords' => '',
'status' => '1'
),
(int) 8 => array(
'id' => '182',
'en_menu_name' => 'Bhishma Parvam',
'te_menu_name' => 'భీష్మ పర్వము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => '',
'te_meta_keywords' => '',
'status' => '1'
),
(int) 9 => array(
'id' => '183',
'en_menu_name' => 'Shalya Parvam',
'te_menu_name' => 'శల్య పర్వము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => '',
'te_meta_keywords' => '',
'status' => '1'
),
(int) 10 => array(
'id' => '185',
'en_menu_name' => 'Sauptika Parvam',
'te_menu_name' => 'సౌప్తిక పర్వము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => '',
'te_meta_keywords' => '',
'status' => '1'
),
(int) 11 => array(
'id' => '186',
'en_menu_name' => 'Stri Parvam',
'te_menu_name' => 'స్త్రీ పర్వము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => '',
'te_meta_keywords' => '',
'status' => '1'
),
(int) 12 => array(
'id' => '187',
'en_menu_name' => 'Anushasana Parvam',
'te_menu_name' => 'అనుశాసనిక పర్వము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => '',
'te_meta_keywords' => '',
'status' => '1'
),
(int) 13 => array(
'id' => '188',
'en_menu_name' => 'Ashvamedika Parvam',
'te_menu_name' => 'అశ్వమేధ పర్వము ',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => '',
'te_meta_keywords' => '',
'status' => '1'
),
(int) 14 => array(
'id' => '189',
'en_menu_name' => 'Ashramavasika Parvam',
'te_menu_name' => 'ఆశ్రమవాస పర్వము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => '',
'te_meta_keywords' => '',
'status' => '1'
),
(int) 15 => array(
'id' => '190',
'en_menu_name' => 'Mausala Parvam',
'te_menu_name' => 'మౌసల పర్వము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => '',
'te_meta_keywords' => '',
'status' => '1'
),
(int) 16 => array(
'id' => '191',
'en_menu_name' => 'Mahaprasthanika Parvam',
'te_menu_name' => 'మహాప్రస్థానిక పర్వము ',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => '',
'te_meta_keywords' => '',
'status' => '1'
),
(int) 17 => array(
'id' => '192',
'en_menu_name' => 'Svargarohana Parvam',
'te_menu_name' => 'స్వర్గారోహణ పర్వము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => '',
'te_meta_keywords' => '',
'status' => '1'
),
(int) 18 => array(
'id' => '193',
'en_menu_name' => 'Upasamhaaraam',
'te_menu_name' => ' ఉపసంహారం',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => '',
'te_meta_keywords' => '',
'status' => '1'
)
)
)
$metaData = array(
'id' => '3',
'en_menu_name' => 'Pravachanam',
'te_menu_name' => 'ప్రవచన పఠనము',
'menu_type' => 'menu',
'position' => 'header',
'en_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'is_show_nav_links' => '1',
'menu_order' => '3',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '<p style="text-align:justify">కథలను ఇంపుగా చెబితే వినడానికి ఇష్టపడని వారెవరైనా ఉంటారా? పిల్లలు, పెద్దలన్న తేడా లేకుండా మంచి కథకు అందరూ ఊ కొట్టి తీరాల్సిందే! మరి మహాభారతాన్ని మించిన గొప్ప కథ ఈ సృష్టిలో లేదన్నది నిర్వివాదాంశం. ప్రమాణంలో కాని, కథా విశేషంలో కాని, పట్టు సడలకుండా చివరి దాక కథను నడిపించటంలో కాని, పాత్రచిత్రణలో కాని మహాభారత కథకు సాటిరాగల కథ వేరొకటి లేదు. “ఏయది హృద్యంబు, అపూర్వంబేయది, ఎద్దాని వినిన ఎఱుక సమగ్రంబైయుండు, అఘనిబర్హణమేయది” అన్న ప్రశ్నకు సమాధానమే భారతం. అయితే అంత గొప్ప కథను అంతే గొప్పగా చెప్పగలిగే వక్త ఉన్నట్లైతే అది శ్రోతల అదృష్టమేనని చెప్పుకోవాలి! శ్రీ సాంప్రతి సురేంద్రనాథ్ గారు వ్యాస, కవిత్రయ హృదయాలను అర్థం చేసుకుని, కథాసమయ సందర్భోచితంగా ఎన్నో విషయాలను ప్రస్తావిస్తూ, సాహితీ చర్చ చేస్తూ, ఎక్కడా విసుగు పుట్టని విధంగా మహాభారత కథను వ్యాఖ్యాన ప్రసంగాలలో చెప్పుకొస్తున్నారు.</p>
<p style="text-align:justify">మరి ఈ భారత ప్రవచనాన్నివిన్న తర్వాత, “యదిహాస్తి తదన్యత్ర యన్నేహాస్తి న తత్క్వచిత్” - “ఇందులో ఏది ఉందో అదే ఎక్కడైనా ఉంది. ఇందులో లేనిది మరెక్కడా లేదు” అన్న మాట ప్రత్యక్షర సత్యమని మీరూ ఒప్పుకుంటారు.</p>
',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_meta_title' => 'మహాభారతం । మహాభారత ప్రవచనం । కవిత్రయ భారతం । వ్యాస భారతం । తెలుగు భారతం । పాండవులు | అవధానం । సా',
'te_meta_description' => 'వింటే భారతం వినాలి, తింటే గారెలే తినాలి అనేది మన తెలుగువారి నానుడి. అంతగా మహాభారతం మన తెలుగువారి జీవితాల్లో పెనవేసుకుపోయింది కాదు కాదు అలా చేశారు మన కవిత్రయం నన్నయ, తిక్కన, ఎఱ్ఱాప్రగడలు. పంచమ వేదంగా కీర్తింపబడేటట్లుగా వేదవ్యాసుల వారు మహాభారతాన్ని సంస్కృతంలో రచించారు. ఆ మహా భారతాంధ్రీకరణతో తెలుగులో కావ్యరచనకు శ్రీకారం చుట్టి తెలుగువారికి కవితాభిక్ష పెట్టినవారు ఆది కవి నన్నయ అయితే, ముందున్నది శ్రవ్య కావ్యమో, లేక దృశ్యకావ్యమో అన్న అనుభూతిని కలిగించేటట్లు కావ్యానికి నాటకీయతను జోడించిన వారు కవిబ్రహ్మ తిక్కన. నన్నయ, తిక్కన రచించిన రెండు హార భాగాలను తన అరణ్యపర్వం అనే మణితో సంధానించి సమగ్రమైన భారతామృతాన్ని తెలుగువారు ఆస్వాదించే అదృష్టాన్ని మనకు ప్రసాదించారు ప్రబంధ పరమేశ్వరుడు ఎఱ్ఱన.
“ఏయది హృద్యం, అపూర్వంబేయది, ఎద్దాని వినిన ఎఱుక సమగ్రంబైయుండు, అఘనిబర్హణమేయది” అన్న ప్రశ్నకు సమాధానమే భారతం. “యదిహాస్తి తదన్యత్ర యన్నేహాస్తి న తత్క్వచిత్” - “ఇందులో ఏది ఉందో అదే ఎక్కడైనా ఉంది. ఇందులో లేనిది మరెక్కడా లేదు” అన్న మాట అక్షర సత్యం.',
'te_meta_keywords' => 'వ్యాసుడు,వ్యాస,కంక,అర్జున,నకుల,సహదేవ,పాండవులు,పంచ,ద్రౌపది,కృష్ణ,కృష్ణుడు,దుశ్శాసన,గ్రోనాచార్యుడు,ద్రోణ,గాంగేయుడు,భీష్ముడు,బలరామ,సారెలు,పాచికలు,జూదం,గోగ్రహణం,ఉత్తర,ఉత్తరుడు,ఉత్తరగోగ్రహణం,దక్షిణగోగ్రహణం,సూర్యుడు,చండ్రుడు,కాలము,కర్ణ,సూతుడు,కృపుడు,అశ్వత్థామ,నన్నయ,తిక్కన,ఎర్రన,ఎఱ్ఱన,కురుక్షేత్రం,యుద్ధం,ఎఱ్ఱాప్రగడ,ఎర్రప్రగడ,పార్ధుడు,ఫల్గుణుడు,కిరీటి,శ్వేతవాహనుడు,రథం,అశ్వాలు,అక్షౌహిణి,కాళీదాసు,వర్ణన,యుద్ధవర్ణన,సూర్యోదయం,సూర్యాస్తమయం,భారతం,వ్యాసభారతం,వ్యాస,హరిహరనాథుడు,నిపుణ,కుంతి,పాండురాజు,దుశ్చల,ద్రుపదమహారాజ,కేకయరాజ్యం,సుదేష్ణ,అభిమన్యు,సుభద్ర,ఉలూచి,చిత్రాంగద,సైరంధ్రి,కీచక,కీచకుడు,సైంధవుడు,దుర్యోధనుడు,దుర్యోధన,సుయోధన,రారాజు,హిడింబి,భీముడు,వలలుడు,దామగ్రంధి,ధర్మరాజు,యుధిష్టిరుడు,తంత్రీపాలుడు,నర్తనశాల,కాలినడక,ప్రయాణం,తెలుగుభారతం,హస్తినాపురం,వివాహం,ఉత్తరాభిమన్యులు,ఉపపాండవులు,సాంబుడు,ముసలం,యాదవులు,కౌరవులు,కురువంశం,లక్ష్మి,విష్ణువు,శివుడు,సత్యభామ,రుక్మిణి,జాంబవతి,మిత్ర,చిత్రాంగద,సత్య,పరాశరుడు,జయుడు,విజయుడు,జనమేజయుడు,వైశంపాయనుడు,ప్రవచనం,లక్కగృహం,ఎవ్వానివాకిట,వచ్చినవాడు,వరమున,నావిని,తిరుపతికవులు,సంస్కృతం,సాహిత్యం,శంతనుడు,గాంధారి,దృతరాష్ట్రుడు,గతుర్మంతుడు,వినత,కద్రువ,విదురుడు,విశ్వక్సేనుడు,హరి,హర,హరుడు,హరిహరనాథుడు,హరిహరనాధుడు,వినాయక,లక్ష్మి,విష్ణుమూర్తి,బ్రహ్మ,శివ,త్రిమూర్తులు,అష్టావధానం,శతవధానం,అవధానం,పద్యాలు,పద్యం,కవిత్రయభారతం,వసుదేవుడు,యశోద,గోకులం,బృందావనం,రేపల్లె,సరస్వతి,ఆంధ్రమహాభారతం,శర్మ,శాస్త్రి,ఉపనిషత్తులు,వేదాలు,ఇతిహాసాలు,పురాణాలు,కథలు,పాత్రలు,సన్నివేశాలు,శమీవృక్షం,ఆయుధనిక్షేపణ,శాపం,ఆయుధాలు,గాండీవం,శంఖం,పాంచజన్యం,దేవదత్తం,జీమూతమల్ల,ఓం,శ్రీ,శ్రీయన,నానా,నవరసాలు,రసజ్ఞ,నవరసభరితం,కీచకవధ,సంహారం,కీచకుడు,రాజసూయయాగం,ద్రౌపది,వధ,కవిత్రయం,వ్యాసభారతం,అమృతం,చక్రాలు,శంఖుచక్రాలు,కేతనాలు,సమ్మోహనాస్త్రం,సాంప్రతిసురేంద్రనాథ్,రమణ,లలిత,పంచభూతాలు,సుశర్మ,భీష్ముడు,శంతనుడు,సత్యవతి,పరాశరుడు,జయ,పంచమవేదం,భారతం,యదిహాస్తితదన్యత్ర,యదిహాస్తి,వింటేభారతమేవినాలి,భారతంకర్ణామృతం,వ్యాసం,బ్రహ్మ,లక్షణ,నాట్యవిశేషాలు,గుణాలు,అవస్థలు,చేష్టలు,మన్మదావస్థలు,కనుగొనికోపవేగమున,శల్యపర్వం,విరాటపర్వం,ఉద్యోగపర్వం,ఆదిపర్వం,సభాపర్వం,అరణ్యపర్వం,ధర్మవ్యాధోపాఖ్యానం,శకుంతలోపాఖ్యానం,స్వర్గారోహణపర్వం,సౌప్తికపర్వం,శాంతిపర్వం,భగవద్గీత,యధాయధా,పవిత్రాణాయ,పంచమవేదం,జయం,ధర్మప్రచారపరిషత్,ఇతిహాసం,కావ్యం,నాట్యవిశేషాలు,బ్రహ్మర్గౌరీ,యతోహస్త',
'status' => '1'
)
$headerMenuName = 'ప్రవచన పఠనము'
$submenu = array(
(int) 0 => array(
'Menu' => array(
'id' => '15',
'en_menu_name' => 'Aasvasa-1',
'te_menu_name' => 'ప్రథమాశ్వాసము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '14',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '<p>అరణ్యవాసం ముగించుకున్న పాండవులను యక్షుడిరూపంలో పరీక్షించి, ధర్మరాజు సమాధానాలకు సంతృప్తి చెందిన యమధర్మరాజు వారికి అజ్ఞాతవాసంలో ఎటువంటి ఇబ్బందులు రావని వరం ప్రసాదిస్తాడు. ఆ వరప్రసాదబలంతో, మనస్థైర్యంతో విరాటనగరంలో అజ్ఞాతవాసకాలం గడుపుటానికి పాండవులు నిర్ణయించుకుంటారు. అచట తాము చేయదగ్గ వృత్తులను నిర్ణయించుకుని, ధౌమ్యుని వద్ద సేవాధర్మోపదేశం పొంది, తమ ఆయుధాలను శమీవృక్షమున నిక్షేపించుకొని, ద్రౌపదీ సహితంగా విరాట రాజు కొలువులో ప్రవేశిస్తారు.</p>
',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => '',
'te_meta_keywords' => '',
'status' => '1'
),
'CmsMenu' => array(
'id' => '3',
'en_menu_name' => 'Pravachanam',
'te_menu_name' => 'ప్రవచన పఠనము',
'menu_type' => 'menu',
'position' => 'header',
'en_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'is_show_nav_links' => '1',
'menu_order' => '3',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '<p style="text-align:justify">కథలను ఇంపుగా చెబితే వినడానికి ఇష్టపడని వారెవరైనా ఉంటారా? పిల్లలు, పెద్దలన్న తేడా లేకుండా మంచి కథకు అందరూ ఊ కొట్టి తీరాల్సిందే! మరి మహాభారతాన్ని మించిన గొప్ప కథ ఈ సృష్టిలో లేదన్నది నిర్వివాదాంశం. ప్రమాణంలో కాని, కథా విశేషంలో కాని, పట్టు సడలకుండా చివరి దాక కథను నడిపించటంలో కాని, పాత్రచిత్రణలో కాని మహాభారత కథకు సాటిరాగల కథ వేరొకటి లేదు. “ఏయది హృద్యంబు, అపూర్వంబేయది, ఎద్దాని వినిన ఎఱుక సమగ్రంబైయుండు, అఘనిబర్హణమేయది” అన్న ప్రశ్నకు సమాధానమే భారతం. అయితే అంత గొప్ప కథను అంతే గొప్పగా చెప్పగలిగే వక్త ఉన్నట్లైతే అది శ్రోతల అదృష్టమేనని చెప్పుకోవాలి! శ్రీ సాంప్రతి సురేంద్రనాథ్ గారు వ్యాస, కవిత్రయ హృదయాలను అర్థం చేసుకుని, కథాసమయ సందర్భోచితంగా ఎన్నో విషయాలను ప్రస్తావిస్తూ, సాహితీ చర్చ చేస్తూ, ఎక్కడా విసుగు పుట్టని విధంగా మహాభారత కథను వ్యాఖ్యాన ప్రసంగాలలో చెప్పుకొస్తున్నారు.</p>
<p style="text-align:justify">మరి ఈ భారత ప్రవచనాన్నివిన్న తర్వాత, “యదిహాస్తి తదన్యత్ర యన్నేహాస్తి న తత్క్వచిత్” - “ఇందులో ఏది ఉందో అదే ఎక్కడైనా ఉంది. ఇందులో లేనిది మరెక్కడా లేదు” అన్న మాట ప్రత్యక్షర సత్యమని మీరూ ఒప్పుకుంటారు.</p>
',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_meta_title' => 'మహాభారతం । మహాభారత ప్రవచనం । కవిత్రయ భారతం । వ్యాస భారతం । తెలుగు భారతం । పాండవులు | అవధానం । సా',
'te_meta_description' => 'వింటే భారతం వినాలి, తింటే గారెలే తినాలి అనేది మన తెలుగువారి నానుడి. అంతగా మహాభారతం మన తెలుగువారి జీవితాల్లో పెనవేసుకుపోయింది కాదు కాదు అలా చేశారు మన కవిత్రయం నన్నయ, తిక్కన, ఎఱ్ఱాప్రగడలు. పంచమ వేదంగా కీర్తింపబడేటట్లుగా వేదవ్యాసుల వారు మహాభారతాన్ని సంస్కృతంలో రచించారు. ఆ మహా భారతాంధ్రీకరణతో తెలుగులో కావ్యరచనకు శ్రీకారం చుట్టి తెలుగువారికి కవితాభిక్ష పెట్టినవారు ఆది కవి నన్నయ అయితే, ముందున్నది శ్రవ్య కావ్యమో, లేక దృశ్యకావ్యమో అన్న అనుభూతిని కలిగించేటట్లు కావ్యానికి నాటకీయతను జోడించిన వారు కవిబ్రహ్మ తిక్కన. నన్నయ, తిక్కన రచించిన రెండు హార భాగాలను తన అరణ్యపర్వం అనే మణితో సంధానించి సమగ్రమైన భారతామృతాన్ని తెలుగువారు ఆస్వాదించే అదృష్టాన్ని మనకు ప్రసాదించారు ప్రబంధ పరమేశ్వరుడు ఎఱ్ఱన.
“ఏయది హృద్యం, అపూర్వంబేయది, ఎద్దాని వినిన ఎఱుక సమగ్రంబైయుండు, అఘనిబర్హణమేయది” అన్న ప్రశ్నకు సమాధానమే భారతం. “యదిహాస్తి తదన్యత్ర యన్నేహాస్తి న తత్క్వచిత్” - “ఇందులో ఏది ఉందో అదే ఎక్కడైనా ఉంది. ఇందులో లేనిది మరెక్కడా లేదు” అన్న మాట అక్షర సత్యం.',
'te_meta_keywords' => 'వ్యాసుడు,వ్యాస,కంక,అర్జున,నకుల,సహదేవ,పాండవులు,పంచ,ద్రౌపది,కృష్ణ,కృష్ణుడు,దుశ్శాసన,గ్రోనాచార్యుడు,ద్రోణ,గాంగేయుడు,భీష్ముడు,బలరామ,సారెలు,పాచికలు,జూదం,గోగ్రహణం,ఉత్తర,ఉత్తరుడు,ఉత్తరగోగ్రహణం,దక్షిణగోగ్రహణం,సూర్యుడు,చండ్రుడు,కాలము,కర్ణ,సూతుడు,కృపుడు,అశ్వత్థామ,నన్నయ,తిక్కన,ఎర్రన,ఎఱ్ఱన,కురుక్షేత్రం,యుద్ధం,ఎఱ్ఱాప్రగడ,ఎర్రప్రగడ,పార్ధుడు,ఫల్గుణుడు,కిరీటి,శ్వేతవాహనుడు,రథం,అశ్వాలు,అక్షౌహిణి,కాళీదాసు,వర్ణన,యుద్ధవర్ణన,సూర్యోదయం,సూర్యాస్తమయం,భారతం,వ్యాసభారతం,వ్యాస,హరిహరనాథుడు,నిపుణ,కుంతి,పాండురాజు,దుశ్చల,ద్రుపదమహారాజ,కేకయరాజ్యం,సుదేష్ణ,అభిమన్యు,సుభద్ర,ఉలూచి,చిత్రాంగద,సైరంధ్రి,కీచక,కీచకుడు,సైంధవుడు,దుర్యోధనుడు,దుర్యోధన,సుయోధన,రారాజు,హిడింబి,భీముడు,వలలుడు,దామగ్రంధి,ధర్మరాజు,యుధిష్టిరుడు,తంత్రీపాలుడు,నర్తనశాల,కాలినడక,ప్రయాణం,తెలుగుభారతం,హస్తినాపురం,వివాహం,ఉత్తరాభిమన్యులు,ఉపపాండవులు,సాంబుడు,ముసలం,యాదవులు,కౌరవులు,కురువంశం,లక్ష్మి,విష్ణువు,శివుడు,సత్యభామ,రుక్మిణి,జాంబవతి,మిత్ర,చిత్రాంగద,సత్య,పరాశరుడు,జయుడు,విజయుడు,జనమేజయుడు,వైశంపాయనుడు,ప్రవచనం,లక్కగృహం,ఎవ్వానివాకిట,వచ్చినవాడు,వరమున,నావిని,తిరుపతికవులు,సంస్కృతం,సాహిత్యం,శంతనుడు,గాంధారి,దృతరాష్ట్రుడు,గతుర్మంతుడు,వినత,కద్రువ,విదురుడు,విశ్వక్సేనుడు,హరి,హర,హరుడు,హరిహరనాథుడు,హరిహరనాధుడు,వినాయక,లక్ష్మి,విష్ణుమూర్తి,బ్రహ్మ,శివ,త్రిమూర్తులు,అష్టావధానం,శతవధానం,అవధానం,పద్యాలు,పద్యం,కవిత్రయభారతం,వసుదేవుడు,యశోద,గోకులం,బృందావనం,రేపల్లె,సరస్వతి,ఆంధ్రమహాభారతం,శర్మ,శాస్త్రి,ఉపనిషత్తులు,వేదాలు,ఇతిహాసాలు,పురాణాలు,కథలు,పాత్రలు,సన్నివేశాలు,శమీవృక్షం,ఆయుధనిక్షేపణ,శాపం,ఆయుధాలు,గాండీవం,శంఖం,పాంచజన్యం,దేవదత్తం,జీమూతమల్ల,ఓం,శ్రీ,శ్రీయన,నానా,నవరసాలు,రసజ్ఞ,నవరసభరితం,కీచకవధ,సంహారం,కీచకుడు,రాజసూయయాగం,ద్రౌపది,వధ,కవిత్రయం,వ్యాసభారతం,అమృతం,చక్రాలు,శంఖుచక్రాలు,కేతనాలు,సమ్మోహనాస్త్రం,సాంప్రతిసురేంద్రనాథ్,రమణ,లలిత,పంచభూతాలు,సుశర్మ,భీష్ముడు,శంతనుడు,సత్యవతి,పరాశరుడు,జయ,పంచమవేదం,భారతం,యదిహాస్తితదన్యత్ర,యదిహాస్తి,వింటేభారతమేవినాలి,భారతంకర్ణామృతం,వ్యాసం,బ్రహ్మ,లక్షణ,నాట్యవిశేషాలు,గుణాలు,అవస్థలు,చేష్టలు,మన్మదావస్థలు,కనుగొనికోపవేగమున,శల్యపర్వం,విరాటపర్వం,ఉద్యోగపర్వం,ఆదిపర్వం,సభాపర్వం,అరణ్యపర్వం,ధర్మవ్యాధోపాఖ్యానం,శకుంతలోపాఖ్యానం,స్వర్గారోహణపర్వం,సౌప్తికపర్వం,శాంతిపర్వం,భగవద్గీత,యధాయధా,పవిత్రాణాయ,పంచమవేదం,జయం,ధర్మప్రచారపరిషత్,ఇతిహాసం,కావ్యం,నాట్యవిశేషాలు,బ్రహ్మర్గౌరీ,యతోహస్త',
'status' => '1'
),
'Parent' => array(
'id' => '14',
'en_menu_name' => 'Virata Parvam',
'te_menu_name' => 'విరాట పర్వము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => 'విరాట పర్వాన్ని హృదయాహ్లాది, చతుర్థం, ఊర్జిత కథోపేతం, నానా రసాభ్యుదయోల్లాసి గా తిక్కనగారు వర్ణించారు.
నాటకాలలో నాలుగవ అంకం విశేషంగా పరిగణించబడుతుంది. మరి తిక్కనామాత్యులు విరాట పర్వాన్ని దృశ్యకావ్యంగానే(నాటకం) తెనుగు బాషలో 'వినిర్మింప' దలచారు కదా! కనుక మహాభారతమునందలి పద్దెనిమిది పర్వాలలో నాలుగవది అయిన విరాట పర్వానికి విశిష్టమైన ప్రాధాన్యాన్నిచ్చి, నవరసాలు సమపాళ్ళలో రంగరించి, ఊర్జితమైన కథలతో తళుకులద్ది, హృదయాహ్లాదిగా తీర్చిదిద్దారు. విరాట పర్వంతో భారత కథ మంచి రసకందాయంలో పడుతుంది. అసలు విరాట పర్వంలోని అంశమే నాటకీయతతో కూడుకున్నది - పాండవులు మారువేషాలలో రహస్యంగా గడపవలసిన పరిస్థితి.
కథ సంగ్రహంగా చూస్తే, పన్నెండేండ్ల అరణ్యవాసం తర్వాత, పదమూడవ సంవత్సరం అజ్ఞాతవాసదీక్ష కొఱకు పాండవులు మారు పేర్లతో విరాట నగరం ప్రవేశించి, విరాట రాజు కొలువులో ఉద్యోగాలు సంపాదించి కుదురుకుంటారు. అంతా బాగానే ఉండి, ఇంకొన్ని రోజులలో అజ్ఞాతవాసం ముగుస్తుందనగా మహాకాముకుడైన కీచకుని వలన మాలినిగా ఉన్న ద్రౌపదికి ఆపద రాగా, భీముడు అతిచాకచక్యంతో గంధర్వులన్న భ్రాంతి కలిగిస్తూ అతనిని, అతని తమ్ములను సంహరించి ఆమెకు సంతోషం కలిగిస్తాడు. దుర్యోధనుడు కుతంత్రంతో పాండవులను బయల్పరచాలని దక్షిణ, ఉత్తర గోగ్రహణాలకు పన్నాగం పన్నుతాడు. అప్పటికే అజ్ఞాతవాసం పూర్తి చేసుకున్నవారై, అర్జునుడు మినహా తక్కిన పాండవులు విరాటునికి బాసటగా వెళ్ళి సుశర్మను ఓడిస్తే, బృహన్నలగా ఉన్న అర్జునుడు ఉత్తరునికి రథసారథిగా వెళ్ళి ఆ పై గాండీవధారియై తన నిజరూపాన్ని ప్రకటించి భీష్మ, ద్రోణ, కర్ణ, సుయోధన, ఆశ్వత్థామాది యోధులను ఒక్కడే ఎదుర్కొని వారలను జయించి గోవులను మరలుస్తాడు. ఉత్తరాభిమన్యుల వివాహంతో మంగళదాయకంగా విరాట పర్వం ముగుస్తుంది.',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => 'Virata Parva is the 4th book/parva in Mahabharat. This book is about Pandavas spending an year of incongnito in Virata's court. The story line can be divided into five sub plots: 1. Pandavas enter the court of Virata 2. Kichaka Vadha 3. Dakshina Gograhana 4. Uttara Gograhanam 5. Uttara's marriage with Abhimanyu',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => 'పద్దెనిమిది పర్వాలు గల మహాభారతంలో విరాట పర్వం నాలుగవది. హృదయాహ్లాది, ఊర్జిత కథోపేతంబు, నానా రసాభ్యుదయోల్లాసిగా విరాట పర్వాన్ని తిక్కన గారు వర్ణించారు. ఇందులో ప్రధాన కథాంశాలుః 1. పాండవులు మారువేషాలలో విరాటుని కొలువులో ప్రవేశించడం 2. కీచక వధ 3. దక్షిణ గోగ్రహణం 4. ఉత్తర గోగ్రహణం 5. ఉత్తరాభిమన్యుల వివాహం',
'te_meta_keywords' => 'వ్యాసుడు,వ్యాస,కంక,అర్జున,నకుల,సహదేవ,పాండవులు,పంచ,ద్రౌపది,కృష్ణ,కృష్ణుడు,దుశ్శాసన,గ్రోనాచార్యుడు,ద్రోణ,గాంగేయుడు,భీష్ముడు,బలరామ,సారెలు,పాచికలు,జూదం,గోగ్రహణం,ఉత్తర,ఉత్తరుడు,ఉత్తరగోగ్రహణం,దక్షిణగోగ్రహణం,సూర్యుడు,చండ్రుడు,కాలము,కర్ణ,సూతుడు,కృపుడు,అశ్వత్థామ,నన్నయ,తిక్కన,ఎర్రన,ఎఱ్ఱన,కురుక్షేత్రం,యుద్ధం,ఎఱ్ఱాప్రగడ,ఎర్రప్రగడ,పార్ధుడు,ఫల్గుణుడు,కిరీటి,శ్వేతవాహనుడు,రథం,అశ్వాలు,అక్షౌహిణి,కాళీదాసు,వర్ణన,యుద్ధవర్ణన,సూర్యోదయం,సూర్యాస్తమయం,భారతం,వ్యాసభారతం,వ్యాస,హరిహరనాథుడు,నిపుణ,కుంతి,పాండురాజు,దుశ్చల,ద్రుపదమహారాజ,కేకయరాజ్యం,సుదేష్ణ,అభిమన్యు,సుభద్ర,ఉలూచి,చిత్రాంగద,సైరంధ్రి,కీచక,కీచకుడు,సైంధవుడు,దుర్యోధనుడు,దుర్యోధన,సుయోధన,రారాజు,హిడింబి,భీముడు,వలలుడు,దామగ్రంధి,ధర్మరాజు,యుధిష్టిరుడు,తంత్రీపాలుడు,నర్తనశాల,కాలినడక,ప్రయాణం,తెలుగుభారతం,హస్తినాపురం,వివాహం,ఉత్తరాభిమన్యులు,ఉపపాండవులు,సాంబుడు,ముసలం,యాదవులు,కౌరవులు,కురువంశం,లక్ష్మి,విష్ణువు,శివుడు,సత్యభామ,రుక్మిణి,జాంబవతి,మిత్ర,చిత్రాంగద,సత్య,పరాశరుడు,జయుడు,విజయుడు,జనమేజయుడు,వైశంపాయనుడు,ప్రవచనం,లక్కగృహం,ఎవ్వానివాకిట,వచ్చినవాడు,వరమున,నావిని,తిరుపతికవులు,సంస్కృతం,సాహిత్యం,శంతనుడు,గాంధారి,దృతరాష్ట్రుడు,గతుర్మంతుడు,వినత,కద్రువ,విదురుడు,విశ్వక్సేనుడు,హరి,హర,హరుడు,హరిహరనాథుడు,హరిహరనాధుడు,వినాయక,లక్ష్మి,విష్ణుమూర్తి,బ్రహ్మ,శివ,త్రిమూర్తులు,అష్టావధానం,శతవధానం,అవధానం,పద్యాలు,పద్యం,కవిత్రయభారతం,వసుదేవుడు,యశోద,గోకులం,బృందావనం,రేపల్లె,సరస్వతి,ఆంధ్రమహాభారతం,శర్మ,శాస్త్రి,ఉపనిషత్తులు,వేదాలు,ఇతిహాసాలు,పురాణాలు,కథలు,పాత్రలు,సన్నివేశాలు,శమీవృక్షం,ఆయుధనిక్షేపణ,శాపం,ఆయుధాలు,గాండీవం,శంఖం,పాంచజన్యం,దేవదత్తం,జీమూతమల్ల,ఓం,శ్రీ,శ్రీయన,నానా,నవరసాలు,రసజ్ఞ,నవరసభరితం,కీచకవధ,సంహారం,కీచకుడు,రాజసూయయాగం,ద్రౌపది,వధ,కవిత్రయం,వ్యాసభారతం,అమృతం,చక్రాలు,శంఖుచక్రాలు,కేతనాలు,సమ్మోహనాస్త్రం,సాంప్రతిసురేంద్రనాథ్,రమణ,లలిత,పంచభూతాలు,సుశర్మ,భీష్ముడు,శంతనుడు,సత్యవతి,పరాశరుడు,జయ,పంచమవేదం,భారతం,యదిహాస్తితదన్యత్ర,యదిహాస్తి,వింటేభారతమేవినాలి,భారతంకర్ణామృతం,వ్యాసం,బ్రహ్మ,లక్షణ,నాట్యవిశేషాలు,గుణాలు,అవస్థలు,చేష్టలు,మన్మదావస్థలు,కనుగొనికోపవేగమున,శల్యపర్వం,విరాటపర్వం,ఉద్యోగపర్వం,ఆదిపర్వం,సభాపర్వం,అరణ్యపర్వం,ధర్మవ్యాధోపాఖ్యానం,శకుంతలోపాఖ్యానం,స్వర్గారోహణపర్వం,సౌప్తికపర్వం,శాంతిపర్వం,భగవద్గీత,యధాయధా,పవిత్రాణాయ,పంచమవేదం,జయం,ధర్మప్రచారపరిషత్,ఇతిహాసం,కావ్యం,నాట్యవిశేషాలు,బ్రహ్మర్గౌరీ,యతోహస్త',
'status' => '1'
),
'Page' => array(),
'Audio' => array(),
'Pdf' => array(),
'children' => array(
(int) 0 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 1 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 2 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 3 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 4 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 5 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 6 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 7 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 8 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 9 => array(
[maximum depth reached]
)
)
),
(int) 1 => array(
'Menu' => array(
'id' => '16',
'en_menu_name' => 'Aasvasa-2',
'te_menu_name' => 'ద్వితీయాశ్వాసము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '14',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => 'పాండవులు తమ సత్ప్రవర్తనతో, గుణ విశేషాలతో తమ తమ వృత్తులలో రాణిస్తూ, విరాటుని కొలువులో కుదురుకొని ఉన్న సమయంలో విరాట నగరంలో బ్రహ్మోత్సవాలు జరుగుతాయి. ఆ బ్రహ్మోత్సవాలలో జీమూతమల్లుడనే మల్లయోధుడిని వలలుని వేషంలో ఉన్న భీముడు ఓడించి సంహరిస్తాడు. ఇలా ఎటువంటి ఇబ్బంది లేకుండా ఏడాది కాలం గడిచిపోతుందన్న తరుణంలో విరాటుని బావమరిదియైన కీచకుడు ద్రౌపదిని చూచి మోహిస్తాడు. ద్రౌపది తన పతులైన అయిదుగురు గంధర్వులు తనను కంటికి రెప్పలా కాపాడుతూ ఉంటారని హెచ్చరించినా వినక ఆమె వెంటపడి నిండుసభలో అవమానించగా ద్రౌపది తన ఆవేదనను భీమునితో చెప్పుకుని బాధపడుతుంది. అంతట భీముడు అత్యంత చాకచక్యంతో, తమ అజ్ఞాతవాస రహస్యం బయటపడకుండా నర్తనశాలలో గంధర్వుల పేరుతో కీచకుని సంహరిస్తాడు.',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => '',
'te_meta_keywords' => '',
'status' => '1'
),
'CmsMenu' => array(
'id' => '3',
'en_menu_name' => 'Pravachanam',
'te_menu_name' => 'ప్రవచన పఠనము',
'menu_type' => 'menu',
'position' => 'header',
'en_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'is_show_nav_links' => '1',
'menu_order' => '3',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '<p style="text-align:justify">కథలను ఇంపుగా చెబితే వినడానికి ఇష్టపడని వారెవరైనా ఉంటారా? పిల్లలు, పెద్దలన్న తేడా లేకుండా మంచి కథకు అందరూ ఊ కొట్టి తీరాల్సిందే! మరి మహాభారతాన్ని మించిన గొప్ప కథ ఈ సృష్టిలో లేదన్నది నిర్వివాదాంశం. ప్రమాణంలో కాని, కథా విశేషంలో కాని, పట్టు సడలకుండా చివరి దాక కథను నడిపించటంలో కాని, పాత్రచిత్రణలో కాని మహాభారత కథకు సాటిరాగల కథ వేరొకటి లేదు. “ఏయది హృద్యంబు, అపూర్వంబేయది, ఎద్దాని వినిన ఎఱుక సమగ్రంబైయుండు, అఘనిబర్హణమేయది” అన్న ప్రశ్నకు సమాధానమే భారతం. అయితే అంత గొప్ప కథను అంతే గొప్పగా చెప్పగలిగే వక్త ఉన్నట్లైతే అది శ్రోతల అదృష్టమేనని చెప్పుకోవాలి! శ్రీ సాంప్రతి సురేంద్రనాథ్ గారు వ్యాస, కవిత్రయ హృదయాలను అర్థం చేసుకుని, కథాసమయ సందర్భోచితంగా ఎన్నో విషయాలను ప్రస్తావిస్తూ, సాహితీ చర్చ చేస్తూ, ఎక్కడా విసుగు పుట్టని విధంగా మహాభారత కథను వ్యాఖ్యాన ప్రసంగాలలో చెప్పుకొస్తున్నారు.</p>
<p style="text-align:justify">మరి ఈ భారత ప్రవచనాన్నివిన్న తర్వాత, “యదిహాస్తి తదన్యత్ర యన్నేహాస్తి న తత్క్వచిత్” - “ఇందులో ఏది ఉందో అదే ఎక్కడైనా ఉంది. ఇందులో లేనిది మరెక్కడా లేదు” అన్న మాట ప్రత్యక్షర సత్యమని మీరూ ఒప్పుకుంటారు.</p>
',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_meta_title' => 'మహాభారతం । మహాభారత ప్రవచనం । కవిత్రయ భారతం । వ్యాస భారతం । తెలుగు భారతం । పాండవులు | అవధానం । సా',
'te_meta_description' => 'వింటే భారతం వినాలి, తింటే గారెలే తినాలి అనేది మన తెలుగువారి నానుడి. అంతగా మహాభారతం మన తెలుగువారి జీవితాల్లో పెనవేసుకుపోయింది కాదు కాదు అలా చేశారు మన కవిత్రయం నన్నయ, తిక్కన, ఎఱ్ఱాప్రగడలు. పంచమ వేదంగా కీర్తింపబడేటట్లుగా వేదవ్యాసుల వారు మహాభారతాన్ని సంస్కృతంలో రచించారు. ఆ మహా భారతాంధ్రీకరణతో తెలుగులో కావ్యరచనకు శ్రీకారం చుట్టి తెలుగువారికి కవితాభిక్ష పెట్టినవారు ఆది కవి నన్నయ అయితే, ముందున్నది శ్రవ్య కావ్యమో, లేక దృశ్యకావ్యమో అన్న అనుభూతిని కలిగించేటట్లు కావ్యానికి నాటకీయతను జోడించిన వారు కవిబ్రహ్మ తిక్కన. నన్నయ, తిక్కన రచించిన రెండు హార భాగాలను తన అరణ్యపర్వం అనే మణితో సంధానించి సమగ్రమైన భారతామృతాన్ని తెలుగువారు ఆస్వాదించే అదృష్టాన్ని మనకు ప్రసాదించారు ప్రబంధ పరమేశ్వరుడు ఎఱ్ఱన.
“ఏయది హృద్యం, అపూర్వంబేయది, ఎద్దాని వినిన ఎఱుక సమగ్రంబైయుండు, అఘనిబర్హణమేయది” అన్న ప్రశ్నకు సమాధానమే భారతం. “యదిహాస్తి తదన్యత్ర యన్నేహాస్తి న తత్క్వచిత్” - “ఇందులో ఏది ఉందో అదే ఎక్కడైనా ఉంది. ఇందులో లేనిది మరెక్కడా లేదు” అన్న మాట అక్షర సత్యం.',
'te_meta_keywords' => 'వ్యాసుడు,వ్యాస,కంక,అర్జున,నకుల,సహదేవ,పాండవులు,పంచ,ద్రౌపది,కృష్ణ,కృష్ణుడు,దుశ్శాసన,గ్రోనాచార్యుడు,ద్రోణ,గాంగేయుడు,భీష్ముడు,బలరామ,సారెలు,పాచికలు,జూదం,గోగ్రహణం,ఉత్తర,ఉత్తరుడు,ఉత్తరగోగ్రహణం,దక్షిణగోగ్రహణం,సూర్యుడు,చండ్రుడు,కాలము,కర్ణ,సూతుడు,కృపుడు,అశ్వత్థామ,నన్నయ,తిక్కన,ఎర్రన,ఎఱ్ఱన,కురుక్షేత్రం,యుద్ధం,ఎఱ్ఱాప్రగడ,ఎర్రప్రగడ,పార్ధుడు,ఫల్గుణుడు,కిరీటి,శ్వేతవాహనుడు,రథం,అశ్వాలు,అక్షౌహిణి,కాళీదాసు,వర్ణన,యుద్ధవర్ణన,సూర్యోదయం,సూర్యాస్తమయం,భారతం,వ్యాసభారతం,వ్యాస,హరిహరనాథుడు,నిపుణ,కుంతి,పాండురాజు,దుశ్చల,ద్రుపదమహారాజ,కేకయరాజ్యం,సుదేష్ణ,అభిమన్యు,సుభద్ర,ఉలూచి,చిత్రాంగద,సైరంధ్రి,కీచక,కీచకుడు,సైంధవుడు,దుర్యోధనుడు,దుర్యోధన,సుయోధన,రారాజు,హిడింబి,భీముడు,వలలుడు,దామగ్రంధి,ధర్మరాజు,యుధిష్టిరుడు,తంత్రీపాలుడు,నర్తనశాల,కాలినడక,ప్రయాణం,తెలుగుభారతం,హస్తినాపురం,వివాహం,ఉత్తరాభిమన్యులు,ఉపపాండవులు,సాంబుడు,ముసలం,యాదవులు,కౌరవులు,కురువంశం,లక్ష్మి,విష్ణువు,శివుడు,సత్యభామ,రుక్మిణి,జాంబవతి,మిత్ర,చిత్రాంగద,సత్య,పరాశరుడు,జయుడు,విజయుడు,జనమేజయుడు,వైశంపాయనుడు,ప్రవచనం,లక్కగృహం,ఎవ్వానివాకిట,వచ్చినవాడు,వరమున,నావిని,తిరుపతికవులు,సంస్కృతం,సాహిత్యం,శంతనుడు,గాంధారి,దృతరాష్ట్రుడు,గతుర్మంతుడు,వినత,కద్రువ,విదురుడు,విశ్వక్సేనుడు,హరి,హర,హరుడు,హరిహరనాథుడు,హరిహరనాధుడు,వినాయక,లక్ష్మి,విష్ణుమూర్తి,బ్రహ్మ,శివ,త్రిమూర్తులు,అష్టావధానం,శతవధానం,అవధానం,పద్యాలు,పద్యం,కవిత్రయభారతం,వసుదేవుడు,యశోద,గోకులం,బృందావనం,రేపల్లె,సరస్వతి,ఆంధ్రమహాభారతం,శర్మ,శాస్త్రి,ఉపనిషత్తులు,వేదాలు,ఇతిహాసాలు,పురాణాలు,కథలు,పాత్రలు,సన్నివేశాలు,శమీవృక్షం,ఆయుధనిక్షేపణ,శాపం,ఆయుధాలు,గాండీవం,శంఖం,పాంచజన్యం,దేవదత్తం,జీమూతమల్ల,ఓం,శ్రీ,శ్రీయన,నానా,నవరసాలు,రసజ్ఞ,నవరసభరితం,కీచకవధ,సంహారం,కీచకుడు,రాజసూయయాగం,ద్రౌపది,వధ,కవిత్రయం,వ్యాసభారతం,అమృతం,చక్రాలు,శంఖుచక్రాలు,కేతనాలు,సమ్మోహనాస్త్రం,సాంప్రతిసురేంద్రనాథ్,రమణ,లలిత,పంచభూతాలు,సుశర్మ,భీష్ముడు,శంతనుడు,సత్యవతి,పరాశరుడు,జయ,పంచమవేదం,భారతం,యదిహాస్తితదన్యత్ర,యదిహాస్తి,వింటేభారతమేవినాలి,భారతంకర్ణామృతం,వ్యాసం,బ్రహ్మ,లక్షణ,నాట్యవిశేషాలు,గుణాలు,అవస్థలు,చేష్టలు,మన్మదావస్థలు,కనుగొనికోపవేగమున,శల్యపర్వం,విరాటపర్వం,ఉద్యోగపర్వం,ఆదిపర్వం,సభాపర్వం,అరణ్యపర్వం,ధర్మవ్యాధోపాఖ్యానం,శకుంతలోపాఖ్యానం,స్వర్గారోహణపర్వం,సౌప్తికపర్వం,శాంతిపర్వం,భగవద్గీత,యధాయధా,పవిత్రాణాయ,పంచమవేదం,జయం,ధర్మప్రచారపరిషత్,ఇతిహాసం,కావ్యం,నాట్యవిశేషాలు,బ్రహ్మర్గౌరీ,యతోహస్త',
'status' => '1'
),
'Parent' => array(
'id' => '14',
'en_menu_name' => 'Virata Parvam',
'te_menu_name' => 'విరాట పర్వము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => 'విరాట పర్వాన్ని హృదయాహ్లాది, చతుర్థం, ఊర్జిత కథోపేతం, నానా రసాభ్యుదయోల్లాసి గా తిక్కనగారు వర్ణించారు.
నాటకాలలో నాలుగవ అంకం విశేషంగా పరిగణించబడుతుంది. మరి తిక్కనామాత్యులు విరాట పర్వాన్ని దృశ్యకావ్యంగానే(నాటకం) తెనుగు బాషలో 'వినిర్మింప' దలచారు కదా! కనుక మహాభారతమునందలి పద్దెనిమిది పర్వాలలో నాలుగవది అయిన విరాట పర్వానికి విశిష్టమైన ప్రాధాన్యాన్నిచ్చి, నవరసాలు సమపాళ్ళలో రంగరించి, ఊర్జితమైన కథలతో తళుకులద్ది, హృదయాహ్లాదిగా తీర్చిదిద్దారు. విరాట పర్వంతో భారత కథ మంచి రసకందాయంలో పడుతుంది. అసలు విరాట పర్వంలోని అంశమే నాటకీయతతో కూడుకున్నది - పాండవులు మారువేషాలలో రహస్యంగా గడపవలసిన పరిస్థితి.
కథ సంగ్రహంగా చూస్తే, పన్నెండేండ్ల అరణ్యవాసం తర్వాత, పదమూడవ సంవత్సరం అజ్ఞాతవాసదీక్ష కొఱకు పాండవులు మారు పేర్లతో విరాట నగరం ప్రవేశించి, విరాట రాజు కొలువులో ఉద్యోగాలు సంపాదించి కుదురుకుంటారు. అంతా బాగానే ఉండి, ఇంకొన్ని రోజులలో అజ్ఞాతవాసం ముగుస్తుందనగా మహాకాముకుడైన కీచకుని వలన మాలినిగా ఉన్న ద్రౌపదికి ఆపద రాగా, భీముడు అతిచాకచక్యంతో గంధర్వులన్న భ్రాంతి కలిగిస్తూ అతనిని, అతని తమ్ములను సంహరించి ఆమెకు సంతోషం కలిగిస్తాడు. దుర్యోధనుడు కుతంత్రంతో పాండవులను బయల్పరచాలని దక్షిణ, ఉత్తర గోగ్రహణాలకు పన్నాగం పన్నుతాడు. అప్పటికే అజ్ఞాతవాసం పూర్తి చేసుకున్నవారై, అర్జునుడు మినహా తక్కిన పాండవులు విరాటునికి బాసటగా వెళ్ళి సుశర్మను ఓడిస్తే, బృహన్నలగా ఉన్న అర్జునుడు ఉత్తరునికి రథసారథిగా వెళ్ళి ఆ పై గాండీవధారియై తన నిజరూపాన్ని ప్రకటించి భీష్మ, ద్రోణ, కర్ణ, సుయోధన, ఆశ్వత్థామాది యోధులను ఒక్కడే ఎదుర్కొని వారలను జయించి గోవులను మరలుస్తాడు. ఉత్తరాభిమన్యుల వివాహంతో మంగళదాయకంగా విరాట పర్వం ముగుస్తుంది.',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => 'Virata Parva is the 4th book/parva in Mahabharat. This book is about Pandavas spending an year of incongnito in Virata's court. The story line can be divided into five sub plots: 1. Pandavas enter the court of Virata 2. Kichaka Vadha 3. Dakshina Gograhana 4. Uttara Gograhanam 5. Uttara's marriage with Abhimanyu',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => 'పద్దెనిమిది పర్వాలు గల మహాభారతంలో విరాట పర్వం నాలుగవది. హృదయాహ్లాది, ఊర్జిత కథోపేతంబు, నానా రసాభ్యుదయోల్లాసిగా విరాట పర్వాన్ని తిక్కన గారు వర్ణించారు. ఇందులో ప్రధాన కథాంశాలుః 1. పాండవులు మారువేషాలలో విరాటుని కొలువులో ప్రవేశించడం 2. కీచక వధ 3. దక్షిణ గోగ్రహణం 4. ఉత్తర గోగ్రహణం 5. ఉత్తరాభిమన్యుల వివాహం',
'te_meta_keywords' => 'వ్యాసుడు,వ్యాస,కంక,అర్జున,నకుల,సహదేవ,పాండవులు,పంచ,ద్రౌపది,కృష్ణ,కృష్ణుడు,దుశ్శాసన,గ్రోనాచార్యుడు,ద్రోణ,గాంగేయుడు,భీష్ముడు,బలరామ,సారెలు,పాచికలు,జూదం,గోగ్రహణం,ఉత్తర,ఉత్తరుడు,ఉత్తరగోగ్రహణం,దక్షిణగోగ్రహణం,సూర్యుడు,చండ్రుడు,కాలము,కర్ణ,సూతుడు,కృపుడు,అశ్వత్థామ,నన్నయ,తిక్కన,ఎర్రన,ఎఱ్ఱన,కురుక్షేత్రం,యుద్ధం,ఎఱ్ఱాప్రగడ,ఎర్రప్రగడ,పార్ధుడు,ఫల్గుణుడు,కిరీటి,శ్వేతవాహనుడు,రథం,అశ్వాలు,అక్షౌహిణి,కాళీదాసు,వర్ణన,యుద్ధవర్ణన,సూర్యోదయం,సూర్యాస్తమయం,భారతం,వ్యాసభారతం,వ్యాస,హరిహరనాథుడు,నిపుణ,కుంతి,పాండురాజు,దుశ్చల,ద్రుపదమహారాజ,కేకయరాజ్యం,సుదేష్ణ,అభిమన్యు,సుభద్ర,ఉలూచి,చిత్రాంగద,సైరంధ్రి,కీచక,కీచకుడు,సైంధవుడు,దుర్యోధనుడు,దుర్యోధన,సుయోధన,రారాజు,హిడింబి,భీముడు,వలలుడు,దామగ్రంధి,ధర్మరాజు,యుధిష్టిరుడు,తంత్రీపాలుడు,నర్తనశాల,కాలినడక,ప్రయాణం,తెలుగుభారతం,హస్తినాపురం,వివాహం,ఉత్తరాభిమన్యులు,ఉపపాండవులు,సాంబుడు,ముసలం,యాదవులు,కౌరవులు,కురువంశం,లక్ష్మి,విష్ణువు,శివుడు,సత్యభామ,రుక్మిణి,జాంబవతి,మిత్ర,చిత్రాంగద,సత్య,పరాశరుడు,జయుడు,విజయుడు,జనమేజయుడు,వైశంపాయనుడు,ప్రవచనం,లక్కగృహం,ఎవ్వానివాకిట,వచ్చినవాడు,వరమున,నావిని,తిరుపతికవులు,సంస్కృతం,సాహిత్యం,శంతనుడు,గాంధారి,దృతరాష్ట్రుడు,గతుర్మంతుడు,వినత,కద్రువ,విదురుడు,విశ్వక్సేనుడు,హరి,హర,హరుడు,హరిహరనాథుడు,హరిహరనాధుడు,వినాయక,లక్ష్మి,విష్ణుమూర్తి,బ్రహ్మ,శివ,త్రిమూర్తులు,అష్టావధానం,శతవధానం,అవధానం,పద్యాలు,పద్యం,కవిత్రయభారతం,వసుదేవుడు,యశోద,గోకులం,బృందావనం,రేపల్లె,సరస్వతి,ఆంధ్రమహాభారతం,శర్మ,శాస్త్రి,ఉపనిషత్తులు,వేదాలు,ఇతిహాసాలు,పురాణాలు,కథలు,పాత్రలు,సన్నివేశాలు,శమీవృక్షం,ఆయుధనిక్షేపణ,శాపం,ఆయుధాలు,గాండీవం,శంఖం,పాంచజన్యం,దేవదత్తం,జీమూతమల్ల,ఓం,శ్రీ,శ్రీయన,నానా,నవరసాలు,రసజ్ఞ,నవరసభరితం,కీచకవధ,సంహారం,కీచకుడు,రాజసూయయాగం,ద్రౌపది,వధ,కవిత్రయం,వ్యాసభారతం,అమృతం,చక్రాలు,శంఖుచక్రాలు,కేతనాలు,సమ్మోహనాస్త్రం,సాంప్రతిసురేంద్రనాథ్,రమణ,లలిత,పంచభూతాలు,సుశర్మ,భీష్ముడు,శంతనుడు,సత్యవతి,పరాశరుడు,జయ,పంచమవేదం,భారతం,యదిహాస్తితదన్యత్ర,యదిహాస్తి,వింటేభారతమేవినాలి,భారతంకర్ణామృతం,వ్యాసం,బ్రహ్మ,లక్షణ,నాట్యవిశేషాలు,గుణాలు,అవస్థలు,చేష్టలు,మన్మదావస్థలు,కనుగొనికోపవేగమున,శల్యపర్వం,విరాటపర్వం,ఉద్యోగపర్వం,ఆదిపర్వం,సభాపర్వం,అరణ్యపర్వం,ధర్మవ్యాధోపాఖ్యానం,శకుంతలోపాఖ్యానం,స్వర్గారోహణపర్వం,సౌప్తికపర్వం,శాంతిపర్వం,భగవద్గీత,యధాయధా,పవిత్రాణాయ,పంచమవేదం,జయం,ధర్మప్రచారపరిషత్,ఇతిహాసం,కావ్యం,నాట్యవిశేషాలు,బ్రహ్మర్గౌరీ,యతోహస్త',
'status' => '1'
),
'Page' => array(),
'Audio' => array(),
'Pdf' => array(),
'children' => array(
(int) 0 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 1 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 2 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 3 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 4 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 5 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 6 => array(
[maximum depth reached]
)
)
),
(int) 2 => array(
'Menu' => array(
'id' => '17',
'en_menu_name' => 'Aasvasa-3',
'te_menu_name' => 'తృతీయాశ్వాసము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '14',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => 'కీచక సంహారానికి ప్రతీకారంగా అతని సోదరులైన ఉపకీచకులు ద్రౌపదిని కీచకుని దేహంతో పాటుగా దహింపబోగా, భీముడు ప్రళయకాలరుద్రునివలె వారిపై విరుచుకుపడి గంధర్వులనే భ్రాంతి కలిగిస్తూ వారినందరిని మట్టుపెడతాడు. కీచక మరణవార్తతో పాటు, పాండవులు ఎక్కడా కానరాలేదన్న వార్తను వేగులు దుర్యోధనునికి చేరవేస్తారు. కీచకుని చంపగలవాడు భీముడొక్కడేనని గ్రహించిన దుర్యోధనుడు ధర్మరాజు ఉన్న చోట సుభిక్షంగా ఉంటుందన్న భీష్ముని మాటను అన్వయించుకుని, విరాట నగరంలో పాండవులు ఉండి ఉంటారని తలచి వారిని బయల్పరచడానికి ద్విముఖ వ్యూహం పన్నుతాడు. ఆ వ్యూహంలో భాగంగా సుశర్మ దక్షిణ గోగ్రహణం చేయగా, అర్జునుడు తప్ప తక్కిన పాండవుల సహాయంతో విరాట రాజు సుశర్మను ఓడిస్తాడు.',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => '',
'te_meta_keywords' => '',
'status' => '1'
),
'CmsMenu' => array(
'id' => '3',
'en_menu_name' => 'Pravachanam',
'te_menu_name' => 'ప్రవచన పఠనము',
'menu_type' => 'menu',
'position' => 'header',
'en_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'is_show_nav_links' => '1',
'menu_order' => '3',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '<p style="text-align:justify">కథలను ఇంపుగా చెబితే వినడానికి ఇష్టపడని వారెవరైనా ఉంటారా? పిల్లలు, పెద్దలన్న తేడా లేకుండా మంచి కథకు అందరూ ఊ కొట్టి తీరాల్సిందే! మరి మహాభారతాన్ని మించిన గొప్ప కథ ఈ సృష్టిలో లేదన్నది నిర్వివాదాంశం. ప్రమాణంలో కాని, కథా విశేషంలో కాని, పట్టు సడలకుండా చివరి దాక కథను నడిపించటంలో కాని, పాత్రచిత్రణలో కాని మహాభారత కథకు సాటిరాగల కథ వేరొకటి లేదు. “ఏయది హృద్యంబు, అపూర్వంబేయది, ఎద్దాని వినిన ఎఱుక సమగ్రంబైయుండు, అఘనిబర్హణమేయది” అన్న ప్రశ్నకు సమాధానమే భారతం. అయితే అంత గొప్ప కథను అంతే గొప్పగా చెప్పగలిగే వక్త ఉన్నట్లైతే అది శ్రోతల అదృష్టమేనని చెప్పుకోవాలి! శ్రీ సాంప్రతి సురేంద్రనాథ్ గారు వ్యాస, కవిత్రయ హృదయాలను అర్థం చేసుకుని, కథాసమయ సందర్భోచితంగా ఎన్నో విషయాలను ప్రస్తావిస్తూ, సాహితీ చర్చ చేస్తూ, ఎక్కడా విసుగు పుట్టని విధంగా మహాభారత కథను వ్యాఖ్యాన ప్రసంగాలలో చెప్పుకొస్తున్నారు.</p>
<p style="text-align:justify">మరి ఈ భారత ప్రవచనాన్నివిన్న తర్వాత, “యదిహాస్తి తదన్యత్ర యన్నేహాస్తి న తత్క్వచిత్” - “ఇందులో ఏది ఉందో అదే ఎక్కడైనా ఉంది. ఇందులో లేనిది మరెక్కడా లేదు” అన్న మాట ప్రత్యక్షర సత్యమని మీరూ ఒప్పుకుంటారు.</p>
',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_meta_title' => 'మహాభారతం । మహాభారత ప్రవచనం । కవిత్రయ భారతం । వ్యాస భారతం । తెలుగు భారతం । పాండవులు | అవధానం । సా',
'te_meta_description' => 'వింటే భారతం వినాలి, తింటే గారెలే తినాలి అనేది మన తెలుగువారి నానుడి. అంతగా మహాభారతం మన తెలుగువారి జీవితాల్లో పెనవేసుకుపోయింది కాదు కాదు అలా చేశారు మన కవిత్రయం నన్నయ, తిక్కన, ఎఱ్ఱాప్రగడలు. పంచమ వేదంగా కీర్తింపబడేటట్లుగా వేదవ్యాసుల వారు మహాభారతాన్ని సంస్కృతంలో రచించారు. ఆ మహా భారతాంధ్రీకరణతో తెలుగులో కావ్యరచనకు శ్రీకారం చుట్టి తెలుగువారికి కవితాభిక్ష పెట్టినవారు ఆది కవి నన్నయ అయితే, ముందున్నది శ్రవ్య కావ్యమో, లేక దృశ్యకావ్యమో అన్న అనుభూతిని కలిగించేటట్లు కావ్యానికి నాటకీయతను జోడించిన వారు కవిబ్రహ్మ తిక్కన. నన్నయ, తిక్కన రచించిన రెండు హార భాగాలను తన అరణ్యపర్వం అనే మణితో సంధానించి సమగ్రమైన భారతామృతాన్ని తెలుగువారు ఆస్వాదించే అదృష్టాన్ని మనకు ప్రసాదించారు ప్రబంధ పరమేశ్వరుడు ఎఱ్ఱన.
“ఏయది హృద్యం, అపూర్వంబేయది, ఎద్దాని వినిన ఎఱుక సమగ్రంబైయుండు, అఘనిబర్హణమేయది” అన్న ప్రశ్నకు సమాధానమే భారతం. “యదిహాస్తి తదన్యత్ర యన్నేహాస్తి న తత్క్వచిత్” - “ఇందులో ఏది ఉందో అదే ఎక్కడైనా ఉంది. ఇందులో లేనిది మరెక్కడా లేదు” అన్న మాట అక్షర సత్యం.',
'te_meta_keywords' => 'వ్యాసుడు,వ్యాస,కంక,అర్జున,నకుల,సహదేవ,పాండవులు,పంచ,ద్రౌపది,కృష్ణ,కృష్ణుడు,దుశ్శాసన,గ్రోనాచార్యుడు,ద్రోణ,గాంగేయుడు,భీష్ముడు,బలరామ,సారెలు,పాచికలు,జూదం,గోగ్రహణం,ఉత్తర,ఉత్తరుడు,ఉత్తరగోగ్రహణం,దక్షిణగోగ్రహణం,సూర్యుడు,చండ్రుడు,కాలము,కర్ణ,సూతుడు,కృపుడు,అశ్వత్థామ,నన్నయ,తిక్కన,ఎర్రన,ఎఱ్ఱన,కురుక్షేత్రం,యుద్ధం,ఎఱ్ఱాప్రగడ,ఎర్రప్రగడ,పార్ధుడు,ఫల్గుణుడు,కిరీటి,శ్వేతవాహనుడు,రథం,అశ్వాలు,అక్షౌహిణి,కాళీదాసు,వర్ణన,యుద్ధవర్ణన,సూర్యోదయం,సూర్యాస్తమయం,భారతం,వ్యాసభారతం,వ్యాస,హరిహరనాథుడు,నిపుణ,కుంతి,పాండురాజు,దుశ్చల,ద్రుపదమహారాజ,కేకయరాజ్యం,సుదేష్ణ,అభిమన్యు,సుభద్ర,ఉలూచి,చిత్రాంగద,సైరంధ్రి,కీచక,కీచకుడు,సైంధవుడు,దుర్యోధనుడు,దుర్యోధన,సుయోధన,రారాజు,హిడింబి,భీముడు,వలలుడు,దామగ్రంధి,ధర్మరాజు,యుధిష్టిరుడు,తంత్రీపాలుడు,నర్తనశాల,కాలినడక,ప్రయాణం,తెలుగుభారతం,హస్తినాపురం,వివాహం,ఉత్తరాభిమన్యులు,ఉపపాండవులు,సాంబుడు,ముసలం,యాదవులు,కౌరవులు,కురువంశం,లక్ష్మి,విష్ణువు,శివుడు,సత్యభామ,రుక్మిణి,జాంబవతి,మిత్ర,చిత్రాంగద,సత్య,పరాశరుడు,జయుడు,విజయుడు,జనమేజయుడు,వైశంపాయనుడు,ప్రవచనం,లక్కగృహం,ఎవ్వానివాకిట,వచ్చినవాడు,వరమున,నావిని,తిరుపతికవులు,సంస్కృతం,సాహిత్యం,శంతనుడు,గాంధారి,దృతరాష్ట్రుడు,గతుర్మంతుడు,వినత,కద్రువ,విదురుడు,విశ్వక్సేనుడు,హరి,హర,హరుడు,హరిహరనాథుడు,హరిహరనాధుడు,వినాయక,లక్ష్మి,విష్ణుమూర్తి,బ్రహ్మ,శివ,త్రిమూర్తులు,అష్టావధానం,శతవధానం,అవధానం,పద్యాలు,పద్యం,కవిత్రయభారతం,వసుదేవుడు,యశోద,గోకులం,బృందావనం,రేపల్లె,సరస్వతి,ఆంధ్రమహాభారతం,శర్మ,శాస్త్రి,ఉపనిషత్తులు,వేదాలు,ఇతిహాసాలు,పురాణాలు,కథలు,పాత్రలు,సన్నివేశాలు,శమీవృక్షం,ఆయుధనిక్షేపణ,శాపం,ఆయుధాలు,గాండీవం,శంఖం,పాంచజన్యం,దేవదత్తం,జీమూతమల్ల,ఓం,శ్రీ,శ్రీయన,నానా,నవరసాలు,రసజ్ఞ,నవరసభరితం,కీచకవధ,సంహారం,కీచకుడు,రాజసూయయాగం,ద్రౌపది,వధ,కవిత్రయం,వ్యాసభారతం,అమృతం,చక్రాలు,శంఖుచక్రాలు,కేతనాలు,సమ్మోహనాస్త్రం,సాంప్రతిసురేంద్రనాథ్,రమణ,లలిత,పంచభూతాలు,సుశర్మ,భీష్ముడు,శంతనుడు,సత్యవతి,పరాశరుడు,జయ,పంచమవేదం,భారతం,యదిహాస్తితదన్యత్ర,యదిహాస్తి,వింటేభారతమేవినాలి,భారతంకర్ణామృతం,వ్యాసం,బ్రహ్మ,లక్షణ,నాట్యవిశేషాలు,గుణాలు,అవస్థలు,చేష్టలు,మన్మదావస్థలు,కనుగొనికోపవేగమున,శల్యపర్వం,విరాటపర్వం,ఉద్యోగపర్వం,ఆదిపర్వం,సభాపర్వం,అరణ్యపర్వం,ధర్మవ్యాధోపాఖ్యానం,శకుంతలోపాఖ్యానం,స్వర్గారోహణపర్వం,సౌప్తికపర్వం,శాంతిపర్వం,భగవద్గీత,యధాయధా,పవిత్రాణాయ,పంచమవేదం,జయం,ధర్మప్రచారపరిషత్,ఇతిహాసం,కావ్యం,నాట్యవిశేషాలు,బ్రహ్మర్గౌరీ,యతోహస్త',
'status' => '1'
),
'Parent' => array(
'id' => '14',
'en_menu_name' => 'Virata Parvam',
'te_menu_name' => 'విరాట పర్వము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => 'విరాట పర్వాన్ని హృదయాహ్లాది, చతుర్థం, ఊర్జిత కథోపేతం, నానా రసాభ్యుదయోల్లాసి గా తిక్కనగారు వర్ణించారు.
నాటకాలలో నాలుగవ అంకం విశేషంగా పరిగణించబడుతుంది. మరి తిక్కనామాత్యులు విరాట పర్వాన్ని దృశ్యకావ్యంగానే(నాటకం) తెనుగు బాషలో 'వినిర్మింప' దలచారు కదా! కనుక మహాభారతమునందలి పద్దెనిమిది పర్వాలలో నాలుగవది అయిన విరాట పర్వానికి విశిష్టమైన ప్రాధాన్యాన్నిచ్చి, నవరసాలు సమపాళ్ళలో రంగరించి, ఊర్జితమైన కథలతో తళుకులద్ది, హృదయాహ్లాదిగా తీర్చిదిద్దారు. విరాట పర్వంతో భారత కథ మంచి రసకందాయంలో పడుతుంది. అసలు విరాట పర్వంలోని అంశమే నాటకీయతతో కూడుకున్నది - పాండవులు మారువేషాలలో రహస్యంగా గడపవలసిన పరిస్థితి.
కథ సంగ్రహంగా చూస్తే, పన్నెండేండ్ల అరణ్యవాసం తర్వాత, పదమూడవ సంవత్సరం అజ్ఞాతవాసదీక్ష కొఱకు పాండవులు మారు పేర్లతో విరాట నగరం ప్రవేశించి, విరాట రాజు కొలువులో ఉద్యోగాలు సంపాదించి కుదురుకుంటారు. అంతా బాగానే ఉండి, ఇంకొన్ని రోజులలో అజ్ఞాతవాసం ముగుస్తుందనగా మహాకాముకుడైన కీచకుని వలన మాలినిగా ఉన్న ద్రౌపదికి ఆపద రాగా, భీముడు అతిచాకచక్యంతో గంధర్వులన్న భ్రాంతి కలిగిస్తూ అతనిని, అతని తమ్ములను సంహరించి ఆమెకు సంతోషం కలిగిస్తాడు. దుర్యోధనుడు కుతంత్రంతో పాండవులను బయల్పరచాలని దక్షిణ, ఉత్తర గోగ్రహణాలకు పన్నాగం పన్నుతాడు. అప్పటికే అజ్ఞాతవాసం పూర్తి చేసుకున్నవారై, అర్జునుడు మినహా తక్కిన పాండవులు విరాటునికి బాసటగా వెళ్ళి సుశర్మను ఓడిస్తే, బృహన్నలగా ఉన్న అర్జునుడు ఉత్తరునికి రథసారథిగా వెళ్ళి ఆ పై గాండీవధారియై తన నిజరూపాన్ని ప్రకటించి భీష్మ, ద్రోణ, కర్ణ, సుయోధన, ఆశ్వత్థామాది యోధులను ఒక్కడే ఎదుర్కొని వారలను జయించి గోవులను మరలుస్తాడు. ఉత్తరాభిమన్యుల వివాహంతో మంగళదాయకంగా విరాట పర్వం ముగుస్తుంది.',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => 'Virata Parva is the 4th book/parva in Mahabharat. This book is about Pandavas spending an year of incongnito in Virata's court. The story line can be divided into five sub plots: 1. Pandavas enter the court of Virata 2. Kichaka Vadha 3. Dakshina Gograhana 4. Uttara Gograhanam 5. Uttara's marriage with Abhimanyu',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => 'పద్దెనిమిది పర్వాలు గల మహాభారతంలో విరాట పర్వం నాలుగవది. హృదయాహ్లాది, ఊర్జిత కథోపేతంబు, నానా రసాభ్యుదయోల్లాసిగా విరాట పర్వాన్ని తిక్కన గారు వర్ణించారు. ఇందులో ప్రధాన కథాంశాలుః 1. పాండవులు మారువేషాలలో విరాటుని కొలువులో ప్రవేశించడం 2. కీచక వధ 3. దక్షిణ గోగ్రహణం 4. ఉత్తర గోగ్రహణం 5. ఉత్తరాభిమన్యుల వివాహం',
'te_meta_keywords' => 'వ్యాసుడు,వ్యాస,కంక,అర్జున,నకుల,సహదేవ,పాండవులు,పంచ,ద్రౌపది,కృష్ణ,కృష్ణుడు,దుశ్శాసన,గ్రోనాచార్యుడు,ద్రోణ,గాంగేయుడు,భీష్ముడు,బలరామ,సారెలు,పాచికలు,జూదం,గోగ్రహణం,ఉత్తర,ఉత్తరుడు,ఉత్తరగోగ్రహణం,దక్షిణగోగ్రహణం,సూర్యుడు,చండ్రుడు,కాలము,కర్ణ,సూతుడు,కృపుడు,అశ్వత్థామ,నన్నయ,తిక్కన,ఎర్రన,ఎఱ్ఱన,కురుక్షేత్రం,యుద్ధం,ఎఱ్ఱాప్రగడ,ఎర్రప్రగడ,పార్ధుడు,ఫల్గుణుడు,కిరీటి,శ్వేతవాహనుడు,రథం,అశ్వాలు,అక్షౌహిణి,కాళీదాసు,వర్ణన,యుద్ధవర్ణన,సూర్యోదయం,సూర్యాస్తమయం,భారతం,వ్యాసభారతం,వ్యాస,హరిహరనాథుడు,నిపుణ,కుంతి,పాండురాజు,దుశ్చల,ద్రుపదమహారాజ,కేకయరాజ్యం,సుదేష్ణ,అభిమన్యు,సుభద్ర,ఉలూచి,చిత్రాంగద,సైరంధ్రి,కీచక,కీచకుడు,సైంధవుడు,దుర్యోధనుడు,దుర్యోధన,సుయోధన,రారాజు,హిడింబి,భీముడు,వలలుడు,దామగ్రంధి,ధర్మరాజు,యుధిష్టిరుడు,తంత్రీపాలుడు,నర్తనశాల,కాలినడక,ప్రయాణం,తెలుగుభారతం,హస్తినాపురం,వివాహం,ఉత్తరాభిమన్యులు,ఉపపాండవులు,సాంబుడు,ముసలం,యాదవులు,కౌరవులు,కురువంశం,లక్ష్మి,విష్ణువు,శివుడు,సత్యభామ,రుక్మిణి,జాంబవతి,మిత్ర,చిత్రాంగద,సత్య,పరాశరుడు,జయుడు,విజయుడు,జనమేజయుడు,వైశంపాయనుడు,ప్రవచనం,లక్కగృహం,ఎవ్వానివాకిట,వచ్చినవాడు,వరమున,నావిని,తిరుపతికవులు,సంస్కృతం,సాహిత్యం,శంతనుడు,గాంధారి,దృతరాష్ట్రుడు,గతుర్మంతుడు,వినత,కద్రువ,విదురుడు,విశ్వక్సేనుడు,హరి,హర,హరుడు,హరిహరనాథుడు,హరిహరనాధుడు,వినాయక,లక్ష్మి,విష్ణుమూర్తి,బ్రహ్మ,శివ,త్రిమూర్తులు,అష్టావధానం,శతవధానం,అవధానం,పద్యాలు,పద్యం,కవిత్రయభారతం,వసుదేవుడు,యశోద,గోకులం,బృందావనం,రేపల్లె,సరస్వతి,ఆంధ్రమహాభారతం,శర్మ,శాస్త్రి,ఉపనిషత్తులు,వేదాలు,ఇతిహాసాలు,పురాణాలు,కథలు,పాత్రలు,సన్నివేశాలు,శమీవృక్షం,ఆయుధనిక్షేపణ,శాపం,ఆయుధాలు,గాండీవం,శంఖం,పాంచజన్యం,దేవదత్తం,జీమూతమల్ల,ఓం,శ్రీ,శ్రీయన,నానా,నవరసాలు,రసజ్ఞ,నవరసభరితం,కీచకవధ,సంహారం,కీచకుడు,రాజసూయయాగం,ద్రౌపది,వధ,కవిత్రయం,వ్యాసభారతం,అమృతం,చక్రాలు,శంఖుచక్రాలు,కేతనాలు,సమ్మోహనాస్త్రం,సాంప్రతిసురేంద్రనాథ్,రమణ,లలిత,పంచభూతాలు,సుశర్మ,భీష్ముడు,శంతనుడు,సత్యవతి,పరాశరుడు,జయ,పంచమవేదం,భారతం,యదిహాస్తితదన్యత్ర,యదిహాస్తి,వింటేభారతమేవినాలి,భారతంకర్ణామృతం,వ్యాసం,బ్రహ్మ,లక్షణ,నాట్యవిశేషాలు,గుణాలు,అవస్థలు,చేష్టలు,మన్మదావస్థలు,కనుగొనికోపవేగమున,శల్యపర్వం,విరాటపర్వం,ఉద్యోగపర్వం,ఆదిపర్వం,సభాపర్వం,అరణ్యపర్వం,ధర్మవ్యాధోపాఖ్యానం,శకుంతలోపాఖ్యానం,స్వర్గారోహణపర్వం,సౌప్తికపర్వం,శాంతిపర్వం,భగవద్గీత,యధాయధా,పవిత్రాణాయ,పంచమవేదం,జయం,ధర్మప్రచారపరిషత్,ఇతిహాసం,కావ్యం,నాట్యవిశేషాలు,బ్రహ్మర్గౌరీ,యతోహస్త',
'status' => '1'
),
'Page' => array(),
'Audio' => array(),
'Pdf' => array(),
'children' => array(
(int) 0 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 1 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 2 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 3 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 4 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 5 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 6 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 7 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 8 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 9 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 10 => array(
[maximum depth reached]
)
)
),
(int) 3 => array(
'Menu' => array(
'id' => '18',
'en_menu_name' => 'Aasvasa-4',
'te_menu_name' => 'చతుర్థాశ్వాసము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '14',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => 'విరాట రాజు ససైన్యంగా సుశర్మను ఓడించడానికి వెళ్ళిన సమయంలో దుర్యోధనుడు కౌరవవీరులను తోడుకొని మరుసటిరోజు ఉత్తరగోగ్రహణం చేస్తాడు. నగరంలో యుద్ధవీరులు లేని కారణంగా విరాటుని కుమారుడైన ఉత్తరుడు పేడిరూపంలో బృహన్నలగా ఉన్న అర్జునుని సారథిగా చేసికొని కౌరవులతో పోరుకు బయల్దేరి వెళ్ళి అక్కడ కౌరవ సేనావాహినిని చూసి భయకంపితుడవుతాడు. అప్పుడు బృహన్నల తన అజ్ఞాతవాసకాలం పరిసమాప్తి అగుట నిశ్చయించుకొని తన నిజరూపం ఉత్తరునికి తెలిపి, గాండీవాన్ని గైకొని కురువీరులపై యుద్ధానికి వెళతాడు. ',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => '',
'te_meta_keywords' => '',
'status' => '1'
),
'CmsMenu' => array(
'id' => '3',
'en_menu_name' => 'Pravachanam',
'te_menu_name' => 'ప్రవచన పఠనము',
'menu_type' => 'menu',
'position' => 'header',
'en_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'is_show_nav_links' => '1',
'menu_order' => '3',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '<p style="text-align:justify">కథలను ఇంపుగా చెబితే వినడానికి ఇష్టపడని వారెవరైనా ఉంటారా? పిల్లలు, పెద్దలన్న తేడా లేకుండా మంచి కథకు అందరూ ఊ కొట్టి తీరాల్సిందే! మరి మహాభారతాన్ని మించిన గొప్ప కథ ఈ సృష్టిలో లేదన్నది నిర్వివాదాంశం. ప్రమాణంలో కాని, కథా విశేషంలో కాని, పట్టు సడలకుండా చివరి దాక కథను నడిపించటంలో కాని, పాత్రచిత్రణలో కాని మహాభారత కథకు సాటిరాగల కథ వేరొకటి లేదు. “ఏయది హృద్యంబు, అపూర్వంబేయది, ఎద్దాని వినిన ఎఱుక సమగ్రంబైయుండు, అఘనిబర్హణమేయది” అన్న ప్రశ్నకు సమాధానమే భారతం. అయితే అంత గొప్ప కథను అంతే గొప్పగా చెప్పగలిగే వక్త ఉన్నట్లైతే అది శ్రోతల అదృష్టమేనని చెప్పుకోవాలి! శ్రీ సాంప్రతి సురేంద్రనాథ్ గారు వ్యాస, కవిత్రయ హృదయాలను అర్థం చేసుకుని, కథాసమయ సందర్భోచితంగా ఎన్నో విషయాలను ప్రస్తావిస్తూ, సాహితీ చర్చ చేస్తూ, ఎక్కడా విసుగు పుట్టని విధంగా మహాభారత కథను వ్యాఖ్యాన ప్రసంగాలలో చెప్పుకొస్తున్నారు.</p>
<p style="text-align:justify">మరి ఈ భారత ప్రవచనాన్నివిన్న తర్వాత, “యదిహాస్తి తదన్యత్ర యన్నేహాస్తి న తత్క్వచిత్” - “ఇందులో ఏది ఉందో అదే ఎక్కడైనా ఉంది. ఇందులో లేనిది మరెక్కడా లేదు” అన్న మాట ప్రత్యక్షర సత్యమని మీరూ ఒప్పుకుంటారు.</p>
',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_meta_title' => 'మహాభారతం । మహాభారత ప్రవచనం । కవిత్రయ భారతం । వ్యాస భారతం । తెలుగు భారతం । పాండవులు | అవధానం । సా',
'te_meta_description' => 'వింటే భారతం వినాలి, తింటే గారెలే తినాలి అనేది మన తెలుగువారి నానుడి. అంతగా మహాభారతం మన తెలుగువారి జీవితాల్లో పెనవేసుకుపోయింది కాదు కాదు అలా చేశారు మన కవిత్రయం నన్నయ, తిక్కన, ఎఱ్ఱాప్రగడలు. పంచమ వేదంగా కీర్తింపబడేటట్లుగా వేదవ్యాసుల వారు మహాభారతాన్ని సంస్కృతంలో రచించారు. ఆ మహా భారతాంధ్రీకరణతో తెలుగులో కావ్యరచనకు శ్రీకారం చుట్టి తెలుగువారికి కవితాభిక్ష పెట్టినవారు ఆది కవి నన్నయ అయితే, ముందున్నది శ్రవ్య కావ్యమో, లేక దృశ్యకావ్యమో అన్న అనుభూతిని కలిగించేటట్లు కావ్యానికి నాటకీయతను జోడించిన వారు కవిబ్రహ్మ తిక్కన. నన్నయ, తిక్కన రచించిన రెండు హార భాగాలను తన అరణ్యపర్వం అనే మణితో సంధానించి సమగ్రమైన భారతామృతాన్ని తెలుగువారు ఆస్వాదించే అదృష్టాన్ని మనకు ప్రసాదించారు ప్రబంధ పరమేశ్వరుడు ఎఱ్ఱన.
“ఏయది హృద్యం, అపూర్వంబేయది, ఎద్దాని వినిన ఎఱుక సమగ్రంబైయుండు, అఘనిబర్హణమేయది” అన్న ప్రశ్నకు సమాధానమే భారతం. “యదిహాస్తి తదన్యత్ర యన్నేహాస్తి న తత్క్వచిత్” - “ఇందులో ఏది ఉందో అదే ఎక్కడైనా ఉంది. ఇందులో లేనిది మరెక్కడా లేదు” అన్న మాట అక్షర సత్యం.',
'te_meta_keywords' => 'వ్యాసుడు,వ్యాస,కంక,అర్జున,నకుల,సహదేవ,పాండవులు,పంచ,ద్రౌపది,కృష్ణ,కృష్ణుడు,దుశ్శాసన,గ్రోనాచార్యుడు,ద్రోణ,గాంగేయుడు,భీష్ముడు,బలరామ,సారెలు,పాచికలు,జూదం,గోగ్రహణం,ఉత్తర,ఉత్తరుడు,ఉత్తరగోగ్రహణం,దక్షిణగోగ్రహణం,సూర్యుడు,చండ్రుడు,కాలము,కర్ణ,సూతుడు,కృపుడు,అశ్వత్థామ,నన్నయ,తిక్కన,ఎర్రన,ఎఱ్ఱన,కురుక్షేత్రం,యుద్ధం,ఎఱ్ఱాప్రగడ,ఎర్రప్రగడ,పార్ధుడు,ఫల్గుణుడు,కిరీటి,శ్వేతవాహనుడు,రథం,అశ్వాలు,అక్షౌహిణి,కాళీదాసు,వర్ణన,యుద్ధవర్ణన,సూర్యోదయం,సూర్యాస్తమయం,భారతం,వ్యాసభారతం,వ్యాస,హరిహరనాథుడు,నిపుణ,కుంతి,పాండురాజు,దుశ్చల,ద్రుపదమహారాజ,కేకయరాజ్యం,సుదేష్ణ,అభిమన్యు,సుభద్ర,ఉలూచి,చిత్రాంగద,సైరంధ్రి,కీచక,కీచకుడు,సైంధవుడు,దుర్యోధనుడు,దుర్యోధన,సుయోధన,రారాజు,హిడింబి,భీముడు,వలలుడు,దామగ్రంధి,ధర్మరాజు,యుధిష్టిరుడు,తంత్రీపాలుడు,నర్తనశాల,కాలినడక,ప్రయాణం,తెలుగుభారతం,హస్తినాపురం,వివాహం,ఉత్తరాభిమన్యులు,ఉపపాండవులు,సాంబుడు,ముసలం,యాదవులు,కౌరవులు,కురువంశం,లక్ష్మి,విష్ణువు,శివుడు,సత్యభామ,రుక్మిణి,జాంబవతి,మిత్ర,చిత్రాంగద,సత్య,పరాశరుడు,జయుడు,విజయుడు,జనమేజయుడు,వైశంపాయనుడు,ప్రవచనం,లక్కగృహం,ఎవ్వానివాకిట,వచ్చినవాడు,వరమున,నావిని,తిరుపతికవులు,సంస్కృతం,సాహిత్యం,శంతనుడు,గాంధారి,దృతరాష్ట్రుడు,గతుర్మంతుడు,వినత,కద్రువ,విదురుడు,విశ్వక్సేనుడు,హరి,హర,హరుడు,హరిహరనాథుడు,హరిహరనాధుడు,వినాయక,లక్ష్మి,విష్ణుమూర్తి,బ్రహ్మ,శివ,త్రిమూర్తులు,అష్టావధానం,శతవధానం,అవధానం,పద్యాలు,పద్యం,కవిత్రయభారతం,వసుదేవుడు,యశోద,గోకులం,బృందావనం,రేపల్లె,సరస్వతి,ఆంధ్రమహాభారతం,శర్మ,శాస్త్రి,ఉపనిషత్తులు,వేదాలు,ఇతిహాసాలు,పురాణాలు,కథలు,పాత్రలు,సన్నివేశాలు,శమీవృక్షం,ఆయుధనిక్షేపణ,శాపం,ఆయుధాలు,గాండీవం,శంఖం,పాంచజన్యం,దేవదత్తం,జీమూతమల్ల,ఓం,శ్రీ,శ్రీయన,నానా,నవరసాలు,రసజ్ఞ,నవరసభరితం,కీచకవధ,సంహారం,కీచకుడు,రాజసూయయాగం,ద్రౌపది,వధ,కవిత్రయం,వ్యాసభారతం,అమృతం,చక్రాలు,శంఖుచక్రాలు,కేతనాలు,సమ్మోహనాస్త్రం,సాంప్రతిసురేంద్రనాథ్,రమణ,లలిత,పంచభూతాలు,సుశర్మ,భీష్ముడు,శంతనుడు,సత్యవతి,పరాశరుడు,జయ,పంచమవేదం,భారతం,యదిహాస్తితదన్యత్ర,యదిహాస్తి,వింటేభారతమేవినాలి,భారతంకర్ణామృతం,వ్యాసం,బ్రహ్మ,లక్షణ,నాట్యవిశేషాలు,గుణాలు,అవస్థలు,చేష్టలు,మన్మదావస్థలు,కనుగొనికోపవేగమున,శల్యపర్వం,విరాటపర్వం,ఉద్యోగపర్వం,ఆదిపర్వం,సభాపర్వం,అరణ్యపర్వం,ధర్మవ్యాధోపాఖ్యానం,శకుంతలోపాఖ్యానం,స్వర్గారోహణపర్వం,సౌప్తికపర్వం,శాంతిపర్వం,భగవద్గీత,యధాయధా,పవిత్రాణాయ,పంచమవేదం,జయం,ధర్మప్రచారపరిషత్,ఇతిహాసం,కావ్యం,నాట్యవిశేషాలు,బ్రహ్మర్గౌరీ,యతోహస్త',
'status' => '1'
),
'Parent' => array(
'id' => '14',
'en_menu_name' => 'Virata Parvam',
'te_menu_name' => 'విరాట పర్వము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => 'విరాట పర్వాన్ని హృదయాహ్లాది, చతుర్థం, ఊర్జిత కథోపేతం, నానా రసాభ్యుదయోల్లాసి గా తిక్కనగారు వర్ణించారు.
నాటకాలలో నాలుగవ అంకం విశేషంగా పరిగణించబడుతుంది. మరి తిక్కనామాత్యులు విరాట పర్వాన్ని దృశ్యకావ్యంగానే(నాటకం) తెనుగు బాషలో 'వినిర్మింప' దలచారు కదా! కనుక మహాభారతమునందలి పద్దెనిమిది పర్వాలలో నాలుగవది అయిన విరాట పర్వానికి విశిష్టమైన ప్రాధాన్యాన్నిచ్చి, నవరసాలు సమపాళ్ళలో రంగరించి, ఊర్జితమైన కథలతో తళుకులద్ది, హృదయాహ్లాదిగా తీర్చిదిద్దారు. విరాట పర్వంతో భారత కథ మంచి రసకందాయంలో పడుతుంది. అసలు విరాట పర్వంలోని అంశమే నాటకీయతతో కూడుకున్నది - పాండవులు మారువేషాలలో రహస్యంగా గడపవలసిన పరిస్థితి.
కథ సంగ్రహంగా చూస్తే, పన్నెండేండ్ల అరణ్యవాసం తర్వాత, పదమూడవ సంవత్సరం అజ్ఞాతవాసదీక్ష కొఱకు పాండవులు మారు పేర్లతో విరాట నగరం ప్రవేశించి, విరాట రాజు కొలువులో ఉద్యోగాలు సంపాదించి కుదురుకుంటారు. అంతా బాగానే ఉండి, ఇంకొన్ని రోజులలో అజ్ఞాతవాసం ముగుస్తుందనగా మహాకాముకుడైన కీచకుని వలన మాలినిగా ఉన్న ద్రౌపదికి ఆపద రాగా, భీముడు అతిచాకచక్యంతో గంధర్వులన్న భ్రాంతి కలిగిస్తూ అతనిని, అతని తమ్ములను సంహరించి ఆమెకు సంతోషం కలిగిస్తాడు. దుర్యోధనుడు కుతంత్రంతో పాండవులను బయల్పరచాలని దక్షిణ, ఉత్తర గోగ్రహణాలకు పన్నాగం పన్నుతాడు. అప్పటికే అజ్ఞాతవాసం పూర్తి చేసుకున్నవారై, అర్జునుడు మినహా తక్కిన పాండవులు విరాటునికి బాసటగా వెళ్ళి సుశర్మను ఓడిస్తే, బృహన్నలగా ఉన్న అర్జునుడు ఉత్తరునికి రథసారథిగా వెళ్ళి ఆ పై గాండీవధారియై తన నిజరూపాన్ని ప్రకటించి భీష్మ, ద్రోణ, కర్ణ, సుయోధన, ఆశ్వత్థామాది యోధులను ఒక్కడే ఎదుర్కొని వారలను జయించి గోవులను మరలుస్తాడు. ఉత్తరాభిమన్యుల వివాహంతో మంగళదాయకంగా విరాట పర్వం ముగుస్తుంది.',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => 'Virata Parva is the 4th book/parva in Mahabharat. This book is about Pandavas spending an year of incongnito in Virata's court. The story line can be divided into five sub plots: 1. Pandavas enter the court of Virata 2. Kichaka Vadha 3. Dakshina Gograhana 4. Uttara Gograhanam 5. Uttara's marriage with Abhimanyu',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => 'పద్దెనిమిది పర్వాలు గల మహాభారతంలో విరాట పర్వం నాలుగవది. హృదయాహ్లాది, ఊర్జిత కథోపేతంబు, నానా రసాభ్యుదయోల్లాసిగా విరాట పర్వాన్ని తిక్కన గారు వర్ణించారు. ఇందులో ప్రధాన కథాంశాలుః 1. పాండవులు మారువేషాలలో విరాటుని కొలువులో ప్రవేశించడం 2. కీచక వధ 3. దక్షిణ గోగ్రహణం 4. ఉత్తర గోగ్రహణం 5. ఉత్తరాభిమన్యుల వివాహం',
'te_meta_keywords' => 'వ్యాసుడు,వ్యాస,కంక,అర్జున,నకుల,సహదేవ,పాండవులు,పంచ,ద్రౌపది,కృష్ణ,కృష్ణుడు,దుశ్శాసన,గ్రోనాచార్యుడు,ద్రోణ,గాంగేయుడు,భీష్ముడు,బలరామ,సారెలు,పాచికలు,జూదం,గోగ్రహణం,ఉత్తర,ఉత్తరుడు,ఉత్తరగోగ్రహణం,దక్షిణగోగ్రహణం,సూర్యుడు,చండ్రుడు,కాలము,కర్ణ,సూతుడు,కృపుడు,అశ్వత్థామ,నన్నయ,తిక్కన,ఎర్రన,ఎఱ్ఱన,కురుక్షేత్రం,యుద్ధం,ఎఱ్ఱాప్రగడ,ఎర్రప్రగడ,పార్ధుడు,ఫల్గుణుడు,కిరీటి,శ్వేతవాహనుడు,రథం,అశ్వాలు,అక్షౌహిణి,కాళీదాసు,వర్ణన,యుద్ధవర్ణన,సూర్యోదయం,సూర్యాస్తమయం,భారతం,వ్యాసభారతం,వ్యాస,హరిహరనాథుడు,నిపుణ,కుంతి,పాండురాజు,దుశ్చల,ద్రుపదమహారాజ,కేకయరాజ్యం,సుదేష్ణ,అభిమన్యు,సుభద్ర,ఉలూచి,చిత్రాంగద,సైరంధ్రి,కీచక,కీచకుడు,సైంధవుడు,దుర్యోధనుడు,దుర్యోధన,సుయోధన,రారాజు,హిడింబి,భీముడు,వలలుడు,దామగ్రంధి,ధర్మరాజు,యుధిష్టిరుడు,తంత్రీపాలుడు,నర్తనశాల,కాలినడక,ప్రయాణం,తెలుగుభారతం,హస్తినాపురం,వివాహం,ఉత్తరాభిమన్యులు,ఉపపాండవులు,సాంబుడు,ముసలం,యాదవులు,కౌరవులు,కురువంశం,లక్ష్మి,విష్ణువు,శివుడు,సత్యభామ,రుక్మిణి,జాంబవతి,మిత్ర,చిత్రాంగద,సత్య,పరాశరుడు,జయుడు,విజయుడు,జనమేజయుడు,వైశంపాయనుడు,ప్రవచనం,లక్కగృహం,ఎవ్వానివాకిట,వచ్చినవాడు,వరమున,నావిని,తిరుపతికవులు,సంస్కృతం,సాహిత్యం,శంతనుడు,గాంధారి,దృతరాష్ట్రుడు,గతుర్మంతుడు,వినత,కద్రువ,విదురుడు,విశ్వక్సేనుడు,హరి,హర,హరుడు,హరిహరనాథుడు,హరిహరనాధుడు,వినాయక,లక్ష్మి,విష్ణుమూర్తి,బ్రహ్మ,శివ,త్రిమూర్తులు,అష్టావధానం,శతవధానం,అవధానం,పద్యాలు,పద్యం,కవిత్రయభారతం,వసుదేవుడు,యశోద,గోకులం,బృందావనం,రేపల్లె,సరస్వతి,ఆంధ్రమహాభారతం,శర్మ,శాస్త్రి,ఉపనిషత్తులు,వేదాలు,ఇతిహాసాలు,పురాణాలు,కథలు,పాత్రలు,సన్నివేశాలు,శమీవృక్షం,ఆయుధనిక్షేపణ,శాపం,ఆయుధాలు,గాండీవం,శంఖం,పాంచజన్యం,దేవదత్తం,జీమూతమల్ల,ఓం,శ్రీ,శ్రీయన,నానా,నవరసాలు,రసజ్ఞ,నవరసభరితం,కీచకవధ,సంహారం,కీచకుడు,రాజసూయయాగం,ద్రౌపది,వధ,కవిత్రయం,వ్యాసభారతం,అమృతం,చక్రాలు,శంఖుచక్రాలు,కేతనాలు,సమ్మోహనాస్త్రం,సాంప్రతిసురేంద్రనాథ్,రమణ,లలిత,పంచభూతాలు,సుశర్మ,భీష్ముడు,శంతనుడు,సత్యవతి,పరాశరుడు,జయ,పంచమవేదం,భారతం,యదిహాస్తితదన్యత్ర,యదిహాస్తి,వింటేభారతమేవినాలి,భారతంకర్ణామృతం,వ్యాసం,బ్రహ్మ,లక్షణ,నాట్యవిశేషాలు,గుణాలు,అవస్థలు,చేష్టలు,మన్మదావస్థలు,కనుగొనికోపవేగమున,శల్యపర్వం,విరాటపర్వం,ఉద్యోగపర్వం,ఆదిపర్వం,సభాపర్వం,అరణ్యపర్వం,ధర్మవ్యాధోపాఖ్యానం,శకుంతలోపాఖ్యానం,స్వర్గారోహణపర్వం,సౌప్తికపర్వం,శాంతిపర్వం,భగవద్గీత,యధాయధా,పవిత్రాణాయ,పంచమవేదం,జయం,ధర్మప్రచారపరిషత్,ఇతిహాసం,కావ్యం,నాట్యవిశేషాలు,బ్రహ్మర్గౌరీ,యతోహస్త',
'status' => '1'
),
'Page' => array(),
'Audio' => array(),
'Pdf' => array(),
'children' => array(
(int) 0 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 1 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 2 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 3 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 4 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 5 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 6 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 7 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 8 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 9 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 10 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 11 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 12 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 13 => array(
[maximum depth reached]
)
)
),
(int) 4 => array(
'Menu' => array(
'id' => '19',
'en_menu_name' => 'Aasvasa-5',
'te_menu_name' => 'పంచమాశ్వాసము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '14',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => 'అర్జునుడు కురువీరులనందరినీ ఓడించి గోవులను మరల్చి, కురువీరుల తలపాగాలను ఉత్తరకు బొమ్మపొత్తికలుగా తీసుకువెళతాడు. అనంతరం పాండవులు తమ నిజరూపాలలో విరాటుని వద్దకు వెళ్ళి తమ నిజస్వరూపాలను ప్రకటించుకుంటారు. విరాటుడు పరమానందభరితుడై ఉత్తరను అభిమన్యునికిచ్చి వివాహం జరిపిస్తాడు. సకలజనమనోరంజకంగా మంగళకరంగా జరిగిన ఉత్తర అభిమన్యుల కల్యాణంతో పాండవుల అజ్ఞాతవాసం సుఖాంతమౌతుంది.',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => '',
'te_meta_keywords' => '',
'status' => '1'
),
'CmsMenu' => array(
'id' => '3',
'en_menu_name' => 'Pravachanam',
'te_menu_name' => 'ప్రవచన పఠనము',
'menu_type' => 'menu',
'position' => 'header',
'en_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'is_show_nav_links' => '1',
'menu_order' => '3',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '<p style="text-align:justify">కథలను ఇంపుగా చెబితే వినడానికి ఇష్టపడని వారెవరైనా ఉంటారా? పిల్లలు, పెద్దలన్న తేడా లేకుండా మంచి కథకు అందరూ ఊ కొట్టి తీరాల్సిందే! మరి మహాభారతాన్ని మించిన గొప్ప కథ ఈ సృష్టిలో లేదన్నది నిర్వివాదాంశం. ప్రమాణంలో కాని, కథా విశేషంలో కాని, పట్టు సడలకుండా చివరి దాక కథను నడిపించటంలో కాని, పాత్రచిత్రణలో కాని మహాభారత కథకు సాటిరాగల కథ వేరొకటి లేదు. “ఏయది హృద్యంబు, అపూర్వంబేయది, ఎద్దాని వినిన ఎఱుక సమగ్రంబైయుండు, అఘనిబర్హణమేయది” అన్న ప్రశ్నకు సమాధానమే భారతం. అయితే అంత గొప్ప కథను అంతే గొప్పగా చెప్పగలిగే వక్త ఉన్నట్లైతే అది శ్రోతల అదృష్టమేనని చెప్పుకోవాలి! శ్రీ సాంప్రతి సురేంద్రనాథ్ గారు వ్యాస, కవిత్రయ హృదయాలను అర్థం చేసుకుని, కథాసమయ సందర్భోచితంగా ఎన్నో విషయాలను ప్రస్తావిస్తూ, సాహితీ చర్చ చేస్తూ, ఎక్కడా విసుగు పుట్టని విధంగా మహాభారత కథను వ్యాఖ్యాన ప్రసంగాలలో చెప్పుకొస్తున్నారు.</p>
<p style="text-align:justify">మరి ఈ భారత ప్రవచనాన్నివిన్న తర్వాత, “యదిహాస్తి తదన్యత్ర యన్నేహాస్తి న తత్క్వచిత్” - “ఇందులో ఏది ఉందో అదే ఎక్కడైనా ఉంది. ఇందులో లేనిది మరెక్కడా లేదు” అన్న మాట ప్రత్యక్షర సత్యమని మీరూ ఒప్పుకుంటారు.</p>
',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_meta_title' => 'మహాభారతం । మహాభారత ప్రవచనం । కవిత్రయ భారతం । వ్యాస భారతం । తెలుగు భారతం । పాండవులు | అవధానం । సా',
'te_meta_description' => 'వింటే భారతం వినాలి, తింటే గారెలే తినాలి అనేది మన తెలుగువారి నానుడి. అంతగా మహాభారతం మన తెలుగువారి జీవితాల్లో పెనవేసుకుపోయింది కాదు కాదు అలా చేశారు మన కవిత్రయం నన్నయ, తిక్కన, ఎఱ్ఱాప్రగడలు. పంచమ వేదంగా కీర్తింపబడేటట్లుగా వేదవ్యాసుల వారు మహాభారతాన్ని సంస్కృతంలో రచించారు. ఆ మహా భారతాంధ్రీకరణతో తెలుగులో కావ్యరచనకు శ్రీకారం చుట్టి తెలుగువారికి కవితాభిక్ష పెట్టినవారు ఆది కవి నన్నయ అయితే, ముందున్నది శ్రవ్య కావ్యమో, లేక దృశ్యకావ్యమో అన్న అనుభూతిని కలిగించేటట్లు కావ్యానికి నాటకీయతను జోడించిన వారు కవిబ్రహ్మ తిక్కన. నన్నయ, తిక్కన రచించిన రెండు హార భాగాలను తన అరణ్యపర్వం అనే మణితో సంధానించి సమగ్రమైన భారతామృతాన్ని తెలుగువారు ఆస్వాదించే అదృష్టాన్ని మనకు ప్రసాదించారు ప్రబంధ పరమేశ్వరుడు ఎఱ్ఱన.
“ఏయది హృద్యం, అపూర్వంబేయది, ఎద్దాని వినిన ఎఱుక సమగ్రంబైయుండు, అఘనిబర్హణమేయది” అన్న ప్రశ్నకు సమాధానమే భారతం. “యదిహాస్తి తదన్యత్ర యన్నేహాస్తి న తత్క్వచిత్” - “ఇందులో ఏది ఉందో అదే ఎక్కడైనా ఉంది. ఇందులో లేనిది మరెక్కడా లేదు” అన్న మాట అక్షర సత్యం.',
'te_meta_keywords' => 'వ్యాసుడు,వ్యాస,కంక,అర్జున,నకుల,సహదేవ,పాండవులు,పంచ,ద్రౌపది,కృష్ణ,కృష్ణుడు,దుశ్శాసన,గ్రోనాచార్యుడు,ద్రోణ,గాంగేయుడు,భీష్ముడు,బలరామ,సారెలు,పాచికలు,జూదం,గోగ్రహణం,ఉత్తర,ఉత్తరుడు,ఉత్తరగోగ్రహణం,దక్షిణగోగ్రహణం,సూర్యుడు,చండ్రుడు,కాలము,కర్ణ,సూతుడు,కృపుడు,అశ్వత్థామ,నన్నయ,తిక్కన,ఎర్రన,ఎఱ్ఱన,కురుక్షేత్రం,యుద్ధం,ఎఱ్ఱాప్రగడ,ఎర్రప్రగడ,పార్ధుడు,ఫల్గుణుడు,కిరీటి,శ్వేతవాహనుడు,రథం,అశ్వాలు,అక్షౌహిణి,కాళీదాసు,వర్ణన,యుద్ధవర్ణన,సూర్యోదయం,సూర్యాస్తమయం,భారతం,వ్యాసభారతం,వ్యాస,హరిహరనాథుడు,నిపుణ,కుంతి,పాండురాజు,దుశ్చల,ద్రుపదమహారాజ,కేకయరాజ్యం,సుదేష్ణ,అభిమన్యు,సుభద్ర,ఉలూచి,చిత్రాంగద,సైరంధ్రి,కీచక,కీచకుడు,సైంధవుడు,దుర్యోధనుడు,దుర్యోధన,సుయోధన,రారాజు,హిడింబి,భీముడు,వలలుడు,దామగ్రంధి,ధర్మరాజు,యుధిష్టిరుడు,తంత్రీపాలుడు,నర్తనశాల,కాలినడక,ప్రయాణం,తెలుగుభారతం,హస్తినాపురం,వివాహం,ఉత్తరాభిమన్యులు,ఉపపాండవులు,సాంబుడు,ముసలం,యాదవులు,కౌరవులు,కురువంశం,లక్ష్మి,విష్ణువు,శివుడు,సత్యభామ,రుక్మిణి,జాంబవతి,మిత్ర,చిత్రాంగద,సత్య,పరాశరుడు,జయుడు,విజయుడు,జనమేజయుడు,వైశంపాయనుడు,ప్రవచనం,లక్కగృహం,ఎవ్వానివాకిట,వచ్చినవాడు,వరమున,నావిని,తిరుపతికవులు,సంస్కృతం,సాహిత్యం,శంతనుడు,గాంధారి,దృతరాష్ట్రుడు,గతుర్మంతుడు,వినత,కద్రువ,విదురుడు,విశ్వక్సేనుడు,హరి,హర,హరుడు,హరిహరనాథుడు,హరిహరనాధుడు,వినాయక,లక్ష్మి,విష్ణుమూర్తి,బ్రహ్మ,శివ,త్రిమూర్తులు,అష్టావధానం,శతవధానం,అవధానం,పద్యాలు,పద్యం,కవిత్రయభారతం,వసుదేవుడు,యశోద,గోకులం,బృందావనం,రేపల్లె,సరస్వతి,ఆంధ్రమహాభారతం,శర్మ,శాస్త్రి,ఉపనిషత్తులు,వేదాలు,ఇతిహాసాలు,పురాణాలు,కథలు,పాత్రలు,సన్నివేశాలు,శమీవృక్షం,ఆయుధనిక్షేపణ,శాపం,ఆయుధాలు,గాండీవం,శంఖం,పాంచజన్యం,దేవదత్తం,జీమూతమల్ల,ఓం,శ్రీ,శ్రీయన,నానా,నవరసాలు,రసజ్ఞ,నవరసభరితం,కీచకవధ,సంహారం,కీచకుడు,రాజసూయయాగం,ద్రౌపది,వధ,కవిత్రయం,వ్యాసభారతం,అమృతం,చక్రాలు,శంఖుచక్రాలు,కేతనాలు,సమ్మోహనాస్త్రం,సాంప్రతిసురేంద్రనాథ్,రమణ,లలిత,పంచభూతాలు,సుశర్మ,భీష్ముడు,శంతనుడు,సత్యవతి,పరాశరుడు,జయ,పంచమవేదం,భారతం,యదిహాస్తితదన్యత్ర,యదిహాస్తి,వింటేభారతమేవినాలి,భారతంకర్ణామృతం,వ్యాసం,బ్రహ్మ,లక్షణ,నాట్యవిశేషాలు,గుణాలు,అవస్థలు,చేష్టలు,మన్మదావస్థలు,కనుగొనికోపవేగమున,శల్యపర్వం,విరాటపర్వం,ఉద్యోగపర్వం,ఆదిపర్వం,సభాపర్వం,అరణ్యపర్వం,ధర్మవ్యాధోపాఖ్యానం,శకుంతలోపాఖ్యానం,స్వర్గారోహణపర్వం,సౌప్తికపర్వం,శాంతిపర్వం,భగవద్గీత,యధాయధా,పవిత్రాణాయ,పంచమవేదం,జయం,ధర్మప్రచారపరిషత్,ఇతిహాసం,కావ్యం,నాట్యవిశేషాలు,బ్రహ్మర్గౌరీ,యతోహస్త',
'status' => '1'
),
'Parent' => array(
'id' => '14',
'en_menu_name' => 'Virata Parvam',
'te_menu_name' => 'విరాట పర్వము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => 'విరాట పర్వాన్ని హృదయాహ్లాది, చతుర్థం, ఊర్జిత కథోపేతం, నానా రసాభ్యుదయోల్లాసి గా తిక్కనగారు వర్ణించారు.
నాటకాలలో నాలుగవ అంకం విశేషంగా పరిగణించబడుతుంది. మరి తిక్కనామాత్యులు విరాట పర్వాన్ని దృశ్యకావ్యంగానే(నాటకం) తెనుగు బాషలో 'వినిర్మింప' దలచారు కదా! కనుక మహాభారతమునందలి పద్దెనిమిది పర్వాలలో నాలుగవది అయిన విరాట పర్వానికి విశిష్టమైన ప్రాధాన్యాన్నిచ్చి, నవరసాలు సమపాళ్ళలో రంగరించి, ఊర్జితమైన కథలతో తళుకులద్ది, హృదయాహ్లాదిగా తీర్చిదిద్దారు. విరాట పర్వంతో భారత కథ మంచి రసకందాయంలో పడుతుంది. అసలు విరాట పర్వంలోని అంశమే నాటకీయతతో కూడుకున్నది - పాండవులు మారువేషాలలో రహస్యంగా గడపవలసిన పరిస్థితి.
కథ సంగ్రహంగా చూస్తే, పన్నెండేండ్ల అరణ్యవాసం తర్వాత, పదమూడవ సంవత్సరం అజ్ఞాతవాసదీక్ష కొఱకు పాండవులు మారు పేర్లతో విరాట నగరం ప్రవేశించి, విరాట రాజు కొలువులో ఉద్యోగాలు సంపాదించి కుదురుకుంటారు. అంతా బాగానే ఉండి, ఇంకొన్ని రోజులలో అజ్ఞాతవాసం ముగుస్తుందనగా మహాకాముకుడైన కీచకుని వలన మాలినిగా ఉన్న ద్రౌపదికి ఆపద రాగా, భీముడు అతిచాకచక్యంతో గంధర్వులన్న భ్రాంతి కలిగిస్తూ అతనిని, అతని తమ్ములను సంహరించి ఆమెకు సంతోషం కలిగిస్తాడు. దుర్యోధనుడు కుతంత్రంతో పాండవులను బయల్పరచాలని దక్షిణ, ఉత్తర గోగ్రహణాలకు పన్నాగం పన్నుతాడు. అప్పటికే అజ్ఞాతవాసం పూర్తి చేసుకున్నవారై, అర్జునుడు మినహా తక్కిన పాండవులు విరాటునికి బాసటగా వెళ్ళి సుశర్మను ఓడిస్తే, బృహన్నలగా ఉన్న అర్జునుడు ఉత్తరునికి రథసారథిగా వెళ్ళి ఆ పై గాండీవధారియై తన నిజరూపాన్ని ప్రకటించి భీష్మ, ద్రోణ, కర్ణ, సుయోధన, ఆశ్వత్థామాది యోధులను ఒక్కడే ఎదుర్కొని వారలను జయించి గోవులను మరలుస్తాడు. ఉత్తరాభిమన్యుల వివాహంతో మంగళదాయకంగా విరాట పర్వం ముగుస్తుంది.',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => 'Virata Parva is the 4th book/parva in Mahabharat. This book is about Pandavas spending an year of incongnito in Virata's court. The story line can be divided into five sub plots: 1. Pandavas enter the court of Virata 2. Kichaka Vadha 3. Dakshina Gograhana 4. Uttara Gograhanam 5. Uttara's marriage with Abhimanyu',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => 'పద్దెనిమిది పర్వాలు గల మహాభారతంలో విరాట పర్వం నాలుగవది. హృదయాహ్లాది, ఊర్జిత కథోపేతంబు, నానా రసాభ్యుదయోల్లాసిగా విరాట పర్వాన్ని తిక్కన గారు వర్ణించారు. ఇందులో ప్రధాన కథాంశాలుః 1. పాండవులు మారువేషాలలో విరాటుని కొలువులో ప్రవేశించడం 2. కీచక వధ 3. దక్షిణ గోగ్రహణం 4. ఉత్తర గోగ్రహణం 5. ఉత్తరాభిమన్యుల వివాహం',
'te_meta_keywords' => 'వ్యాసుడు,వ్యాస,కంక,అర్జున,నకుల,సహదేవ,పాండవులు,పంచ,ద్రౌపది,కృష్ణ,కృష్ణుడు,దుశ్శాసన,గ్రోనాచార్యుడు,ద్రోణ,గాంగేయుడు,భీష్ముడు,బలరామ,సారెలు,పాచికలు,జూదం,గోగ్రహణం,ఉత్తర,ఉత్తరుడు,ఉత్తరగోగ్రహణం,దక్షిణగోగ్రహణం,సూర్యుడు,చండ్రుడు,కాలము,కర్ణ,సూతుడు,కృపుడు,అశ్వత్థామ,నన్నయ,తిక్కన,ఎర్రన,ఎఱ్ఱన,కురుక్షేత్రం,యుద్ధం,ఎఱ్ఱాప్రగడ,ఎర్రప్రగడ,పార్ధుడు,ఫల్గుణుడు,కిరీటి,శ్వేతవాహనుడు,రథం,అశ్వాలు,అక్షౌహిణి,కాళీదాసు,వర్ణన,యుద్ధవర్ణన,సూర్యోదయం,సూర్యాస్తమయం,భారతం,వ్యాసభారతం,వ్యాస,హరిహరనాథుడు,నిపుణ,కుంతి,పాండురాజు,దుశ్చల,ద్రుపదమహారాజ,కేకయరాజ్యం,సుదేష్ణ,అభిమన్యు,సుభద్ర,ఉలూచి,చిత్రాంగద,సైరంధ్రి,కీచక,కీచకుడు,సైంధవుడు,దుర్యోధనుడు,దుర్యోధన,సుయోధన,రారాజు,హిడింబి,భీముడు,వలలుడు,దామగ్రంధి,ధర్మరాజు,యుధిష్టిరుడు,తంత్రీపాలుడు,నర్తనశాల,కాలినడక,ప్రయాణం,తెలుగుభారతం,హస్తినాపురం,వివాహం,ఉత్తరాభిమన్యులు,ఉపపాండవులు,సాంబుడు,ముసలం,యాదవులు,కౌరవులు,కురువంశం,లక్ష్మి,విష్ణువు,శివుడు,సత్యభామ,రుక్మిణి,జాంబవతి,మిత్ర,చిత్రాంగద,సత్య,పరాశరుడు,జయుడు,విజయుడు,జనమేజయుడు,వైశంపాయనుడు,ప్రవచనం,లక్కగృహం,ఎవ్వానివాకిట,వచ్చినవాడు,వరమున,నావిని,తిరుపతికవులు,సంస్కృతం,సాహిత్యం,శంతనుడు,గాంధారి,దృతరాష్ట్రుడు,గతుర్మంతుడు,వినత,కద్రువ,విదురుడు,విశ్వక్సేనుడు,హరి,హర,హరుడు,హరిహరనాథుడు,హరిహరనాధుడు,వినాయక,లక్ష్మి,విష్ణుమూర్తి,బ్రహ్మ,శివ,త్రిమూర్తులు,అష్టావధానం,శతవధానం,అవధానం,పద్యాలు,పద్యం,కవిత్రయభారతం,వసుదేవుడు,యశోద,గోకులం,బృందావనం,రేపల్లె,సరస్వతి,ఆంధ్రమహాభారతం,శర్మ,శాస్త్రి,ఉపనిషత్తులు,వేదాలు,ఇతిహాసాలు,పురాణాలు,కథలు,పాత్రలు,సన్నివేశాలు,శమీవృక్షం,ఆయుధనిక్షేపణ,శాపం,ఆయుధాలు,గాండీవం,శంఖం,పాంచజన్యం,దేవదత్తం,జీమూతమల్ల,ఓం,శ్రీ,శ్రీయన,నానా,నవరసాలు,రసజ్ఞ,నవరసభరితం,కీచకవధ,సంహారం,కీచకుడు,రాజసూయయాగం,ద్రౌపది,వధ,కవిత్రయం,వ్యాసభారతం,అమృతం,చక్రాలు,శంఖుచక్రాలు,కేతనాలు,సమ్మోహనాస్త్రం,సాంప్రతిసురేంద్రనాథ్,రమణ,లలిత,పంచభూతాలు,సుశర్మ,భీష్ముడు,శంతనుడు,సత్యవతి,పరాశరుడు,జయ,పంచమవేదం,భారతం,యదిహాస్తితదన్యత్ర,యదిహాస్తి,వింటేభారతమేవినాలి,భారతంకర్ణామృతం,వ్యాసం,బ్రహ్మ,లక్షణ,నాట్యవిశేషాలు,గుణాలు,అవస్థలు,చేష్టలు,మన్మదావస్థలు,కనుగొనికోపవేగమున,శల్యపర్వం,విరాటపర్వం,ఉద్యోగపర్వం,ఆదిపర్వం,సభాపర్వం,అరణ్యపర్వం,ధర్మవ్యాధోపాఖ్యానం,శకుంతలోపాఖ్యానం,స్వర్గారోహణపర్వం,సౌప్తికపర్వం,శాంతిపర్వం,భగవద్గీత,యధాయధా,పవిత్రాణాయ,పంచమవేదం,జయం,ధర్మప్రచారపరిషత్,ఇతిహాసం,కావ్యం,నాట్యవిశేషాలు,బ్రహ్మర్గౌరీ,యతోహస్త',
'status' => '1'
),
'Page' => array(),
'Audio' => array(),
'Pdf' => array(),
'children' => array(
(int) 0 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 1 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 2 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 3 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 4 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 5 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 6 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 7 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 8 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 9 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 10 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 11 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 12 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 13 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 14 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 15 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 16 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 17 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 18 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 19 => array(
[maximum depth reached]
)
)
)
)
$menuName = 'విరాట పర్వము'
$pageId = '107'
$currentPage = '18'
$pageCount = (int) 18
$pages = array(
'Page' => array(
'id' => '115',
'header_menu_id' => '3',
'menu_id' => '107',
'left_menu_id_level_1' => null,
'left_menu_id_level_2' => null,
'en_page_title' => '',
'en_page_content' => '',
'te_page_title' => 'పాండవుల ప్రవేశం18',
'te_page_content' => '<p style="margin-left:1.0cm">క. శ్రీమ దపాంగాలోకన,<br />
ధామసకృత్సంగ రూఢతాదృశ విభవో<br />
ర్దామాశ్రితలోకాలో,<br />
కామయ నిర్వరణ నిపుణ హరిహరనాథా! (విరాట. 2-1)</p>
<p style="margin-left: 1cm; text-align: justify;"> తిక్కనగారి సంస్కృతభాషాభినివేశం, పాండిత్యం చూడాలంటే ఆశ్వాసాది, ఆశ్వాసాంత పద్యాలలో చూడాలి, తెలుగులో ఎన్ని చిక్కులు పెడతాడో అక్కడ అలాగే వ్రాస్తాడు.</p>
<p style="margin-left: 1cm; text-align: justify;"> పాండవులు విరాటుని కొలువులో వర్తిల్లిన విధానమెటువంటిదని జనమేజయుడు అడుగగా ‘వైశంపాయనుడు జనమేజయునితో ఇట్లనియె’. ‘అట్టియెడ ధర్మసూనుండు సభాజనంబులఉల్లంబులు రంజిల్ల రాజునకు వినోదంబులు వివిధోదాత్తప్రకారంబులు సలుపుచు’ - ధర్మరాజు రాజుకు తగినట్లు’ ‘ఒక్కొక్కమాటు మధుర ప్రసంగంబులాడుచున్ నెత్తంబున గెలిచిన విత్తంబులు తమ్ముల కొసంగుచుండు’-ఏదో క్రీడగా ఆడుతున్న జూదంలో ఆరాజు ఏదైనా ఇస్తే దాన్ని వద్దనకుండా తీసుకుని తమ్ముళ్ళకి ఇస్తుంటాడు. ఈ రోజు వచ్చిన కానుకలు ఇవి అని పంచుకుంటున్నారు.</p>
<p style="margin-left: 1cm; text-align: justify;"> వాయునందనుండు వంటకు మిగిలిన ‘మాంసంబు లమ్ము నెపమ్మున నిచ్చలు సహోదరులకు నిచ్చుచుండు’ - ఇక్కడ ఒక ఇబ్బంది కలుగుతుంది. భీముడిలాంటి వాడు మాంసమ్ము లమ్ము నెపంబున’ - నెపము అంటే కారణం. ఏదో కారణం పెట్టుకుని వంటలను పంచి ఇవ్వవలసినది, ఇక్కడ ‘నెపము’ అంటే ఈ నాటిఅర్థంలో ‘సాకు’ అని అర్థం చేసుకోకూడదు. వంటశాలకు అధ్యక్షుడు ఇతడే కాబట్టి ప్రభువులకు ఉపయోగించబడిన తరువాత ఉన్న ఆహారపదార్థాలను ఎవరికి ఏది ఇవ్వాలి నిర్ణయించేది ఆయనే కనుక, ఆ ఆధికారికస్థితిలో ఉన్న కారణంగా మిగిలిన రుచికరమైన పదార్ధాలను తమ్ముళ్లకి ఇస్తున్నాడు.</p>
<p style="margin-left: 1cm; text-align: justify;"> ‘వివ్వచ్చుండు సంగీత ప్రసంగంబున మెచ్చువడసిన కనకాంబరాదులు సోదరులకుం జేర్చుచుండు’ - తన నాట్యశిక్షణాసమయం లో బహూకరించిన కానుకలను సోదరులకు ఇస్తున్నాడు. ‘సహదేవుండు గోవులన్ జూచి సంతసిల్లిన సమయంబున సముపార్జితంబులగు పదార్ధంబులు’– ఇలా ఒకరికొకరు ఆశ్వాసనం చేసుకుంటున్నారు, ‘నాకెక్కడా ప్రమాదం లేదు, అందరికీ సంతోషంగానే ఉన్నది. నేను పెట్టగలిగే అధికారంలో ఉన్నాను. నా వాళ్ళందరూ నా చుట్టుప్రక్కల సంతోషంగానే ఉన్నారు’ అనే తృప్తితో ఉన్నారు.</p>
<p style="margin-left:1.0cm">తే. ఇట్లు దమతమ వర్తిల్లు నెడల సకల <br />
జనములకు హృదయానురంజన మొనర్చి <br />
తాల్మి , పుయిలోట, యడఁకువ, తగవు మెలపు, <br />
నెఱి తెఱంగు వాటింపంగ నేర్పు గలిగి’ (విరాట. 2-3)</p>
<p style="margin-left: 1cm; text-align: justify;"> ‘తాల్మి పుయిలు ఓట’- ఓర్పు పడిపోకుండా, చెడిపోకుండా అని అర్థం. ‘ధైర్యము పుయిలోడకుండా’, ఓడిపోవటము అనేది ఒక స్థాయి. తెలుగు పదాలలో ఉండే చిక్కు ఇది.<span style="line-height:1.6em"> సంస్కృతం ధాతుజన్యమైన భాష, ఆ ధాతువుకు అనేకమైన అర్థాలు ఉంటాయి. ఒక్క ధాతువును తీసుకుంటే దాని మీద ఏర్పడే రూపవిశేషాలు చాలా ఉంటాయి. ‘భూ సత్తాయామ్’ అని ఒక ధాతువు. దానికి ‘సత్తాయామ్’ ‘ఉన్నది’ అని అర్థం. సంస్కృత వ్యాకరణంలో మొట్టమొదట నేను, మనమిద్దరము, అందరు. ఏకవచనం, ద్వివచనం, బహువచనంగా చెప్పుకుంటాము. వీటిల్లో ‘భవతి’ - అతడు ఉన్నాడు, ‘భవతః’– వాళ్ళు ఇద్దరు ఉన్నారు, ‘భవన్తి’- అందరూ ఉన్నారు. ఒక్క ‘భూ’ అనే ధాతువుమీద ఏకవచనం, ద్వివచనం, బహువచనం మూడు రూపాలు ఏర్పడినాయి. దీనిని మనం ఇంకా విస్తరిస్తూపోతే, వర్తమాన కాలం, భవిష్యత్ కాలం, భూత కాలం. భూతకాలమంటే వెంటనే జరిగిన భూతకాలం, చాలాకాలంక్రితం జరిగినది ఇలా ఒక్కొక్క దానికి క్రియా పదాలని కూడా చెప్తే నిష్పన్నమయ్యే ధాతురూపాలు అసంఖ్యాకం ఉంటాయి. తెలుగులో ఆ చిక్కులేదు, అలాంటి పద్ధతి తెలుగులో కనిపించదు. కొన్ని పదాలు ఎలా వచ్చాయో తెలియదు, లోటా అని ఉంది. చెంబు అని ఉంది. అవి ఎక్కడ్నుంచి వచ్చాయో తెలియదు. ఈ పదాలమీద బూదరాజు రాధాకృష్ణగారు, అంతకుముందే తిరుమల రామచంద్రగారు చాలా పరిశోధన చేశారు. ‘నుడి- నానుడి’ అనే గ్రంథంలో ఈ పదాలు, అర్ధాలు ఎక్కడినుంచి వచ్చాయో చెప్పుకుంటూ వచ్చారు. కాబట్టి ఈ ‘పుయిలోట’ అనేది కూడా అలా వచ్చిన పదమే కాని, దానికి అర్ధము ఇదీ అని విశ్లేషించి చెప్పడానికి లేదు</span><span style="line-height:1.6em">. తి</span><span style="line-height:1.6em">క్కన వాడిన పదాలు మళ్ళీ చాలామంది కవులు కూడా వాడలేకపోయారు.ఆ నేర్పరితనం వాళ్లలో లేకపోయింది. పాండవాదులు ఈ విధంగా విరాటమహారాజు కొలువులో కాలం గడుపుతూ ఉన్నారు. </span></p>
<p style="margin-left:1.0cm"> </p>
',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => null,
'en_meta_description' => null,
'en_meta_keywords' => null,
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => null,
'te_meta_description' => null,
'te_meta_keywords' => null,
'status' => '1'
),
'Menu' => array(
'id' => null,
'en_menu_name' => null,
'te_menu_name' => null,
'header_menu_id' => null,
'left_menu_id' => null,
'left_menu_id_level_1' => null,
'is_menu' => null,
'en_intro' => null,
'te_intro' => null,
'photo' => null,
'en_keywords' => null,
'en_meta_title' => null,
'en_meta_description' => null,
'en_meta_keywords' => null,
'te_keywords' => null,
'te_meta_title' => null,
'te_meta_description' => null,
'te_meta_keywords' => null,
'status' => null
),
'CmsMenu' => array(
'id' => '3',
'en_menu_name' => 'Pravachanam',
'te_menu_name' => 'ప్రవచన పఠనము',
'menu_type' => 'menu',
'position' => 'header',
'en_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'is_show_nav_links' => '1',
'menu_order' => '3',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '<p style="text-align:justify">కథలను ఇంపుగా చెబితే వినడానికి ఇష్టపడని వారెవరైనా ఉంటారా? పిల్లలు, పెద్దలన్న తేడా లేకుండా మంచి కథకు అందరూ ఊ కొట్టి తీరాల్సిందే! మరి మహాభారతాన్ని మించిన గొప్ప కథ ఈ సృష్టిలో లేదన్నది నిర్వివాదాంశం. ప్రమాణంలో కాని, కథా విశేషంలో కాని, పట్టు సడలకుండా చివరి దాక కథను నడిపించటంలో కాని, పాత్రచిత్రణలో కాని మహాభారత కథకు సాటిరాగల కథ వేరొకటి లేదు. “ఏయది హృద్యంబు, అపూర్వంబేయది, ఎద్దాని వినిన ఎఱుక సమగ్రంబైయుండు, అఘనిబర్హణమేయది” అన్న ప్రశ్నకు సమాధానమే భారతం. అయితే అంత గొప్ప కథను అంతే గొప్పగా చెప్పగలిగే వక్త ఉన్నట్లైతే అది శ్రోతల అదృష్టమేనని చెప్పుకోవాలి! శ్రీ సాంప్రతి సురేంద్రనాథ్ గారు వ్యాస, కవిత్రయ హృదయాలను అర్థం చేసుకుని, కథాసమయ సందర్భోచితంగా ఎన్నో విషయాలను ప్రస్తావిస్తూ, సాహితీ చర్చ చేస్తూ, ఎక్కడా విసుగు పుట్టని విధంగా మహాభారత కథను వ్యాఖ్యాన ప్రసంగాలలో చెప్పుకొస్తున్నారు.</p>
<p style="text-align:justify">మరి ఈ భారత ప్రవచనాన్నివిన్న తర్వాత, “యదిహాస్తి తదన్యత్ర యన్నేహాస్తి న తత్క్వచిత్” - “ఇందులో ఏది ఉందో అదే ఎక్కడైనా ఉంది. ఇందులో లేనిది మరెక్కడా లేదు” అన్న మాట ప్రత్యక్షర సత్యమని మీరూ ఒప్పుకుంటారు.</p>
',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_meta_title' => 'మహాభారతం । మహాభారత ప్రవచనం । కవిత్రయ భారతం । వ్యాస భారతం । తెలుగు భారతం । పాండవులు | అవధానం । సా',
'te_meta_description' => 'వింటే భారతం వినాలి, తింటే గారెలే తినాలి అనేది మన తెలుగువారి నానుడి. అంతగా మహాభారతం మన తెలుగువారి జీవితాల్లో పెనవేసుకుపోయింది కాదు కాదు అలా చేశారు మన కవిత్రయం నన్నయ, తిక్కన, ఎఱ్ఱాప్రగడలు. పంచమ వేదంగా కీర్తింపబడేటట్లుగా వేదవ్యాసుల వారు మహాభారతాన్ని సంస్కృతంలో రచించారు. ఆ మహా భారతాంధ్రీకరణతో తెలుగులో కావ్యరచనకు శ్రీకారం చుట్టి తెలుగువారికి కవితాభిక్ష పెట్టినవారు ఆది కవి నన్నయ అయితే, ముందున్నది శ్రవ్య కావ్యమో, లేక దృశ్యకావ్యమో అన్న అనుభూతిని కలిగించేటట్లు కావ్యానికి నాటకీయతను జోడించిన వారు కవిబ్రహ్మ తిక్కన. నన్నయ, తిక్కన రచించిన రెండు హార భాగాలను తన అరణ్యపర్వం అనే మణితో సంధానించి సమగ్రమైన భారతామృతాన్ని తెలుగువారు ఆస్వాదించే అదృష్టాన్ని మనకు ప్రసాదించారు ప్రబంధ పరమేశ్వరుడు ఎఱ్ఱన.
“ఏయది హృద్యం, అపూర్వంబేయది, ఎద్దాని వినిన ఎఱుక సమగ్రంబైయుండు, అఘనిబర్హణమేయది” అన్న ప్రశ్నకు సమాధానమే భారతం. “యదిహాస్తి తదన్యత్ర యన్నేహాస్తి న తత్క్వచిత్” - “ఇందులో ఏది ఉందో అదే ఎక్కడైనా ఉంది. ఇందులో లేనిది మరెక్కడా లేదు” అన్న మాట అక్షర సత్యం.',
'te_meta_keywords' => 'వ్యాసుడు,వ్యాస,కంక,అర్జున,నకుల,సహదేవ,పాండవులు,పంచ,ద్రౌపది,కృష్ణ,కృష్ణుడు,దుశ్శాసన,గ్రోనాచార్యుడు,ద్రోణ,గాంగేయుడు,భీష్ముడు,బలరామ,సారెలు,పాచికలు,జూదం,గోగ్రహణం,ఉత్తర,ఉత్తరుడు,ఉత్తరగోగ్రహణం,దక్షిణగోగ్రహణం,సూర్యుడు,చండ్రుడు,కాలము,కర్ణ,సూతుడు,కృపుడు,అశ్వత్థామ,నన్నయ,తిక్కన,ఎర్రన,ఎఱ్ఱన,కురుక్షేత్రం,యుద్ధం,ఎఱ్ఱాప్రగడ,ఎర్రప్రగడ,పార్ధుడు,ఫల్గుణుడు,కిరీటి,శ్వేతవాహనుడు,రథం,అశ్వాలు,అక్షౌహిణి,కాళీదాసు,వర్ణన,యుద్ధవర్ణన,సూర్యోదయం,సూర్యాస్తమయం,భారతం,వ్యాసభారతం,వ్యాస,హరిహరనాథుడు,నిపుణ,కుంతి,పాండురాజు,దుశ్చల,ద్రుపదమహారాజ,కేకయరాజ్యం,సుదేష్ణ,అభిమన్యు,సుభద్ర,ఉలూచి,చిత్రాంగద,సైరంధ్రి,కీచక,కీచకుడు,సైంధవుడు,దుర్యోధనుడు,దుర్యోధన,సుయోధన,రారాజు,హిడింబి,భీముడు,వలలుడు,దామగ్రంధి,ధర్మరాజు,యుధిష్టిరుడు,తంత్రీపాలుడు,నర్తనశాల,కాలినడక,ప్రయాణం,తెలుగుభారతం,హస్తినాపురం,వివాహం,ఉత్తరాభిమన్యులు,ఉపపాండవులు,సాంబుడు,ముసలం,యాదవులు,కౌరవులు,కురువంశం,లక్ష్మి,విష్ణువు,శివుడు,సత్యభామ,రుక్మిణి,జాంబవతి,మిత్ర,చిత్రాంగద,సత్య,పరాశరుడు,జయుడు,విజయుడు,జనమేజయుడు,వైశంపాయనుడు,ప్రవచనం,లక్కగృహం,ఎవ్వానివాకిట,వచ్చినవాడు,వరమున,నావిని,తిరుపతికవులు,సంస్కృతం,సాహిత్యం,శంతనుడు,గాంధారి,దృతరాష్ట్రుడు,గతుర్మంతుడు,వినత,కద్రువ,విదురుడు,విశ్వక్సేనుడు,హరి,హర,హరుడు,హరిహరనాథుడు,హరిహరనాధుడు,వినాయక,లక్ష్మి,విష్ణుమూర్తి,బ్రహ్మ,శివ,త్రిమూర్తులు,అష్టావధానం,శతవధానం,అవధానం,పద్యాలు,పద్యం,కవిత్రయభారతం,వసుదేవుడు,యశోద,గోకులం,బృందావనం,రేపల్లె,సరస్వతి,ఆంధ్రమహాభారతం,శర్మ,శాస్త్రి,ఉపనిషత్తులు,వేదాలు,ఇతిహాసాలు,పురాణాలు,కథలు,పాత్రలు,సన్నివేశాలు,శమీవృక్షం,ఆయుధనిక్షేపణ,శాపం,ఆయుధాలు,గాండీవం,శంఖం,పాంచజన్యం,దేవదత్తం,జీమూతమల్ల,ఓం,శ్రీ,శ్రీయన,నానా,నవరసాలు,రసజ్ఞ,నవరసభరితం,కీచకవధ,సంహారం,కీచకుడు,రాజసూయయాగం,ద్రౌపది,వధ,కవిత్రయం,వ్యాసభారతం,అమృతం,చక్రాలు,శంఖుచక్రాలు,కేతనాలు,సమ్మోహనాస్త్రం,సాంప్రతిసురేంద్రనాథ్,రమణ,లలిత,పంచభూతాలు,సుశర్మ,భీష్ముడు,శంతనుడు,సత్యవతి,పరాశరుడు,జయ,పంచమవేదం,భారతం,యదిహాస్తితదన్యత్ర,యదిహాస్తి,వింటేభారతమేవినాలి,భారతంకర్ణామృతం,వ్యాసం,బ్రహ్మ,లక్షణ,నాట్యవిశేషాలు,గుణాలు,అవస్థలు,చేష్టలు,మన్మదావస్థలు,కనుగొనికోపవేగమున,శల్యపర్వం,విరాటపర్వం,ఉద్యోగపర్వం,ఆదిపర్వం,సభాపర్వం,అరణ్యపర్వం,ధర్మవ్యాధోపాఖ్యానం,శకుంతలోపాఖ్యానం,స్వర్గారోహణపర్వం,సౌప్తికపర్వం,శాంతిపర్వం,భగవద్గీత,యధాయధా,పవిత్రాణాయ,పంచమవేదం,జయం,ధర్మప్రచారపరిషత్,ఇతిహాసం,కావ్యం,నాట్యవిశేషాలు,బ్రహ్మర్గౌరీ,యతోహస్త',
'status' => '1'
)
)
$pageName = null
$subMenu = array()
ListController::view() - APP/Controller/ListController.php, line 210
ReflectionMethod::invokeArgs() - [internal], line ??
Controller::invokeAction() - CORE/Cake/Controller/Controller.php, line 499
Dispatcher::_invoke() - CORE/Cake/Routing/Dispatcher.php, line 193
Dispatcher::dispatch() - CORE/Cake/Routing/Dispatcher.php, line 167
[main] - APP/webroot/index.php, line 110
Notice (8): Undefined index: Menu [APP/Controller/ListController.php, line 210]
$menudata = array(
'CmsMenu' => array(
'id' => '3',
'en_menu_name' => 'Pravachanam',
'te_menu_name' => 'ప్రవచన పఠనము',
'menu_type' => 'menu',
'position' => 'header',
'en_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'is_show_nav_links' => '1',
'menu_order' => '3',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '<p style="text-align:justify">కథలను ఇంపుగా చెబితే వినడానికి ఇష్టపడని వారెవరైనా ఉంటారా? పిల్లలు, పెద్దలన్న తేడా లేకుండా మంచి కథకు అందరూ ఊ కొట్టి తీరాల్సిందే! మరి మహాభారతాన్ని మించిన గొప్ప కథ ఈ సృష్టిలో లేదన్నది నిర్వివాదాంశం. ప్రమాణంలో కాని, కథా విశేషంలో కాని, పట్టు సడలకుండా చివరి దాక కథను నడిపించటంలో కాని, పాత్రచిత్రణలో కాని మహాభారత కథకు సాటిరాగల కథ వేరొకటి లేదు. “ఏయది హృద్యంబు, అపూర్వంబేయది, ఎద్దాని వినిన ఎఱుక సమగ్రంబైయుండు, అఘనిబర్హణమేయది” అన్న ప్రశ్నకు సమాధానమే భారతం. అయితే అంత గొప్ప కథను అంతే గొప్పగా చెప్పగలిగే వక్త ఉన్నట్లైతే అది శ్రోతల అదృష్టమేనని చెప్పుకోవాలి! శ్రీ సాంప్రతి సురేంద్రనాథ్ గారు వ్యాస, కవిత్రయ హృదయాలను అర్థం చేసుకుని, కథాసమయ సందర్భోచితంగా ఎన్నో విషయాలను ప్రస్తావిస్తూ, సాహితీ చర్చ చేస్తూ, ఎక్కడా విసుగు పుట్టని విధంగా మహాభారత కథను వ్యాఖ్యాన ప్రసంగాలలో చెప్పుకొస్తున్నారు.</p>
<p style="text-align:justify">మరి ఈ భారత ప్రవచనాన్నివిన్న తర్వాత, “యదిహాస్తి తదన్యత్ర యన్నేహాస్తి న తత్క్వచిత్” - “ఇందులో ఏది ఉందో అదే ఎక్కడైనా ఉంది. ఇందులో లేనిది మరెక్కడా లేదు” అన్న మాట ప్రత్యక్షర సత్యమని మీరూ ఒప్పుకుంటారు.</p>
',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_meta_title' => 'మహాభారతం । మహాభారత ప్రవచనం । కవిత్రయ భారతం । వ్యాస భారతం । తెలుగు భారతం । పాండవులు | అవధానం । సా',
'te_meta_description' => 'వింటే భారతం వినాలి, తింటే గారెలే తినాలి అనేది మన తెలుగువారి నానుడి. అంతగా మహాభారతం మన తెలుగువారి జీవితాల్లో పెనవేసుకుపోయింది కాదు కాదు అలా చేశారు మన కవిత్రయం నన్నయ, తిక్కన, ఎఱ్ఱాప్రగడలు. పంచమ వేదంగా కీర్తింపబడేటట్లుగా వేదవ్యాసుల వారు మహాభారతాన్ని సంస్కృతంలో రచించారు. ఆ మహా భారతాంధ్రీకరణతో తెలుగులో కావ్యరచనకు శ్రీకారం చుట్టి తెలుగువారికి కవితాభిక్ష పెట్టినవారు ఆది కవి నన్నయ అయితే, ముందున్నది శ్రవ్య కావ్యమో, లేక దృశ్యకావ్యమో అన్న అనుభూతిని కలిగించేటట్లు కావ్యానికి నాటకీయతను జోడించిన వారు కవిబ్రహ్మ తిక్కన. నన్నయ, తిక్కన రచించిన రెండు హార భాగాలను తన అరణ్యపర్వం అనే మణితో సంధానించి సమగ్రమైన భారతామృతాన్ని తెలుగువారు ఆస్వాదించే అదృష్టాన్ని మనకు ప్రసాదించారు ప్రబంధ పరమేశ్వరుడు ఎఱ్ఱన.
“ఏయది హృద్యం, అపూర్వంబేయది, ఎద్దాని వినిన ఎఱుక సమగ్రంబైయుండు, అఘనిబర్హణమేయది” అన్న ప్రశ్నకు సమాధానమే భారతం. “యదిహాస్తి తదన్యత్ర యన్నేహాస్తి న తత్క్వచిత్” - “ఇందులో ఏది ఉందో అదే ఎక్కడైనా ఉంది. ఇందులో లేనిది మరెక్కడా లేదు” అన్న మాట అక్షర సత్యం.',
'te_meta_keywords' => 'వ్యాసుడు,వ్యాస,కంక,అర్జున,నకుల,సహదేవ,పాండవులు,పంచ,ద్రౌపది,కృష్ణ,కృష్ణుడు,దుశ్శాసన,గ్రోనాచార్యుడు,ద్రోణ,గాంగేయుడు,భీష్ముడు,బలరామ,సారెలు,పాచికలు,జూదం,గోగ్రహణం,ఉత్తర,ఉత్తరుడు,ఉత్తరగోగ్రహణం,దక్షిణగోగ్రహణం,సూర్యుడు,చండ్రుడు,కాలము,కర్ణ,సూతుడు,కృపుడు,అశ్వత్థామ,నన్నయ,తిక్కన,ఎర్రన,ఎఱ్ఱన,కురుక్షేత్రం,యుద్ధం,ఎఱ్ఱాప్రగడ,ఎర్రప్రగడ,పార్ధుడు,ఫల్గుణుడు,కిరీటి,శ్వేతవాహనుడు,రథం,అశ్వాలు,అక్షౌహిణి,కాళీదాసు,వర్ణన,యుద్ధవర్ణన,సూర్యోదయం,సూర్యాస్తమయం,భారతం,వ్యాసభారతం,వ్యాస,హరిహరనాథుడు,నిపుణ,కుంతి,పాండురాజు,దుశ్చల,ద్రుపదమహారాజ,కేకయరాజ్యం,సుదేష్ణ,అభిమన్యు,సుభద్ర,ఉలూచి,చిత్రాంగద,సైరంధ్రి,కీచక,కీచకుడు,సైంధవుడు,దుర్యోధనుడు,దుర్యోధన,సుయోధన,రారాజు,హిడింబి,భీముడు,వలలుడు,దామగ్రంధి,ధర్మరాజు,యుధిష్టిరుడు,తంత్రీపాలుడు,నర్తనశాల,కాలినడక,ప్రయాణం,తెలుగుభారతం,హస్తినాపురం,వివాహం,ఉత్తరాభిమన్యులు,ఉపపాండవులు,సాంబుడు,ముసలం,యాదవులు,కౌరవులు,కురువంశం,లక్ష్మి,విష్ణువు,శివుడు,సత్యభామ,రుక్మిణి,జాంబవతి,మిత్ర,చిత్రాంగద,సత్య,పరాశరుడు,జయుడు,విజయుడు,జనమేజయుడు,వైశంపాయనుడు,ప్రవచనం,లక్కగృహం,ఎవ్వానివాకిట,వచ్చినవాడు,వరమున,నావిని,తిరుపతికవులు,సంస్కృతం,సాహిత్యం,శంతనుడు,గాంధారి,దృతరాష్ట్రుడు,గతుర్మంతుడు,వినత,కద్రువ,విదురుడు,విశ్వక్సేనుడు,హరి,హర,హరుడు,హరిహరనాథుడు,హరిహరనాధుడు,వినాయక,లక్ష్మి,విష్ణుమూర్తి,బ్రహ్మ,శివ,త్రిమూర్తులు,అష్టావధానం,శతవధానం,అవధానం,పద్యాలు,పద్యం,కవిత్రయభారతం,వసుదేవుడు,యశోద,గోకులం,బృందావనం,రేపల్లె,సరస్వతి,ఆంధ్రమహాభారతం,శర్మ,శాస్త్రి,ఉపనిషత్తులు,వేదాలు,ఇతిహాసాలు,పురాణాలు,కథలు,పాత్రలు,సన్నివేశాలు,శమీవృక్షం,ఆయుధనిక్షేపణ,శాపం,ఆయుధాలు,గాండీవం,శంఖం,పాంచజన్యం,దేవదత్తం,జీమూతమల్ల,ఓం,శ్రీ,శ్రీయన,నానా,నవరసాలు,రసజ్ఞ,నవరసభరితం,కీచకవధ,సంహారం,కీచకుడు,రాజసూయయాగం,ద్రౌపది,వధ,కవిత్రయం,వ్యాసభారతం,అమృతం,చక్రాలు,శంఖుచక్రాలు,కేతనాలు,సమ్మోహనాస్త్రం,సాంప్రతిసురేంద్రనాథ్,రమణ,లలిత,పంచభూతాలు,సుశర్మ,భీష్ముడు,శంతనుడు,సత్యవతి,పరాశరుడు,జయ,పంచమవేదం,భారతం,యదిహాస్తితదన్యత్ర,యదిహాస్తి,వింటేభారతమేవినాలి,భారతంకర్ణామృతం,వ్యాసం,బ్రహ్మ,లక్షణ,నాట్యవిశేషాలు,గుణాలు,అవస్థలు,చేష్టలు,మన్మదావస్థలు,కనుగొనికోపవేగమున,శల్యపర్వం,విరాటపర్వం,ఉద్యోగపర్వం,ఆదిపర్వం,సభాపర్వం,అరణ్యపర్వం,ధర్మవ్యాధోపాఖ్యానం,శకుంతలోపాఖ్యానం,స్వర్గారోహణపర్వం,సౌప్తికపర్వం,శాంతిపర్వం,భగవద్గీత,యధాయధా,పవిత్రాణాయ,పంచమవేదం,జయం,ధర్మప్రచారపరిషత్,ఇతిహాసం,కావ్యం,నాట్యవిశేషాలు,బ్రహ్మర్గౌరీ,యతోహస్త',
'status' => '1'
),
'Menu' => array(
(int) 0 => array(
'id' => '14',
'en_menu_name' => 'Virata Parvam',
'te_menu_name' => 'విరాట పర్వము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => 'విరాట పర్వాన్ని హృదయాహ్లాది, చతుర్థం, ఊర్జిత కథోపేతం, నానా రసాభ్యుదయోల్లాసి గా తిక్కనగారు వర్ణించారు.
నాటకాలలో నాలుగవ అంకం విశేషంగా పరిగణించబడుతుంది. మరి తిక్కనామాత్యులు విరాట పర్వాన్ని దృశ్యకావ్యంగానే(నాటకం) తెనుగు బాషలో 'వినిర్మింప' దలచారు కదా! కనుక మహాభారతమునందలి పద్దెనిమిది పర్వాలలో నాలుగవది అయిన విరాట పర్వానికి విశిష్టమైన ప్రాధాన్యాన్నిచ్చి, నవరసాలు సమపాళ్ళలో రంగరించి, ఊర్జితమైన కథలతో తళుకులద్ది, హృదయాహ్లాదిగా తీర్చిదిద్దారు. విరాట పర్వంతో భారత కథ మంచి రసకందాయంలో పడుతుంది. అసలు విరాట పర్వంలోని అంశమే నాటకీయతతో కూడుకున్నది - పాండవులు మారువేషాలలో రహస్యంగా గడపవలసిన పరిస్థితి.
కథ సంగ్రహంగా చూస్తే, పన్నెండేండ్ల అరణ్యవాసం తర్వాత, పదమూడవ సంవత్సరం అజ్ఞాతవాసదీక్ష కొఱకు పాండవులు మారు పేర్లతో విరాట నగరం ప్రవేశించి, విరాట రాజు కొలువులో ఉద్యోగాలు సంపాదించి కుదురుకుంటారు. అంతా బాగానే ఉండి, ఇంకొన్ని రోజులలో అజ్ఞాతవాసం ముగుస్తుందనగా మహాకాముకుడైన కీచకుని వలన మాలినిగా ఉన్న ద్రౌపదికి ఆపద రాగా, భీముడు అతిచాకచక్యంతో గంధర్వులన్న భ్రాంతి కలిగిస్తూ అతనిని, అతని తమ్ములను సంహరించి ఆమెకు సంతోషం కలిగిస్తాడు. దుర్యోధనుడు కుతంత్రంతో పాండవులను బయల్పరచాలని దక్షిణ, ఉత్తర గోగ్రహణాలకు పన్నాగం పన్నుతాడు. అప్పటికే అజ్ఞాతవాసం పూర్తి చేసుకున్నవారై, అర్జునుడు మినహా తక్కిన పాండవులు విరాటునికి బాసటగా వెళ్ళి సుశర్మను ఓడిస్తే, బృహన్నలగా ఉన్న అర్జునుడు ఉత్తరునికి రథసారథిగా వెళ్ళి ఆ పై గాండీవధారియై తన నిజరూపాన్ని ప్రకటించి భీష్మ, ద్రోణ, కర్ణ, సుయోధన, ఆశ్వత్థామాది యోధులను ఒక్కడే ఎదుర్కొని వారలను జయించి గోవులను మరలుస్తాడు. ఉత్తరాభిమన్యుల వివాహంతో మంగళదాయకంగా విరాట పర్వం ముగుస్తుంది.',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => 'Virata Parva is the 4th book/parva in Mahabharat. This book is about Pandavas spending an year of incongnito in Virata's court. The story line can be divided into five sub plots: 1. Pandavas enter the court of Virata 2. Kichaka Vadha 3. Dakshina Gograhana 4. Uttara Gograhanam 5. Uttara's marriage with Abhimanyu',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => 'పద్దెనిమిది పర్వాలు గల మహాభారతంలో విరాట పర్వం నాలుగవది. హృదయాహ్లాది, ఊర్జిత కథోపేతంబు, నానా రసాభ్యుదయోల్లాసిగా విరాట పర్వాన్ని తిక్కన గారు వర్ణించారు. ఇందులో ప్రధాన కథాంశాలుః 1. పాండవులు మారువేషాలలో విరాటుని కొలువులో ప్రవేశించడం 2. కీచక వధ 3. దక్షిణ గోగ్రహణం 4. ఉత్తర గోగ్రహణం 5. ఉత్తరాభిమన్యుల వివాహం',
'te_meta_keywords' => 'వ్యాసుడు,వ్యాస,కంక,అర్జున,నకుల,సహదేవ,పాండవులు,పంచ,ద్రౌపది,కృష్ణ,కృష్ణుడు,దుశ్శాసన,గ్రోనాచార్యుడు,ద్రోణ,గాంగేయుడు,భీష్ముడు,బలరామ,సారెలు,పాచికలు,జూదం,గోగ్రహణం,ఉత్తర,ఉత్తరుడు,ఉత్తరగోగ్రహణం,దక్షిణగోగ్రహణం,సూర్యుడు,చండ్రుడు,కాలము,కర్ణ,సూతుడు,కృపుడు,అశ్వత్థామ,నన్నయ,తిక్కన,ఎర్రన,ఎఱ్ఱన,కురుక్షేత్రం,యుద్ధం,ఎఱ్ఱాప్రగడ,ఎర్రప్రగడ,పార్ధుడు,ఫల్గుణుడు,కిరీటి,శ్వేతవాహనుడు,రథం,అశ్వాలు,అక్షౌహిణి,కాళీదాసు,వర్ణన,యుద్ధవర్ణన,సూర్యోదయం,సూర్యాస్తమయం,భారతం,వ్యాసభారతం,వ్యాస,హరిహరనాథుడు,నిపుణ,కుంతి,పాండురాజు,దుశ్చల,ద్రుపదమహారాజ,కేకయరాజ్యం,సుదేష్ణ,అభిమన్యు,సుభద్ర,ఉలూచి,చిత్రాంగద,సైరంధ్రి,కీచక,కీచకుడు,సైంధవుడు,దుర్యోధనుడు,దుర్యోధన,సుయోధన,రారాజు,హిడింబి,భీముడు,వలలుడు,దామగ్రంధి,ధర్మరాజు,యుధిష్టిరుడు,తంత్రీపాలుడు,నర్తనశాల,కాలినడక,ప్రయాణం,తెలుగుభారతం,హస్తినాపురం,వివాహం,ఉత్తరాభిమన్యులు,ఉపపాండవులు,సాంబుడు,ముసలం,యాదవులు,కౌరవులు,కురువంశం,లక్ష్మి,విష్ణువు,శివుడు,సత్యభామ,రుక్మిణి,జాంబవతి,మిత్ర,చిత్రాంగద,సత్య,పరాశరుడు,జయుడు,విజయుడు,జనమేజయుడు,వైశంపాయనుడు,ప్రవచనం,లక్కగృహం,ఎవ్వానివాకిట,వచ్చినవాడు,వరమున,నావిని,తిరుపతికవులు,సంస్కృతం,సాహిత్యం,శంతనుడు,గాంధారి,దృతరాష్ట్రుడు,గతుర్మంతుడు,వినత,కద్రువ,విదురుడు,విశ్వక్సేనుడు,హరి,హర,హరుడు,హరిహరనాథుడు,హరిహరనాధుడు,వినాయక,లక్ష్మి,విష్ణుమూర్తి,బ్రహ్మ,శివ,త్రిమూర్తులు,అష్టావధానం,శతవధానం,అవధానం,పద్యాలు,పద్యం,కవిత్రయభారతం,వసుదేవుడు,యశోద,గోకులం,బృందావనం,రేపల్లె,సరస్వతి,ఆంధ్రమహాభారతం,శర్మ,శాస్త్రి,ఉపనిషత్తులు,వేదాలు,ఇతిహాసాలు,పురాణాలు,కథలు,పాత్రలు,సన్నివేశాలు,శమీవృక్షం,ఆయుధనిక్షేపణ,శాపం,ఆయుధాలు,గాండీవం,శంఖం,పాంచజన్యం,దేవదత్తం,జీమూతమల్ల,ఓం,శ్రీ,శ్రీయన,నానా,నవరసాలు,రసజ్ఞ,నవరసభరితం,కీచకవధ,సంహారం,కీచకుడు,రాజసూయయాగం,ద్రౌపది,వధ,కవిత్రయం,వ్యాసభారతం,అమృతం,చక్రాలు,శంఖుచక్రాలు,కేతనాలు,సమ్మోహనాస్త్రం,సాంప్రతిసురేంద్రనాథ్,రమణ,లలిత,పంచభూతాలు,సుశర్మ,భీష్ముడు,శంతనుడు,సత్యవతి,పరాశరుడు,జయ,పంచమవేదం,భారతం,యదిహాస్తితదన్యత్ర,యదిహాస్తి,వింటేభారతమేవినాలి,భారతంకర్ణామృతం,వ్యాసం,బ్రహ్మ,లక్షణ,నాట్యవిశేషాలు,గుణాలు,అవస్థలు,చేష్టలు,మన్మదావస్థలు,కనుగొనికోపవేగమున,శల్యపర్వం,విరాటపర్వం,ఉద్యోగపర్వం,ఆదిపర్వం,సభాపర్వం,అరణ్యపర్వం,ధర్మవ్యాధోపాఖ్యానం,శకుంతలోపాఖ్యానం,స్వర్గారోహణపర్వం,సౌప్తికపర్వం,శాంతిపర్వం,భగవద్గీత,యధాయధా,పవిత్రాణాయ,పంచమవేదం,జయం,ధర్మప్రచారపరిషత్,ఇతిహాసం,కావ్యం,నాట్యవిశేషాలు,బ్రహ్మర్గౌరీ,యతోహస్త',
'status' => '1'
),
(int) 1 => array(
'id' => '116',
'en_menu_name' => 'Udyoga Parvam',
'te_menu_name' => 'ఉద్యోగ పర్వము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '<p>‘భారతే సారముద్యోగమ్’ అని ప్రసిద్ధి. మహాభారతంలో ఉద్యోగపర్వము సారవంతమైనదని ఈ వాక్యానికి అర్థం. ఉద్యోగపర్వములో కవిబ్రహ్మ తిక్కన తన కవితా విశ్వరూపాన్ని ప్రదర్శించిన ఘట్టాలెన్నో ఉన్నాయి. స్వయంగా అమాత్యుడు కావడం మూలాన ఎన్నో రాయబారాలు, రాచకార్యాలు సమర్థవంతంగా నిర్వహించిన తిక్కన తన అనుభవాన్నంతా రంగరించి ఈ పర్వములో సంజయ, శ్రీకృష్ణ రాయబార ఘట్టాలను మిక్కిలి రసవత్తరంగా తీర్చిదిద్దాడు. అత్యంత నాటకీయతతో తిక్కన రచించడం వలననే ఉద్యోగపర్వం తిరుపతి వేంకట కవుల చేతిలో పాండవోద్యోగ విజయాలుగా మలచబడి తెలుగువారి హృదయాలలో చిరస్థానం సంపాదించుకున్నది. ఉద్యోగము అనగా ప్రయత్నము అని అర్థము. పాండవులు రాజ్యసంపదకై, కౌరవులు పాండవులకు రాజ్యమివ్వకుండుటకై, ఇరుపక్షాలు తమ కనుకూలంగా సంధికై, కుదరక యుద్ధానికై, కృష్ణుడు ధర్మ సంస్థాపనకై చేసిన ప్రయత్నాల సమాహారమే ఉద్యోగపర్వం. ఈ పర్వములో తిక్కన మహాభారత ప్రధాన పాత్రలైన, పాండవులు, కుంతి, ధృతరాష్ట్రుడు, విదురుడు, దుర్యోధనాదులు, గాంధారి మున్నగు వ్యక్తుల అంతరంగాన్ని అద్భుతముగా ఆవిష్కరించారు.</p>
<p>అజ్ఞాతవాసానంతరం ఉపప్లావ్యంలో బంధుమిత్రులతో సమావేశమై, కృష్ణాదులతో చర్చించిన పిమ్మట పాండవులు తమ రాజ్యభాగము అడగటానికి ద్రుపదుని యొక్క పురోహితుని ధృతరాష్ట్రుని వద్దకు దూతగా పంపుతారు. దూత సందేశం విన్న ధృతరాష్ట్రుడు పాండవులను శాంతింపజేయడానికి సంజయుడిని రాయబారిగా పంపుతాడు. విదురుని నీతివచనాలను, సంజయుని సందేశమును, వ్యాసుని వచనములను విని కూడా పుత్రవ్యామోహంతో ధృతరాష్ట్రుడు పాండవులకు రాజ్యభాగమివ్వడానికి అంగీకరించడు. చివరి ప్రయత్నముగా ధర్మజుడు శ్రీకృష్ణుని ధృతరాష్ట్రుని వద్దకు రాయబారిగా పంపగా, వాసుదేవుని మాటలు పెడచెవిన పెట్టి దుర్యోధనాది దుష్టచతుష్టయం భగవంతుడైన శ్రీకృష్ణుడిని బంధించటానికి ప్రయత్నించి భంగపడతారు. విశ్వరూపప్రదర్శనంతో భీష్మాదులను ధృతరాష్ట్రుడిని అనుగ్రహించి సంగ్రామం అనివార్యమని విధినిర్ణయంగా భావించి హస్తినాపురంనుండి మరలుతాడు. కర్ణుని మనసు మళ్ళించడానికి శ్రీకృష్ణుడు, కుంతి అతనికి తన జన్మరహస్యాన్ని తెలిపినా కర్ణుడు ద్రౌపదీ పరాభవానికి, తనదుశ్చర్యలకు, పశ్చాత్తాపపడుతూ, మైత్రీధర్మాన్ని, స్వామిభక్తిని పాటించి దుర్యోధనుని వైపు మొగ్గు చూపుతాడు. యుద్ధం నిశ్చయం కావడంతో ఇరు పక్షాలు సైన్యాన్ని సమాయత్తం చేసికొనగా పాండవుల వైపు ధృష్టద్యుమ్నుడు, కౌరవుల వైపు భీష్ముడు సర్వసైన్యాధిపతులుగా నియమితులవడంతో ఉద్యోగపర్వం సమాప్తమవుతుంది.</p>
',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => 'Udyoga Parvam | Udyogam | Bharata Saram | Sanjaya Rayabaram | Vidura neeti | Sri Krishna Rayabaram | Droupadi Nivedana | Droupadi | Karnuni Janma Rahasyam | ఉద్యోగ పర్వం | భారత సారం | సంజయ రాయబా',
'en_meta_description' => 'Udyoga Parva is the 5th book in Mahabharat. This book is all about Pandavas trials for regaining their lost kingdom. In the process, both the sides send envoys to appease the other side. As the attempts for peace fail, Pandavas and Kauravas begin their preparations for the war.',
'en_meta_keywords' => 'Vyasudu, vyasa, Krishna, arjuna, nakula, sahadeva, dharmaraja, bheema, droupadi, karna, kunti, duryodhana, dussasana, kurukshetram, tikkana, janamejayudu, vaisampayanudu, vidura, vidurudu, dhritarashtrudu, sanjayudu, sanjayarayabaram, krishnarayabaram, droupadinivedana, nahushudu, vruttasurudu, dhrutarashtrudu, satyaki, balaramudu, upaplavyam, viduraneeti, sanatsujatudu, amba, sikhandi, kuberudu, artharathudu, maharathudu, atirathudu, karnudu, naradudu',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => 'Udyoga Parvam | Udyogam | Bharata Saram | Sanjaya Rayabaram | Vidura neeti | Sri Krishna Rayabaram | Droupadi Nivedana | Droupadi | Karnuni Janma Rahasyam | ఉద్యోగ పర్వం | భారత సారం | సంజయ రాయబా',
'te_meta_description' => 'పద్దెనిమిది పర్వాలు గల మహాభారతంలో ఉద్యోగ పర్వం అయిదవది. పాండవులు రాజ్యసంపదకై, కౌరవులు పాండవులకు రాజ్యమివ్వకుండుటకై, ఇరుపక్షాలు తమ కనుకూలంగా సంధికై, కుదరక యుద్ధానికై, కృష్ణుడు ధర్మ సంస్థాపనకై చేసిన ప్రయత్నాల సమాహారమే ఉద్యోగపర్వం. ఇందులో ప్రధాన కథాంశాలుః 1. పాండవులు రాజ్యమునడుగుటకై ద్రుపద పురోహితుడిని కౌరవుల వద్దకు రాయబారిగా పంపుట 2. సంజయ రాయబారం 3. విదుర నీతి 4. శ్రీ కృష్ణ రాయబారం 5. శ్రీ కృష్ణుని విశ్వరూప ప్రదర్శన 5. కౌరవ పాండవుల యుద్ధ సన్నాహాలు',
'te_meta_keywords' => 'వ్యాసుడు, వ్యాస, అర్జున, నకుల, సహదేవ, పాండవులు, ద్రౌపది, కృష్ణ, కృష్ణుడు, దుశ్శాసన, ద్రోణ, గాంగేయుడు, భీష్ముడు, బలరామ, తిక్కన, సాత్యకి, ధర్మరాజు, సంజయుడు, ద్రోణుడు, అర్ధరథుడు, మహారథుడు, అతిరథుడు, ఉలూకుడు, అంబ, శిఖండి, యక్షుడు, కుబేరుడు, వసువు, విదురుడు, విదురనీతి, సనత్సుజాతుడు, నహుషుడు, వృత్తాసురుడు, పార్థసారథి, రాయబారం, సంజయరాయబారం, కృష్ణరాయబారం, ద్రౌపదినివేదన',
'status' => '1'
),
(int) 2 => array(
'id' => '136',
'en_menu_name' => 'Aadi Parvam',
'te_menu_name' => 'ఆది పర్వము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '<div style="color: rgb(34, 34, 34); font-family: arial,sans-serif; line-height: normal; text-align: justify;">ఋషివంటి నన్నయచేత రూపుదిద్దుకున్న ఆంధ్రమహాభారత పర్వాలలో మొదటిది ఆదిపర్వం. నన్నయ కవితాగుణాలైన ప్రసన్నకథాకలితార్థయుక్తి, అక్షర రమ్యత, నానారుచిరార్థసూక్తినిధిత్వం ఆదిపర్వంలో ప్రస్ఫుటంగా కనిపిస్తాయి. నేటికీ ప్రజల నాలుకలలో కదలాడే సూక్తుల్లాంటి పద్యాలు ఆదిపర్వంలో కోకొల్లలు. అవి నన్నయ జగద్ధితంగా చేయదలచిన కవితాయజ్ఞానికి, ఆతని ధార్మిక దృష్టికి తార్కాణాలు. నన్నయ రచనారీతి నారికేళపాకం. లోన అరసి చూసే వారు అమృతోపమానాలైన కవితారసధారలలో తడిసి ముద్దవ్వాల్సిందే! </div>
<div style="color: rgb(34, 34, 34); font-family: arial, sans-serif; line-height: normal;"> </div>
<div style="color: rgb(34, 34, 34); font-family: arial,sans-serif; line-height: normal; text-align: justify;">అపూర్వమైన, హృద్యమైన, సర్వసమగ్రమైన, సర్వపాపక్షయకరమైన కథను వినిపించమని శౌనకాది మహర్షులు ఉగ్రశ్రవసుని కోరడంతో భారతకథ మొదలవుతుంది. కురువంశాభివర్ణనం, ధార్తరాష్ట్ర పాండవేయుల జననం, వారి విద్యాభ్యాసం, వివాహం ఆది పర్వంలో కథా సంబంధిత ప్రధాన ఘట్టాలైనా కురువంశరాజుల చరిత్రలతో ముడిపడిన ఉపాఖ్యానాలు ఆదిపర్వంలో మిక్కుటంగా ఉన్నాయి. గరుడోపాఖ్యానం, శాకుంతలోపాఖ్యానం, యయాతి చరిత్ర, తపతీ సంవరణోపాఖ్యానం, విశ్వామిత్ర చారిత్రము, గంగాశంతనుల కథ మొదలగునవి ఆదిపర్వంలో ప్రధాన ఉపాఖ్యానాలు. ఉపాఖ్యానాలు ఎన్ని ఉన్నా కథకు ఏకరూపతనివ్వటంలో నన్నయను కృతకృత్యుడను చేసినది ఆతని ప్రసన్నకథాకలితార్థయుక్తి.</div>
<div style="color: rgb(34, 34, 34); font-family: arial, sans-serif; line-height: normal;"> </div>
<div style="color: rgb(34, 34, 34); font-family: arial,sans-serif; line-height: normal; text-align: justify;">తెలుగులో పద్యవిద్యకు ఆద్యుడైన నన్నయ శతక సాహిత్యానికి కూడా మూల పురుషుడని చెప్పుకోవచ్చు. మకుటసహితమైన శతక పద్యాలకు మూలబీజం ఆదిపర్వంలోని ఉదంకుడి నాగస్తుతి.</div>
',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => '',
'te_meta_keywords' => '',
'status' => '1'
),
(int) 3 => array(
'id' => '137',
'en_menu_name' => 'Sabha Parvam',
'te_menu_name' => 'సభా పర్వము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '<p style="text-align:justify">~~<br />
పరిమాణరీత్యా అతిచిన్న పర్వాలలో ఒకటైన సభాపర్వం పరమాణ్వస్త్ర ప్రయోగాలతో భయంకరమైన కురుక్షేత్రసంగ్రామానికి కారణభూతమైన సంఘటనలను ఇముడ్చుకుని కథా క్రమంలో ఎంతో ప్రాధాన్యాన్ని సంతరించుకున్న పర్వం. తదనంతర పర్వాలైన విరాటోద్యోగాలలో ‘తనకావించినసృష్ఠి తక్కొరుల చేతన్ కాదు' అన్నట్లు విశ్వరూపం దాల్చిన కవిబ్రహ్మ తిక్కన రసాభ్యుచితకవిత్వవైభవానికి, నాటకీయతకు బీజాలు నన్నయ తన సభాపర్వ కథానిర్వహణలో, రచనలో నిక్షేపించాడు. జరాసంధ శిశుపాలుర వధ, సుయోధనుని మయసభాసందర్శనం, కపటద్యూతం, ద్రౌపదీ వస్త్రాపహరణ ఘట్టం అన్ని నాటకార్హత కలిగిన ఘట్టాలే! అలాగే మయసభానిర్మాణం, నారదమహర్షి ధర్మప్రసంగం, రాజసూయయాగ ప్రస్తావన మొదలైనవి నన్నయ కవిత్వ వైభవానికి తార్కాణాలే!<br />
ఆదిపర్వంలో రేఖామాత్రంగా కనిపించిన ధృతరాష్ట్ర దుర్యోధనుల కుత్సితత్వం ఈ పర్వంలో వెఱ్ఱితలలు వేస్తుంది. లోభ మోహ మద మాత్సర్యాలకు ప్రతీకలైన దుష్టచతుష్టయం ధర్మస్వరూపులైన పాండవులను పరాభవించాలని మాయోపాయంతో, కపటద్యూతంతో వారి సంపదలను హరించి, అరణ్యవాసక్లేశానికి గురి చేస్తారు. పోగాలము దాపురించినవారు దీపనిర్వాణగంధమును, అరుంధతి నక్షత్రమును, హితవచనమును మూర్కొనరు, కనరు, వినరు అన్న నీతివాక్యమునకు ఉత్తమ ఉదాహరణగా ధృతరాష్ట్ర దుర్యోధనులు నిలుస్తారు. నీతివేత్త అయిన విదురుడు చెవిలో ఇల్లు కట్టుకుని నిరంతరం ధృతరాష్ట్రునికి ధర్మోపదేశం చేసినా వినక పుత్రవ్యామోహంతో పాండవులకు హాని చేయడానికి అనుమతించినందుకు తగిన ప్రతిఫలం అనుభవిస్తాడని పఠితలు సహానుభూతి చెందక మానరు.<br />
నవ్వు నాలుగు విధాల చేటు అన్న తెలుగు జాతీయం కూడా సభాపర్వకథానుసారంగా వచ్చినదే!<br />
కథా పరంగా చూస్తే, శ్రీకృష్ణుని ఆదేశంతో మయుడు ధర్మరాజు కోసం ఒక అపూర్వమైన అద్భుతమైన సభాభవనాన్ని నిర్మించి ఇస్తాడు. మహేంద్ర వైభవంతో సభాప్రవేశం చేసి సుఖంగా ఉన్న ధర్మజునివద్దకు ఒకరోజు నారదుడు వచ్చి ఎన్నో రాజనీతులను బోధించి మాటల నడుమ పాండురాజు యమసభలో ఉన్నట్లు, ధర్మరాజును రాజసూయము చేసి తనకు స్వర్గప్రాప్తి కలిగించవలసిందిగా కోరినట్లు చెబుతాడు. అంతట ధర్మరాజు శ్రీకృష్ణాదుల ప్రోద్బలంతో రాజసూయానికి పూనుకుంటాడు. శ్రీకృష్ణుడు జరాసంధుని పుట్టుక, అతని దుష్కృత్యములనుగురించి ధర్మరాజుకు తెలిపి ఉగ్రబలుడైన అతడిని జయిస్తే కాని రాజసూయం నిరాటంకంగా కొనసాగదని చెప్పి, భీమార్జునులను వెంటబెట్టుకుని గిరివ్రజపురానికి వెళ్ళి భీమునిచే జరాసంధుని సంహరింపజేస్తాడు. అటు పిమ్మట నాలుగు వేదాల వలె ప్రకాశించే నలుగురు తమ్ములు నలుదిక్కులనూ జయించి అనంతమైన సంపదలను తీసుకురాగా, ధర్మరాజు రాజసూయానికి ఉపక్రమిస్తాడు. ఆ సభలో ధర్మజునిచేత అగ్రపూజనందుకున్న కృష్ణుడు తనను అధిక్షేపించిన శిశుపాలుని శిరశ్ఛేదము చేసి ధర్మనందనునిచేత రాజసూయము నిర్విఘ్నంగా చేయిస్తాడు.<br />
పాండవవైభవ సందర్శన చేత జనించిన అసూయాగ్నికి చిత్రవిచిత్రమాయాగర్భితమైన మయసభలో జరిగిన అవమానమనే ఆజ్యం తోడవగా నిలువునా దహించుకుపోయిన దుర్యోధనుడు మాయాజూదంలో పాండవుల ఐశ్వర్యాన్ని కాజేయడానికి శకునితో కలిసి వ్యూహం పన్నుతాడు. ధృతరాష్ట్రుని ఆదేశంతో జూదానికి ఆహ్వానింపబడిన ధర్మరాజు విధిప్రేరేపితుడై తన సర్వసంపదలను, తమ్ములను, తననూ, చివరగా ద్రౌపదిని పణంగా ఒడ్డి ఓడిపోతాడు. ఐశ్వర్యమదాంధుడైన దుర్యోధనుడు యాజ్ఞసేని అయిన ద్రౌపదిని నిండుసభలో అవమానిస్తాడు. పాండవ రోషాగ్ని కురుకులాన్ని దహించివేస్తుందని భయపడిన ధృతరాష్ట్రుడు పాండవులను దాస్యవిముక్తులను చేసి తిరిగి వారి సంపదలను వారికి అప్పగించి పంపినా, మరల అనుద్యూతానికి ఆహ్వానించి వారిని అరణ్యాజ్ఞాతవాసాలకు పంపడానికి కారణమవుతాడు. తమను వంచనచేత ఓడించి అవమానాలకు గురి చేసిన దుష్టచతుష్టయాన్ని అరణ్యాజ్ఞాతవాసాల అనంతరం జరుగబోవు యుద్ధంలో వధిస్తామని శపథాలు చేసి పాండుపుత్రులు ద్రౌపదీ సమేతులై అరణ్యవాసానికి బయలుదేరుతారు.<br />
కథాపరంగా ధర్మరాజుధర్మప్రవృత్తిని శంకించేవిధంగా అగుపించే ద్యూతసందర్భం, దానికి అనుబంధంగా అనేక ధర్మసందేహాలు, చిక్కు ప్రశ్నలు - వీటన్నిటికీ పరిష్కారం నిర్దేశంగా సంప్రదాయసమన్వయస్ఫోరకంగా యథార్థ తత్త్వవిచారంతో, ప్రామాణికమైన సత్యపరీశీలనతో, యుధిష్ఠిరుని నిష్కళంక ధర్మవ్యక్తిత్వ నిరూపణతో జరిగిన అధ్యయన ప్రసంగ సమాహారం సభాపర్వం.</p>
<p style="text-align:justify"> </p>
',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => 'Sabha Parvam | Sabhaparvam | Mayasabha | Rajasuyam | Jarasandha Vadha | Sisupala Vadha | Mayasabha Parabhavam | Droupadi Navvu | Maya Judam | Maya Joodam | Mayajudam | Sakuni Kapatam | Droupadi Vastrapaharanam | Aranya vasam',
'en_meta_description' => 'This chapter/book, though small in size, is quite significant as far as story is concerned as the events in this chapter directly lead to the war between the two sides Pandavas and Kouravas. Duryodhana incensed by the insult hurled at him in Mayasabha and covetous of the wealth and the riches of Pandavas hatches a plot to seize Pandavas' wealth by deceit. By making Pandavas play a tricky game of dice, he sends them on a 12 year exile and 1 year of incognito.',
'en_meta_keywords' => 'Mayasabha, Rajasuya, Rajasuyam, Narada, Jarasandha, jara, Sisupala, Sahadeva, Arghya, Maya Judam, Maya dyutam, Dussasana, Vikarna, Vidura, Pratikami, Droupadi Vastrapaharanam, Anu dyutam',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => 'సభా పర్వం | రాజసూయం | నారదుని రాజనీతి | జరాసంధ వధ | శిశుపాల వధ | అర్ఘ్య ప్రదానం | మయసభా నిర్మాణం | రారాజు పరాభవం | ద్రౌపది నవ్వు | మాయా జూదం | మాయా ద్యూతం | ద్రౌపదీ వస్త్రాపహరణం | పాండవ దాస్యం | అరణ్యవాసం | అజ్ఞాతవాసం
',
'te_meta_description' => 'పరిమాణరీత్యా అతిచిన్న పర్వాలలో ఒకటైన సభా పర్వం కురుక్షేత్రసంగ్రామానికి కారణభూతమైన సంఘటనలను ఇముడ్చుకుని కథా రీత్యా ఎంతో ప్రాధాన్యతను సంతరించుకున్న పర్వం. ధర్మరాజు మయసభా ప్రవేశం, రాజసూయయాగనిర్వహణ, సుయోధనుని భంగపాటు, మాయాజూదం, ద్రౌపదీ వస్త్రాపహరణం, అనుద్యూతం, పాండవుల వనవాసదీక్ష ఈ పర్వంలోని ముఖ్యాంశాలు.',
'te_meta_keywords' => 'మయసభ, రాజసూయం, నారద మహర్షి, ఇంద్ర సభ, హరిశ్చంద్రుడు, యమ సభ, జరాసంధుడు, జరాసంధ వధ, శిశుపాలుడు, శిశుపాల వధ, మయసభా పరాభవం, మాయా జూదం, ద్రౌపదీ వస్త్రాపహరణం, వికర్ణుడు, కర్ణుడు, ప్రాతికామి, అరణ్య వాసం, అజ్ఞాతవాసం, అర్ఘ్య ప్రదానం, దమఘోషుడు, సాత్వతి, బృహద్రథుడు,గిరివ్రజపురం',
'status' => '1'
),
(int) 4 => array(
'id' => '162',
'en_menu_name' => 'Aranya Parvam',
'te_menu_name' => 'ఆరణ్య పర్వము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '<p style="text-align:justify">ఆరణ్యపర్వం ఒక ప్రశ్నోపనిషత్తు. ఒక జ్ఞాన భాండాగారం. సత్కథా సమాహారం. దాదాపు మూడువందల సంవత్సరాల అంతరంతో, ఇరువురు మహాకవులతో, వేరు వేరు కాలాలలో రచింపబడినా ఏకరూపతతో భాసిస్తూ ఉండడమే ఆరణ్యపర్వ ప్రత్యేకత. ఆంధ్రుల బహుజన్మపుణ్యపరీపాకఫలంగా ఋషివంటి నన్నయభట్టారకుడు, గురుపద్యవిద్యకు ఆద్యుడై ప్రారంభించిన శ్రీమహాభారతం, ఆరణ్యపర్వం నాలుగవ ఆశ్వాసం 141వ పద్యంతో ఆగిపోయింది. తరువాతి శతాబ్దిలో కవిబ్రహ్మ తిక్కన ఆంధ్రమహాభారతాన్ని పూరించదలచి ఉద్యోగపర్వంతో ప్రారంభించి స్వర్గారోహణం వరకు ఏకధాటిగా రచించినా మధ్యలో ఉన్న ఆరణ్యపర్వశేషం మాత్రం శేషప్రశ్నలాగే నిలచిపోయింది. కవితా సంవిధానరీత్యా నన్నయదొక శైలి. తిక్కనదొక శైలి. ఈ రెండింటినీ సమన్వయం చేసుకుంటూ రెండు శతాబ్దాల తరువాత ఆరణ్యపర్వ శేషాన్ని ప్రబంధ పరమేశ్వరుడు ఎఱ్ఱన వెలయించాడు. ఒక గొప్ప కవి శైలిని సరిపోలేటట్లుగా రచించడమే దుష్కరమైన పని. అటువంటిది సాహిత్య వినీలాకాశంలో సూర్యచంద్రులవంటి నన్నయ తిక్కనల శైలులకు దీటుగా కవిత్వాన్ని రాయటమే కాక వాటి మధ్యలో సంధ్యారుణిమలా తన సొంత వ్యక్తిత్వాన్ని కూడా ప్రకాశింపజేయడం ఎఱ్ఱనకే చెల్లింది. ‘తద్రచనయకాన్’ అంటూ నన్నయ పేరుమీదనే అరణ్యపర్వశేషాన్ని పూర్తి చేసి రాజరాజనరేంద్రునికి అంకితమిచ్చిన వినయసౌజన్యగుణమే ఎఱ్ఱనని కవిత్రయంలో ఒకరిగా, యుగకవిగా అత్యున్నత శిఖరాలను అధిరోహింపజేసింది.</p>
<p style="text-align:justify">మాత్సర్యమదదుర్విదగ్ధుడైన దుర్యోధనుని దురోదరపరిణామంగా అరణ్యవాసం ప్రారంభించిన ధర్మరాజు అడవిలో ఉండి కూడా సతీ సోదర సమేతుడై, మునిజన పరివేష్టితుడై, పుణ్యకథాశ్రవణంవలన, పుణ్యతీర్థగమనంవలన అమరేంద్రశోభతో ప్రకాశిస్తే సుయోధనుడు అఖిల భూమండలాన్ని పరిపాలిస్తూ కూడా నిరంతరం అశాంతితో వేగిపోతూ, అసూయతో రగిలిపోతూ తనకు తానే కష్టాలు కొనితెచ్చుకుని మనశ్శాంతి లేకుండా గడుపుతాడు. పరికించి చూస్తే ధర్మరాజుకు అరణ్యవాసమన్నది చతుస్సముద్ర వేలా వలయితమైన భూమండలాన్ని చక్రవర్తిగా పాలించబోయే ముందు అతనికి లభించిన శిక్షణలా కనిపిస్తుంది. అరణ్యపర్వంలో మునుల బోధలవలన, సత్కథా శ్రవణంవలన తనలోని మాలిన్యాలను నశింపజేసుకుని అరణ్యవాసాంతంలో గ్రహణం వదిలిన చంద్రుడిలా ప్రకాశిస్తాడు ధర్మరాజు.</p>
<p style="text-align:justify">పరిమాణ రీత్యా పెద్దదైనా అరణ్యపర్వంలో కథ రేఖా మాత్రమే! సతీసోదర సమేతంగా అరణ్యానికి తరలిన ధర్మరాజు తనతో పాటుగా వచ్చిన మహీసుర మండలి పోషణార్థమై సూర్య భగవానుని ఆరాధించి అక్షయపాత్రను పొందుతాడు. శ్రీకృష్ణాది బంధుమిత్రులు పాండవులవద్దకు వచ్చి పాండవులను, ద్రౌపదిని ఓదార్చి సుభద్రాభిమన్యులను, ఉపపాండవులను తోడ్కొని వెళతారు. అరణ్యాజ్ఞాతవాసాల అనంతరం ప్రాప్తించబోయే యుద్ధంలో భీష్మాదివీరులను జయించడానికి దివ్యాస్త్ర సంపాదన చేయమని ధర్మజుడు అర్జునుని పంపుతాడు. విజయుడు కిరాతుని రూపంలో తనను పరీక్షించ వచ్చిన పరమశివుని మెప్పించి పాశుపతాన్ని, ఇంద్రాది దేవతలవలన అనేక ఇతర దివ్యాస్త్రాలను పొంది ఇంద్రునితో అమరావతికి వెళ్ళి అతని అర్ధసింహాసనాన్ని అధిష్ఠిస్తాడు. ఊర్వశి పొందు నిరాకరించి తత్కారణంగా శాపాన్ని పొందినా అది తనకు అజ్ఞాతవాసంలో వరమయ్యే విధంగా అమరేంద్రుని అనుగ్రహాన్ని సంపాదించి నివాతకవచులను సంహరిస్తాడు. ఇంతలో తక్కిన పాండవులు బృహదశ్వుని వలన నలోపాఖ్యాన కథను, నారదుడి వలన తీర్థమహిమను విని, రోమశునితో తీర్థయాత్రలను చేస్తూ ఆతనివలన అగస్త్యాది ఋషి చరిత్రలను, ఇతర సత్పురుష చరిత్రలను వింటారు. భీముడు సౌగంధికా పుష్పహరణార్థం వెళ్ళి హనుమద్దర్శనం పొంది, ఆ మహాపురుషుడు అర్జునుని రథధ్వజంపై నిలిచే వరాన్ని పొందుతాడు. పాండవులను అవమానించడానికి ద్వైతవనానికి ఘోషయాత్రకు బయలుదేరిన దుర్యోధనుడు గంధర్వరాజుకు బందీగా చిక్కి అర్జునుని పరాక్రమంవలన, ధర్మరాజు దయవలన బయటపడి అవమానభారంతో హస్తినకు మరలిపోతాడు. దుర్యోధనుని బావమరిది, సింధుదేశపు ప్రభువైన సైంధవుడు పాండవులు లేని సమయంలో ద్రౌపదిని చెరపట్టబోయి పాండవులవలన దారుణపరాభవాన్ని పొంది వెనుతిరుగుతాడు. మార్కండేయ మహర్షివలన రామాయణ, ధర్మవ్యాధోపాఖ్యాన, సావిత్ర్యుపాఖ్యానాది సత్కథలను విని పాండవులు తమ మనఃక్లేశాన్ని తొలగించుకుని సాంత్వన పొందుతారు. తన కుమారుడైన ఇంద్రుని క్షేమాన్ని కాంక్షించి ఇంద్రుడు కర్ణుని కవచకుండలములు గ్రహించి బదులుగా ఎటువంటి శత్రువునైనా నిర్జించగల ఐంద్రము అన్న శక్తి అస్త్రాన్ని కర్ణునకు ప్రసాదిస్తాడు. అరణ్యవాసకాలం ముగుస్తుండగా, యక్షుని రూపంలో పాండవులను పరీక్షించడానికి వచ్చిన యమధర్మరాజు ప్రశ్నలకు జవాబులు చెప్పి, అజ్ఞాతవాసకాలంలో తమను ఎవరూ గుర్తుపట్టని విధంగా వరం పొందుతాడు ధర్మరాజు.</p>
',
'photo' => null,
'en_keywords' => 'Akshaya Patra, Maitreyudu, Kimmeerdu, Soumbhakam, Pratismruti, Pashupatam, Urvasi Shapam, Brihadashvudu, Naludu, Damayanti, Nalopakhyanam, Rutuparnudu, Karkotakudu, Pushkarudu, Aswa Hridayam, Aksha Hridayam, Romashudu, Agastyudu, Vatapi, Ilvaludu, Bhagirathudu, Rishyashrungudu, Parashuramudu, Sukanya, Mandhatrudu, Ashtavakrudu, Somakudu, Yuvakreetudu, Sougandhika, Jatasurudu, Nivatakavachulu, Nahusha Prasnalu, Markandeyudu, Dhundhumarudu, Sarasvati Gita, Vaivasvata Manuvu, Kalikala Prabhavam, Vamadevudu, Indradyumnudu, Kuvalasvudu, Madhukaitabhulu, Dharmavyadhudu, Koushikudu, Kumaraswamy, Devasenani, Devasenapati, Kartikeyudu, SatyaDroupadi Samvadam, Patrivrata Dharmalu, Ghosha Yatra, Saindhavudu, Ramayanam, Savitri, Satyavantudu, Karnudi Danaveeram, Shakti, Yaksha Prasnalu',
'en_meta_title' => 'Aranya Parvam | Aaranyaparvam | Kimmeera Vadha | Soumbhaka Vrittantam | Jatasura Vadha | Kiratarjuneeyam | Nalopakhyanam | Agastya Charitra | Rishyashrunga Charitra | Mandatru charitra | Shibi Charitra | Sougandhika Haranam | Ajagaropakhyanam | Nahusha Prasnalu | Satya Droupadi Samvadam | Kaliyuga Dharmam | Kuvalasvu Charitra | Madhu Kaitabha Charitra | Dharmavyadhopakhyanam | Ghosha Yatra | Duryodhana Prayopavesam | Saindhava Parabhavam | Rama Katha | Ramayanam | Savitryupakhyanam | Yaksha Prasnalu | Aranya vasam',
'en_meta_description' => 'Aaranya Parvam is the third book in Mahabharata. This book describes the activities of Pandavas during their 12 year period of exile. Pandavas spend their time listening to the stories of virtuous kings and sages while Kauravas inspite of hatching plots to humiliate them get themselves humiliated.',
'en_meta_keywords' => 'Akshaya Patra, Maitreyudu, Kimmeerdu, Soumbhakam, Pratismruti, Pashupatam, Urvasi Shapam, Brihadashvudu, Naludu, Damayanti, Nalopakhyanam, Rutuparnudu, Karkotakudu, Pushkarudu, Aswa Hridayam, Aksha Hridayam, Romashudu, Agastyudu, Vatapi, Ilvaludu, Bhagirathudu, Rishyashrungudu, Parashuramudu, Sukanya, Mandhatrudu, Ashtavakrudu, Somakudu, Yuvakreetudu, Sougandhika, Jatasurudu, Nivatakavachulu, Nahusha Prasnalu, Markandeyudu, Dhundhumarudu, Sarasvati Gita, Vaivasvata Manuvu, Kalikala Prabhavam, Vamadevudu, Indradyumnudu, Kuvalasvudu, Madhukaitabhulu, Dharmavyadhudu, Koushikudu, Kumaraswamy, Devasenani, Devasenapati, Kartikeyudu, SatyaDroupadi Samvadam, Patrivrata Dharmalu, Ghosha Yatra, Saindhavudu, Ramayanam, Savitri, Satyavantudu, Karnudi Danaveeram, Shakti, Yaksha Prasnalu',
'te_keywords' => 'అక్షయపాత్ర, మైత్రేయుడు, కిమ్మీరుడు, సౌంభకం, ప్రతిస్మృతి, పాశుపతాస్త్రం, ఊర్వశి శాపం, బృహదశ్వుడు, నలుడు, దమయంతి, నలదమయంతుల కథ, నలోపాఖ్యానం, కర్కోటకుడు, ఋతుపర్ణుడు, పుష్కరుడు, అశ్వహృదయం, అక్షహృదయం, రోమశుడు, అగస్త్యుడు, వాతాపి జీర్ణం, వాతావి, ఇల్వలుడు, భగీరథుడు, ఋష్యశృంగుడు, పరశురాముడు, సుకన్య, మాంధాతృడు, అష్టావక్రుడు, సోమకుడు, యువక్రీతుడు, సౌగంధికా పుష్పము, జటాసురుడు, నివాతకవచులు, నహుష ప్రశ్నలు, మార్కండేయుడు, ధుంధుమారుడు, సరస్వతీ గీత, వైవస్వత మనువు, కలికాల ప్రభావం, వామదేవుడు, ఇంద్రద్యుమ్నుడు, కువలాశ్వుడు, మధుకైటభులు, ధర్మవ్యాధుడు, కౌశికుడు, కుమారస్వామి, దేవసేనాపతి, కార్తికేయుడు, సత్యాద్రౌపదీ సంవాదం, పతివ్రతా ధర్మాలు, ఘోషయాత్ర, సైంధవ పరాభవం, సైంధవుడు, రామాయణం, సావిత్రి, సత్యవంతుడు, కర్ణుడి దానవీరం, శక్తి, యక్ష ప్రశ్నలు',
'te_meta_title' => 'అరణ్యపర్వం | ఆరణ్యపర్వం | అరణ్య పర్వం | ఆరణ్య పర్వం | కిమ్మీర వధ | సౌంభక వృత్తాంతం | సౌంభకోపాఖ్యానం | జటాసుర వధ | కిరాతార్జునీయం | నలోపాఖ్యానం | అగస్త్య చరిత్ర | ఋష్యశృంగ చరిత్ర | మాంధాతృ చరిత్ర | శిబి చరిత్ర | సౌగంధికా హరణం | అజగరోపాఖ్యానం | నహుష ప్రశ్నలు | అరణ్యవాసం | సత్యాద్రౌపదీ సంవాదం | కలియుగ ధర్మాలు | కువలాశ్వు చరిత్ర | మధుకైటభ చరిత్ర | ధర్మవ్యాధోపాఖ్యానం | ఘోష యాత్ర | దుర్యోధనుని ప్రాయోపవేశం | సైంధవ పరాభవం | రామ కథ | రామాయణం | సావిత్ర్యుపాఖ్యానం | యక్ష ప్రశ్నలు | అరణ్యవాసం ',
'te_meta_description' => 'ఆరణ్యపర్వం ఒక ప్రశ్నోపనిషత్తు. ఒక జ్ఞాన భాండాగారం. సత్కథా సమాహారం. పరిమాణ రీత్యా పెద్దదైనా ఆరణ్యపర్వంలో కథ రేఖా మాత్రమే! పాండవుల తమ 12 సంవత్సరాల వనవాసకాలంలో మునుల బోధలవలన, సత్కథా శ్రవణంవలన తనలోని మాలిన్యాలను నశింపజేసుకోవడమే ఇందలి కథాంశం. జరగబోయే కురుపాండవ సంగ్రామం కొఱకు అర్జునుడు పరమేశ్వరుడిని మెప్పించి పాశుపతాన్ని, ఇతర దివ్యాస్త్రాలను సంపాదించడం, దుర్యోధనుడు ఘోషయాత్ర చేసి పాండవులను అవమానించబోయి తాను పరాభూతుడవటం, కర్ణుడు తన సహజ కవచకుండలాలను ఇంద్రుడికి దానం చేసి ప్రతిగా శక్త్యస్త్రాన్ని సంపాదించడం, ధర్మరాజు తనను పరీక్షించడానికి యక్షుని రూపంలో వచ్చిన యముని ప్రశ్నలకు జవాబులు చెప్పడం ఇతర కథాంశాలు.',
'te_meta_keywords' => 'అక్షయపాత్ర, మైత్రేయుడు, కిమ్మీరుడు, సౌంభకం, ప్రతిస్మృతి, పాశుపతాస్త్రం, ఊర్వశి శాపం, బృహదశ్వుడు, నలుడు, దమయంతి, నలదమయంతుల కథ, నలోపాఖ్యానం, కర్కోటకుడు, ఋతుపర్ణుడు, పుష్కరుడు, అశ్వహృదయం, అక్షహృదయం, రోమశుడు, అగస్త్యుడు, వాతాపి జీర్ణం, వాతావి, ఇల్వలుడు, భగీరథుడు, ఋష్యశృంగుడు, పరశురాముడు, సుకన్య, మాంధాతృడు, అష్టావక్రుడు, సోమకుడు, యువక్రీతుడు, సౌగంధికా పుష్పము, జటాసురుడు, నివాతకవచులు, నహుష ప్రశ్నలు, మార్కండేయుడు, ధుంధుమారుడు, సరస్వతీ గీత, వైవస్వత మనువు, కలికాల ప్రభావం, వామదేవుడు, ఇంద్రద్యుమ్నుడు, కువలాశ్వుడు, మధుకైటభులు, ధర్మవ్యాధుడు, కౌశికుడు, కుమారస్వామి, దేవసేనాపతి, కార్తికేయుడు, సత్యాద్రౌపదీ సంవాదం, పతివ్రతా ధర్మాలు, ఘోషయాత్ర, సైంధవ పరాభవం, సైంధవుడు, రామాయణం, సావిత్రి, సత్యవంతుడు, కర్ణుడి దానవీరం, శక్తి, యక్ష ప్రశ్నలు',
'status' => '1'
),
(int) 5 => array(
'id' => '179',
'en_menu_name' => 'Dhrona parvam',
'te_menu_name' => 'ద్రోణ పర్వము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => '',
'te_meta_keywords' => '',
'status' => '1'
),
(int) 6 => array(
'id' => '180',
'en_menu_name' => 'Karna parvam',
'te_menu_name' => 'కర్ణ పర్వము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => '',
'te_meta_keywords' => '',
'status' => '1'
),
(int) 7 => array(
'id' => '181',
'en_menu_name' => 'Shanti parvam',
'te_menu_name' => 'శాంతి పర్వము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => '',
'te_meta_keywords' => '',
'status' => '1'
),
(int) 8 => array(
'id' => '182',
'en_menu_name' => 'Bhishma Parvam',
'te_menu_name' => 'భీష్మ పర్వము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => '',
'te_meta_keywords' => '',
'status' => '1'
),
(int) 9 => array(
'id' => '183',
'en_menu_name' => 'Shalya Parvam',
'te_menu_name' => 'శల్య పర్వము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => '',
'te_meta_keywords' => '',
'status' => '1'
),
(int) 10 => array(
'id' => '185',
'en_menu_name' => 'Sauptika Parvam',
'te_menu_name' => 'సౌప్తిక పర్వము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => '',
'te_meta_keywords' => '',
'status' => '1'
),
(int) 11 => array(
'id' => '186',
'en_menu_name' => 'Stri Parvam',
'te_menu_name' => 'స్త్రీ పర్వము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => '',
'te_meta_keywords' => '',
'status' => '1'
),
(int) 12 => array(
'id' => '187',
'en_menu_name' => 'Anushasana Parvam',
'te_menu_name' => 'అనుశాసనిక పర్వము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => '',
'te_meta_keywords' => '',
'status' => '1'
),
(int) 13 => array(
'id' => '188',
'en_menu_name' => 'Ashvamedika Parvam',
'te_menu_name' => 'అశ్వమేధ పర్వము ',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => '',
'te_meta_keywords' => '',
'status' => '1'
),
(int) 14 => array(
'id' => '189',
'en_menu_name' => 'Ashramavasika Parvam',
'te_menu_name' => 'ఆశ్రమవాస పర్వము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => '',
'te_meta_keywords' => '',
'status' => '1'
),
(int) 15 => array(
'id' => '190',
'en_menu_name' => 'Mausala Parvam',
'te_menu_name' => 'మౌసల పర్వము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => '',
'te_meta_keywords' => '',
'status' => '1'
),
(int) 16 => array(
'id' => '191',
'en_menu_name' => 'Mahaprasthanika Parvam',
'te_menu_name' => 'మహాప్రస్థానిక పర్వము ',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => '',
'te_meta_keywords' => '',
'status' => '1'
),
(int) 17 => array(
'id' => '192',
'en_menu_name' => 'Svargarohana Parvam',
'te_menu_name' => 'స్వర్గారోహణ పర్వము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => '',
'te_meta_keywords' => '',
'status' => '1'
),
(int) 18 => array(
'id' => '193',
'en_menu_name' => 'Upasamhaaraam',
'te_menu_name' => ' ఉపసంహారం',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => '',
'te_meta_keywords' => '',
'status' => '1'
)
)
)
$metaData = array(
'id' => '3',
'en_menu_name' => 'Pravachanam',
'te_menu_name' => 'ప్రవచన పఠనము',
'menu_type' => 'menu',
'position' => 'header',
'en_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'is_show_nav_links' => '1',
'menu_order' => '3',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '<p style="text-align:justify">కథలను ఇంపుగా చెబితే వినడానికి ఇష్టపడని వారెవరైనా ఉంటారా? పిల్లలు, పెద్దలన్న తేడా లేకుండా మంచి కథకు అందరూ ఊ కొట్టి తీరాల్సిందే! మరి మహాభారతాన్ని మించిన గొప్ప కథ ఈ సృష్టిలో లేదన్నది నిర్వివాదాంశం. ప్రమాణంలో కాని, కథా విశేషంలో కాని, పట్టు సడలకుండా చివరి దాక కథను నడిపించటంలో కాని, పాత్రచిత్రణలో కాని మహాభారత కథకు సాటిరాగల కథ వేరొకటి లేదు. “ఏయది హృద్యంబు, అపూర్వంబేయది, ఎద్దాని వినిన ఎఱుక సమగ్రంబైయుండు, అఘనిబర్హణమేయది” అన్న ప్రశ్నకు సమాధానమే భారతం. అయితే అంత గొప్ప కథను అంతే గొప్పగా చెప్పగలిగే వక్త ఉన్నట్లైతే అది శ్రోతల అదృష్టమేనని చెప్పుకోవాలి! శ్రీ సాంప్రతి సురేంద్రనాథ్ గారు వ్యాస, కవిత్రయ హృదయాలను అర్థం చేసుకుని, కథాసమయ సందర్భోచితంగా ఎన్నో విషయాలను ప్రస్తావిస్తూ, సాహితీ చర్చ చేస్తూ, ఎక్కడా విసుగు పుట్టని విధంగా మహాభారత కథను వ్యాఖ్యాన ప్రసంగాలలో చెప్పుకొస్తున్నారు.</p>
<p style="text-align:justify">మరి ఈ భారత ప్రవచనాన్నివిన్న తర్వాత, “యదిహాస్తి తదన్యత్ర యన్నేహాస్తి న తత్క్వచిత్” - “ఇందులో ఏది ఉందో అదే ఎక్కడైనా ఉంది. ఇందులో లేనిది మరెక్కడా లేదు” అన్న మాట ప్రత్యక్షర సత్యమని మీరూ ఒప్పుకుంటారు.</p>
',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_meta_title' => 'మహాభారతం । మహాభారత ప్రవచనం । కవిత్రయ భారతం । వ్యాస భారతం । తెలుగు భారతం । పాండవులు | అవధానం । సా',
'te_meta_description' => 'వింటే భారతం వినాలి, తింటే గారెలే తినాలి అనేది మన తెలుగువారి నానుడి. అంతగా మహాభారతం మన తెలుగువారి జీవితాల్లో పెనవేసుకుపోయింది కాదు కాదు అలా చేశారు మన కవిత్రయం నన్నయ, తిక్కన, ఎఱ్ఱాప్రగడలు. పంచమ వేదంగా కీర్తింపబడేటట్లుగా వేదవ్యాసుల వారు మహాభారతాన్ని సంస్కృతంలో రచించారు. ఆ మహా భారతాంధ్రీకరణతో తెలుగులో కావ్యరచనకు శ్రీకారం చుట్టి తెలుగువారికి కవితాభిక్ష పెట్టినవారు ఆది కవి నన్నయ అయితే, ముందున్నది శ్రవ్య కావ్యమో, లేక దృశ్యకావ్యమో అన్న అనుభూతిని కలిగించేటట్లు కావ్యానికి నాటకీయతను జోడించిన వారు కవిబ్రహ్మ తిక్కన. నన్నయ, తిక్కన రచించిన రెండు హార భాగాలను తన అరణ్యపర్వం అనే మణితో సంధానించి సమగ్రమైన భారతామృతాన్ని తెలుగువారు ఆస్వాదించే అదృష్టాన్ని మనకు ప్రసాదించారు ప్రబంధ పరమేశ్వరుడు ఎఱ్ఱన.
“ఏయది హృద్యం, అపూర్వంబేయది, ఎద్దాని వినిన ఎఱుక సమగ్రంబైయుండు, అఘనిబర్హణమేయది” అన్న ప్రశ్నకు సమాధానమే భారతం. “యదిహాస్తి తదన్యత్ర యన్నేహాస్తి న తత్క్వచిత్” - “ఇందులో ఏది ఉందో అదే ఎక్కడైనా ఉంది. ఇందులో లేనిది మరెక్కడా లేదు” అన్న మాట అక్షర సత్యం.',
'te_meta_keywords' => 'వ్యాసుడు,వ్యాస,కంక,అర్జున,నకుల,సహదేవ,పాండవులు,పంచ,ద్రౌపది,కృష్ణ,కృష్ణుడు,దుశ్శాసన,గ్రోనాచార్యుడు,ద్రోణ,గాంగేయుడు,భీష్ముడు,బలరామ,సారెలు,పాచికలు,జూదం,గోగ్రహణం,ఉత్తర,ఉత్తరుడు,ఉత్తరగోగ్రహణం,దక్షిణగోగ్రహణం,సూర్యుడు,చండ్రుడు,కాలము,కర్ణ,సూతుడు,కృపుడు,అశ్వత్థామ,నన్నయ,తిక్కన,ఎర్రన,ఎఱ్ఱన,కురుక్షేత్రం,యుద్ధం,ఎఱ్ఱాప్రగడ,ఎర్రప్రగడ,పార్ధుడు,ఫల్గుణుడు,కిరీటి,శ్వేతవాహనుడు,రథం,అశ్వాలు,అక్షౌహిణి,కాళీదాసు,వర్ణన,యుద్ధవర్ణన,సూర్యోదయం,సూర్యాస్తమయం,భారతం,వ్యాసభారతం,వ్యాస,హరిహరనాథుడు,నిపుణ,కుంతి,పాండురాజు,దుశ్చల,ద్రుపదమహారాజ,కేకయరాజ్యం,సుదేష్ణ,అభిమన్యు,సుభద్ర,ఉలూచి,చిత్రాంగద,సైరంధ్రి,కీచక,కీచకుడు,సైంధవుడు,దుర్యోధనుడు,దుర్యోధన,సుయోధన,రారాజు,హిడింబి,భీముడు,వలలుడు,దామగ్రంధి,ధర్మరాజు,యుధిష్టిరుడు,తంత్రీపాలుడు,నర్తనశాల,కాలినడక,ప్రయాణం,తెలుగుభారతం,హస్తినాపురం,వివాహం,ఉత్తరాభిమన్యులు,ఉపపాండవులు,సాంబుడు,ముసలం,యాదవులు,కౌరవులు,కురువంశం,లక్ష్మి,విష్ణువు,శివుడు,సత్యభామ,రుక్మిణి,జాంబవతి,మిత్ర,చిత్రాంగద,సత్య,పరాశరుడు,జయుడు,విజయుడు,జనమేజయుడు,వైశంపాయనుడు,ప్రవచనం,లక్కగృహం,ఎవ్వానివాకిట,వచ్చినవాడు,వరమున,నావిని,తిరుపతికవులు,సంస్కృతం,సాహిత్యం,శంతనుడు,గాంధారి,దృతరాష్ట్రుడు,గతుర్మంతుడు,వినత,కద్రువ,విదురుడు,విశ్వక్సేనుడు,హరి,హర,హరుడు,హరిహరనాథుడు,హరిహరనాధుడు,వినాయక,లక్ష్మి,విష్ణుమూర్తి,బ్రహ్మ,శివ,త్రిమూర్తులు,అష్టావధానం,శతవధానం,అవధానం,పద్యాలు,పద్యం,కవిత్రయభారతం,వసుదేవుడు,యశోద,గోకులం,బృందావనం,రేపల్లె,సరస్వతి,ఆంధ్రమహాభారతం,శర్మ,శాస్త్రి,ఉపనిషత్తులు,వేదాలు,ఇతిహాసాలు,పురాణాలు,కథలు,పాత్రలు,సన్నివేశాలు,శమీవృక్షం,ఆయుధనిక్షేపణ,శాపం,ఆయుధాలు,గాండీవం,శంఖం,పాంచజన్యం,దేవదత్తం,జీమూతమల్ల,ఓం,శ్రీ,శ్రీయన,నానా,నవరసాలు,రసజ్ఞ,నవరసభరితం,కీచకవధ,సంహారం,కీచకుడు,రాజసూయయాగం,ద్రౌపది,వధ,కవిత్రయం,వ్యాసభారతం,అమృతం,చక్రాలు,శంఖుచక్రాలు,కేతనాలు,సమ్మోహనాస్త్రం,సాంప్రతిసురేంద్రనాథ్,రమణ,లలిత,పంచభూతాలు,సుశర్మ,భీష్ముడు,శంతనుడు,సత్యవతి,పరాశరుడు,జయ,పంచమవేదం,భారతం,యదిహాస్తితదన్యత్ర,యదిహాస్తి,వింటేభారతమేవినాలి,భారతంకర్ణామృతం,వ్యాసం,బ్రహ్మ,లక్షణ,నాట్యవిశేషాలు,గుణాలు,అవస్థలు,చేష్టలు,మన్మదావస్థలు,కనుగొనికోపవేగమున,శల్యపర్వం,విరాటపర్వం,ఉద్యోగపర్వం,ఆదిపర్వం,సభాపర్వం,అరణ్యపర్వం,ధర్మవ్యాధోపాఖ్యానం,శకుంతలోపాఖ్యానం,స్వర్గారోహణపర్వం,సౌప్తికపర్వం,శాంతిపర్వం,భగవద్గీత,యధాయధా,పవిత్రాణాయ,పంచమవేదం,జయం,ధర్మప్రచారపరిషత్,ఇతిహాసం,కావ్యం,నాట్యవిశేషాలు,బ్రహ్మర్గౌరీ,యతోహస్త',
'status' => '1'
)
$headerMenuName = 'ప్రవచన పఠనము'
$submenu = array(
(int) 0 => array(
'Menu' => array(
'id' => '15',
'en_menu_name' => 'Aasvasa-1',
'te_menu_name' => 'ప్రథమాశ్వాసము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '14',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '<p>అరణ్యవాసం ముగించుకున్న పాండవులను యక్షుడిరూపంలో పరీక్షించి, ధర్మరాజు సమాధానాలకు సంతృప్తి చెందిన యమధర్మరాజు వారికి అజ్ఞాతవాసంలో ఎటువంటి ఇబ్బందులు రావని వరం ప్రసాదిస్తాడు. ఆ వరప్రసాదబలంతో, మనస్థైర్యంతో విరాటనగరంలో అజ్ఞాతవాసకాలం గడుపుటానికి పాండవులు నిర్ణయించుకుంటారు. అచట తాము చేయదగ్గ వృత్తులను నిర్ణయించుకుని, ధౌమ్యుని వద్ద సేవాధర్మోపదేశం పొంది, తమ ఆయుధాలను శమీవృక్షమున నిక్షేపించుకొని, ద్రౌపదీ సహితంగా విరాట రాజు కొలువులో ప్రవేశిస్తారు.</p>
',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => '',
'te_meta_keywords' => '',
'status' => '1'
),
'CmsMenu' => array(
'id' => '3',
'en_menu_name' => 'Pravachanam',
'te_menu_name' => 'ప్రవచన పఠనము',
'menu_type' => 'menu',
'position' => 'header',
'en_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'is_show_nav_links' => '1',
'menu_order' => '3',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '<p style="text-align:justify">కథలను ఇంపుగా చెబితే వినడానికి ఇష్టపడని వారెవరైనా ఉంటారా? పిల్లలు, పెద్దలన్న తేడా లేకుండా మంచి కథకు అందరూ ఊ కొట్టి తీరాల్సిందే! మరి మహాభారతాన్ని మించిన గొప్ప కథ ఈ సృష్టిలో లేదన్నది నిర్వివాదాంశం. ప్రమాణంలో కాని, కథా విశేషంలో కాని, పట్టు సడలకుండా చివరి దాక కథను నడిపించటంలో కాని, పాత్రచిత్రణలో కాని మహాభారత కథకు సాటిరాగల కథ వేరొకటి లేదు. “ఏయది హృద్యంబు, అపూర్వంబేయది, ఎద్దాని వినిన ఎఱుక సమగ్రంబైయుండు, అఘనిబర్హణమేయది” అన్న ప్రశ్నకు సమాధానమే భారతం. అయితే అంత గొప్ప కథను అంతే గొప్పగా చెప్పగలిగే వక్త ఉన్నట్లైతే అది శ్రోతల అదృష్టమేనని చెప్పుకోవాలి! శ్రీ సాంప్రతి సురేంద్రనాథ్ గారు వ్యాస, కవిత్రయ హృదయాలను అర్థం చేసుకుని, కథాసమయ సందర్భోచితంగా ఎన్నో విషయాలను ప్రస్తావిస్తూ, సాహితీ చర్చ చేస్తూ, ఎక్కడా విసుగు పుట్టని విధంగా మహాభారత కథను వ్యాఖ్యాన ప్రసంగాలలో చెప్పుకొస్తున్నారు.</p>
<p style="text-align:justify">మరి ఈ భారత ప్రవచనాన్నివిన్న తర్వాత, “యదిహాస్తి తదన్యత్ర యన్నేహాస్తి న తత్క్వచిత్” - “ఇందులో ఏది ఉందో అదే ఎక్కడైనా ఉంది. ఇందులో లేనిది మరెక్కడా లేదు” అన్న మాట ప్రత్యక్షర సత్యమని మీరూ ఒప్పుకుంటారు.</p>
',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_meta_title' => 'మహాభారతం । మహాభారత ప్రవచనం । కవిత్రయ భారతం । వ్యాస భారతం । తెలుగు భారతం । పాండవులు | అవధానం । సా',
'te_meta_description' => 'వింటే భారతం వినాలి, తింటే గారెలే తినాలి అనేది మన తెలుగువారి నానుడి. అంతగా మహాభారతం మన తెలుగువారి జీవితాల్లో పెనవేసుకుపోయింది కాదు కాదు అలా చేశారు మన కవిత్రయం నన్నయ, తిక్కన, ఎఱ్ఱాప్రగడలు. పంచమ వేదంగా కీర్తింపబడేటట్లుగా వేదవ్యాసుల వారు మహాభారతాన్ని సంస్కృతంలో రచించారు. ఆ మహా భారతాంధ్రీకరణతో తెలుగులో కావ్యరచనకు శ్రీకారం చుట్టి తెలుగువారికి కవితాభిక్ష పెట్టినవారు ఆది కవి నన్నయ అయితే, ముందున్నది శ్రవ్య కావ్యమో, లేక దృశ్యకావ్యమో అన్న అనుభూతిని కలిగించేటట్లు కావ్యానికి నాటకీయతను జోడించిన వారు కవిబ్రహ్మ తిక్కన. నన్నయ, తిక్కన రచించిన రెండు హార భాగాలను తన అరణ్యపర్వం అనే మణితో సంధానించి సమగ్రమైన భారతామృతాన్ని తెలుగువారు ఆస్వాదించే అదృష్టాన్ని మనకు ప్రసాదించారు ప్రబంధ పరమేశ్వరుడు ఎఱ్ఱన.
“ఏయది హృద్యం, అపూర్వంబేయది, ఎద్దాని వినిన ఎఱుక సమగ్రంబైయుండు, అఘనిబర్హణమేయది” అన్న ప్రశ్నకు సమాధానమే భారతం. “యదిహాస్తి తదన్యత్ర యన్నేహాస్తి న తత్క్వచిత్” - “ఇందులో ఏది ఉందో అదే ఎక్కడైనా ఉంది. ఇందులో లేనిది మరెక్కడా లేదు” అన్న మాట అక్షర సత్యం.',
'te_meta_keywords' => 'వ్యాసుడు,వ్యాస,కంక,అర్జున,నకుల,సహదేవ,పాండవులు,పంచ,ద్రౌపది,కృష్ణ,కృష్ణుడు,దుశ్శాసన,గ్రోనాచార్యుడు,ద్రోణ,గాంగేయుడు,భీష్ముడు,బలరామ,సారెలు,పాచికలు,జూదం,గోగ్రహణం,ఉత్తర,ఉత్తరుడు,ఉత్తరగోగ్రహణం,దక్షిణగోగ్రహణం,సూర్యుడు,చండ్రుడు,కాలము,కర్ణ,సూతుడు,కృపుడు,అశ్వత్థామ,నన్నయ,తిక్కన,ఎర్రన,ఎఱ్ఱన,కురుక్షేత్రం,యుద్ధం,ఎఱ్ఱాప్రగడ,ఎర్రప్రగడ,పార్ధుడు,ఫల్గుణుడు,కిరీటి,శ్వేతవాహనుడు,రథం,అశ్వాలు,అక్షౌహిణి,కాళీదాసు,వర్ణన,యుద్ధవర్ణన,సూర్యోదయం,సూర్యాస్తమయం,భారతం,వ్యాసభారతం,వ్యాస,హరిహరనాథుడు,నిపుణ,కుంతి,పాండురాజు,దుశ్చల,ద్రుపదమహారాజ,కేకయరాజ్యం,సుదేష్ణ,అభిమన్యు,సుభద్ర,ఉలూచి,చిత్రాంగద,సైరంధ్రి,కీచక,కీచకుడు,సైంధవుడు,దుర్యోధనుడు,దుర్యోధన,సుయోధన,రారాజు,హిడింబి,భీముడు,వలలుడు,దామగ్రంధి,ధర్మరాజు,యుధిష్టిరుడు,తంత్రీపాలుడు,నర్తనశాల,కాలినడక,ప్రయాణం,తెలుగుభారతం,హస్తినాపురం,వివాహం,ఉత్తరాభిమన్యులు,ఉపపాండవులు,సాంబుడు,ముసలం,యాదవులు,కౌరవులు,కురువంశం,లక్ష్మి,విష్ణువు,శివుడు,సత్యభామ,రుక్మిణి,జాంబవతి,మిత్ర,చిత్రాంగద,సత్య,పరాశరుడు,జయుడు,విజయుడు,జనమేజయుడు,వైశంపాయనుడు,ప్రవచనం,లక్కగృహం,ఎవ్వానివాకిట,వచ్చినవాడు,వరమున,నావిని,తిరుపతికవులు,సంస్కృతం,సాహిత్యం,శంతనుడు,గాంధారి,దృతరాష్ట్రుడు,గతుర్మంతుడు,వినత,కద్రువ,విదురుడు,విశ్వక్సేనుడు,హరి,హర,హరుడు,హరిహరనాథుడు,హరిహరనాధుడు,వినాయక,లక్ష్మి,విష్ణుమూర్తి,బ్రహ్మ,శివ,త్రిమూర్తులు,అష్టావధానం,శతవధానం,అవధానం,పద్యాలు,పద్యం,కవిత్రయభారతం,వసుదేవుడు,యశోద,గోకులం,బృందావనం,రేపల్లె,సరస్వతి,ఆంధ్రమహాభారతం,శర్మ,శాస్త్రి,ఉపనిషత్తులు,వేదాలు,ఇతిహాసాలు,పురాణాలు,కథలు,పాత్రలు,సన్నివేశాలు,శమీవృక్షం,ఆయుధనిక్షేపణ,శాపం,ఆయుధాలు,గాండీవం,శంఖం,పాంచజన్యం,దేవదత్తం,జీమూతమల్ల,ఓం,శ్రీ,శ్రీయన,నానా,నవరసాలు,రసజ్ఞ,నవరసభరితం,కీచకవధ,సంహారం,కీచకుడు,రాజసూయయాగం,ద్రౌపది,వధ,కవిత్రయం,వ్యాసభారతం,అమృతం,చక్రాలు,శంఖుచక్రాలు,కేతనాలు,సమ్మోహనాస్త్రం,సాంప్రతిసురేంద్రనాథ్,రమణ,లలిత,పంచభూతాలు,సుశర్మ,భీష్ముడు,శంతనుడు,సత్యవతి,పరాశరుడు,జయ,పంచమవేదం,భారతం,యదిహాస్తితదన్యత్ర,యదిహాస్తి,వింటేభారతమేవినాలి,భారతంకర్ణామృతం,వ్యాసం,బ్రహ్మ,లక్షణ,నాట్యవిశేషాలు,గుణాలు,అవస్థలు,చేష్టలు,మన్మదావస్థలు,కనుగొనికోపవేగమున,శల్యపర్వం,విరాటపర్వం,ఉద్యోగపర్వం,ఆదిపర్వం,సభాపర్వం,అరణ్యపర్వం,ధర్మవ్యాధోపాఖ్యానం,శకుంతలోపాఖ్యానం,స్వర్గారోహణపర్వం,సౌప్తికపర్వం,శాంతిపర్వం,భగవద్గీత,యధాయధా,పవిత్రాణాయ,పంచమవేదం,జయం,ధర్మప్రచారపరిషత్,ఇతిహాసం,కావ్యం,నాట్యవిశేషాలు,బ్రహ్మర్గౌరీ,యతోహస్త',
'status' => '1'
),
'Parent' => array(
'id' => '14',
'en_menu_name' => 'Virata Parvam',
'te_menu_name' => 'విరాట పర్వము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => 'విరాట పర్వాన్ని హృదయాహ్లాది, చతుర్థం, ఊర్జిత కథోపేతం, నానా రసాభ్యుదయోల్లాసి గా తిక్కనగారు వర్ణించారు.
నాటకాలలో నాలుగవ అంకం విశేషంగా పరిగణించబడుతుంది. మరి తిక్కనామాత్యులు విరాట పర్వాన్ని దృశ్యకావ్యంగానే(నాటకం) తెనుగు బాషలో 'వినిర్మింప' దలచారు కదా! కనుక మహాభారతమునందలి పద్దెనిమిది పర్వాలలో నాలుగవది అయిన విరాట పర్వానికి విశిష్టమైన ప్రాధాన్యాన్నిచ్చి, నవరసాలు సమపాళ్ళలో రంగరించి, ఊర్జితమైన కథలతో తళుకులద్ది, హృదయాహ్లాదిగా తీర్చిదిద్దారు. విరాట పర్వంతో భారత కథ మంచి రసకందాయంలో పడుతుంది. అసలు విరాట పర్వంలోని అంశమే నాటకీయతతో కూడుకున్నది - పాండవులు మారువేషాలలో రహస్యంగా గడపవలసిన పరిస్థితి.
కథ సంగ్రహంగా చూస్తే, పన్నెండేండ్ల అరణ్యవాసం తర్వాత, పదమూడవ సంవత్సరం అజ్ఞాతవాసదీక్ష కొఱకు పాండవులు మారు పేర్లతో విరాట నగరం ప్రవేశించి, విరాట రాజు కొలువులో ఉద్యోగాలు సంపాదించి కుదురుకుంటారు. అంతా బాగానే ఉండి, ఇంకొన్ని రోజులలో అజ్ఞాతవాసం ముగుస్తుందనగా మహాకాముకుడైన కీచకుని వలన మాలినిగా ఉన్న ద్రౌపదికి ఆపద రాగా, భీముడు అతిచాకచక్యంతో గంధర్వులన్న భ్రాంతి కలిగిస్తూ అతనిని, అతని తమ్ములను సంహరించి ఆమెకు సంతోషం కలిగిస్తాడు. దుర్యోధనుడు కుతంత్రంతో పాండవులను బయల్పరచాలని దక్షిణ, ఉత్తర గోగ్రహణాలకు పన్నాగం పన్నుతాడు. అప్పటికే అజ్ఞాతవాసం పూర్తి చేసుకున్నవారై, అర్జునుడు మినహా తక్కిన పాండవులు విరాటునికి బాసటగా వెళ్ళి సుశర్మను ఓడిస్తే, బృహన్నలగా ఉన్న అర్జునుడు ఉత్తరునికి రథసారథిగా వెళ్ళి ఆ పై గాండీవధారియై తన నిజరూపాన్ని ప్రకటించి భీష్మ, ద్రోణ, కర్ణ, సుయోధన, ఆశ్వత్థామాది యోధులను ఒక్కడే ఎదుర్కొని వారలను జయించి గోవులను మరలుస్తాడు. ఉత్తరాభిమన్యుల వివాహంతో మంగళదాయకంగా విరాట పర్వం ముగుస్తుంది.',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => 'Virata Parva is the 4th book/parva in Mahabharat. This book is about Pandavas spending an year of incongnito in Virata's court. The story line can be divided into five sub plots: 1. Pandavas enter the court of Virata 2. Kichaka Vadha 3. Dakshina Gograhana 4. Uttara Gograhanam 5. Uttara's marriage with Abhimanyu',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => 'పద్దెనిమిది పర్వాలు గల మహాభారతంలో విరాట పర్వం నాలుగవది. హృదయాహ్లాది, ఊర్జిత కథోపేతంబు, నానా రసాభ్యుదయోల్లాసిగా విరాట పర్వాన్ని తిక్కన గారు వర్ణించారు. ఇందులో ప్రధాన కథాంశాలుః 1. పాండవులు మారువేషాలలో విరాటుని కొలువులో ప్రవేశించడం 2. కీచక వధ 3. దక్షిణ గోగ్రహణం 4. ఉత్తర గోగ్రహణం 5. ఉత్తరాభిమన్యుల వివాహం',
'te_meta_keywords' => 'వ్యాసుడు,వ్యాస,కంక,అర్జున,నకుల,సహదేవ,పాండవులు,పంచ,ద్రౌపది,కృష్ణ,కృష్ణుడు,దుశ్శాసన,గ్రోనాచార్యుడు,ద్రోణ,గాంగేయుడు,భీష్ముడు,బలరామ,సారెలు,పాచికలు,జూదం,గోగ్రహణం,ఉత్తర,ఉత్తరుడు,ఉత్తరగోగ్రహణం,దక్షిణగోగ్రహణం,సూర్యుడు,చండ్రుడు,కాలము,కర్ణ,సూతుడు,కృపుడు,అశ్వత్థామ,నన్నయ,తిక్కన,ఎర్రన,ఎఱ్ఱన,కురుక్షేత్రం,యుద్ధం,ఎఱ్ఱాప్రగడ,ఎర్రప్రగడ,పార్ధుడు,ఫల్గుణుడు,కిరీటి,శ్వేతవాహనుడు,రథం,అశ్వాలు,అక్షౌహిణి,కాళీదాసు,వర్ణన,యుద్ధవర్ణన,సూర్యోదయం,సూర్యాస్తమయం,భారతం,వ్యాసభారతం,వ్యాస,హరిహరనాథుడు,నిపుణ,కుంతి,పాండురాజు,దుశ్చల,ద్రుపదమహారాజ,కేకయరాజ్యం,సుదేష్ణ,అభిమన్యు,సుభద్ర,ఉలూచి,చిత్రాంగద,సైరంధ్రి,కీచక,కీచకుడు,సైంధవుడు,దుర్యోధనుడు,దుర్యోధన,సుయోధన,రారాజు,హిడింబి,భీముడు,వలలుడు,దామగ్రంధి,ధర్మరాజు,యుధిష్టిరుడు,తంత్రీపాలుడు,నర్తనశాల,కాలినడక,ప్రయాణం,తెలుగుభారతం,హస్తినాపురం,వివాహం,ఉత్తరాభిమన్యులు,ఉపపాండవులు,సాంబుడు,ముసలం,యాదవులు,కౌరవులు,కురువంశం,లక్ష్మి,విష్ణువు,శివుడు,సత్యభామ,రుక్మిణి,జాంబవతి,మిత్ర,చిత్రాంగద,సత్య,పరాశరుడు,జయుడు,విజయుడు,జనమేజయుడు,వైశంపాయనుడు,ప్రవచనం,లక్కగృహం,ఎవ్వానివాకిట,వచ్చినవాడు,వరమున,నావిని,తిరుపతికవులు,సంస్కృతం,సాహిత్యం,శంతనుడు,గాంధారి,దృతరాష్ట్రుడు,గతుర్మంతుడు,వినత,కద్రువ,విదురుడు,విశ్వక్సేనుడు,హరి,హర,హరుడు,హరిహరనాథుడు,హరిహరనాధుడు,వినాయక,లక్ష్మి,విష్ణుమూర్తి,బ్రహ్మ,శివ,త్రిమూర్తులు,అష్టావధానం,శతవధానం,అవధానం,పద్యాలు,పద్యం,కవిత్రయభారతం,వసుదేవుడు,యశోద,గోకులం,బృందావనం,రేపల్లె,సరస్వతి,ఆంధ్రమహాభారతం,శర్మ,శాస్త్రి,ఉపనిషత్తులు,వేదాలు,ఇతిహాసాలు,పురాణాలు,కథలు,పాత్రలు,సన్నివేశాలు,శమీవృక్షం,ఆయుధనిక్షేపణ,శాపం,ఆయుధాలు,గాండీవం,శంఖం,పాంచజన్యం,దేవదత్తం,జీమూతమల్ల,ఓం,శ్రీ,శ్రీయన,నానా,నవరసాలు,రసజ్ఞ,నవరసభరితం,కీచకవధ,సంహారం,కీచకుడు,రాజసూయయాగం,ద్రౌపది,వధ,కవిత్రయం,వ్యాసభారతం,అమృతం,చక్రాలు,శంఖుచక్రాలు,కేతనాలు,సమ్మోహనాస్త్రం,సాంప్రతిసురేంద్రనాథ్,రమణ,లలిత,పంచభూతాలు,సుశర్మ,భీష్ముడు,శంతనుడు,సత్యవతి,పరాశరుడు,జయ,పంచమవేదం,భారతం,యదిహాస్తితదన్యత్ర,యదిహాస్తి,వింటేభారతమేవినాలి,భారతంకర్ణామృతం,వ్యాసం,బ్రహ్మ,లక్షణ,నాట్యవిశేషాలు,గుణాలు,అవస్థలు,చేష్టలు,మన్మదావస్థలు,కనుగొనికోపవేగమున,శల్యపర్వం,విరాటపర్వం,ఉద్యోగపర్వం,ఆదిపర్వం,సభాపర్వం,అరణ్యపర్వం,ధర్మవ్యాధోపాఖ్యానం,శకుంతలోపాఖ్యానం,స్వర్గారోహణపర్వం,సౌప్తికపర్వం,శాంతిపర్వం,భగవద్గీత,యధాయధా,పవిత్రాణాయ,పంచమవేదం,జయం,ధర్మప్రచారపరిషత్,ఇతిహాసం,కావ్యం,నాట్యవిశేషాలు,బ్రహ్మర్గౌరీ,యతోహస్త',
'status' => '1'
),
'Page' => array(),
'Audio' => array(),
'Pdf' => array(),
'children' => array(
(int) 0 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 1 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 2 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 3 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 4 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 5 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 6 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 7 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 8 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 9 => array(
[maximum depth reached]
)
)
),
(int) 1 => array(
'Menu' => array(
'id' => '16',
'en_menu_name' => 'Aasvasa-2',
'te_menu_name' => 'ద్వితీయాశ్వాసము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '14',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => 'పాండవులు తమ సత్ప్రవర్తనతో, గుణ విశేషాలతో తమ తమ వృత్తులలో రాణిస్తూ, విరాటుని కొలువులో కుదురుకొని ఉన్న సమయంలో విరాట నగరంలో బ్రహ్మోత్సవాలు జరుగుతాయి. ఆ బ్రహ్మోత్సవాలలో జీమూతమల్లుడనే మల్లయోధుడిని వలలుని వేషంలో ఉన్న భీముడు ఓడించి సంహరిస్తాడు. ఇలా ఎటువంటి ఇబ్బంది లేకుండా ఏడాది కాలం గడిచిపోతుందన్న తరుణంలో విరాటుని బావమరిదియైన కీచకుడు ద్రౌపదిని చూచి మోహిస్తాడు. ద్రౌపది తన పతులైన అయిదుగురు గంధర్వులు తనను కంటికి రెప్పలా కాపాడుతూ ఉంటారని హెచ్చరించినా వినక ఆమె వెంటపడి నిండుసభలో అవమానించగా ద్రౌపది తన ఆవేదనను భీమునితో చెప్పుకుని బాధపడుతుంది. అంతట భీముడు అత్యంత చాకచక్యంతో, తమ అజ్ఞాతవాస రహస్యం బయటపడకుండా నర్తనశాలలో గంధర్వుల పేరుతో కీచకుని సంహరిస్తాడు.',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => '',
'te_meta_keywords' => '',
'status' => '1'
),
'CmsMenu' => array(
'id' => '3',
'en_menu_name' => 'Pravachanam',
'te_menu_name' => 'ప్రవచన పఠనము',
'menu_type' => 'menu',
'position' => 'header',
'en_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'is_show_nav_links' => '1',
'menu_order' => '3',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '<p style="text-align:justify">కథలను ఇంపుగా చెబితే వినడానికి ఇష్టపడని వారెవరైనా ఉంటారా? పిల్లలు, పెద్దలన్న తేడా లేకుండా మంచి కథకు అందరూ ఊ కొట్టి తీరాల్సిందే! మరి మహాభారతాన్ని మించిన గొప్ప కథ ఈ సృష్టిలో లేదన్నది నిర్వివాదాంశం. ప్రమాణంలో కాని, కథా విశేషంలో కాని, పట్టు సడలకుండా చివరి దాక కథను నడిపించటంలో కాని, పాత్రచిత్రణలో కాని మహాభారత కథకు సాటిరాగల కథ వేరొకటి లేదు. “ఏయది హృద్యంబు, అపూర్వంబేయది, ఎద్దాని వినిన ఎఱుక సమగ్రంబైయుండు, అఘనిబర్హణమేయది” అన్న ప్రశ్నకు సమాధానమే భారతం. అయితే అంత గొప్ప కథను అంతే గొప్పగా చెప్పగలిగే వక్త ఉన్నట్లైతే అది శ్రోతల అదృష్టమేనని చెప్పుకోవాలి! శ్రీ సాంప్రతి సురేంద్రనాథ్ గారు వ్యాస, కవిత్రయ హృదయాలను అర్థం చేసుకుని, కథాసమయ సందర్భోచితంగా ఎన్నో విషయాలను ప్రస్తావిస్తూ, సాహితీ చర్చ చేస్తూ, ఎక్కడా విసుగు పుట్టని విధంగా మహాభారత కథను వ్యాఖ్యాన ప్రసంగాలలో చెప్పుకొస్తున్నారు.</p>
<p style="text-align:justify">మరి ఈ భారత ప్రవచనాన్నివిన్న తర్వాత, “యదిహాస్తి తదన్యత్ర యన్నేహాస్తి న తత్క్వచిత్” - “ఇందులో ఏది ఉందో అదే ఎక్కడైనా ఉంది. ఇందులో లేనిది మరెక్కడా లేదు” అన్న మాట ప్రత్యక్షర సత్యమని మీరూ ఒప్పుకుంటారు.</p>
',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_meta_title' => 'మహాభారతం । మహాభారత ప్రవచనం । కవిత్రయ భారతం । వ్యాస భారతం । తెలుగు భారతం । పాండవులు | అవధానం । సా',
'te_meta_description' => 'వింటే భారతం వినాలి, తింటే గారెలే తినాలి అనేది మన తెలుగువారి నానుడి. అంతగా మహాభారతం మన తెలుగువారి జీవితాల్లో పెనవేసుకుపోయింది కాదు కాదు అలా చేశారు మన కవిత్రయం నన్నయ, తిక్కన, ఎఱ్ఱాప్రగడలు. పంచమ వేదంగా కీర్తింపబడేటట్లుగా వేదవ్యాసుల వారు మహాభారతాన్ని సంస్కృతంలో రచించారు. ఆ మహా భారతాంధ్రీకరణతో తెలుగులో కావ్యరచనకు శ్రీకారం చుట్టి తెలుగువారికి కవితాభిక్ష పెట్టినవారు ఆది కవి నన్నయ అయితే, ముందున్నది శ్రవ్య కావ్యమో, లేక దృశ్యకావ్యమో అన్న అనుభూతిని కలిగించేటట్లు కావ్యానికి నాటకీయతను జోడించిన వారు కవిబ్రహ్మ తిక్కన. నన్నయ, తిక్కన రచించిన రెండు హార భాగాలను తన అరణ్యపర్వం అనే మణితో సంధానించి సమగ్రమైన భారతామృతాన్ని తెలుగువారు ఆస్వాదించే అదృష్టాన్ని మనకు ప్రసాదించారు ప్రబంధ పరమేశ్వరుడు ఎఱ్ఱన.
“ఏయది హృద్యం, అపూర్వంబేయది, ఎద్దాని వినిన ఎఱుక సమగ్రంబైయుండు, అఘనిబర్హణమేయది” అన్న ప్రశ్నకు సమాధానమే భారతం. “యదిహాస్తి తదన్యత్ర యన్నేహాస్తి న తత్క్వచిత్” - “ఇందులో ఏది ఉందో అదే ఎక్కడైనా ఉంది. ఇందులో లేనిది మరెక్కడా లేదు” అన్న మాట అక్షర సత్యం.',
'te_meta_keywords' => 'వ్యాసుడు,వ్యాస,కంక,అర్జున,నకుల,సహదేవ,పాండవులు,పంచ,ద్రౌపది,కృష్ణ,కృష్ణుడు,దుశ్శాసన,గ్రోనాచార్యుడు,ద్రోణ,గాంగేయుడు,భీష్ముడు,బలరామ,సారెలు,పాచికలు,జూదం,గోగ్రహణం,ఉత్తర,ఉత్తరుడు,ఉత్తరగోగ్రహణం,దక్షిణగోగ్రహణం,సూర్యుడు,చండ్రుడు,కాలము,కర్ణ,సూతుడు,కృపుడు,అశ్వత్థామ,నన్నయ,తిక్కన,ఎర్రన,ఎఱ్ఱన,కురుక్షేత్రం,యుద్ధం,ఎఱ్ఱాప్రగడ,ఎర్రప్రగడ,పార్ధుడు,ఫల్గుణుడు,కిరీటి,శ్వేతవాహనుడు,రథం,అశ్వాలు,అక్షౌహిణి,కాళీదాసు,వర్ణన,యుద్ధవర్ణన,సూర్యోదయం,సూర్యాస్తమయం,భారతం,వ్యాసభారతం,వ్యాస,హరిహరనాథుడు,నిపుణ,కుంతి,పాండురాజు,దుశ్చల,ద్రుపదమహారాజ,కేకయరాజ్యం,సుదేష్ణ,అభిమన్యు,సుభద్ర,ఉలూచి,చిత్రాంగద,సైరంధ్రి,కీచక,కీచకుడు,సైంధవుడు,దుర్యోధనుడు,దుర్యోధన,సుయోధన,రారాజు,హిడింబి,భీముడు,వలలుడు,దామగ్రంధి,ధర్మరాజు,యుధిష్టిరుడు,తంత్రీపాలుడు,నర్తనశాల,కాలినడక,ప్రయాణం,తెలుగుభారతం,హస్తినాపురం,వివాహం,ఉత్తరాభిమన్యులు,ఉపపాండవులు,సాంబుడు,ముసలం,యాదవులు,కౌరవులు,కురువంశం,లక్ష్మి,విష్ణువు,శివుడు,సత్యభామ,రుక్మిణి,జాంబవతి,మిత్ర,చిత్రాంగద,సత్య,పరాశరుడు,జయుడు,విజయుడు,జనమేజయుడు,వైశంపాయనుడు,ప్రవచనం,లక్కగృహం,ఎవ్వానివాకిట,వచ్చినవాడు,వరమున,నావిని,తిరుపతికవులు,సంస్కృతం,సాహిత్యం,శంతనుడు,గాంధారి,దృతరాష్ట్రుడు,గతుర్మంతుడు,వినత,కద్రువ,విదురుడు,విశ్వక్సేనుడు,హరి,హర,హరుడు,హరిహరనాథుడు,హరిహరనాధుడు,వినాయక,లక్ష్మి,విష్ణుమూర్తి,బ్రహ్మ,శివ,త్రిమూర్తులు,అష్టావధానం,శతవధానం,అవధానం,పద్యాలు,పద్యం,కవిత్రయభారతం,వసుదేవుడు,యశోద,గోకులం,బృందావనం,రేపల్లె,సరస్వతి,ఆంధ్రమహాభారతం,శర్మ,శాస్త్రి,ఉపనిషత్తులు,వేదాలు,ఇతిహాసాలు,పురాణాలు,కథలు,పాత్రలు,సన్నివేశాలు,శమీవృక్షం,ఆయుధనిక్షేపణ,శాపం,ఆయుధాలు,గాండీవం,శంఖం,పాంచజన్యం,దేవదత్తం,జీమూతమల్ల,ఓం,శ్రీ,శ్రీయన,నానా,నవరసాలు,రసజ్ఞ,నవరసభరితం,కీచకవధ,సంహారం,కీచకుడు,రాజసూయయాగం,ద్రౌపది,వధ,కవిత్రయం,వ్యాసభారతం,అమృతం,చక్రాలు,శంఖుచక్రాలు,కేతనాలు,సమ్మోహనాస్త్రం,సాంప్రతిసురేంద్రనాథ్,రమణ,లలిత,పంచభూతాలు,సుశర్మ,భీష్ముడు,శంతనుడు,సత్యవతి,పరాశరుడు,జయ,పంచమవేదం,భారతం,యదిహాస్తితదన్యత్ర,యదిహాస్తి,వింటేభారతమేవినాలి,భారతంకర్ణామృతం,వ్యాసం,బ్రహ్మ,లక్షణ,నాట్యవిశేషాలు,గుణాలు,అవస్థలు,చేష్టలు,మన్మదావస్థలు,కనుగొనికోపవేగమున,శల్యపర్వం,విరాటపర్వం,ఉద్యోగపర్వం,ఆదిపర్వం,సభాపర్వం,అరణ్యపర్వం,ధర్మవ్యాధోపాఖ్యానం,శకుంతలోపాఖ్యానం,స్వర్గారోహణపర్వం,సౌప్తికపర్వం,శాంతిపర్వం,భగవద్గీత,యధాయధా,పవిత్రాణాయ,పంచమవేదం,జయం,ధర్మప్రచారపరిషత్,ఇతిహాసం,కావ్యం,నాట్యవిశేషాలు,బ్రహ్మర్గౌరీ,యతోహస్త',
'status' => '1'
),
'Parent' => array(
'id' => '14',
'en_menu_name' => 'Virata Parvam',
'te_menu_name' => 'విరాట పర్వము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => 'విరాట పర్వాన్ని హృదయాహ్లాది, చతుర్థం, ఊర్జిత కథోపేతం, నానా రసాభ్యుదయోల్లాసి గా తిక్కనగారు వర్ణించారు.
నాటకాలలో నాలుగవ అంకం విశేషంగా పరిగణించబడుతుంది. మరి తిక్కనామాత్యులు విరాట పర్వాన్ని దృశ్యకావ్యంగానే(నాటకం) తెనుగు బాషలో 'వినిర్మింప' దలచారు కదా! కనుక మహాభారతమునందలి పద్దెనిమిది పర్వాలలో నాలుగవది అయిన విరాట పర్వానికి విశిష్టమైన ప్రాధాన్యాన్నిచ్చి, నవరసాలు సమపాళ్ళలో రంగరించి, ఊర్జితమైన కథలతో తళుకులద్ది, హృదయాహ్లాదిగా తీర్చిదిద్దారు. విరాట పర్వంతో భారత కథ మంచి రసకందాయంలో పడుతుంది. అసలు విరాట పర్వంలోని అంశమే నాటకీయతతో కూడుకున్నది - పాండవులు మారువేషాలలో రహస్యంగా గడపవలసిన పరిస్థితి.
కథ సంగ్రహంగా చూస్తే, పన్నెండేండ్ల అరణ్యవాసం తర్వాత, పదమూడవ సంవత్సరం అజ్ఞాతవాసదీక్ష కొఱకు పాండవులు మారు పేర్లతో విరాట నగరం ప్రవేశించి, విరాట రాజు కొలువులో ఉద్యోగాలు సంపాదించి కుదురుకుంటారు. అంతా బాగానే ఉండి, ఇంకొన్ని రోజులలో అజ్ఞాతవాసం ముగుస్తుందనగా మహాకాముకుడైన కీచకుని వలన మాలినిగా ఉన్న ద్రౌపదికి ఆపద రాగా, భీముడు అతిచాకచక్యంతో గంధర్వులన్న భ్రాంతి కలిగిస్తూ అతనిని, అతని తమ్ములను సంహరించి ఆమెకు సంతోషం కలిగిస్తాడు. దుర్యోధనుడు కుతంత్రంతో పాండవులను బయల్పరచాలని దక్షిణ, ఉత్తర గోగ్రహణాలకు పన్నాగం పన్నుతాడు. అప్పటికే అజ్ఞాతవాసం పూర్తి చేసుకున్నవారై, అర్జునుడు మినహా తక్కిన పాండవులు విరాటునికి బాసటగా వెళ్ళి సుశర్మను ఓడిస్తే, బృహన్నలగా ఉన్న అర్జునుడు ఉత్తరునికి రథసారథిగా వెళ్ళి ఆ పై గాండీవధారియై తన నిజరూపాన్ని ప్రకటించి భీష్మ, ద్రోణ, కర్ణ, సుయోధన, ఆశ్వత్థామాది యోధులను ఒక్కడే ఎదుర్కొని వారలను జయించి గోవులను మరలుస్తాడు. ఉత్తరాభిమన్యుల వివాహంతో మంగళదాయకంగా విరాట పర్వం ముగుస్తుంది.',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => 'Virata Parva is the 4th book/parva in Mahabharat. This book is about Pandavas spending an year of incongnito in Virata's court. The story line can be divided into five sub plots: 1. Pandavas enter the court of Virata 2. Kichaka Vadha 3. Dakshina Gograhana 4. Uttara Gograhanam 5. Uttara's marriage with Abhimanyu',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => 'పద్దెనిమిది పర్వాలు గల మహాభారతంలో విరాట పర్వం నాలుగవది. హృదయాహ్లాది, ఊర్జిత కథోపేతంబు, నానా రసాభ్యుదయోల్లాసిగా విరాట పర్వాన్ని తిక్కన గారు వర్ణించారు. ఇందులో ప్రధాన కథాంశాలుః 1. పాండవులు మారువేషాలలో విరాటుని కొలువులో ప్రవేశించడం 2. కీచక వధ 3. దక్షిణ గోగ్రహణం 4. ఉత్తర గోగ్రహణం 5. ఉత్తరాభిమన్యుల వివాహం',
'te_meta_keywords' => 'వ్యాసుడు,వ్యాస,కంక,అర్జున,నకుల,సహదేవ,పాండవులు,పంచ,ద్రౌపది,కృష్ణ,కృష్ణుడు,దుశ్శాసన,గ్రోనాచార్యుడు,ద్రోణ,గాంగేయుడు,భీష్ముడు,బలరామ,సారెలు,పాచికలు,జూదం,గోగ్రహణం,ఉత్తర,ఉత్తరుడు,ఉత్తరగోగ్రహణం,దక్షిణగోగ్రహణం,సూర్యుడు,చండ్రుడు,కాలము,కర్ణ,సూతుడు,కృపుడు,అశ్వత్థామ,నన్నయ,తిక్కన,ఎర్రన,ఎఱ్ఱన,కురుక్షేత్రం,యుద్ధం,ఎఱ్ఱాప్రగడ,ఎర్రప్రగడ,పార్ధుడు,ఫల్గుణుడు,కిరీటి,శ్వేతవాహనుడు,రథం,అశ్వాలు,అక్షౌహిణి,కాళీదాసు,వర్ణన,యుద్ధవర్ణన,సూర్యోదయం,సూర్యాస్తమయం,భారతం,వ్యాసభారతం,వ్యాస,హరిహరనాథుడు,నిపుణ,కుంతి,పాండురాజు,దుశ్చల,ద్రుపదమహారాజ,కేకయరాజ్యం,సుదేష్ణ,అభిమన్యు,సుభద్ర,ఉలూచి,చిత్రాంగద,సైరంధ్రి,కీచక,కీచకుడు,సైంధవుడు,దుర్యోధనుడు,దుర్యోధన,సుయోధన,రారాజు,హిడింబి,భీముడు,వలలుడు,దామగ్రంధి,ధర్మరాజు,యుధిష్టిరుడు,తంత్రీపాలుడు,నర్తనశాల,కాలినడక,ప్రయాణం,తెలుగుభారతం,హస్తినాపురం,వివాహం,ఉత్తరాభిమన్యులు,ఉపపాండవులు,సాంబుడు,ముసలం,యాదవులు,కౌరవులు,కురువంశం,లక్ష్మి,విష్ణువు,శివుడు,సత్యభామ,రుక్మిణి,జాంబవతి,మిత్ర,చిత్రాంగద,సత్య,పరాశరుడు,జయుడు,విజయుడు,జనమేజయుడు,వైశంపాయనుడు,ప్రవచనం,లక్కగృహం,ఎవ్వానివాకిట,వచ్చినవాడు,వరమున,నావిని,తిరుపతికవులు,సంస్కృతం,సాహిత్యం,శంతనుడు,గాంధారి,దృతరాష్ట్రుడు,గతుర్మంతుడు,వినత,కద్రువ,విదురుడు,విశ్వక్సేనుడు,హరి,హర,హరుడు,హరిహరనాథుడు,హరిహరనాధుడు,వినాయక,లక్ష్మి,విష్ణుమూర్తి,బ్రహ్మ,శివ,త్రిమూర్తులు,అష్టావధానం,శతవధానం,అవధానం,పద్యాలు,పద్యం,కవిత్రయభారతం,వసుదేవుడు,యశోద,గోకులం,బృందావనం,రేపల్లె,సరస్వతి,ఆంధ్రమహాభారతం,శర్మ,శాస్త్రి,ఉపనిషత్తులు,వేదాలు,ఇతిహాసాలు,పురాణాలు,కథలు,పాత్రలు,సన్నివేశాలు,శమీవృక్షం,ఆయుధనిక్షేపణ,శాపం,ఆయుధాలు,గాండీవం,శంఖం,పాంచజన్యం,దేవదత్తం,జీమూతమల్ల,ఓం,శ్రీ,శ్రీయన,నానా,నవరసాలు,రసజ్ఞ,నవరసభరితం,కీచకవధ,సంహారం,కీచకుడు,రాజసూయయాగం,ద్రౌపది,వధ,కవిత్రయం,వ్యాసభారతం,అమృతం,చక్రాలు,శంఖుచక్రాలు,కేతనాలు,సమ్మోహనాస్త్రం,సాంప్రతిసురేంద్రనాథ్,రమణ,లలిత,పంచభూతాలు,సుశర్మ,భీష్ముడు,శంతనుడు,సత్యవతి,పరాశరుడు,జయ,పంచమవేదం,భారతం,యదిహాస్తితదన్యత్ర,యదిహాస్తి,వింటేభారతమేవినాలి,భారతంకర్ణామృతం,వ్యాసం,బ్రహ్మ,లక్షణ,నాట్యవిశేషాలు,గుణాలు,అవస్థలు,చేష్టలు,మన్మదావస్థలు,కనుగొనికోపవేగమున,శల్యపర్వం,విరాటపర్వం,ఉద్యోగపర్వం,ఆదిపర్వం,సభాపర్వం,అరణ్యపర్వం,ధర్మవ్యాధోపాఖ్యానం,శకుంతలోపాఖ్యానం,స్వర్గారోహణపర్వం,సౌప్తికపర్వం,శాంతిపర్వం,భగవద్గీత,యధాయధా,పవిత్రాణాయ,పంచమవేదం,జయం,ధర్మప్రచారపరిషత్,ఇతిహాసం,కావ్యం,నాట్యవిశేషాలు,బ్రహ్మర్గౌరీ,యతోహస్త',
'status' => '1'
),
'Page' => array(),
'Audio' => array(),
'Pdf' => array(),
'children' => array(
(int) 0 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 1 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 2 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 3 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 4 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 5 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 6 => array(
[maximum depth reached]
)
)
),
(int) 2 => array(
'Menu' => array(
'id' => '17',
'en_menu_name' => 'Aasvasa-3',
'te_menu_name' => 'తృతీయాశ్వాసము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '14',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => 'కీచక సంహారానికి ప్రతీకారంగా అతని సోదరులైన ఉపకీచకులు ద్రౌపదిని కీచకుని దేహంతో పాటుగా దహింపబోగా, భీముడు ప్రళయకాలరుద్రునివలె వారిపై విరుచుకుపడి గంధర్వులనే భ్రాంతి కలిగిస్తూ వారినందరిని మట్టుపెడతాడు. కీచక మరణవార్తతో పాటు, పాండవులు ఎక్కడా కానరాలేదన్న వార్తను వేగులు దుర్యోధనునికి చేరవేస్తారు. కీచకుని చంపగలవాడు భీముడొక్కడేనని గ్రహించిన దుర్యోధనుడు ధర్మరాజు ఉన్న చోట సుభిక్షంగా ఉంటుందన్న భీష్ముని మాటను అన్వయించుకుని, విరాట నగరంలో పాండవులు ఉండి ఉంటారని తలచి వారిని బయల్పరచడానికి ద్విముఖ వ్యూహం పన్నుతాడు. ఆ వ్యూహంలో భాగంగా సుశర్మ దక్షిణ గోగ్రహణం చేయగా, అర్జునుడు తప్ప తక్కిన పాండవుల సహాయంతో విరాట రాజు సుశర్మను ఓడిస్తాడు.',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => '',
'te_meta_keywords' => '',
'status' => '1'
),
'CmsMenu' => array(
'id' => '3',
'en_menu_name' => 'Pravachanam',
'te_menu_name' => 'ప్రవచన పఠనము',
'menu_type' => 'menu',
'position' => 'header',
'en_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'is_show_nav_links' => '1',
'menu_order' => '3',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '<p style="text-align:justify">కథలను ఇంపుగా చెబితే వినడానికి ఇష్టపడని వారెవరైనా ఉంటారా? పిల్లలు, పెద్దలన్న తేడా లేకుండా మంచి కథకు అందరూ ఊ కొట్టి తీరాల్సిందే! మరి మహాభారతాన్ని మించిన గొప్ప కథ ఈ సృష్టిలో లేదన్నది నిర్వివాదాంశం. ప్రమాణంలో కాని, కథా విశేషంలో కాని, పట్టు సడలకుండా చివరి దాక కథను నడిపించటంలో కాని, పాత్రచిత్రణలో కాని మహాభారత కథకు సాటిరాగల కథ వేరొకటి లేదు. “ఏయది హృద్యంబు, అపూర్వంబేయది, ఎద్దాని వినిన ఎఱుక సమగ్రంబైయుండు, అఘనిబర్హణమేయది” అన్న ప్రశ్నకు సమాధానమే భారతం. అయితే అంత గొప్ప కథను అంతే గొప్పగా చెప్పగలిగే వక్త ఉన్నట్లైతే అది శ్రోతల అదృష్టమేనని చెప్పుకోవాలి! శ్రీ సాంప్రతి సురేంద్రనాథ్ గారు వ్యాస, కవిత్రయ హృదయాలను అర్థం చేసుకుని, కథాసమయ సందర్భోచితంగా ఎన్నో విషయాలను ప్రస్తావిస్తూ, సాహితీ చర్చ చేస్తూ, ఎక్కడా విసుగు పుట్టని విధంగా మహాభారత కథను వ్యాఖ్యాన ప్రసంగాలలో చెప్పుకొస్తున్నారు.</p>
<p style="text-align:justify">మరి ఈ భారత ప్రవచనాన్నివిన్న తర్వాత, “యదిహాస్తి తదన్యత్ర యన్నేహాస్తి న తత్క్వచిత్” - “ఇందులో ఏది ఉందో అదే ఎక్కడైనా ఉంది. ఇందులో లేనిది మరెక్కడా లేదు” అన్న మాట ప్రత్యక్షర సత్యమని మీరూ ఒప్పుకుంటారు.</p>
',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_meta_title' => 'మహాభారతం । మహాభారత ప్రవచనం । కవిత్రయ భారతం । వ్యాస భారతం । తెలుగు భారతం । పాండవులు | అవధానం । సా',
'te_meta_description' => 'వింటే భారతం వినాలి, తింటే గారెలే తినాలి అనేది మన తెలుగువారి నానుడి. అంతగా మహాభారతం మన తెలుగువారి జీవితాల్లో పెనవేసుకుపోయింది కాదు కాదు అలా చేశారు మన కవిత్రయం నన్నయ, తిక్కన, ఎఱ్ఱాప్రగడలు. పంచమ వేదంగా కీర్తింపబడేటట్లుగా వేదవ్యాసుల వారు మహాభారతాన్ని సంస్కృతంలో రచించారు. ఆ మహా భారతాంధ్రీకరణతో తెలుగులో కావ్యరచనకు శ్రీకారం చుట్టి తెలుగువారికి కవితాభిక్ష పెట్టినవారు ఆది కవి నన్నయ అయితే, ముందున్నది శ్రవ్య కావ్యమో, లేక దృశ్యకావ్యమో అన్న అనుభూతిని కలిగించేటట్లు కావ్యానికి నాటకీయతను జోడించిన వారు కవిబ్రహ్మ తిక్కన. నన్నయ, తిక్కన రచించిన రెండు హార భాగాలను తన అరణ్యపర్వం అనే మణితో సంధానించి సమగ్రమైన భారతామృతాన్ని తెలుగువారు ఆస్వాదించే అదృష్టాన్ని మనకు ప్రసాదించారు ప్రబంధ పరమేశ్వరుడు ఎఱ్ఱన.
“ఏయది హృద్యం, అపూర్వంబేయది, ఎద్దాని వినిన ఎఱుక సమగ్రంబైయుండు, అఘనిబర్హణమేయది” అన్న ప్రశ్నకు సమాధానమే భారతం. “యదిహాస్తి తదన్యత్ర యన్నేహాస్తి న తత్క్వచిత్” - “ఇందులో ఏది ఉందో అదే ఎక్కడైనా ఉంది. ఇందులో లేనిది మరెక్కడా లేదు” అన్న మాట అక్షర సత్యం.',
'te_meta_keywords' => 'వ్యాసుడు,వ్యాస,కంక,అర్జున,నకుల,సహదేవ,పాండవులు,పంచ,ద్రౌపది,కృష్ణ,కృష్ణుడు,దుశ్శాసన,గ్రోనాచార్యుడు,ద్రోణ,గాంగేయుడు,భీష్ముడు,బలరామ,సారెలు,పాచికలు,జూదం,గోగ్రహణం,ఉత్తర,ఉత్తరుడు,ఉత్తరగోగ్రహణం,దక్షిణగోగ్రహణం,సూర్యుడు,చండ్రుడు,కాలము,కర్ణ,సూతుడు,కృపుడు,అశ్వత్థామ,నన్నయ,తిక్కన,ఎర్రన,ఎఱ్ఱన,కురుక్షేత్రం,యుద్ధం,ఎఱ్ఱాప్రగడ,ఎర్రప్రగడ,పార్ధుడు,ఫల్గుణుడు,కిరీటి,శ్వేతవాహనుడు,రథం,అశ్వాలు,అక్షౌహిణి,కాళీదాసు,వర్ణన,యుద్ధవర్ణన,సూర్యోదయం,సూర్యాస్తమయం,భారతం,వ్యాసభారతం,వ్యాస,హరిహరనాథుడు,నిపుణ,కుంతి,పాండురాజు,దుశ్చల,ద్రుపదమహారాజ,కేకయరాజ్యం,సుదేష్ణ,అభిమన్యు,సుభద్ర,ఉలూచి,చిత్రాంగద,సైరంధ్రి,కీచక,కీచకుడు,సైంధవుడు,దుర్యోధనుడు,దుర్యోధన,సుయోధన,రారాజు,హిడింబి,భీముడు,వలలుడు,దామగ్రంధి,ధర్మరాజు,యుధిష్టిరుడు,తంత్రీపాలుడు,నర్తనశాల,కాలినడక,ప్రయాణం,తెలుగుభారతం,హస్తినాపురం,వివాహం,ఉత్తరాభిమన్యులు,ఉపపాండవులు,సాంబుడు,ముసలం,యాదవులు,కౌరవులు,కురువంశం,లక్ష్మి,విష్ణువు,శివుడు,సత్యభామ,రుక్మిణి,జాంబవతి,మిత్ర,చిత్రాంగద,సత్య,పరాశరుడు,జయుడు,విజయుడు,జనమేజయుడు,వైశంపాయనుడు,ప్రవచనం,లక్కగృహం,ఎవ్వానివాకిట,వచ్చినవాడు,వరమున,నావిని,తిరుపతికవులు,సంస్కృతం,సాహిత్యం,శంతనుడు,గాంధారి,దృతరాష్ట్రుడు,గతుర్మంతుడు,వినత,కద్రువ,విదురుడు,విశ్వక్సేనుడు,హరి,హర,హరుడు,హరిహరనాథుడు,హరిహరనాధుడు,వినాయక,లక్ష్మి,విష్ణుమూర్తి,బ్రహ్మ,శివ,త్రిమూర్తులు,అష్టావధానం,శతవధానం,అవధానం,పద్యాలు,పద్యం,కవిత్రయభారతం,వసుదేవుడు,యశోద,గోకులం,బృందావనం,రేపల్లె,సరస్వతి,ఆంధ్రమహాభారతం,శర్మ,శాస్త్రి,ఉపనిషత్తులు,వేదాలు,ఇతిహాసాలు,పురాణాలు,కథలు,పాత్రలు,సన్నివేశాలు,శమీవృక్షం,ఆయుధనిక్షేపణ,శాపం,ఆయుధాలు,గాండీవం,శంఖం,పాంచజన్యం,దేవదత్తం,జీమూతమల్ల,ఓం,శ్రీ,శ్రీయన,నానా,నవరసాలు,రసజ్ఞ,నవరసభరితం,కీచకవధ,సంహారం,కీచకుడు,రాజసూయయాగం,ద్రౌపది,వధ,కవిత్రయం,వ్యాసభారతం,అమృతం,చక్రాలు,శంఖుచక్రాలు,కేతనాలు,సమ్మోహనాస్త్రం,సాంప్రతిసురేంద్రనాథ్,రమణ,లలిత,పంచభూతాలు,సుశర్మ,భీష్ముడు,శంతనుడు,సత్యవతి,పరాశరుడు,జయ,పంచమవేదం,భారతం,యదిహాస్తితదన్యత్ర,యదిహాస్తి,వింటేభారతమేవినాలి,భారతంకర్ణామృతం,వ్యాసం,బ్రహ్మ,లక్షణ,నాట్యవిశేషాలు,గుణాలు,అవస్థలు,చేష్టలు,మన్మదావస్థలు,కనుగొనికోపవేగమున,శల్యపర్వం,విరాటపర్వం,ఉద్యోగపర్వం,ఆదిపర్వం,సభాపర్వం,అరణ్యపర్వం,ధర్మవ్యాధోపాఖ్యానం,శకుంతలోపాఖ్యానం,స్వర్గారోహణపర్వం,సౌప్తికపర్వం,శాంతిపర్వం,భగవద్గీత,యధాయధా,పవిత్రాణాయ,పంచమవేదం,జయం,ధర్మప్రచారపరిషత్,ఇతిహాసం,కావ్యం,నాట్యవిశేషాలు,బ్రహ్మర్గౌరీ,యతోహస్త',
'status' => '1'
),
'Parent' => array(
'id' => '14',
'en_menu_name' => 'Virata Parvam',
'te_menu_name' => 'విరాట పర్వము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => 'విరాట పర్వాన్ని హృదయాహ్లాది, చతుర్థం, ఊర్జిత కథోపేతం, నానా రసాభ్యుదయోల్లాసి గా తిక్కనగారు వర్ణించారు.
నాటకాలలో నాలుగవ అంకం విశేషంగా పరిగణించబడుతుంది. మరి తిక్కనామాత్యులు విరాట పర్వాన్ని దృశ్యకావ్యంగానే(నాటకం) తెనుగు బాషలో 'వినిర్మింప' దలచారు కదా! కనుక మహాభారతమునందలి పద్దెనిమిది పర్వాలలో నాలుగవది అయిన విరాట పర్వానికి విశిష్టమైన ప్రాధాన్యాన్నిచ్చి, నవరసాలు సమపాళ్ళలో రంగరించి, ఊర్జితమైన కథలతో తళుకులద్ది, హృదయాహ్లాదిగా తీర్చిదిద్దారు. విరాట పర్వంతో భారత కథ మంచి రసకందాయంలో పడుతుంది. అసలు విరాట పర్వంలోని అంశమే నాటకీయతతో కూడుకున్నది - పాండవులు మారువేషాలలో రహస్యంగా గడపవలసిన పరిస్థితి.
కథ సంగ్రహంగా చూస్తే, పన్నెండేండ్ల అరణ్యవాసం తర్వాత, పదమూడవ సంవత్సరం అజ్ఞాతవాసదీక్ష కొఱకు పాండవులు మారు పేర్లతో విరాట నగరం ప్రవేశించి, విరాట రాజు కొలువులో ఉద్యోగాలు సంపాదించి కుదురుకుంటారు. అంతా బాగానే ఉండి, ఇంకొన్ని రోజులలో అజ్ఞాతవాసం ముగుస్తుందనగా మహాకాముకుడైన కీచకుని వలన మాలినిగా ఉన్న ద్రౌపదికి ఆపద రాగా, భీముడు అతిచాకచక్యంతో గంధర్వులన్న భ్రాంతి కలిగిస్తూ అతనిని, అతని తమ్ములను సంహరించి ఆమెకు సంతోషం కలిగిస్తాడు. దుర్యోధనుడు కుతంత్రంతో పాండవులను బయల్పరచాలని దక్షిణ, ఉత్తర గోగ్రహణాలకు పన్నాగం పన్నుతాడు. అప్పటికే అజ్ఞాతవాసం పూర్తి చేసుకున్నవారై, అర్జునుడు మినహా తక్కిన పాండవులు విరాటునికి బాసటగా వెళ్ళి సుశర్మను ఓడిస్తే, బృహన్నలగా ఉన్న అర్జునుడు ఉత్తరునికి రథసారథిగా వెళ్ళి ఆ పై గాండీవధారియై తన నిజరూపాన్ని ప్రకటించి భీష్మ, ద్రోణ, కర్ణ, సుయోధన, ఆశ్వత్థామాది యోధులను ఒక్కడే ఎదుర్కొని వారలను జయించి గోవులను మరలుస్తాడు. ఉత్తరాభిమన్యుల వివాహంతో మంగళదాయకంగా విరాట పర్వం ముగుస్తుంది.',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => 'Virata Parva is the 4th book/parva in Mahabharat. This book is about Pandavas spending an year of incongnito in Virata's court. The story line can be divided into five sub plots: 1. Pandavas enter the court of Virata 2. Kichaka Vadha 3. Dakshina Gograhana 4. Uttara Gograhanam 5. Uttara's marriage with Abhimanyu',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => 'పద్దెనిమిది పర్వాలు గల మహాభారతంలో విరాట పర్వం నాలుగవది. హృదయాహ్లాది, ఊర్జిత కథోపేతంబు, నానా రసాభ్యుదయోల్లాసిగా విరాట పర్వాన్ని తిక్కన గారు వర్ణించారు. ఇందులో ప్రధాన కథాంశాలుః 1. పాండవులు మారువేషాలలో విరాటుని కొలువులో ప్రవేశించడం 2. కీచక వధ 3. దక్షిణ గోగ్రహణం 4. ఉత్తర గోగ్రహణం 5. ఉత్తరాభిమన్యుల వివాహం',
'te_meta_keywords' => 'వ్యాసుడు,వ్యాస,కంక,అర్జున,నకుల,సహదేవ,పాండవులు,పంచ,ద్రౌపది,కృష్ణ,కృష్ణుడు,దుశ్శాసన,గ్రోనాచార్యుడు,ద్రోణ,గాంగేయుడు,భీష్ముడు,బలరామ,సారెలు,పాచికలు,జూదం,గోగ్రహణం,ఉత్తర,ఉత్తరుడు,ఉత్తరగోగ్రహణం,దక్షిణగోగ్రహణం,సూర్యుడు,చండ్రుడు,కాలము,కర్ణ,సూతుడు,కృపుడు,అశ్వత్థామ,నన్నయ,తిక్కన,ఎర్రన,ఎఱ్ఱన,కురుక్షేత్రం,యుద్ధం,ఎఱ్ఱాప్రగడ,ఎర్రప్రగడ,పార్ధుడు,ఫల్గుణుడు,కిరీటి,శ్వేతవాహనుడు,రథం,అశ్వాలు,అక్షౌహిణి,కాళీదాసు,వర్ణన,యుద్ధవర్ణన,సూర్యోదయం,సూర్యాస్తమయం,భారతం,వ్యాసభారతం,వ్యాస,హరిహరనాథుడు,నిపుణ,కుంతి,పాండురాజు,దుశ్చల,ద్రుపదమహారాజ,కేకయరాజ్యం,సుదేష్ణ,అభిమన్యు,సుభద్ర,ఉలూచి,చిత్రాంగద,సైరంధ్రి,కీచక,కీచకుడు,సైంధవుడు,దుర్యోధనుడు,దుర్యోధన,సుయోధన,రారాజు,హిడింబి,భీముడు,వలలుడు,దామగ్రంధి,ధర్మరాజు,యుధిష్టిరుడు,తంత్రీపాలుడు,నర్తనశాల,కాలినడక,ప్రయాణం,తెలుగుభారతం,హస్తినాపురం,వివాహం,ఉత్తరాభిమన్యులు,ఉపపాండవులు,సాంబుడు,ముసలం,యాదవులు,కౌరవులు,కురువంశం,లక్ష్మి,విష్ణువు,శివుడు,సత్యభామ,రుక్మిణి,జాంబవతి,మిత్ర,చిత్రాంగద,సత్య,పరాశరుడు,జయుడు,విజయుడు,జనమేజయుడు,వైశంపాయనుడు,ప్రవచనం,లక్కగృహం,ఎవ్వానివాకిట,వచ్చినవాడు,వరమున,నావిని,తిరుపతికవులు,సంస్కృతం,సాహిత్యం,శంతనుడు,గాంధారి,దృతరాష్ట్రుడు,గతుర్మంతుడు,వినత,కద్రువ,విదురుడు,విశ్వక్సేనుడు,హరి,హర,హరుడు,హరిహరనాథుడు,హరిహరనాధుడు,వినాయక,లక్ష్మి,విష్ణుమూర్తి,బ్రహ్మ,శివ,త్రిమూర్తులు,అష్టావధానం,శతవధానం,అవధానం,పద్యాలు,పద్యం,కవిత్రయభారతం,వసుదేవుడు,యశోద,గోకులం,బృందావనం,రేపల్లె,సరస్వతి,ఆంధ్రమహాభారతం,శర్మ,శాస్త్రి,ఉపనిషత్తులు,వేదాలు,ఇతిహాసాలు,పురాణాలు,కథలు,పాత్రలు,సన్నివేశాలు,శమీవృక్షం,ఆయుధనిక్షేపణ,శాపం,ఆయుధాలు,గాండీవం,శంఖం,పాంచజన్యం,దేవదత్తం,జీమూతమల్ల,ఓం,శ్రీ,శ్రీయన,నానా,నవరసాలు,రసజ్ఞ,నవరసభరితం,కీచకవధ,సంహారం,కీచకుడు,రాజసూయయాగం,ద్రౌపది,వధ,కవిత్రయం,వ్యాసభారతం,అమృతం,చక్రాలు,శంఖుచక్రాలు,కేతనాలు,సమ్మోహనాస్త్రం,సాంప్రతిసురేంద్రనాథ్,రమణ,లలిత,పంచభూతాలు,సుశర్మ,భీష్ముడు,శంతనుడు,సత్యవతి,పరాశరుడు,జయ,పంచమవేదం,భారతం,యదిహాస్తితదన్యత్ర,యదిహాస్తి,వింటేభారతమేవినాలి,భారతంకర్ణామృతం,వ్యాసం,బ్రహ్మ,లక్షణ,నాట్యవిశేషాలు,గుణాలు,అవస్థలు,చేష్టలు,మన్మదావస్థలు,కనుగొనికోపవేగమున,శల్యపర్వం,విరాటపర్వం,ఉద్యోగపర్వం,ఆదిపర్వం,సభాపర్వం,అరణ్యపర్వం,ధర్మవ్యాధోపాఖ్యానం,శకుంతలోపాఖ్యానం,స్వర్గారోహణపర్వం,సౌప్తికపర్వం,శాంతిపర్వం,భగవద్గీత,యధాయధా,పవిత్రాణాయ,పంచమవేదం,జయం,ధర్మప్రచారపరిషత్,ఇతిహాసం,కావ్యం,నాట్యవిశేషాలు,బ్రహ్మర్గౌరీ,యతోహస్త',
'status' => '1'
),
'Page' => array(),
'Audio' => array(),
'Pdf' => array(),
'children' => array(
(int) 0 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 1 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 2 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 3 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 4 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 5 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 6 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 7 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 8 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 9 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 10 => array(
[maximum depth reached]
)
)
),
(int) 3 => array(
'Menu' => array(
'id' => '18',
'en_menu_name' => 'Aasvasa-4',
'te_menu_name' => 'చతుర్థాశ్వాసము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '14',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => 'విరాట రాజు ససైన్యంగా సుశర్మను ఓడించడానికి వెళ్ళిన సమయంలో దుర్యోధనుడు కౌరవవీరులను తోడుకొని మరుసటిరోజు ఉత్తరగోగ్రహణం చేస్తాడు. నగరంలో యుద్ధవీరులు లేని కారణంగా విరాటుని కుమారుడైన ఉత్తరుడు పేడిరూపంలో బృహన్నలగా ఉన్న అర్జునుని సారథిగా చేసికొని కౌరవులతో పోరుకు బయల్దేరి వెళ్ళి అక్కడ కౌరవ సేనావాహినిని చూసి భయకంపితుడవుతాడు. అప్పుడు బృహన్నల తన అజ్ఞాతవాసకాలం పరిసమాప్తి అగుట నిశ్చయించుకొని తన నిజరూపం ఉత్తరునికి తెలిపి, గాండీవాన్ని గైకొని కురువీరులపై యుద్ధానికి వెళతాడు. ',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => '',
'te_meta_keywords' => '',
'status' => '1'
),
'CmsMenu' => array(
'id' => '3',
'en_menu_name' => 'Pravachanam',
'te_menu_name' => 'ప్రవచన పఠనము',
'menu_type' => 'menu',
'position' => 'header',
'en_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'is_show_nav_links' => '1',
'menu_order' => '3',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '<p style="text-align:justify">కథలను ఇంపుగా చెబితే వినడానికి ఇష్టపడని వారెవరైనా ఉంటారా? పిల్లలు, పెద్దలన్న తేడా లేకుండా మంచి కథకు అందరూ ఊ కొట్టి తీరాల్సిందే! మరి మహాభారతాన్ని మించిన గొప్ప కథ ఈ సృష్టిలో లేదన్నది నిర్వివాదాంశం. ప్రమాణంలో కాని, కథా విశేషంలో కాని, పట్టు సడలకుండా చివరి దాక కథను నడిపించటంలో కాని, పాత్రచిత్రణలో కాని మహాభారత కథకు సాటిరాగల కథ వేరొకటి లేదు. “ఏయది హృద్యంబు, అపూర్వంబేయది, ఎద్దాని వినిన ఎఱుక సమగ్రంబైయుండు, అఘనిబర్హణమేయది” అన్న ప్రశ్నకు సమాధానమే భారతం. అయితే అంత గొప్ప కథను అంతే గొప్పగా చెప్పగలిగే వక్త ఉన్నట్లైతే అది శ్రోతల అదృష్టమేనని చెప్పుకోవాలి! శ్రీ సాంప్రతి సురేంద్రనాథ్ గారు వ్యాస, కవిత్రయ హృదయాలను అర్థం చేసుకుని, కథాసమయ సందర్భోచితంగా ఎన్నో విషయాలను ప్రస్తావిస్తూ, సాహితీ చర్చ చేస్తూ, ఎక్కడా విసుగు పుట్టని విధంగా మహాభారత కథను వ్యాఖ్యాన ప్రసంగాలలో చెప్పుకొస్తున్నారు.</p>
<p style="text-align:justify">మరి ఈ భారత ప్రవచనాన్నివిన్న తర్వాత, “యదిహాస్తి తదన్యత్ర యన్నేహాస్తి న తత్క్వచిత్” - “ఇందులో ఏది ఉందో అదే ఎక్కడైనా ఉంది. ఇందులో లేనిది మరెక్కడా లేదు” అన్న మాట ప్రత్యక్షర సత్యమని మీరూ ఒప్పుకుంటారు.</p>
',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_meta_title' => 'మహాభారతం । మహాభారత ప్రవచనం । కవిత్రయ భారతం । వ్యాస భారతం । తెలుగు భారతం । పాండవులు | అవధానం । సా',
'te_meta_description' => 'వింటే భారతం వినాలి, తింటే గారెలే తినాలి అనేది మన తెలుగువారి నానుడి. అంతగా మహాభారతం మన తెలుగువారి జీవితాల్లో పెనవేసుకుపోయింది కాదు కాదు అలా చేశారు మన కవిత్రయం నన్నయ, తిక్కన, ఎఱ్ఱాప్రగడలు. పంచమ వేదంగా కీర్తింపబడేటట్లుగా వేదవ్యాసుల వారు మహాభారతాన్ని సంస్కృతంలో రచించారు. ఆ మహా భారతాంధ్రీకరణతో తెలుగులో కావ్యరచనకు శ్రీకారం చుట్టి తెలుగువారికి కవితాభిక్ష పెట్టినవారు ఆది కవి నన్నయ అయితే, ముందున్నది శ్రవ్య కావ్యమో, లేక దృశ్యకావ్యమో అన్న అనుభూతిని కలిగించేటట్లు కావ్యానికి నాటకీయతను జోడించిన వారు కవిబ్రహ్మ తిక్కన. నన్నయ, తిక్కన రచించిన రెండు హార భాగాలను తన అరణ్యపర్వం అనే మణితో సంధానించి సమగ్రమైన భారతామృతాన్ని తెలుగువారు ఆస్వాదించే అదృష్టాన్ని మనకు ప్రసాదించారు ప్రబంధ పరమేశ్వరుడు ఎఱ్ఱన.
“ఏయది హృద్యం, అపూర్వంబేయది, ఎద్దాని వినిన ఎఱుక సమగ్రంబైయుండు, అఘనిబర్హణమేయది” అన్న ప్రశ్నకు సమాధానమే భారతం. “యదిహాస్తి తదన్యత్ర యన్నేహాస్తి న తత్క్వచిత్” - “ఇందులో ఏది ఉందో అదే ఎక్కడైనా ఉంది. ఇందులో లేనిది మరెక్కడా లేదు” అన్న మాట అక్షర సత్యం.',
'te_meta_keywords' => 'వ్యాసుడు,వ్యాస,కంక,అర్జున,నకుల,సహదేవ,పాండవులు,పంచ,ద్రౌపది,కృష్ణ,కృష్ణుడు,దుశ్శాసన,గ్రోనాచార్యుడు,ద్రోణ,గాంగేయుడు,భీష్ముడు,బలరామ,సారెలు,పాచికలు,జూదం,గోగ్రహణం,ఉత్తర,ఉత్తరుడు,ఉత్తరగోగ్రహణం,దక్షిణగోగ్రహణం,సూర్యుడు,చండ్రుడు,కాలము,కర్ణ,సూతుడు,కృపుడు,అశ్వత్థామ,నన్నయ,తిక్కన,ఎర్రన,ఎఱ్ఱన,కురుక్షేత్రం,యుద్ధం,ఎఱ్ఱాప్రగడ,ఎర్రప్రగడ,పార్ధుడు,ఫల్గుణుడు,కిరీటి,శ్వేతవాహనుడు,రథం,అశ్వాలు,అక్షౌహిణి,కాళీదాసు,వర్ణన,యుద్ధవర్ణన,సూర్యోదయం,సూర్యాస్తమయం,భారతం,వ్యాసభారతం,వ్యాస,హరిహరనాథుడు,నిపుణ,కుంతి,పాండురాజు,దుశ్చల,ద్రుపదమహారాజ,కేకయరాజ్యం,సుదేష్ణ,అభిమన్యు,సుభద్ర,ఉలూచి,చిత్రాంగద,సైరంధ్రి,కీచక,కీచకుడు,సైంధవుడు,దుర్యోధనుడు,దుర్యోధన,సుయోధన,రారాజు,హిడింబి,భీముడు,వలలుడు,దామగ్రంధి,ధర్మరాజు,యుధిష్టిరుడు,తంత్రీపాలుడు,నర్తనశాల,కాలినడక,ప్రయాణం,తెలుగుభారతం,హస్తినాపురం,వివాహం,ఉత్తరాభిమన్యులు,ఉపపాండవులు,సాంబుడు,ముసలం,యాదవులు,కౌరవులు,కురువంశం,లక్ష్మి,విష్ణువు,శివుడు,సత్యభామ,రుక్మిణి,జాంబవతి,మిత్ర,చిత్రాంగద,సత్య,పరాశరుడు,జయుడు,విజయుడు,జనమేజయుడు,వైశంపాయనుడు,ప్రవచనం,లక్కగృహం,ఎవ్వానివాకిట,వచ్చినవాడు,వరమున,నావిని,తిరుపతికవులు,సంస్కృతం,సాహిత్యం,శంతనుడు,గాంధారి,దృతరాష్ట్రుడు,గతుర్మంతుడు,వినత,కద్రువ,విదురుడు,విశ్వక్సేనుడు,హరి,హర,హరుడు,హరిహరనాథుడు,హరిహరనాధుడు,వినాయక,లక్ష్మి,విష్ణుమూర్తి,బ్రహ్మ,శివ,త్రిమూర్తులు,అష్టావధానం,శతవధానం,అవధానం,పద్యాలు,పద్యం,కవిత్రయభారతం,వసుదేవుడు,యశోద,గోకులం,బృందావనం,రేపల్లె,సరస్వతి,ఆంధ్రమహాభారతం,శర్మ,శాస్త్రి,ఉపనిషత్తులు,వేదాలు,ఇతిహాసాలు,పురాణాలు,కథలు,పాత్రలు,సన్నివేశాలు,శమీవృక్షం,ఆయుధనిక్షేపణ,శాపం,ఆయుధాలు,గాండీవం,శంఖం,పాంచజన్యం,దేవదత్తం,జీమూతమల్ల,ఓం,శ్రీ,శ్రీయన,నానా,నవరసాలు,రసజ్ఞ,నవరసభరితం,కీచకవధ,సంహారం,కీచకుడు,రాజసూయయాగం,ద్రౌపది,వధ,కవిత్రయం,వ్యాసభారతం,అమృతం,చక్రాలు,శంఖుచక్రాలు,కేతనాలు,సమ్మోహనాస్త్రం,సాంప్రతిసురేంద్రనాథ్,రమణ,లలిత,పంచభూతాలు,సుశర్మ,భీష్ముడు,శంతనుడు,సత్యవతి,పరాశరుడు,జయ,పంచమవేదం,భారతం,యదిహాస్తితదన్యత్ర,యదిహాస్తి,వింటేభారతమేవినాలి,భారతంకర్ణామృతం,వ్యాసం,బ్రహ్మ,లక్షణ,నాట్యవిశేషాలు,గుణాలు,అవస్థలు,చేష్టలు,మన్మదావస్థలు,కనుగొనికోపవేగమున,శల్యపర్వం,విరాటపర్వం,ఉద్యోగపర్వం,ఆదిపర్వం,సభాపర్వం,అరణ్యపర్వం,ధర్మవ్యాధోపాఖ్యానం,శకుంతలోపాఖ్యానం,స్వర్గారోహణపర్వం,సౌప్తికపర్వం,శాంతిపర్వం,భగవద్గీత,యధాయధా,పవిత్రాణాయ,పంచమవేదం,జయం,ధర్మప్రచారపరిషత్,ఇతిహాసం,కావ్యం,నాట్యవిశేషాలు,బ్రహ్మర్గౌరీ,యతోహస్త',
'status' => '1'
),
'Parent' => array(
'id' => '14',
'en_menu_name' => 'Virata Parvam',
'te_menu_name' => 'విరాట పర్వము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => 'విరాట పర్వాన్ని హృదయాహ్లాది, చతుర్థం, ఊర్జిత కథోపేతం, నానా రసాభ్యుదయోల్లాసి గా తిక్కనగారు వర్ణించారు.
నాటకాలలో నాలుగవ అంకం విశేషంగా పరిగణించబడుతుంది. మరి తిక్కనామాత్యులు విరాట పర్వాన్ని దృశ్యకావ్యంగానే(నాటకం) తెనుగు బాషలో 'వినిర్మింప' దలచారు కదా! కనుక మహాభారతమునందలి పద్దెనిమిది పర్వాలలో నాలుగవది అయిన విరాట పర్వానికి విశిష్టమైన ప్రాధాన్యాన్నిచ్చి, నవరసాలు సమపాళ్ళలో రంగరించి, ఊర్జితమైన కథలతో తళుకులద్ది, హృదయాహ్లాదిగా తీర్చిదిద్దారు. విరాట పర్వంతో భారత కథ మంచి రసకందాయంలో పడుతుంది. అసలు విరాట పర్వంలోని అంశమే నాటకీయతతో కూడుకున్నది - పాండవులు మారువేషాలలో రహస్యంగా గడపవలసిన పరిస్థితి.
కథ సంగ్రహంగా చూస్తే, పన్నెండేండ్ల అరణ్యవాసం తర్వాత, పదమూడవ సంవత్సరం అజ్ఞాతవాసదీక్ష కొఱకు పాండవులు మారు పేర్లతో విరాట నగరం ప్రవేశించి, విరాట రాజు కొలువులో ఉద్యోగాలు సంపాదించి కుదురుకుంటారు. అంతా బాగానే ఉండి, ఇంకొన్ని రోజులలో అజ్ఞాతవాసం ముగుస్తుందనగా మహాకాముకుడైన కీచకుని వలన మాలినిగా ఉన్న ద్రౌపదికి ఆపద రాగా, భీముడు అతిచాకచక్యంతో గంధర్వులన్న భ్రాంతి కలిగిస్తూ అతనిని, అతని తమ్ములను సంహరించి ఆమెకు సంతోషం కలిగిస్తాడు. దుర్యోధనుడు కుతంత్రంతో పాండవులను బయల్పరచాలని దక్షిణ, ఉత్తర గోగ్రహణాలకు పన్నాగం పన్నుతాడు. అప్పటికే అజ్ఞాతవాసం పూర్తి చేసుకున్నవారై, అర్జునుడు మినహా తక్కిన పాండవులు విరాటునికి బాసటగా వెళ్ళి సుశర్మను ఓడిస్తే, బృహన్నలగా ఉన్న అర్జునుడు ఉత్తరునికి రథసారథిగా వెళ్ళి ఆ పై గాండీవధారియై తన నిజరూపాన్ని ప్రకటించి భీష్మ, ద్రోణ, కర్ణ, సుయోధన, ఆశ్వత్థామాది యోధులను ఒక్కడే ఎదుర్కొని వారలను జయించి గోవులను మరలుస్తాడు. ఉత్తరాభిమన్యుల వివాహంతో మంగళదాయకంగా విరాట పర్వం ముగుస్తుంది.',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => 'Virata Parva is the 4th book/parva in Mahabharat. This book is about Pandavas spending an year of incongnito in Virata's court. The story line can be divided into five sub plots: 1. Pandavas enter the court of Virata 2. Kichaka Vadha 3. Dakshina Gograhana 4. Uttara Gograhanam 5. Uttara's marriage with Abhimanyu',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => 'పద్దెనిమిది పర్వాలు గల మహాభారతంలో విరాట పర్వం నాలుగవది. హృదయాహ్లాది, ఊర్జిత కథోపేతంబు, నానా రసాభ్యుదయోల్లాసిగా విరాట పర్వాన్ని తిక్కన గారు వర్ణించారు. ఇందులో ప్రధాన కథాంశాలుః 1. పాండవులు మారువేషాలలో విరాటుని కొలువులో ప్రవేశించడం 2. కీచక వధ 3. దక్షిణ గోగ్రహణం 4. ఉత్తర గోగ్రహణం 5. ఉత్తరాభిమన్యుల వివాహం',
'te_meta_keywords' => 'వ్యాసుడు,వ్యాస,కంక,అర్జున,నకుల,సహదేవ,పాండవులు,పంచ,ద్రౌపది,కృష్ణ,కృష్ణుడు,దుశ్శాసన,గ్రోనాచార్యుడు,ద్రోణ,గాంగేయుడు,భీష్ముడు,బలరామ,సారెలు,పాచికలు,జూదం,గోగ్రహణం,ఉత్తర,ఉత్తరుడు,ఉత్తరగోగ్రహణం,దక్షిణగోగ్రహణం,సూర్యుడు,చండ్రుడు,కాలము,కర్ణ,సూతుడు,కృపుడు,అశ్వత్థామ,నన్నయ,తిక్కన,ఎర్రన,ఎఱ్ఱన,కురుక్షేత్రం,యుద్ధం,ఎఱ్ఱాప్రగడ,ఎర్రప్రగడ,పార్ధుడు,ఫల్గుణుడు,కిరీటి,శ్వేతవాహనుడు,రథం,అశ్వాలు,అక్షౌహిణి,కాళీదాసు,వర్ణన,యుద్ధవర్ణన,సూర్యోదయం,సూర్యాస్తమయం,భారతం,వ్యాసభారతం,వ్యాస,హరిహరనాథుడు,నిపుణ,కుంతి,పాండురాజు,దుశ్చల,ద్రుపదమహారాజ,కేకయరాజ్యం,సుదేష్ణ,అభిమన్యు,సుభద్ర,ఉలూచి,చిత్రాంగద,సైరంధ్రి,కీచక,కీచకుడు,సైంధవుడు,దుర్యోధనుడు,దుర్యోధన,సుయోధన,రారాజు,హిడింబి,భీముడు,వలలుడు,దామగ్రంధి,ధర్మరాజు,యుధిష్టిరుడు,తంత్రీపాలుడు,నర్తనశాల,కాలినడక,ప్రయాణం,తెలుగుభారతం,హస్తినాపురం,వివాహం,ఉత్తరాభిమన్యులు,ఉపపాండవులు,సాంబుడు,ముసలం,యాదవులు,కౌరవులు,కురువంశం,లక్ష్మి,విష్ణువు,శివుడు,సత్యభామ,రుక్మిణి,జాంబవతి,మిత్ర,చిత్రాంగద,సత్య,పరాశరుడు,జయుడు,విజయుడు,జనమేజయుడు,వైశంపాయనుడు,ప్రవచనం,లక్కగృహం,ఎవ్వానివాకిట,వచ్చినవాడు,వరమున,నావిని,తిరుపతికవులు,సంస్కృతం,సాహిత్యం,శంతనుడు,గాంధారి,దృతరాష్ట్రుడు,గతుర్మంతుడు,వినత,కద్రువ,విదురుడు,విశ్వక్సేనుడు,హరి,హర,హరుడు,హరిహరనాథుడు,హరిహరనాధుడు,వినాయక,లక్ష్మి,విష్ణుమూర్తి,బ్రహ్మ,శివ,త్రిమూర్తులు,అష్టావధానం,శతవధానం,అవధానం,పద్యాలు,పద్యం,కవిత్రయభారతం,వసుదేవుడు,యశోద,గోకులం,బృందావనం,రేపల్లె,సరస్వతి,ఆంధ్రమహాభారతం,శర్మ,శాస్త్రి,ఉపనిషత్తులు,వేదాలు,ఇతిహాసాలు,పురాణాలు,కథలు,పాత్రలు,సన్నివేశాలు,శమీవృక్షం,ఆయుధనిక్షేపణ,శాపం,ఆయుధాలు,గాండీవం,శంఖం,పాంచజన్యం,దేవదత్తం,జీమూతమల్ల,ఓం,శ్రీ,శ్రీయన,నానా,నవరసాలు,రసజ్ఞ,నవరసభరితం,కీచకవధ,సంహారం,కీచకుడు,రాజసూయయాగం,ద్రౌపది,వధ,కవిత్రయం,వ్యాసభారతం,అమృతం,చక్రాలు,శంఖుచక్రాలు,కేతనాలు,సమ్మోహనాస్త్రం,సాంప్రతిసురేంద్రనాథ్,రమణ,లలిత,పంచభూతాలు,సుశర్మ,భీష్ముడు,శంతనుడు,సత్యవతి,పరాశరుడు,జయ,పంచమవేదం,భారతం,యదిహాస్తితదన్యత్ర,యదిహాస్తి,వింటేభారతమేవినాలి,భారతంకర్ణామృతం,వ్యాసం,బ్రహ్మ,లక్షణ,నాట్యవిశేషాలు,గుణాలు,అవస్థలు,చేష్టలు,మన్మదావస్థలు,కనుగొనికోపవేగమున,శల్యపర్వం,విరాటపర్వం,ఉద్యోగపర్వం,ఆదిపర్వం,సభాపర్వం,అరణ్యపర్వం,ధర్మవ్యాధోపాఖ్యానం,శకుంతలోపాఖ్యానం,స్వర్గారోహణపర్వం,సౌప్తికపర్వం,శాంతిపర్వం,భగవద్గీత,యధాయధా,పవిత్రాణాయ,పంచమవేదం,జయం,ధర్మప్రచారపరిషత్,ఇతిహాసం,కావ్యం,నాట్యవిశేషాలు,బ్రహ్మర్గౌరీ,యతోహస్త',
'status' => '1'
),
'Page' => array(),
'Audio' => array(),
'Pdf' => array(),
'children' => array(
(int) 0 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 1 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 2 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 3 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 4 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 5 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 6 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 7 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 8 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 9 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 10 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 11 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 12 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 13 => array(
[maximum depth reached]
)
)
),
(int) 4 => array(
'Menu' => array(
'id' => '19',
'en_menu_name' => 'Aasvasa-5',
'te_menu_name' => 'పంచమాశ్వాసము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '14',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => 'అర్జునుడు కురువీరులనందరినీ ఓడించి గోవులను మరల్చి, కురువీరుల తలపాగాలను ఉత్తరకు బొమ్మపొత్తికలుగా తీసుకువెళతాడు. అనంతరం పాండవులు తమ నిజరూపాలలో విరాటుని వద్దకు వెళ్ళి తమ నిజస్వరూపాలను ప్రకటించుకుంటారు. విరాటుడు పరమానందభరితుడై ఉత్తరను అభిమన్యునికిచ్చి వివాహం జరిపిస్తాడు. సకలజనమనోరంజకంగా మంగళకరంగా జరిగిన ఉత్తర అభిమన్యుల కల్యాణంతో పాండవుల అజ్ఞాతవాసం సుఖాంతమౌతుంది.',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => '',
'te_meta_keywords' => '',
'status' => '1'
),
'CmsMenu' => array(
'id' => '3',
'en_menu_name' => 'Pravachanam',
'te_menu_name' => 'ప్రవచన పఠనము',
'menu_type' => 'menu',
'position' => 'header',
'en_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'is_show_nav_links' => '1',
'menu_order' => '3',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '<p style="text-align:justify">కథలను ఇంపుగా చెబితే వినడానికి ఇష్టపడని వారెవరైనా ఉంటారా? పిల్లలు, పెద్దలన్న తేడా లేకుండా మంచి కథకు అందరూ ఊ కొట్టి తీరాల్సిందే! మరి మహాభారతాన్ని మించిన గొప్ప కథ ఈ సృష్టిలో లేదన్నది నిర్వివాదాంశం. ప్రమాణంలో కాని, కథా విశేషంలో కాని, పట్టు సడలకుండా చివరి దాక కథను నడిపించటంలో కాని, పాత్రచిత్రణలో కాని మహాభారత కథకు సాటిరాగల కథ వేరొకటి లేదు. “ఏయది హృద్యంబు, అపూర్వంబేయది, ఎద్దాని వినిన ఎఱుక సమగ్రంబైయుండు, అఘనిబర్హణమేయది” అన్న ప్రశ్నకు సమాధానమే భారతం. అయితే అంత గొప్ప కథను అంతే గొప్పగా చెప్పగలిగే వక్త ఉన్నట్లైతే అది శ్రోతల అదృష్టమేనని చెప్పుకోవాలి! శ్రీ సాంప్రతి సురేంద్రనాథ్ గారు వ్యాస, కవిత్రయ హృదయాలను అర్థం చేసుకుని, కథాసమయ సందర్భోచితంగా ఎన్నో విషయాలను ప్రస్తావిస్తూ, సాహితీ చర్చ చేస్తూ, ఎక్కడా విసుగు పుట్టని విధంగా మహాభారత కథను వ్యాఖ్యాన ప్రసంగాలలో చెప్పుకొస్తున్నారు.</p>
<p style="text-align:justify">మరి ఈ భారత ప్రవచనాన్నివిన్న తర్వాత, “యదిహాస్తి తదన్యత్ర యన్నేహాస్తి న తత్క్వచిత్” - “ఇందులో ఏది ఉందో అదే ఎక్కడైనా ఉంది. ఇందులో లేనిది మరెక్కడా లేదు” అన్న మాట ప్రత్యక్షర సత్యమని మీరూ ఒప్పుకుంటారు.</p>
',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_meta_title' => 'మహాభారతం । మహాభారత ప్రవచనం । కవిత్రయ భారతం । వ్యాస భారతం । తెలుగు భారతం । పాండవులు | అవధానం । సా',
'te_meta_description' => 'వింటే భారతం వినాలి, తింటే గారెలే తినాలి అనేది మన తెలుగువారి నానుడి. అంతగా మహాభారతం మన తెలుగువారి జీవితాల్లో పెనవేసుకుపోయింది కాదు కాదు అలా చేశారు మన కవిత్రయం నన్నయ, తిక్కన, ఎఱ్ఱాప్రగడలు. పంచమ వేదంగా కీర్తింపబడేటట్లుగా వేదవ్యాసుల వారు మహాభారతాన్ని సంస్కృతంలో రచించారు. ఆ మహా భారతాంధ్రీకరణతో తెలుగులో కావ్యరచనకు శ్రీకారం చుట్టి తెలుగువారికి కవితాభిక్ష పెట్టినవారు ఆది కవి నన్నయ అయితే, ముందున్నది శ్రవ్య కావ్యమో, లేక దృశ్యకావ్యమో అన్న అనుభూతిని కలిగించేటట్లు కావ్యానికి నాటకీయతను జోడించిన వారు కవిబ్రహ్మ తిక్కన. నన్నయ, తిక్కన రచించిన రెండు హార భాగాలను తన అరణ్యపర్వం అనే మణితో సంధానించి సమగ్రమైన భారతామృతాన్ని తెలుగువారు ఆస్వాదించే అదృష్టాన్ని మనకు ప్రసాదించారు ప్రబంధ పరమేశ్వరుడు ఎఱ్ఱన.
“ఏయది హృద్యం, అపూర్వంబేయది, ఎద్దాని వినిన ఎఱుక సమగ్రంబైయుండు, అఘనిబర్హణమేయది” అన్న ప్రశ్నకు సమాధానమే భారతం. “యదిహాస్తి తదన్యత్ర యన్నేహాస్తి న తత్క్వచిత్” - “ఇందులో ఏది ఉందో అదే ఎక్కడైనా ఉంది. ఇందులో లేనిది మరెక్కడా లేదు” అన్న మాట అక్షర సత్యం.',
'te_meta_keywords' => 'వ్యాసుడు,వ్యాస,కంక,అర్జున,నకుల,సహదేవ,పాండవులు,పంచ,ద్రౌపది,కృష్ణ,కృష్ణుడు,దుశ్శాసన,గ్రోనాచార్యుడు,ద్రోణ,గాంగేయుడు,భీష్ముడు,బలరామ,సారెలు,పాచికలు,జూదం,గోగ్రహణం,ఉత్తర,ఉత్తరుడు,ఉత్తరగోగ్రహణం,దక్షిణగోగ్రహణం,సూర్యుడు,చండ్రుడు,కాలము,కర్ణ,సూతుడు,కృపుడు,అశ్వత్థామ,నన్నయ,తిక్కన,ఎర్రన,ఎఱ్ఱన,కురుక్షేత్రం,యుద్ధం,ఎఱ్ఱాప్రగడ,ఎర్రప్రగడ,పార్ధుడు,ఫల్గుణుడు,కిరీటి,శ్వేతవాహనుడు,రథం,అశ్వాలు,అక్షౌహిణి,కాళీదాసు,వర్ణన,యుద్ధవర్ణన,సూర్యోదయం,సూర్యాస్తమయం,భారతం,వ్యాసభారతం,వ్యాస,హరిహరనాథుడు,నిపుణ,కుంతి,పాండురాజు,దుశ్చల,ద్రుపదమహారాజ,కేకయరాజ్యం,సుదేష్ణ,అభిమన్యు,సుభద్ర,ఉలూచి,చిత్రాంగద,సైరంధ్రి,కీచక,కీచకుడు,సైంధవుడు,దుర్యోధనుడు,దుర్యోధన,సుయోధన,రారాజు,హిడింబి,భీముడు,వలలుడు,దామగ్రంధి,ధర్మరాజు,యుధిష్టిరుడు,తంత్రీపాలుడు,నర్తనశాల,కాలినడక,ప్రయాణం,తెలుగుభారతం,హస్తినాపురం,వివాహం,ఉత్తరాభిమన్యులు,ఉపపాండవులు,సాంబుడు,ముసలం,యాదవులు,కౌరవులు,కురువంశం,లక్ష్మి,విష్ణువు,శివుడు,సత్యభామ,రుక్మిణి,జాంబవతి,మిత్ర,చిత్రాంగద,సత్య,పరాశరుడు,జయుడు,విజయుడు,జనమేజయుడు,వైశంపాయనుడు,ప్రవచనం,లక్కగృహం,ఎవ్వానివాకిట,వచ్చినవాడు,వరమున,నావిని,తిరుపతికవులు,సంస్కృతం,సాహిత్యం,శంతనుడు,గాంధారి,దృతరాష్ట్రుడు,గతుర్మంతుడు,వినత,కద్రువ,విదురుడు,విశ్వక్సేనుడు,హరి,హర,హరుడు,హరిహరనాథుడు,హరిహరనాధుడు,వినాయక,లక్ష్మి,విష్ణుమూర్తి,బ్రహ్మ,శివ,త్రిమూర్తులు,అష్టావధానం,శతవధానం,అవధానం,పద్యాలు,పద్యం,కవిత్రయభారతం,వసుదేవుడు,యశోద,గోకులం,బృందావనం,రేపల్లె,సరస్వతి,ఆంధ్రమహాభారతం,శర్మ,శాస్త్రి,ఉపనిషత్తులు,వేదాలు,ఇతిహాసాలు,పురాణాలు,కథలు,పాత్రలు,సన్నివేశాలు,శమీవృక్షం,ఆయుధనిక్షేపణ,శాపం,ఆయుధాలు,గాండీవం,శంఖం,పాంచజన్యం,దేవదత్తం,జీమూతమల్ల,ఓం,శ్రీ,శ్రీయన,నానా,నవరసాలు,రసజ్ఞ,నవరసభరితం,కీచకవధ,సంహారం,కీచకుడు,రాజసూయయాగం,ద్రౌపది,వధ,కవిత్రయం,వ్యాసభారతం,అమృతం,చక్రాలు,శంఖుచక్రాలు,కేతనాలు,సమ్మోహనాస్త్రం,సాంప్రతిసురేంద్రనాథ్,రమణ,లలిత,పంచభూతాలు,సుశర్మ,భీష్ముడు,శంతనుడు,సత్యవతి,పరాశరుడు,జయ,పంచమవేదం,భారతం,యదిహాస్తితదన్యత్ర,యదిహాస్తి,వింటేభారతమేవినాలి,భారతంకర్ణామృతం,వ్యాసం,బ్రహ్మ,లక్షణ,నాట్యవిశేషాలు,గుణాలు,అవస్థలు,చేష్టలు,మన్మదావస్థలు,కనుగొనికోపవేగమున,శల్యపర్వం,విరాటపర్వం,ఉద్యోగపర్వం,ఆదిపర్వం,సభాపర్వం,అరణ్యపర్వం,ధర్మవ్యాధోపాఖ్యానం,శకుంతలోపాఖ్యానం,స్వర్గారోహణపర్వం,సౌప్తికపర్వం,శాంతిపర్వం,భగవద్గీత,యధాయధా,పవిత్రాణాయ,పంచమవేదం,జయం,ధర్మప్రచారపరిషత్,ఇతిహాసం,కావ్యం,నాట్యవిశేషాలు,బ్రహ్మర్గౌరీ,యతోహస్త',
'status' => '1'
),
'Parent' => array(
'id' => '14',
'en_menu_name' => 'Virata Parvam',
'te_menu_name' => 'విరాట పర్వము',
'header_menu_id' => '3',
'left_menu_id' => '0',
'left_menu_id_level_1' => '0',
'is_menu' => '1',
'en_intro' => '',
'te_intro' => 'విరాట పర్వాన్ని హృదయాహ్లాది, చతుర్థం, ఊర్జిత కథోపేతం, నానా రసాభ్యుదయోల్లాసి గా తిక్కనగారు వర్ణించారు.
నాటకాలలో నాలుగవ అంకం విశేషంగా పరిగణించబడుతుంది. మరి తిక్కనామాత్యులు విరాట పర్వాన్ని దృశ్యకావ్యంగానే(నాటకం) తెనుగు బాషలో 'వినిర్మింప' దలచారు కదా! కనుక మహాభారతమునందలి పద్దెనిమిది పర్వాలలో నాలుగవది అయిన విరాట పర్వానికి విశిష్టమైన ప్రాధాన్యాన్నిచ్చి, నవరసాలు సమపాళ్ళలో రంగరించి, ఊర్జితమైన కథలతో తళుకులద్ది, హృదయాహ్లాదిగా తీర్చిదిద్దారు. విరాట పర్వంతో భారత కథ మంచి రసకందాయంలో పడుతుంది. అసలు విరాట పర్వంలోని అంశమే నాటకీయతతో కూడుకున్నది - పాండవులు మారువేషాలలో రహస్యంగా గడపవలసిన పరిస్థితి.
కథ సంగ్రహంగా చూస్తే, పన్నెండేండ్ల అరణ్యవాసం తర్వాత, పదమూడవ సంవత్సరం అజ్ఞాతవాసదీక్ష కొఱకు పాండవులు మారు పేర్లతో విరాట నగరం ప్రవేశించి, విరాట రాజు కొలువులో ఉద్యోగాలు సంపాదించి కుదురుకుంటారు. అంతా బాగానే ఉండి, ఇంకొన్ని రోజులలో అజ్ఞాతవాసం ముగుస్తుందనగా మహాకాముకుడైన కీచకుని వలన మాలినిగా ఉన్న ద్రౌపదికి ఆపద రాగా, భీముడు అతిచాకచక్యంతో గంధర్వులన్న భ్రాంతి కలిగిస్తూ అతనిని, అతని తమ్ములను సంహరించి ఆమెకు సంతోషం కలిగిస్తాడు. దుర్యోధనుడు కుతంత్రంతో పాండవులను బయల్పరచాలని దక్షిణ, ఉత్తర గోగ్రహణాలకు పన్నాగం పన్నుతాడు. అప్పటికే అజ్ఞాతవాసం పూర్తి చేసుకున్నవారై, అర్జునుడు మినహా తక్కిన పాండవులు విరాటునికి బాసటగా వెళ్ళి సుశర్మను ఓడిస్తే, బృహన్నలగా ఉన్న అర్జునుడు ఉత్తరునికి రథసారథిగా వెళ్ళి ఆ పై గాండీవధారియై తన నిజరూపాన్ని ప్రకటించి భీష్మ, ద్రోణ, కర్ణ, సుయోధన, ఆశ్వత్థామాది యోధులను ఒక్కడే ఎదుర్కొని వారలను జయించి గోవులను మరలుస్తాడు. ఉత్తరాభిమన్యుల వివాహంతో మంగళదాయకంగా విరాట పర్వం ముగుస్తుంది.',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => 'Virata Parva is the 4th book/parva in Mahabharat. This book is about Pandavas spending an year of incongnito in Virata's court. The story line can be divided into five sub plots: 1. Pandavas enter the court of Virata 2. Kichaka Vadha 3. Dakshina Gograhana 4. Uttara Gograhanam 5. Uttara's marriage with Abhimanyu',
'en_meta_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => '',
'te_meta_description' => 'పద్దెనిమిది పర్వాలు గల మహాభారతంలో విరాట పర్వం నాలుగవది. హృదయాహ్లాది, ఊర్జిత కథోపేతంబు, నానా రసాభ్యుదయోల్లాసిగా విరాట పర్వాన్ని తిక్కన గారు వర్ణించారు. ఇందులో ప్రధాన కథాంశాలుః 1. పాండవులు మారువేషాలలో విరాటుని కొలువులో ప్రవేశించడం 2. కీచక వధ 3. దక్షిణ గోగ్రహణం 4. ఉత్తర గోగ్రహణం 5. ఉత్తరాభిమన్యుల వివాహం',
'te_meta_keywords' => 'వ్యాసుడు,వ్యాస,కంక,అర్జున,నకుల,సహదేవ,పాండవులు,పంచ,ద్రౌపది,కృష్ణ,కృష్ణుడు,దుశ్శాసన,గ్రోనాచార్యుడు,ద్రోణ,గాంగేయుడు,భీష్ముడు,బలరామ,సారెలు,పాచికలు,జూదం,గోగ్రహణం,ఉత్తర,ఉత్తరుడు,ఉత్తరగోగ్రహణం,దక్షిణగోగ్రహణం,సూర్యుడు,చండ్రుడు,కాలము,కర్ణ,సూతుడు,కృపుడు,అశ్వత్థామ,నన్నయ,తిక్కన,ఎర్రన,ఎఱ్ఱన,కురుక్షేత్రం,యుద్ధం,ఎఱ్ఱాప్రగడ,ఎర్రప్రగడ,పార్ధుడు,ఫల్గుణుడు,కిరీటి,శ్వేతవాహనుడు,రథం,అశ్వాలు,అక్షౌహిణి,కాళీదాసు,వర్ణన,యుద్ధవర్ణన,సూర్యోదయం,సూర్యాస్తమయం,భారతం,వ్యాసభారతం,వ్యాస,హరిహరనాథుడు,నిపుణ,కుంతి,పాండురాజు,దుశ్చల,ద్రుపదమహారాజ,కేకయరాజ్యం,సుదేష్ణ,అభిమన్యు,సుభద్ర,ఉలూచి,చిత్రాంగద,సైరంధ్రి,కీచక,కీచకుడు,సైంధవుడు,దుర్యోధనుడు,దుర్యోధన,సుయోధన,రారాజు,హిడింబి,భీముడు,వలలుడు,దామగ్రంధి,ధర్మరాజు,యుధిష్టిరుడు,తంత్రీపాలుడు,నర్తనశాల,కాలినడక,ప్రయాణం,తెలుగుభారతం,హస్తినాపురం,వివాహం,ఉత్తరాభిమన్యులు,ఉపపాండవులు,సాంబుడు,ముసలం,యాదవులు,కౌరవులు,కురువంశం,లక్ష్మి,విష్ణువు,శివుడు,సత్యభామ,రుక్మిణి,జాంబవతి,మిత్ర,చిత్రాంగద,సత్య,పరాశరుడు,జయుడు,విజయుడు,జనమేజయుడు,వైశంపాయనుడు,ప్రవచనం,లక్కగృహం,ఎవ్వానివాకిట,వచ్చినవాడు,వరమున,నావిని,తిరుపతికవులు,సంస్కృతం,సాహిత్యం,శంతనుడు,గాంధారి,దృతరాష్ట్రుడు,గతుర్మంతుడు,వినత,కద్రువ,విదురుడు,విశ్వక్సేనుడు,హరి,హర,హరుడు,హరిహరనాథుడు,హరిహరనాధుడు,వినాయక,లక్ష్మి,విష్ణుమూర్తి,బ్రహ్మ,శివ,త్రిమూర్తులు,అష్టావధానం,శతవధానం,అవధానం,పద్యాలు,పద్యం,కవిత్రయభారతం,వసుదేవుడు,యశోద,గోకులం,బృందావనం,రేపల్లె,సరస్వతి,ఆంధ్రమహాభారతం,శర్మ,శాస్త్రి,ఉపనిషత్తులు,వేదాలు,ఇతిహాసాలు,పురాణాలు,కథలు,పాత్రలు,సన్నివేశాలు,శమీవృక్షం,ఆయుధనిక్షేపణ,శాపం,ఆయుధాలు,గాండీవం,శంఖం,పాంచజన్యం,దేవదత్తం,జీమూతమల్ల,ఓం,శ్రీ,శ్రీయన,నానా,నవరసాలు,రసజ్ఞ,నవరసభరితం,కీచకవధ,సంహారం,కీచకుడు,రాజసూయయాగం,ద్రౌపది,వధ,కవిత్రయం,వ్యాసభారతం,అమృతం,చక్రాలు,శంఖుచక్రాలు,కేతనాలు,సమ్మోహనాస్త్రం,సాంప్రతిసురేంద్రనాథ్,రమణ,లలిత,పంచభూతాలు,సుశర్మ,భీష్ముడు,శంతనుడు,సత్యవతి,పరాశరుడు,జయ,పంచమవేదం,భారతం,యదిహాస్తితదన్యత్ర,యదిహాస్తి,వింటేభారతమేవినాలి,భారతంకర్ణామృతం,వ్యాసం,బ్రహ్మ,లక్షణ,నాట్యవిశేషాలు,గుణాలు,అవస్థలు,చేష్టలు,మన్మదావస్థలు,కనుగొనికోపవేగమున,శల్యపర్వం,విరాటపర్వం,ఉద్యోగపర్వం,ఆదిపర్వం,సభాపర్వం,అరణ్యపర్వం,ధర్మవ్యాధోపాఖ్యానం,శకుంతలోపాఖ్యానం,స్వర్గారోహణపర్వం,సౌప్తికపర్వం,శాంతిపర్వం,భగవద్గీత,యధాయధా,పవిత్రాణాయ,పంచమవేదం,జయం,ధర్మప్రచారపరిషత్,ఇతిహాసం,కావ్యం,నాట్యవిశేషాలు,బ్రహ్మర్గౌరీ,యతోహస్త',
'status' => '1'
),
'Page' => array(),
'Audio' => array(),
'Pdf' => array(),
'children' => array(
(int) 0 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 1 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 2 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 3 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 4 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 5 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 6 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 7 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 8 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 9 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 10 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 11 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 12 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 13 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 14 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 15 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 16 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 17 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 18 => array(
[maximum depth reached]
),
(int) 19 => array(
[maximum depth reached]
)
)
)
)
$menuName = 'విరాట పర్వము'
$pageId = '107'
$currentPage = '18'
$pageCount = (int) 18
$pages = array(
'Page' => array(
'id' => '115',
'header_menu_id' => '3',
'menu_id' => '107',
'left_menu_id_level_1' => null,
'left_menu_id_level_2' => null,
'en_page_title' => '',
'en_page_content' => '',
'te_page_title' => 'పాండవుల ప్రవేశం18',
'te_page_content' => '<p style="margin-left:1.0cm">క. శ్రీమ దపాంగాలోకన,<br />
ధామసకృత్సంగ రూఢతాదృశ విభవో<br />
ర్దామాశ్రితలోకాలో,<br />
కామయ నిర్వరణ నిపుణ హరిహరనాథా! (విరాట. 2-1)</p>
<p style="margin-left: 1cm; text-align: justify;"> తిక్కనగారి సంస్కృతభాషాభినివేశం, పాండిత్యం చూడాలంటే ఆశ్వాసాది, ఆశ్వాసాంత పద్యాలలో చూడాలి, తెలుగులో ఎన్ని చిక్కులు పెడతాడో అక్కడ అలాగే వ్రాస్తాడు.</p>
<p style="margin-left: 1cm; text-align: justify;"> పాండవులు విరాటుని కొలువులో వర్తిల్లిన విధానమెటువంటిదని జనమేజయుడు అడుగగా ‘వైశంపాయనుడు జనమేజయునితో ఇట్లనియె’. ‘అట్టియెడ ధర్మసూనుండు సభాజనంబులఉల్లంబులు రంజిల్ల రాజునకు వినోదంబులు వివిధోదాత్తప్రకారంబులు సలుపుచు’ - ధర్మరాజు రాజుకు తగినట్లు’ ‘ఒక్కొక్కమాటు మధుర ప్రసంగంబులాడుచున్ నెత్తంబున గెలిచిన విత్తంబులు తమ్ముల కొసంగుచుండు’-ఏదో క్రీడగా ఆడుతున్న జూదంలో ఆరాజు ఏదైనా ఇస్తే దాన్ని వద్దనకుండా తీసుకుని తమ్ముళ్ళకి ఇస్తుంటాడు. ఈ రోజు వచ్చిన కానుకలు ఇవి అని పంచుకుంటున్నారు.</p>
<p style="margin-left: 1cm; text-align: justify;"> వాయునందనుండు వంటకు మిగిలిన ‘మాంసంబు లమ్ము నెపమ్మున నిచ్చలు సహోదరులకు నిచ్చుచుండు’ - ఇక్కడ ఒక ఇబ్బంది కలుగుతుంది. భీముడిలాంటి వాడు మాంసమ్ము లమ్ము నెపంబున’ - నెపము అంటే కారణం. ఏదో కారణం పెట్టుకుని వంటలను పంచి ఇవ్వవలసినది, ఇక్కడ ‘నెపము’ అంటే ఈ నాటిఅర్థంలో ‘సాకు’ అని అర్థం చేసుకోకూడదు. వంటశాలకు అధ్యక్షుడు ఇతడే కాబట్టి ప్రభువులకు ఉపయోగించబడిన తరువాత ఉన్న ఆహారపదార్థాలను ఎవరికి ఏది ఇవ్వాలి నిర్ణయించేది ఆయనే కనుక, ఆ ఆధికారికస్థితిలో ఉన్న కారణంగా మిగిలిన రుచికరమైన పదార్ధాలను తమ్ముళ్లకి ఇస్తున్నాడు.</p>
<p style="margin-left: 1cm; text-align: justify;"> ‘వివ్వచ్చుండు సంగీత ప్రసంగంబున మెచ్చువడసిన కనకాంబరాదులు సోదరులకుం జేర్చుచుండు’ - తన నాట్యశిక్షణాసమయం లో బహూకరించిన కానుకలను సోదరులకు ఇస్తున్నాడు. ‘సహదేవుండు గోవులన్ జూచి సంతసిల్లిన సమయంబున సముపార్జితంబులగు పదార్ధంబులు’– ఇలా ఒకరికొకరు ఆశ్వాసనం చేసుకుంటున్నారు, ‘నాకెక్కడా ప్రమాదం లేదు, అందరికీ సంతోషంగానే ఉన్నది. నేను పెట్టగలిగే అధికారంలో ఉన్నాను. నా వాళ్ళందరూ నా చుట్టుప్రక్కల సంతోషంగానే ఉన్నారు’ అనే తృప్తితో ఉన్నారు.</p>
<p style="margin-left:1.0cm">తే. ఇట్లు దమతమ వర్తిల్లు నెడల సకల <br />
జనములకు హృదయానురంజన మొనర్చి <br />
తాల్మి , పుయిలోట, యడఁకువ, తగవు మెలపు, <br />
నెఱి తెఱంగు వాటింపంగ నేర్పు గలిగి’ (విరాట. 2-3)</p>
<p style="margin-left: 1cm; text-align: justify;"> ‘తాల్మి పుయిలు ఓట’- ఓర్పు పడిపోకుండా, చెడిపోకుండా అని అర్థం. ‘ధైర్యము పుయిలోడకుండా’, ఓడిపోవటము అనేది ఒక స్థాయి. తెలుగు పదాలలో ఉండే చిక్కు ఇది.<span style="line-height:1.6em"> సంస్కృతం ధాతుజన్యమైన భాష, ఆ ధాతువుకు అనేకమైన అర్థాలు ఉంటాయి. ఒక్క ధాతువును తీసుకుంటే దాని మీద ఏర్పడే రూపవిశేషాలు చాలా ఉంటాయి. ‘భూ సత్తాయామ్’ అని ఒక ధాతువు. దానికి ‘సత్తాయామ్’ ‘ఉన్నది’ అని అర్థం. సంస్కృత వ్యాకరణంలో మొట్టమొదట నేను, మనమిద్దరము, అందరు. ఏకవచనం, ద్వివచనం, బహువచనంగా చెప్పుకుంటాము. వీటిల్లో ‘భవతి’ - అతడు ఉన్నాడు, ‘భవతః’– వాళ్ళు ఇద్దరు ఉన్నారు, ‘భవన్తి’- అందరూ ఉన్నారు. ఒక్క ‘భూ’ అనే ధాతువుమీద ఏకవచనం, ద్వివచనం, బహువచనం మూడు రూపాలు ఏర్పడినాయి. దీనిని మనం ఇంకా విస్తరిస్తూపోతే, వర్తమాన కాలం, భవిష్యత్ కాలం, భూత కాలం. భూతకాలమంటే వెంటనే జరిగిన భూతకాలం, చాలాకాలంక్రితం జరిగినది ఇలా ఒక్కొక్క దానికి క్రియా పదాలని కూడా చెప్తే నిష్పన్నమయ్యే ధాతురూపాలు అసంఖ్యాకం ఉంటాయి. తెలుగులో ఆ చిక్కులేదు, అలాంటి పద్ధతి తెలుగులో కనిపించదు. కొన్ని పదాలు ఎలా వచ్చాయో తెలియదు, లోటా అని ఉంది. చెంబు అని ఉంది. అవి ఎక్కడ్నుంచి వచ్చాయో తెలియదు. ఈ పదాలమీద బూదరాజు రాధాకృష్ణగారు, అంతకుముందే తిరుమల రామచంద్రగారు చాలా పరిశోధన చేశారు. ‘నుడి- నానుడి’ అనే గ్రంథంలో ఈ పదాలు, అర్ధాలు ఎక్కడినుంచి వచ్చాయో చెప్పుకుంటూ వచ్చారు. కాబట్టి ఈ ‘పుయిలోట’ అనేది కూడా అలా వచ్చిన పదమే కాని, దానికి అర్ధము ఇదీ అని విశ్లేషించి చెప్పడానికి లేదు</span><span style="line-height:1.6em">. తి</span><span style="line-height:1.6em">క్కన వాడిన పదాలు మళ్ళీ చాలామంది కవులు కూడా వాడలేకపోయారు.ఆ నేర్పరితనం వాళ్లలో లేకపోయింది. పాండవాదులు ఈ విధంగా విరాటమహారాజు కొలువులో కాలం గడుపుతూ ఉన్నారు. </span></p>
<p style="margin-left:1.0cm"> </p>
',
'photo' => null,
'en_keywords' => '',
'en_meta_title' => null,
'en_meta_description' => null,
'en_meta_keywords' => null,
'te_keywords' => '',
'te_meta_title' => null,
'te_meta_description' => null,
'te_meta_keywords' => null,
'status' => '1'
),
'Menu' => array(
'id' => null,
'en_menu_name' => null,
'te_menu_name' => null,
'header_menu_id' => null,
'left_menu_id' => null,
'left_menu_id_level_1' => null,
'is_menu' => null,
'en_intro' => null,
'te_intro' => null,
'photo' => null,
'en_keywords' => null,
'en_meta_title' => null,
'en_meta_description' => null,
'en_meta_keywords' => null,
'te_keywords' => null,
'te_meta_title' => null,
'te_meta_description' => null,
'te_meta_keywords' => null,
'status' => null
),
'CmsMenu' => array(
'id' => '3',
'en_menu_name' => 'Pravachanam',
'te_menu_name' => 'ప్రవచన పఠనము',
'menu_type' => 'menu',
'position' => 'header',
'en_keywords' => '',
'te_keywords' => '',
'is_show_nav_links' => '1',
'menu_order' => '3',
'en_intro' => '',
'te_intro' => '<p style="text-align:justify">కథలను ఇంపుగా చెబితే వినడానికి ఇష్టపడని వారెవరైనా ఉంటారా? పిల్లలు, పెద్దలన్న తేడా లేకుండా మంచి కథకు అందరూ ఊ కొట్టి తీరాల్సిందే! మరి మహాభారతాన్ని మించిన గొప్ప కథ ఈ సృష్టిలో లేదన్నది నిర్వివాదాంశం. ప్రమాణంలో కాని, కథా విశేషంలో కాని, పట్టు సడలకుండా చివరి దాక కథను నడిపించటంలో కాని, పాత్రచిత్రణలో కాని మహాభారత కథకు సాటిరాగల కథ వేరొకటి లేదు. “ఏయది హృద్యంబు, అపూర్వంబేయది, ఎద్దాని వినిన ఎఱుక సమగ్రంబైయుండు, అఘనిబర్హణమేయది” అన్న ప్రశ్నకు సమాధానమే భారతం. అయితే అంత గొప్ప కథను అంతే గొప్పగా చెప్పగలిగే వక్త ఉన్నట్లైతే అది శ్రోతల అదృష్టమేనని చెప్పుకోవాలి! శ్రీ సాంప్రతి సురేంద్రనాథ్ గారు వ్యాస, కవిత్రయ హృదయాలను అర్థం చేసుకుని, కథాసమయ సందర్భోచితంగా ఎన్నో విషయాలను ప్రస్తావిస్తూ, సాహితీ చర్చ చేస్తూ, ఎక్కడా విసుగు పుట్టని విధంగా మహాభారత కథను వ్యాఖ్యాన ప్రసంగాలలో చెప్పుకొస్తున్నారు.</p>
<p style="text-align:justify">మరి ఈ భారత ప్రవచనాన్నివిన్న తర్వాత, “యదిహాస్తి తదన్యత్ర యన్నేహాస్తి న తత్క్వచిత్” - “ఇందులో ఏది ఉందో అదే ఎక్కడైనా ఉంది. ఇందులో లేనిది మరెక్కడా లేదు” అన్న మాట ప్రత్యక్షర సత్యమని మీరూ ఒప్పుకుంటారు.</p>
',
'en_meta_title' => '',
'en_meta_description' => '',
'en_meta_keywords' => '',
'te_meta_title' => 'మహాభారతం । మహాభారత ప్రవచనం । కవిత్రయ భారతం । వ్యాస భారతం । తెలుగు భారతం । పాండవులు | అవధానం । సా',
'te_meta_description' => 'వింటే భారతం వినాలి, తింటే గారెలే తినాలి అనేది మన తెలుగువారి నానుడి. అంతగా మహాభారతం మన తెలుగువారి జీవితాల్లో పెనవేసుకుపోయింది కాదు కాదు అలా చేశారు మన కవిత్రయం నన్నయ, తిక్కన, ఎఱ్ఱాప్రగడలు. పంచమ వేదంగా కీర్తింపబడేటట్లుగా వేదవ్యాసుల వారు మహాభారతాన్ని సంస్కృతంలో రచించారు. ఆ మహా భారతాంధ్రీకరణతో తెలుగులో కావ్యరచనకు శ్రీకారం చుట్టి తెలుగువారికి కవితాభిక్ష పెట్టినవారు ఆది కవి నన్నయ అయితే, ముందున్నది శ్రవ్య కావ్యమో, లేక దృశ్యకావ్యమో అన్న అనుభూతిని కలిగించేటట్లు కావ్యానికి నాటకీయతను జోడించిన వారు కవిబ్రహ్మ తిక్కన. నన్నయ, తిక్కన రచించిన రెండు హార భాగాలను తన అరణ్యపర్వం అనే మణితో సంధానించి సమగ్రమైన భారతామృతాన్ని తెలుగువారు ఆస్వాదించే అదృష్టాన్ని మనకు ప్రసాదించారు ప్రబంధ పరమేశ్వరుడు ఎఱ్ఱన.
“ఏయది హృద్యం, అపూర్వంబేయది, ఎద్దాని వినిన ఎఱుక సమగ్రంబైయుండు, అఘనిబర్హణమేయది” అన్న ప్రశ్నకు సమాధానమే భారతం. “యదిహాస్తి తదన్యత్ర యన్నేహాస్తి న తత్క్వచిత్” - “ఇందులో ఏది ఉందో అదే ఎక్కడైనా ఉంది. ఇందులో లేనిది మరెక్కడా లేదు” అన్న మాట అక్షర సత్యం.',
'te_meta_keywords' => 'వ్యాసుడు,వ్యాస,కంక,అర్జున,నకుల,సహదేవ,పాండవులు,పంచ,ద్రౌపది,కృష్ణ,కృష్ణుడు,దుశ్శాసన,గ్రోనాచార్యుడు,ద్రోణ,గాంగేయుడు,భీష్ముడు,బలరామ,సారెలు,పాచికలు,జూదం,గోగ్రహణం,ఉత్తర,ఉత్తరుడు,ఉత్తరగోగ్రహణం,దక్షిణగోగ్రహణం,సూర్యుడు,చండ్రుడు,కాలము,కర్ణ,సూతుడు,కృపుడు,అశ్వత్థామ,నన్నయ,తిక్కన,ఎర్రన,ఎఱ్ఱన,కురుక్షేత్రం,యుద్ధం,ఎఱ్ఱాప్రగడ,ఎర్రప్రగడ,పార్ధుడు,ఫల్గుణుడు,కిరీటి,శ్వేతవాహనుడు,రథం,అశ్వాలు,అక్షౌహిణి,కాళీదాసు,వర్ణన,యుద్ధవర్ణన,సూర్యోదయం,సూర్యాస్తమయం,భారతం,వ్యాసభారతం,వ్యాస,హరిహరనాథుడు,నిపుణ,కుంతి,పాండురాజు,దుశ్చల,ద్రుపదమహారాజ,కేకయరాజ్యం,సుదేష్ణ,అభిమన్యు,సుభద్ర,ఉలూచి,చిత్రాంగద,సైరంధ్రి,కీచక,కీచకుడు,సైంధవుడు,దుర్యోధనుడు,దుర్యోధన,సుయోధన,రారాజు,హిడింబి,భీముడు,వలలుడు,దామగ్రంధి,ధర్మరాజు,యుధిష్టిరుడు,తంత్రీపాలుడు,నర్తనశాల,కాలినడక,ప్రయాణం,తెలుగుభారతం,హస్తినాపురం,వివాహం,ఉత్తరాభిమన్యులు,ఉపపాండవులు,సాంబుడు,ముసలం,యాదవులు,కౌరవులు,కురువంశం,లక్ష్మి,విష్ణువు,శివుడు,సత్యభామ,రుక్మిణి,జాంబవతి,మిత్ర,చిత్రాంగద,సత్య,పరాశరుడు,జయుడు,విజయుడు,జనమేజయుడు,వైశంపాయనుడు,ప్రవచనం,లక్కగృహం,ఎవ్వానివాకిట,వచ్చినవాడు,వరమున,నావిని,తిరుపతికవులు,సంస్కృతం,సాహిత్యం,శంతనుడు,గాంధారి,దృతరాష్ట్రుడు,గతుర్మంతుడు,వినత,కద్రువ,విదురుడు,విశ్వక్సేనుడు,హరి,హర,హరుడు,హరిహరనాథుడు,హరిహరనాధుడు,వినాయక,లక్ష్మి,విష్ణుమూర్తి,బ్రహ్మ,శివ,త్రిమూర్తులు,అష్టావధానం,శతవధానం,అవధానం,పద్యాలు,పద్యం,కవిత్రయభారతం,వసుదేవుడు,యశోద,గోకులం,బృందావనం,రేపల్లె,సరస్వతి,ఆంధ్రమహాభారతం,శర్మ,శాస్త్రి,ఉపనిషత్తులు,వేదాలు,ఇతిహాసాలు,పురాణాలు,కథలు,పాత్రలు,సన్నివేశాలు,శమీవృక్షం,ఆయుధనిక్షేపణ,శాపం,ఆయుధాలు,గాండీవం,శంఖం,పాంచజన్యం,దేవదత్తం,జీమూతమల్ల,ఓం,శ్రీ,శ్రీయన,నానా,నవరసాలు,రసజ్ఞ,నవరసభరితం,కీచకవధ,సంహారం,కీచకుడు,రాజసూయయాగం,ద్రౌపది,వధ,కవిత్రయం,వ్యాసభారతం,అమృతం,చక్రాలు,శంఖుచక్రాలు,కేతనాలు,సమ్మోహనాస్త్రం,సాంప్రతిసురేంద్రనాథ్,రమణ,లలిత,పంచభూతాలు,సుశర్మ,భీష్ముడు,శంతనుడు,సత్యవతి,పరాశరుడు,జయ,పంచమవేదం,భారతం,యదిహాస్తితదన్యత్ర,యదిహాస్తి,వింటేభారతమేవినాలి,భారతంకర్ణామృతం,వ్యాసం,బ్రహ్మ,లక్షణ,నాట్యవిశేషాలు,గుణాలు,అవస్థలు,చేష్టలు,మన్మదావస్థలు,కనుగొనికోపవేగమున,శల్యపర్వం,విరాటపర్వం,ఉద్యోగపర్వం,ఆదిపర్వం,సభాపర్వం,అరణ్యపర్వం,ధర్మవ్యాధోపాఖ్యానం,శకుంతలోపాఖ్యానం,స్వర్గారోహణపర్వం,సౌప్తికపర్వం,శాంతిపర్వం,భగవద్గీత,యధాయధా,పవిత్రాణాయ,పంచమవేదం,జయం,ధర్మప్రచారపరిషత్,ఇతిహాసం,కావ్యం,నాట్యవిశేషాలు,బ్రహ్మర్గౌరీ,యతోహస్త',
'status' => '1'
)
)
$pageName = null
$subMenu = array()
ListController::view() - APP/Controller/ListController.php, line 210
ReflectionMethod::invokeArgs() - [internal], line ??
Controller::invokeAction() - CORE/Cake/Controller/Controller.php, line 499
Dispatcher::_invoke() - CORE/Cake/Routing/Dispatcher.php, line 193
Dispatcher::dispatch() - CORE/Cake/Routing/Dispatcher.php, line 167
[main] - APP/webroot/index.php, line 110
Warning (2): Cannot modify header information - headers already sent by (output started at /var/www/html/lib/Cake/Utility/Debugger.php:797) [CORE/Cake/Network/CakeResponse.php, line 458]
setcookie - [internal], line ??
CakeResponse::_setCookies() - CORE/Cake/Network/CakeResponse.php, line 458
CakeResponse::send() - CORE/Cake/Network/CakeResponse.php, line 429
Dispatcher::dispatch() - CORE/Cake/Routing/Dispatcher.php, line 174
[main] - APP/webroot/index.php, line 110
తిక్కనగారి సంస్కృతభాషాభినివేశం, పాండిత్యం చూడాలంటే ఆశ్వాసాది, ఆశ్వాసాంత పద్యాలలో చూడాలి, తెలుగులో ఎన్ని చిక్కులు పెడతాడో అక్కడ అలాగే వ్రాస్తాడు.
పాండవులు విరాటుని కొలువులో వర్తిల్లిన విధానమెటువంటిదని జనమేజయుడు అడుగగా ‘వైశంపాయనుడు జనమేజయునితో ఇట్లనియె’. ‘అట్టియెడ ధర్మసూనుండు సభాజనంబులఉల్లంబులు రంజిల్ల రాజునకు వినోదంబులు వివిధోదాత్తప్రకారంబులు సలుపుచు’ - ధర్మరాజు రాజుకు తగినట్లు’ ‘ఒక్కొక్కమాటు మధుర ప్రసంగంబులాడుచున్ నెత్తంబున గెలిచిన విత్తంబులు తమ్ముల కొసంగుచుండు’-ఏదో క్రీడగా ఆడుతున్న జూదంలో ఆరాజు ఏదైనా ఇస్తే దాన్ని వద్దనకుండా తీసుకుని తమ్ముళ్ళకి ఇస్తుంటాడు. ఈ రోజు వచ్చిన కానుకలు ఇవి అని పంచుకుంటున్నారు.
వాయునందనుండు వంటకు మిగిలిన ‘మాంసంబు లమ్ము నెపమ్మున నిచ్చలు సహోదరులకు నిచ్చుచుండు’ - ఇక్కడ ఒక ఇబ్బంది కలుగుతుంది. భీముడిలాంటి వాడు మాంసమ్ము లమ్ము నెపంబున’ - నెపము అంటే కారణం. ఏదో కారణం పెట్టుకుని వంటలను పంచి ఇవ్వవలసినది, ఇక్కడ ‘నెపము’ అంటే ఈ నాటిఅర్థంలో ‘సాకు’ అని అర్థం చేసుకోకూడదు. వంటశాలకు అధ్యక్షుడు ఇతడే కాబట్టి ప్రభువులకు ఉపయోగించబడిన తరువాత ఉన్న ఆహారపదార్థాలను ఎవరికి ఏది ఇవ్వాలి నిర్ణయించేది ఆయనే కనుక, ఆ ఆధికారికస్థితిలో ఉన్న కారణంగా మిగిలిన రుచికరమైన పదార్ధాలను తమ్ముళ్లకి ఇస్తున్నాడు.
‘వివ్వచ్చుండు సంగీత ప్రసంగంబున మెచ్చువడసిన కనకాంబరాదులు సోదరులకుం జేర్చుచుండు’ - తన నాట్యశిక్షణాసమయం లో బహూకరించిన కానుకలను సోదరులకు ఇస్తున్నాడు. ‘సహదేవుండు గోవులన్ జూచి సంతసిల్లిన సమయంబున సముపార్జితంబులగు పదార్ధంబులు’– ఇలా ఒకరికొకరు ఆశ్వాసనం చేసుకుంటున్నారు, ‘నాకెక్కడా ప్రమాదం లేదు, అందరికీ సంతోషంగానే ఉన్నది. నేను పెట్టగలిగే అధికారంలో ఉన్నాను. నా వాళ్ళందరూ నా చుట్టుప్రక్కల సంతోషంగానే ఉన్నారు’ అనే తృప్తితో ఉన్నారు.
‘తాల్మి పుయిలు ఓట’- ఓర్పు పడిపోకుండా, చెడిపోకుండా అని అర్థం. ‘ధైర్యము పుయిలోడకుండా’, ఓడిపోవటము అనేది ఒక స్థాయి. తెలుగు పదాలలో ఉండే చిక్కు ఇది. సంస్కృతం ధాతుజన్యమైన భాష, ఆ ధాతువుకు అనేకమైన అర్థాలు ఉంటాయి. ఒక్క ధాతువును తీసుకుంటే దాని మీద ఏర్పడే రూపవిశేషాలు చాలా ఉంటాయి. ‘భూ సత్తాయామ్’ అని ఒక ధాతువు. దానికి ‘సత్తాయామ్’ ‘ఉన్నది’ అని అర్థం. సంస్కృత వ్యాకరణంలో మొట్టమొదట నేను, మనమిద్దరము, అందరు. ఏకవచనం, ద్వివచనం, బహువచనంగా చెప్పుకుంటాము. వీటిల్లో ‘భవతి’ - అతడు ఉన్నాడు, ‘భవతః’– వాళ్ళు ఇద్దరు ఉన్నారు, ‘భవన్తి’- అందరూ ఉన్నారు. ఒక్క ‘భూ’ అనే ధాతువుమీద ఏకవచనం, ద్వివచనం, బహువచనం మూడు రూపాలు ఏర్పడినాయి. దీనిని మనం ఇంకా విస్తరిస్తూపోతే, వర్తమాన కాలం, భవిష్యత్ కాలం, భూత కాలం. భూతకాలమంటే వెంటనే జరిగిన భూతకాలం, చాలాకాలంక్రితం జరిగినది ఇలా ఒక్కొక్క దానికి క్రియా పదాలని కూడా చెప్తే నిష్పన్నమయ్యే ధాతురూపాలు అసంఖ్యాకం ఉంటాయి. తెలుగులో ఆ చిక్కులేదు, అలాంటి పద్ధతి తెలుగులో కనిపించదు. కొన్ని పదాలు ఎలా వచ్చాయో తెలియదు, లోటా అని ఉంది. చెంబు అని ఉంది. అవి ఎక్కడ్నుంచి వచ్చాయో తెలియదు. ఈ పదాలమీద బూదరాజు రాధాకృష్ణగారు, అంతకుముందే తిరుమల రామచంద్రగారు చాలా పరిశోధన చేశారు. ‘నుడి- నానుడి’ అనే గ్రంథంలో ఈ పదాలు, అర్ధాలు ఎక్కడినుంచి వచ్చాయో చెప్పుకుంటూ వచ్చారు. కాబట్టి ఈ ‘పుయిలోట’ అనేది కూడా అలా వచ్చిన పదమే కాని, దానికి అర్ధము ఇదీ అని విశ్లేషించి చెప్పడానికి లేదు. తిక్కన వాడిన పదాలు మళ్ళీ చాలామంది కవులు కూడా వాడలేకపోయారు.ఆ నేర్పరితనం వాళ్లలో లేకపోయింది. పాండవాదులు ఈ విధంగా విరాటమహారాజు కొలువులో కాలం గడుపుతూ ఉన్నారు.
